64,843 matches
-
de la Salò - ceea ce era adevărat, fuseseră Împotrivă tocmai pentru că era prea „socială”. În Franța, anchetele judiciare privind colaborarea economică au fost devansate de naționalizarea selectivă - a uzinelor Renault, de exemplu, ca răsplată pentru contribuția considerabilă a lui Louis Renault la efortul german de război. Pretutindeni, micii Întreprinzători, bancherii și funcționarii publici care contribuiseră la instaurarea regimurilor de ocupație, la construcția Zidului Atlantic pentru a preveni invazia Franței de către Aliați sau la aprovizionarea forțelor germane au fost lăsați În funcții, pentru a
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
oameni și-au Întors astfel privirea... Nefericitul meu popor era În același timp sentimental și insensibil. Nu voia să fie zdruncinat de evenimente și n-avea nici un chef să se «cunoască pe sine»”4. Când Aliații au abandonat, În sfârșit, eforturile de denazificare, pe măsură ce se contura Războiul Rece, era clar că ele nu fuseseră de prea mare ajutor. În Bavaria, jumătate dintre profesorii de gimnaziu fuseseră concediați Înainte de 1946 numai ca să-și recapete posturile doi ani mai târziu. Noua Republică Federală
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
anii lui Hitler. Până și judecătorii naziști și medicii lagărelor de concentrare, condamnați sub jurisdicție americană, și-au văzut sentințele reduse sau preschimbate de către Înaltul Comisar american John J. McCloy. Rezultatele sondajelor de opinie din primii ani postbelici confirmă insuccesul eforturilor aliate. În octombrie 1946, când procesul de la Nürnberg a luat sfârșit, numai 6% din populație admitea că i se păruse „nedrept”; patru ani mai târziu, un german din trei era de această părere. Ceea ce nu e surprinzător: Între 1945 și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
a materializat decât În Franța. Ca și cele britanice, guvernele franceze postbelice au naționalizat: transportul aerian, băncile, 32 de companii de asigurări, utilitățile, minele, industria de armament, fabricile de avioane și concernul gigant Renault (ca pedeapsă pentru contribuția proprietarului la efortul de război german). În mai 1946, o cincime din capacitatea industrială a Franței devenise proprietate de stat. Între timp, la 4 decembrie 1945, Jean Monnet i-a prezentat președintelui Charles de Gaulle un Plan pentru Modernizare și Echipament (Plan de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În avangarda statelor cu o gamă largă de servicii sociale, iar Germania de Vest păstrase serviciile sociale moștenite de la regimurile precedente (inclusiv programele din perioada nazistă, care urmăreau Încurajarea natalității), Marea Britanie a fost țara care a făcut cele mai mari eforturi de a construi, pornind de la zero, un autentic stat asistențial. În parte, aceasta s-a datorat poziției singulare a Partidului Laburist, care câștigase detașat alegerile din iulie 1945 și, spre deosebire de majoritatea guvernelor europene, avea libertatea de a-și transpune În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
alte țări, desigur, nu existau pagube de război. Irlanda, Spania, Portugalia, Elveția și Suedia au rămas neutre de-a lungul conflictului. Ceea ce nu Înseamnă că nu au fost afectate. Dimpotrivă, majoritatea țărilor neutre au fost implicate Îndeaproape, deși indirect, În efortul de război nazist. Germania avea nevoie de Spania lui Franco pentru aprovizionarea cu mangan. Din coloniile portugheze, prin Lisabona, veneau proviziile de tungsten. Din necesarul german de minereu de fier, 40% era livrat de Suedia, cu vasele proprii, În porturile
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
amânat Înrolarea lucrătorilor din minele suedeze de fier ca să poată asigura livrări regulate către Germania) era așadar un nărav mai vechi. După război, elvețienii (dar nu și suedezii) au fost inițial ținta suspiciunilor internaționale În calitatea lor de complici la efortul de război german: ca reglementare finală a tuturor plângerilor legate de tranzacțiile Reichsbank prin băncile elvețiene, Acordurile de la Washington din mai 1946 i-au obligat să ofere o contribuție „voluntară” de 250 de milioane de franci elvețieni la reconstrucția Europei
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
singurul mare port european care a ieșit din război neatins, și de concentrația trupelor aliate pe teritoriul lor, care au pompat un flux constant de bani lichizi Într-o economie specializată În cărbune, ciment și metale semifabricate, toate vitale pentru efortul de reconstrucție. Norvegia, În schimb, o ducea mult mai rău. Jumătate din flota comercială și de pescuit a țării, vitală pentru economie, a fost pierdută În război. Devastată cu sălbăticie de armata germană În retragere, Norvegia avea În 1945 o
