63,729 matches
-
a prețuit cartea, a obținut o copie sub forma unui cadou din partea unui filozof peripatetic de mare faimă, cred eu, pentru a-și elibera biblioteca de molipsire. Astăzi, De Magnete este un reper la frontiera între învățătura medievală, care prelua teoriile înaintașilor, fără a se obosi să le verifice și modul de abordare modern bazat pe observație, pe experiment. Comentând încercările de a utiliza magnetismul pentru obținerea unui perpetuum mobile, precum cel construit de Petrus Peregrinus, Gilbert scria: Ah, de ar
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
respective focul ar fi substanța de bază din care ar fi constituite toate celelalte. Anaxagora (500-428 î.Hr.) și Empedocle (484-424 î.Hr.) erau de părere că toate transformările substanțelor se datorează combinării sau separării unor particule indivizibile. Atomismul antic a fost teoria care a căpătat constanță de-a lungul istoriei, avându-i ca reprezentanți pe nu numai pe cei menționați, ci și pe Leucip și Democrit (460-370 î.Hr.). După Democrit materia nu poate fi divizată la infinit. Continuând cu operația de divizare
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
niște particule care, la rândul lor, nu mai pot fi divizate, numite atomi. În concepția anticilor, atomii reprezintă cărămizile fundamentale ale materiei, fiind invizibili, indivizibili, impenetrabili și eterni. Diversitatea lumii materiale rezultă din combinarea unui număr finit de atomi. Pentru că teoria nu avea susținere experimentală, multă vreme atomismul a fost considerat doar o speculație. Concepțiile lui Democrit au fost vehement criticate de Aristotel (389-322 î.Hr.). După Aristotel, materia este continuă și infinit divizibilă, ceea ce înseamnă că nu există atomi. Teoria lui
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
Pentru că teoria nu avea susținere experimentală, multă vreme atomismul a fost considerat doar o speculație. Concepțiile lui Democrit au fost vehement criticate de Aristotel (389-322 î.Hr.). După Aristotel, materia este continuă și infinit divizibilă, ceea ce înseamnă că nu există atomi. Teoria lui Aristotel se baza pe existența a patru elemente fundamentale: Pământ, Apă, Aer și Foc, care în proporții variabile ar forma toate substanțele compuse. Treptat, odată cu dezvoltarea industriei, s-a revenit la concepția atomistă, de această dată pe baze solide
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
sferă de electricitate pozitivă în care electronii plutesc; ·Hantaro Nagaoka, în 1904, susține că atomul este identic cu planeta Saturn în care miezul greu atrage particulele mai ușoare care alcătuiesc inelul înconjurator. Aceste modele nu au avut succes, deoarece din teoria lui James Maxwell (1831-1879) rezulta că electronii care s-ar roti în jurul unui nucleu central, ar pierde energie prin radiație, ceea ce ar face ca ei să se apropie treptat și să sfârșească prin a cădea pe nucleu. În 1911 Ernest
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
modelului său atomic Niels Bohr (1885-1962) s-a bazat pe ideea cuantelor de lumină introduse în 1900 de către Max Planck. În 1903 Bohr a presupus că modelul planetar al lui Rutherford, sugerat direct de experiență, nu poate fi explicat în cadrul teoriei electrodinamicii clasice, că acest model poate fi înțeles numai dacă se introduc sistematic ideile teoriei cuantelor. Bohr a postulat că sistemul atomic poate exista numai în stări staționare, cuantificate, în care electronul, mișcându-se pe orbita sa, nu pierde energie
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
în 1900 de către Max Planck. În 1903 Bohr a presupus că modelul planetar al lui Rutherford, sugerat direct de experiență, nu poate fi explicat în cadrul teoriei electrodinamicii clasice, că acest model poate fi înțeles numai dacă se introduc sistematic ideile teoriei cuantelor. Bohr a postulat că sistemul atomic poate exista numai în stări staționare, cuantificate, în care electronul, mișcându-se pe orbita sa, nu pierde energie prin radiație. Bohr a stabilit prin calcul, energiile stărilor staționare ale unui atom de hidrogen
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
ale unui atom de hidrogen, deducând frecvențele radiațiilor din spectrele acestui atom. Pe această cale a regăsit formula empirică a lui J. Balmer din spectroscopia optică, cunoscută de multă vreme, a cărei interpretare teoretică nu putuse fi dată până atunci. Teoria lui Bohr, bazată pe teoria cuantelor, a devenit astfel unul din primele succese ale fizicii atomice. Această teorie, atingându-și limitele de aplicabilitate, s-a dovedit incapabilă să explice fenomene în care intră în joc spinul, cum ar fi, de
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
deducând frecvențele radiațiilor din spectrele acestui atom. Pe această cale a regăsit formula empirică a lui J. Balmer din spectroscopia optică, cunoscută de multă vreme, a cărei interpretare teoretică nu putuse fi dată până atunci. Teoria lui Bohr, bazată pe teoria cuantelor, a devenit astfel unul din primele succese ale fizicii atomice. Această teorie, atingându-și limitele de aplicabilitate, s-a dovedit incapabilă să explice fenomene în care intră în joc spinul, cum ar fi, de exemplu, efectul Zeeman anormal, structura
