8,373 matches
-
în conceperea managementului (soluții variate administrative, organizatorice, proiective, metodologice), • în problematica politicii educaționale (rezolvarea așteptărilor diferitelor grupuri sociale, culturale), • în respectarea principiilor ecologice, ale dezvoltării durabile ale mediului, • în diversificarea instituțiilor educative, alături de cele oficiale (clasicul sens al alternativelor educaționale). Paradigma alternativelor educaționale a rezultat, dincolo de aceste determinări obiective, contextuale, la nivel de macrosistem și din dorința de succes, performanță personală, instituțională, de grup, prin aprofundarea studiului diferitelor elemente, condiții, interpretări, experiențe acumulate, combinații. Sau se pot abandona sau perfecționa, reconsidera
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
ca soluții-ipoteze care trebuie cercetate, verificate, aplicate critic. Dar dacă facem o incursiune în istoria pedagogiei, a concepțiilor și a sistemelor educaționale (definite pe diverse criterii naționale, politice, economice, sociale, confesionale), putem găsi argumente pentru a formula constatarea că această paradigmă a fost prezentă continuu ca principiu al adaptării prin diversificare și a exprimat dezvoltarea teoriei și practicii pedagogice, în contextul general al fundamentărilor complexe evidențiate. Principiul funcționând mereu în relația educație-societate-știință-cultură-indivizi, sesizăm că el se afirmă firesc și în actualitate
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
contrapondere la abordarea globalistă actuală, • este o expresie a umanismului, a respectării tendințelor afirmării naturii umane și împotriva birocratizării, tehnologizării, standardizării. Este aici tot o acțiune a educatorului de construcție, în baza reflecției critice, a strategiei specifice din mai multe paradigme alternative, de la situație la situație, de punere în balanță a mai multe explicații, argumente și modele sau de combinare a lor. Dar faptul acesta confirmă tocmai tendința logică de dominare a unei paradigme bazate pe interpretarea specifică a datelor aceea
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
critice, a strategiei specifice din mai multe paradigme alternative, de la situație la situație, de punere în balanță a mai multe explicații, argumente și modele sau de combinare a lor. Dar faptul acesta confirmă tocmai tendința logică de dominare a unei paradigme bazate pe interpretarea specifică a datelor aceea a conceperii, verificării și aplicării de alternative metodologice, în orice aspect al practicii educaționale. Acestea au deschis drumul schimbării de paradigmă aici, ilustrând teoretic și practic posibilități noi de abordare a educației, ca
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
lor. Dar faptul acesta confirmă tocmai tendința logică de dominare a unei paradigme bazate pe interpretarea specifică a datelor aceea a conceperii, verificării și aplicării de alternative metodologice, în orice aspect al practicii educaționale. Acestea au deschis drumul schimbării de paradigmă aici, ilustrând teoretic și practic posibilități noi de abordare a educației, ca reacție față de cea din școala standard, ca soluții conceptuale și metodologice. Procesul mai arată că, plecând de la căutarea eficienței practicii, de la analiza critică a problemelor ei conturate în
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
teoretic și practic posibilități noi de abordare a educației, ca reacție față de cea din școala standard, ca soluții conceptuale și metodologice. Procesul mai arată că, plecând de la căutarea eficienței practicii, de la analiza critică a problemelor ei conturate în aplicarea vechilor paradigme, se pot verifica variate ipoteze conturate, se pot construi modele aplicabile în noi condiții, programe. Alternanța metodologică curentă, nu numai cea instituțională, este cerută și de realitatea pregătirii pentru exercitarea unei profesiuni sau de integrare socială, ca o competență esențială
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
