69,376 matches
-
iar 1918 și 1941 momente triste, de anexare de către o putere străină; în forma sa radicală, moldovenismul susține că poporul moldovenesc se întinde între Carpații orientali și Nistru, unii ideologi moldoveniști radicali cerând, nici mai mult, nici mai puțin, decât constituirea Moldovei Mari (sau, cum susținea A. Lazarev, „în prezent Republica Moldova a devenit, de fapt, o succesoare cu drepturi depline a cnezatului Moldova”). Câteva lucruri trebuie spuse și despre ideologii actuali ai curentului moldovenist. Dacă până la 1989 ideile mai sus enumerate
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
1812, și se amplifică în jumătatea de secol de dominație sovietică. Politica de stat, țaristă și apoi comunistă, a îmbrăcat o dublă formă, cea de rusificare și de slavizare, într-o primă etapă, dublată apoi de proclamarea și de încercarea constituirii practice a unui nou popor și a unei noi limbi, cea „moldovenească”, pentru a se crea, pe această cale, premisele despărțirii definitive de trupul națiunii originare, românească. Până la începutul secolului al XIX-lea nu există conștiință națională, ci doar una
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
conștiinței naționale se datorează unei pături subțiri de intelectuali și se răspândește în mase pe parcursul secolului al XIX-lea, prin alfabetizare, presă, literatură. În Basarabia, desprinsă de Moldova și de masa principală a vorbitorilor limbii române înainte de debutul procesului de constituire a ideii naționale și de popularizare a acesteia prin educație, se înregistrează, pentru întreg secolul al XIX-lea, o identitate incertă a mulțimilor. Se perpetuează conștiința unității cu ceilalți români, dar persistă și particularismul local moldovenesc, întreținut de ruși prin
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
a apărut o nouă ramură a lingvisticii, „lingvistica socială”, în fapt „o armă a ideologiei și propagandei comuniste antinaționale”. Pe termen lung, noua „știință” a avut efecte cumplite. Ca rezultat a aplicării noilor teorii și metode de deznaționalizare și de constituire a unor noi identități, în 1989, din 139 milioane de cetățeni ai celor 14 foste republici sovietice, 25 milioane se declarau ruși, iar alți 11,5 milioane de neruși declarau limba rusă ca limbă maternă. În plus, 52,5 milioane
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
contact între naționalități, sursă de împrumuturi lingvistice și de îmbogățire a vocabularului altor limbi. Tentativa de construire a unei noi limbi, cea moldovenească, și a unei noi identități naționale, nu a fost un fenomen izolat, ci un proiect tipic de constituire a unei națiuni, urmat în multe părți ale Uniunii Sovietice, din Bielorusia până în Uzbekistan. Metodele aplicate erau aproximativ aceleași: se luau forme din graiul țărănesc, se formalizau, se constituiau noi cuvinte pe baza lor, iar rezultatul era ridicat la
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
ale Uniunii Sovietice, din Bielorusia până în Uzbekistan. Metodele aplicate erau aproximativ aceleași: se luau forme din graiul țărănesc, se formalizau, se constituiau noi cuvinte pe baza lor, iar rezultatul era ridicat la rangul de nouă limbă literară. Procesul de constituire de către regimul sovietic a „naționalității moldovenești” și a „limbii moldovenești”, începând cu 1924, a parcurs, până în 1940, o serie de etape, de căutări și reorientări a politicii lingvistice. Atunci când obiectivul prioritar era considerat anexarea Basarabiei, pentru care se afirma
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
în majoritate pasivă din punct de vedere politic și cultural, reprezenta un material experimental perfect pentru întemeierea unei noi națiuni și a unei noi limbi, cu perspective pentru implementarea procesului respectiv și în alte regiuni ale URSS. Inițial, imediat după constituirea RASS Moldovenești la est de Nistru, obiectivul prioritar l-a reprezentat transmiterea valorilor noii ideologii comuniste către locuitorii nou-createi republici, proces ce putea fi facilitat de ridicarea nivelului cultural și de alfabetizarea marii mase țărănești, din care să fie ridicat
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
asta, s-a străduit să introducă cât mai multe cuvinte intrate în graiul norodului moldovenesc în legătură cu zidirea socialistă, ca neologisme din limba noroadelor frățești - rusească și ucraineană”. Politica de rusificare și de deznaționalizare a locuitorilor dintre Prut și Nistru, de constituire a unei noi identități naționale, de creare a unor antagonisme între locuitorii de la est și vest de Prut a luat amploare după tragicele evenimente din 1940 și, mai ales, după intrarea definitivă a Basarabiei în sfera sovietică după 1944. Pentru
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