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
empirică a lui J. Balmer din spectroscopia optică, cunoscută de multă vreme, a cărei interpretare teoretică nu putuse fi dată până atunci. Teoria lui Bohr, bazată pe teoria cuantelor, a devenit astfel unul din primele succese ale fizicii atomice. Această teorie, atingându-și limitele de aplicabilitate, s-a dovedit incapabilă să explice fenomene în care intră în joc spinul, cum ar fi, de exemplu, efectul Zeeman anormal, structura fină și hiperfină a spectrelor luminoase sau de radiații X și altele. Din
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
forma elaborată de Bohr care a încadrat elementele în straturi electronice. Deși inițial sistemul lui Mendeleev nu s-a bucurat de acceptarea generală, descoperirea elementelor care lipseau și care aveau proprietățile prezise de el a fost hotărâtoare pentru confirmarea valabilității teoriei sale și care, în forma actuală constituie un concept fundamental al chimiei moderne. Sistemul periodic numară 118 elemente chimice, din care 90 se gasesc în stare naturală (2 lichide, 11 68 gaze și 77 solide), iar altele 28 artificiale. Până în
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
alți europeni din acea vreme, Mendeleev a etichetat Statele Unite drept primitive și neinteresate de știință. FISIUNEA NUCLEARĂ, O NOUĂ SURSĂ DE ENERGIE Fizicianul de geniu, Albert Einstein, care, prin contribuțiile sale de valoare cu totul deosebită, și mai ales prin teoria relativității, a lărgit enorm orizonturile fizicii, dând un nou fel de gândire, un nou sens noțiunilor fundamentale ale fizicii: spațiu, timp, viteză, energie, s-a născut în același an, 1879, cu chimistul și fizicianul german Otto Hahn, care a făcut
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
la Berlin unde începuse cercetările cu Lise Meitner și aveau să le continue cu experiența câștigată în Anglia și Canada, tot în domeniul izotopilor radioactivi, care leagă atât de strâns fizica cu chimia. În anul 1905, când Albert Einstein enunță teoria relativității restrânse, Otto Hahn descoperă radiotoriul, în 1906 radioactiniul, iar un an mai târziu (1907) mezotoriul. Urmează apoi un deceniu de cercetări și mai aprofundate. În 1916 Einstein emite teoria relativității generalizate, iar în anul următor Otto Hahn, făcând cercetări
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
fizica cu chimia. În anul 1905, când Albert Einstein enunță teoria relativității restrânse, Otto Hahn descoperă radiotoriul, în 1906 radioactiniul, iar un an mai târziu (1907) mezotoriul. Urmează apoi un deceniu de cercetări și mai aprofundate. În 1916 Einstein emite teoria relativității generalizate, iar în anul următor Otto Hahn, făcând cercetări tot împreună cu Lise Meitner, anunță descoperirea protactiniului, elementul chimic învecinat uraniului și părintele actiniului. Ei fac cunoscută această descoperire cu puțin înainte ca ea să fie anunțată în Marea Britanie de către
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
nu a stabilit cauza acestei forțe, întrucât eu nu inventez ipoteze. În secolul al XVII-lea astronomia planetară și mecanica terestră erau considerate macro științe, întrucât acestea se ocupau de proprietăți și procese observabile și măsurabile. În schimb, optica, magnetismul, teoriile asupra căldurii, transformările chimice postulau existența unor entități declarate inobservabile. În cercetarea acestor procese, metaforele și analogiile sunt frecvente, întrucât, așa cum evidenția Robert Hooke, unul dintre oamenii de știință ai secolului al XVII-lea, contemporan cu Newton, trebuie să se
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
vizează corpurile materiale și mișcările lor în timp și spațiu. Micro științele însă abordau domeniul inaccesibil simțurilor, iar metoda preponderentă era bazată pe analogie și imaginarea unor modele. Dezbaterile pe tema alcătuirii materiei constituie cadrul utilizării acestor metode. Optica, magnetismul, teoriile asupra căldurii, transformările chimice, structura internă a organismelor vii se configurează ca domenii în care se experimentează trecerea de la analogia efectelor la analogia cauzelor. În ceea ce-l privește pe Newton, el a manifestat explicit o intenție de a lua distanță
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
căreia putea pătrunde și ocupa spațiile dintre particule. Frecarea era capabilă să scoată acest caloric latent, rezultând încălzirea constatată experimental. În ultima decadă a secolului al XVIII-lea, Benjamin Thomson a propus un alt mod de a considera natura căldurii, teoria lui bazându-se pe efectele constatate practic. Fiind însărcinat de Electorul Bavariei să perforeze tunuri, el a constatat că acest proces implică un enorm consum de energie mecanică însoțit de o degajare de căldură. Arătând că există o legătură directă