reflexivă, prin cercetare, cu instabilitatea, nesiguranța, empirismul procedural cauzat conjunctural, prin imitație, neargumentat, fără un studiu, o analiză minimală a cerințelor și posibilităților contextului, a experiențelor, a așteptărilor, a dificultăților. Educatorul poate să demonstreze că recursul său la alternarea unei paradigme, pentru a schimba aspecte ale modului de educare, este rezultatul unui proces de conștientizare, de analiză critică complexă, de proiectare, de acțiune-cercetare, de reflecție. Și acestea pentru a ajunge la a vedea o problemă a practicii educaționale în esența ei
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
bine așteptările, dorința de schimbare/ameliorare/optimizare a oportunităților, de rezolvare a disfuncțiilor, a modului de a obține rezultate de performanță, a direcțiilor de reflecție critică asupra posibilităților de inițiativă. Căci toate acestea modifică atunci rolurile educatorului, prin corelare cu paradigma centrării pe educat și cu cea a leadershipului: ghid, mentor, asistent, facilitator, cercetător, observator, antrenor, consilier, îndrumător ș.a. Oricum, alternanța metodologică nu apare educatorului practician decât ca o succesiune teorie-practică, pe bază de acțiune-cercetare, o sursă pentru aprofundarea profesionalizării, pentru
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
rolului și a parteneriatului, a câmpului de comunicare și colaborare, pentru abordarea procedurală a unei sarcini complexe, pentru depășirea obstacolelor, pentru adecvarea și realizarea unei coerențe, dar și a independenței în acțiune. De fapt, dacă acesta acționează în spiritul altei paradigme alternative postmodernismul, el va promova gândirea divergentă, critică, reflexivă, va formula ipoteze alternative de soluționare a limitelor educației școlare curente, va proceda la deconstrucții și reconstrucții în variate contexte sau la descentralizarea unor strategii generale, recomandate metodic. Nevoia de a
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
el va promova gândirea divergentă, critică, reflexivă, va formula ipoteze alternative de soluționare a limitelor educației școlare curente, va proceda la deconstrucții și reconstrucții în variate contexte sau la descentralizarea unor strategii generale, recomandate metodic. Nevoia de a lucra cu paradigme alternative în practica educațională nu este o problemă nouă, ci a devenit actuală, când s-au maturizat specific condițiile contextului. Concret, așa poate fi reamintită semnificația utilizării microparadigmei dialogului față de transmiterea (comunicarea unilaterală) clasică, așa cum atrage atenția cercetarea în problemă
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
date, • a dezbate diferite modele oferite de practică, • a reduce rezistența în participarea la un dialog și luarea de măsuri specifice. Sau cercetarea psihologică (Reigeluth și Squire, 1998) explică importanța diversității aplicării variatelor teorii ale învățării, ca principiu aplicat la paradigma centrării pe învățare (pe educat), devenită acum prioritară, unde sunt incluse și efectele asupra domeniului afectiv, a metacogniției. Astfel două ar fi consecințele majore asupra proiectării: în stabilirea obiectivelor și în alegerea metodelor folosite de către educați, sub îndrumarea educatorului, ele
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
sunt incluse și efectele asupra domeniului afectiv, a metacogniției. Astfel două ar fi consecințele majore asupra proiectării: în stabilirea obiectivelor și în alegerea metodelor folosite de către educați, sub îndrumarea educatorului, ele devenind alternative de organizare, desfășurare. Fiind reluate în contextul paradigmei precizate, acum pot fi doar enunțate cele șapte categorii de teorii ale învățării care oferă câmp aplicativ alternanței metodologice: teoriile asupra înțelegerii, teoriile învățării prin rezolvarea de probleme, teorii ale construcției învățării în grup în situații formale sau nonformale, teorii
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
rezolvarea de probleme, teorii ale construcției învățării în grup în situații formale sau nonformale, teorii asupra implicării operațiilor superioare ale gândirii critice, diversificarea prin combinarea diferitelor teorii, teorii asupra proiectării învățării în domeniul psihomotor sau pe teme predominant educative. Sau paradigma alternanței poate susține afirmarea atitudinii creative a educatorului față de prelucrarea, organizarea conținutului curricular dat, pentru facilitarea prezentării spre cunoașterea și înțelegerea lui directă de către educații îndrumați, în locul transmiterii tradiționale, așa cum apar în literatura problemei (apud Neacșu, 1999, pp. 176-182): • organizarea