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Unii au fost dezamăgiți de aparentul eșec al americanilor, care nu i-au convins pe europeni să adopte planificarea În măsura sperată inițial. și e adevărat că obiceiurile și instituțiile colaborative dobândite de europeni se datorează doar indirect - sau deloc - eforturilor americane În acest sens. Dar În lumina trecutului recent al Europei, chiar și cel mai mic pas În această direcție reprezenta un progres; invitația lui Marshall a avut cel puțin meritul de a obliga statele europene, toate la fel de suspicioase, să
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
suspicioase, să stea la masa tratativelor pentru a-și coordona răspunsurile - ceea ce a adus și alte puneri de acord. The Times nu se Înșela foarte mult când afirma, Într-un editorial din 3 ianuarie 1949, că „dacă e să comparăm eforturile de cooperare făcute anul trecut cu naționalismul economic intens din anii interbelici, se poate spune că Planul Marshall a deschis o eră nouă, plină de speranță, În istoria europeană”. Adevăratele beneficii au fost de natură psihologică. Aproape că s-ar
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Erau, prin urmare, scumpe și acordate pe termen scurt. Când a trebuit să fie returnate, la Începutul Marii Crize, efectul a fost dezastruos. În această privință, contrastul e izbitor: după bâlbele inițiale din 1945-1947, factorii de decizie americani au făcut efortul să nu repete greșelile din cealaltă eră postbelică. Planul Marshall este deosebit de important nu numai prin ceea ce a realizat, ci și prin erorile pe care le-a evitat. Rămânea Însă o problemă europeană pe care Programul de Reconstrucție nu putea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
era mai mare decât toate celelalte din lume la un loc. Cum aveau să-și folosească Statele Unite puterea? La sfârșitul primului război mondial, Washingtonul alesese să n-o exercite - dar după al doilea? Ce voia America? În privința Germaniei - 85% din efortul de război al americanilor fusese direcționat Împotriva acestei țări -, planurile inițiale erau severe. O directivă a Statului-Major Interarme (Joint Chiefs of Staff), JCS 1067, i-a fost prezentată președintelui Truman la 26 aprilie 1945, la două săptămâni după moartea lui
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
alianță defensivă europeană, tinzând spre neutralitate. Dar prim-ministrului Clement Attlee nu-și făcea astfel de iluzii și explica de ce, Într-o scrisoare adresată colegului său laburist Fenner Brockway: „Unii șmembri ai Partidului Laburistț credeau că trebuie să ne concentrăm eforturile pe clădirea unei A Treia Forțe În Europa. Foarte drăguț, fără Îndoială. Dar la vremea aceea ne lipsea o bază materială sau spirituală. Europa - sau ce mai rămăsese din ea - nu era În stare să reziste de una singură Rusiei
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
cât nimeni nu se aștepta. În șase săptămâni de șoc, punctele cardinale ale relațiilor interstatale europene s-au modificat pentru totdeauna. Franța nu mai era o mare putere (pe moment, nici măcar o putere) și nici nu a redevenit vreodată, În ciuda eforturilor lui de Gaulle În deceniile următoare. Fiindcă Înfrângerii răsunătoare din iunie 1940 i-au urmat patru ani de ocupație umilitoare, Înjositoare, servilă, În care mareșalul Pétain și regimul de la Vichy au jucat cum le cânta Germania. Indiferent ce au declarat
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Stalin a lăsat Cehoslovacia În pace. Cehii au expulzat populația germană din regiunea sudetă (ceea ce le-a atras ostilitatea Germaniei și i-a făcut și mai dependenți de protecția sovietică), iar accentul pus de guvernele postbelice ale lui Beneš pe efort, proprietate de stat și planificare economică Îi amintea unui jurnalist francez, În mai 1947, de spiritul și retorica stahanovismului. Cu mult Înainte de monopolizarea puterii și chiar de formarea unui guvern comunist, portretele lui Stalin atârnau la Praga alături de cele ale
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
La 23 iunie, autoritățile sovietice au răspuns emițând o nouă marcă, est-germană, și tăind liniile ferate ce legau Berlinul de vestul Germaniei (trei săptămâni mai târziu aveau să Închidă și canalele). În ziua următoare, autoritățile militare occidentale din Berlin blocau eforturile sovietice de a impune noua valută a zonei estice În Berlinul de Vest - o chestiune de principiu importantă, fiindcă orașul era administrat de patru mari puteri, iar zona vestică fusese până atunci tratată separat de Germania estică ocupată de sovietici
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
continental pentru ideea paneuropeană. Mai concret, primul război mondial a reușit, În mod curios, să-i facă pe francezi și germani să realizeze cât de mult depind unii de alții. După ce confuzia postbelică s-a risipit, iar Parisul a abandonat eforturile inutile de a smulge Germaniei reparații de război, În 1926, Franța, Germania, Luxemburg, Belgia și regiunea (pe atunci autonomă) Saar au semnat un Pact Internațional al Oțelului pentru a regla producția și a preveni capacitatea excesivă. Deși În anul următor