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
mici din care este format corpul, mișcare ce rezultă din ciocnirile repetate dintre particule. Această nouă viziune asupra căldurii înțeleasă ca o formă de energie și nu ca o substanță, bazată pe observații experimentale, nu se va impune ușor, pentru că teoria caloricului era larg acceptată de oamenii de știință din secolul al XVIII-lea. Ulterior, revoluția industrială va impune ideea că întotdeauna căldura produsă trebuie să fie direct proporțională cu energia cinetică pierdută, idee fundamentată pe considerente practice, Principiul echivalenței între
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
Concepția lui D. Bernoulli putea justifica proprietăți importante ale gazelor, precum compresibilitatea, tendința la expansiune, creșterea temperaturii în timpul compresiei și scăderea ei în timpul expansiunii, tendința către uniformitate spațială. Cu toate acestea abia în secolul al XIX-lea s-a constituit teoria cinetică a gazelor. Acest domeniu a luat naștere din necesitatea de a fundamenta un prototip de construcție matematică pentru comportamentul unor sisteme complexe cum sunt gazele. Principiile termodinamicii O contribuție decisivă la constituirea viitoarei discipline a termodinamicii o va avea
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
Preluând această idee Hermann von Helmholtz va descrie moartea termică a Universului, ca urmare a transformării întregii energii în căldură. Rudolf Clausius a fost primul care a formulat al doilea principiu al termodinamicii și a utilizat noțiunea de entropie, după ce teoria cinetică ajunsese în acel stadiu în care energia termică era explicit recunoscută ca fiind dată de energia cinetică a mișcării continue și complet dezordonate a moleculelor. În formularea lui Clausius din 1850 principiul al doilea susține: Căldura nu poate trece
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
trecerea de la descrierea dinamică la cea termodinamică a comportamentului unui sistem fizic a făcut să iasă în evidență o serie de paradoxuri ce au devenit tot atâtea obiecții la interpretarea lui Boltzmann. Cu toate acestea, influența ideilor lui Boltzmann în teoriile ce vor fi elaborate în cursul secolului al XX-lea este incontestabilă. Sugestia privind existența unei legături între mișcarea browniană și mișcările moleculare va fi preluată de Albert Einstein, reprezentând punctul de plecare în stabilirea unei structuri atomice a materiei
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
XX-lea este incontestabilă. Sugestia privind existența unei legături între mișcarea browniană și mișcările moleculare va fi preluată de Albert Einstein, reprezentând punctul de plecare în stabilirea unei structuri atomice a materiei și va căpăta aplicații în noi domenii precum teoria electronilor sau radiația corpului negru. Încă din secolul al XIX-lea a fost avansată ideea morții termice a Universului ca o consecință a manifestării celui de-al doilea principiu al termodinamicii. În 1886 Boltzmann însuși a arătat că aparenta contradicție
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
are un rol deosebit de important în înțelegerea structurii și originii universului. Acest concept a fost introdus de John Wheeler în 1969. Studiul găurilor negre a condus la o situație destul de rară în istoria științelor și anume la situația în care teoria este elaborată detaliat ca un model matematic, înainte de a testa experimental corectitudinea sa. Un alt exemplu remarcabil, în acest sens, este teoria relativității generalizate care, deși în 1915 era formulată complet, nu exista nici un rezultat bazat pe observație care să
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
găurilor negre a condus la o situație destul de rară în istoria științelor și anume la situația în care teoria este elaborată detaliat ca un model matematic, înainte de a testa experimental corectitudinea sa. Un alt exemplu remarcabil, în acest sens, este teoria relativității generalizate care, deși în 1915 era formulată complet, nu exista nici un rezultat bazat pe observație care să o susțină. Prima confirmare experimentală a fost dată de rezultatele înregistrate în cursul expediției de observare a eclipsei din 1919, expediție condusă
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
se ajunge la o limită critică de densitate, iar câmpul gravitațional la suprafața sa devine atât de puternic, încât curbează conurile de lumină. Astfel, lumina nu mai poate evada de pe suprafața stelei și apare o gaură neagră. Întrucât lumina, conform teoriei relativității, are o viteză finită și reprezintă limita ce poate fi atinsă în universul nostru, înseamnă că nici o altă informație nu mai poate fi transmisă de pe suprafața găurii negre. Cercetarea acestor obiecte cosmice, considerate un fel de microscoape de putere
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]