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
hărților) de informare, • organizarea focalizată, • organizarea după modelul fazelor predării, • organizarea după modelul unităților de sens, • organizarea după modelul informațiilor diferențiatoare, • organizarea prin modele, scheme și alte elemente codificate, • organizarea bazată pe arborele de relevanță și de clasificare, • organizarea tematică. Paradigma instruirii prin alternative (respectiv, predarea, învățarea și evaluarea prin alternative metodologice) se justifică acum prin necesitatea rezultată din specificul construcției cunoașterii, a învățării prin rezolvarea de probleme și situații-problemă. Se cere aici formularea de întrebări, de ipoteze variate pentru rezolvare
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
a elementelor contextului de proiectat și rezolvat, pentru îndepărtarea rutinei conceptuale, metodologice, dar și un scop realizat al formării educaților pentru alternanță în afirmarea lor ulterioară. Unii autori insistă pe importanța acestui proces, pe etapele parcurse în formularea, alegerea unei paradigme alternative (Riegle, f.a.), de la identificarea oportunității, până la evaluarea aplicării ei sau în cuplarea mai multor paradigme particulare pentru schimbarea de paradigmă generală: ► Etapa recunoașterii, identificării, percepției oportunității, ca o condiție a abordării unei probleme, a avantajelor combinării sau a valorificării
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
realizat al formării educaților pentru alternanță în afirmarea lor ulterioară. Unii autori insistă pe importanța acestui proces, pe etapele parcurse în formularea, alegerea unei paradigme alternative (Riegle, f.a.), de la identificarea oportunității, până la evaluarea aplicării ei sau în cuplarea mai multor paradigme particulare pentru schimbarea de paradigmă generală: ► Etapa recunoașterii, identificării, percepției oportunității, ca o condiție a abordării unei probleme, a avantajelor combinării sau a valorificării unei situații, circumstanțe, a unei soluții conturate în context, "ca o bună ocazie", se procedează la
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
alternanță în afirmarea lor ulterioară. Unii autori insistă pe importanța acestui proces, pe etapele parcurse în formularea, alegerea unei paradigme alternative (Riegle, f.a.), de la identificarea oportunității, până la evaluarea aplicării ei sau în cuplarea mai multor paradigme particulare pentru schimbarea de paradigmă generală: ► Etapa recunoașterii, identificării, percepției oportunității, ca o condiție a abordării unei probleme, a avantajelor combinării sau a valorificării unei situații, circumstanțe, a unei soluții conturate în context, "ca o bună ocazie", se procedează la analiza acestor condiții, avantaje, limite
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
loc incorecta sau incompleta formulare a problemei, accentul este pus doar pe unele detalii, nerevizuirea periodică a aplicării, relativa comunicare, luarea subiectivă a deciziei, substituirea unor etape, formularea de multe soluții mai puțin raționale, posibilitatea extinderii deciziilor și la alte paradigme insuficient studiate, verificate. 1.6.3. Formarea educatorului și pentru alternanță metodologică Practic, în rezolvarea curriculumului dat în variatele contexte reale, se pune totuși problema educatorului eficace, eficient, or soluția reală este tocmai afirmarea responsabilă a competenței de a înțelege
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
eficient, or soluția reală este tocmai afirmarea responsabilă a competenței de a înțelege, a alege și a aplica sau combina elemente din mai multe concepții, experiențe, modele, ca semn al profesionalizării și al maturizării sale. El să cunoască mai multe paradigme tradiționale și actuale și în baza analizelor critice ale contextului său efectiv, să-și manifeste creativitatea, proiectând și acționând specific, poate chiar cu totul diferit. Este cert că paradigma alternativelor în metodologia educației este esențială în formarea și activitatea educatorului