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În 1945, Marea Britanie era insolvabilă. Englezii se mobilizaseră total și mai mult timp decât orice altă țară: În 1945, 10 milioane de femei și bărbați (dintr-o populație activă de 21,5 milioane) erau Înrolați sau fabricau arme. În loc să dimensioneze efortul de război după resursele limitate ale țării, Winston Churchill a riscat totul, Împrumutând de la americani și vânzând posesiuni britanice din străinătate pentru ca banii și echipamentul să nu lipsească. Cum spunea un ministru de Finanțe din timpul războiului, În acești ani
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
mai cu seamă, Germania nazistă era cel mai important partener comercial și principala sursă de capital străin. Raportul s-a simplificat În timpul războiului, devenind cel dintre stăpân și sclav: Germania exploata la maximum pământul și oamenii pentru a-și susține efortul militar. După 1945, Uniunea Sovietică n-a făcut decât să preia frâiele, anexând Europa de Est la propria economie și profitând de ea fără milă. Uniunea Sovietică a cerut reparații Ungariei și României, ca foste aliate ale lui Hitler. Aceste reparații, precum și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
competiția culturală a fost inegală. Elitele culturale din Europa aveau Încă senzația că Împărtășesc, dincolo de fracturile ideologice și chiar de Cortina de Fier, o cultură comună amenințată acum de America. Mai ales francezii au Îmbrățișat această poziție, În concordanță cu eforturile postbelice ale diplomaților de a sustrage hegemoniei americane politica internațională. De pildă, șeful Misiunii Culturale Franceze În Berlinul ocupat, Félix Lusset, se Înțelegea mult mai bine cu omologul său sovietic (Aleksandr DÎmșiț) decât cu reprezentantul britanic sau cel american și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
marile puteri s-a lăsat șantajată Întru „fermitate” de Ulbricht, respectiv Adenauer. Moscova - care, după cum am văzut, nu intenționase să aibă un stat-client În estul Germaniei ocupate, ci acceptase această variantă În lipsă de altceva mai bun - a făcut un efort disproporționat pentru a consolida un regim comunist fragil și nepopular În Berlin. Comuniștii est-germani, la rândul lor, s-au temut Întotdeauna că vor fi trădați de șefii de la Moscova 10. Zidul Îi liniștea Într-o oarecare măsură, deși au fost
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
a canaliza bogăția națională spre Sudul sărăcit. Nu era În sine o idee nouă: primele demersuri de la Roma pentru a atenua sărăcia și deznădejdea Sudului au fost Întreprinse la Începutul secolului XX de guvernele reformiste ale lui Giovanni Giolitti. Dar eforturile anterioare nu se soldaseră cu succese și singura soluție pentru necazurile italienilor din sud rămânea (aceeași Încă de la apariția Italiei moderne) emigrația. Însă Cassa reprezenta o mobilizare de resurse mult mai amplă decât orice plan anterior și avea mai multe
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
cu un guvern fără susținere de tipul celei din ultimii ani ai Republicii de la Weimar; ea a contribuit și la longevitatea și autoritatea unor cancelari puternici cum ar fi Konrad Adenauer și, mai târziu, Helmut Schmidt și Helmut Kohl. Acest efort de a anihila sau controla conflictele a influențat Întreaga cultură publică a Republicii de la Bonn. Legislația „pieței sociale” urmărea să reducă riscul apariției conflictelor de muncă sau politizării disputelor economice. Prin Legea Codeterminării din 1951, firmele mari din industriile cărbunelui
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Bonnul ar putea renunța la loialitatea față de Washington În favoarea Parisului lui de Gaulle: Franța și RFG erau legate prin resentimentul față de tratamentul despotic al americanilor și suspiciunea comună că SUA Încerca să se debaraseze de obligațiile față de clienții săi europeni. Efortul Franței de a dobândi arme nucleare proprii oferea, desigur, un precedent atrăgător pentru Germania de Vest, pe care de Gaulle l-a exploatat cu măiestrie În eforturile sale de a Îndepărta Bonnul de prietenii americani. Conform lui de Gaulle (În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
comună că SUA Încerca să se debaraseze de obligațiile față de clienții săi europeni. Efortul Franței de a dobândi arme nucleare proprii oferea, desigur, un precedent atrăgător pentru Germania de Vest, pe care de Gaulle l-a exploatat cu măiestrie În eforturile sale de a Îndepărta Bonnul de prietenii americani. Conform lui de Gaulle (În aceeași conferință de presă din 14 ianuarie 1963 la care spusese „Non!” candidaturii Marii Britanii la CEE), el „simpatiza” cu aspirațiile vest-germane spre un statut nuclear. În săptămâna
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]