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
al profesionalizării și al maturizării sale. El să cunoască mai multe paradigme tradiționale și actuale și în baza analizelor critice ale contextului său efectiv, să-și manifeste creativitatea, proiectând și acționând specific, poate chiar cu totul diferit. Este cert că paradigma alternativelor în metodologia educației este esențială în formarea și activitatea educatorului, căci este ca o matrice care include așteptările, posibilitățile, dimensiunile teoretice și practice implicate în realitatea actuală a educației. Adică se concretizează în unul sau mai multe proiecte propuse
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
și aplicativă, managerială flexibilitatea, bazată pe rapiditatea recunoașterii valorii unor situații, contexte, educați, strategii și pe alegerea oportună, de calitate a unei abordări, soluții, care să determine conturarea unui proiect acțional, metodologic bazat pe succes. Flexibilitatea este atunci corelată cu paradigma alegerii unei alternative conceptuale, metodologice, doar dacă educatorul posedă cultura și competențele bazate pe acceptarea acestui principiu, contrar rigidității, sărăciei, dezinteresului pentru eficiența educației, pentru responsabilitatea formării educatului pentru viitorul competitiv, concurențial, creativ. Această alternanță metodologică nu mai poate întârzia
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
să le dezvolte însuși educatorul, în conceperea și realizarea educației, pot rezulta variat prin juxtapunerea, prin asocierea, prin combinarea rațională, elementară sau întâmplătoare sau reversibilă a altor soluții cunoscute experiențial sau prin studiu sau prin cercetare metodologică. Ca orice altă paradigmă în abordarea educației și aceasta poate genera modele proprii de autoformare și acțiune ale educatorului, tocmai pentru că el va forma chiar pe educați în spiritul acestei alternanțe, pe care s-o aplice apoi în integrarea lor științifică, socio-profesională, culturală. Doar
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
modelul bazat pe competențe, modelul tehnicist, modelul profesorului reflexiv-orientat spre cercetare, modelul constructivist ș.a. sau combinarea între ele, pe elemente variate. Este de combătut limitarea la doar alternativele instituționale impuse administrativ (Școala Waldorf, Step by Step, Pedagogia Montessori ș.a.), căci paradigma alternanței trebuie aplicată chiar în interiorul unei școli, ca măsuri de modernizare, dezvoltare profesională: alternative de obiective dincolo de cele oficiale, de conținuturi dincolo de cele date, dar mai ales ca metodologie educațională sau proiectare sau organizare sau relaționare sau evaluare. De unde nevoia
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
al calificării, dacă se articulează cu practica, la fel de variată, într-o marcantă articulare de forme, pentru verificarea sau dezvoltarea componentelor profilului de competență așteptat. De aici rolul formativ al alternanței și al articulării teorie-practică, care poate fi abordat chiar ca paradigmă a noii concepții de pregătire a profesorilor (teoria verificată practic și invers, practica justificată teoretic), prin alternanță, versus vechea paradigmă a tratării distincte a celor două aspecte, în alternanță. Alternanța devine atunci și o situație, o activitate și un motor
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]
-
profilului de competență așteptat. De aici rolul formativ al alternanței și al articulării teorie-practică, care poate fi abordat chiar ca paradigmă a noii concepții de pregătire a profesorilor (teoria verificată practic și invers, practica justificată teoretic), prin alternanță, versus vechea paradigmă a tratării distincte a celor două aspecte, în alternanță. Alternanța devine atunci și o situație, o activitate și un motor al formării, al dinamicii profesionalizării, depășind modelul practicii bazate pe aplicare simplă, pe imitație de modele, pe rezolvarea prin condiționare
by ELENA JOIŢA [Corola-publishinghouse/Science/1005_a_2513]