adoptat, în primele două decenii de la anexare, o serie de măsuri dure care au constat în secătuirea economiei, în colonizările masive (peste un milion de ruși), eliminarea elitelor românești și a tinerilor români, clasa activă a provinciei, deportări, înrolări, constituirea de detașamente de muncă trimise în URSS și prin foamete. La baza rusificării a stat impunerea învățământului în limba rusă - au fost aduși peste o mie de învățători din Rusia și Ucraina, cadre didactice care nu fuseseră corupte de regimul
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
intim. S-a încercat crearea unui folclor „moldovenesc”, de fapt unul de sinteză, prin introducerea de cântece ruse sau strofe traduse în rusește. În anii `50 și `60, între „istoricii” de la Chișinău a avut loc o dispută și în ce privește momentul constituirii națiunii moldovenești: aceasta s-a format până la revoluția din Octombrie, sau procesul însă nu era încheiat în 1940, an după care constituirea națiunii moldovenești se încheie. Pentru istoricii sovietici, încheierea formării națiunii moldovenești burgheze, prin cele două clase ale sale
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
rusește. În anii `50 și `60, între „istoricii” de la Chișinău a avut loc o dispută și în ce privește momentul constituirii națiunii moldovenești: aceasta s-a format până la revoluția din Octombrie, sau procesul însă nu era încheiat în 1940, an după care constituirea națiunii moldovenești se încheie. Pentru istoricii sovietici, încheierea formării națiunii moldovenești burgheze, prin cele două clase ale sale, proletariat și burghezie, până în 1918 era vitală, altfel, prin constituirea sa în perioada dintre 1918-1940, ea ar fi devenit națiune română. Astfel
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
Octombrie, sau procesul însă nu era încheiat în 1940, an după care constituirea națiunii moldovenești se încheie. Pentru istoricii sovietici, încheierea formării națiunii moldovenești burgheze, prin cele două clase ale sale, proletariat și burghezie, până în 1918 era vitală, altfel, prin constituirea sa în perioada dintre 1918-1940, ea ar fi devenit națiune română. Astfel că monografia Formarea națiunii burgheze moldovenești a apărut abia în 1978, la 12 ani de la începerea cercetărilor, având ca redactor responsabil pe A. M. Lazarev (și nu pe
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
ar fi devenit națiune română. Astfel că monografia Formarea națiunii burgheze moldovenești a apărut abia în 1978, la 12 ani de la începerea cercetărilor, având ca redactor responsabil pe A. M. Lazarev (și nu pe N. Mohov, adeptul teoriei neterminării procesului constituirii „națiunii moldovenești de sine stătătoare”, „independente de națiunea română”, până în 1918) Iată ce se afirma în lucrarea respectivă, teze afirmate, dar nu demonstrate: „Analiza dezvoltării social - economice a Moldovei în secolul al XIX - lea (...) confirmă că ținutul, situat la hotarul
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
netrecut. A avut loc și interzicerea folosirii unor cuvinte nemoldovenești, a unor forme ortografice „românești”, eliminarea din operele clasicilor a etnonimului „român”, a glotonimului „limba română”, interzicerea unor lucrări sau pasaje folclorice ce păreau de sorginte muntenească. Cu toate acestea, constituirea unei națiuni moldovenești indubitabile nu a reușit. Eugen Coșeriu găsea câteva cauze ale eșecului încercării creării unei limbi moldovenești culte pe baza limbajului popular local basarabean sau transnistrean: încercarea de a elabora o nouă limbă națională, adică corespunzătoare identității etnice
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
Popular Creștin Democrat și Congresul Intelectualității. Rusificarea și dominația politică asupra fostelor republici, mai ales cele mai mici și mai dependente de fosta metropolă, continuă și după 1991. Clasa politică de la Chișinău a continuat rusificarea într-un mod mai subtil: constituirea separatismelor, reactivarea moldovenismului, blocarea relațiilor cu statul român, instituirea limbii ruse ca mijloc de comunicare interetnică, preamărirea în lucrările promoldovene a rolului civilizator al Rusiei în perioadele țaristă și sovietică, susținerea înfloririi statalității moldovenești după 1940-1944. Aceasta în condițiile în
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
și întemeierea națiunilor pe baza unor structuri politice. Astfel, după Vasile Vieru (președintele Asociației Istoricilor „Meleag Natal”), într-un articol sugestiv intitulat Afirmarea temeliilor noastre național - statale, enunță o teză halucinantă, anume că „Orice națiune (etnie) se consideră înfăptuită odată cu constituirea statului său național. Acest fenomen a avut loc și la Moldoveni. De aceea afirmăm cu toată certitudinea: da, noi suntem Moldoveni cu vechime istorică, cu tradiții culturale, cu statut politico-juridic pe acest Pământ încă din 1359, anul întemeierii Statutului (probabil
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
lui Stratan (și unitatea de împrejurări istorice în care s-au dezvoltat locuitorii de la est și sud de Carpați, precum și cei din interiorul arcului carpatic a fost enunțată și dovedită în studii de mare autoritate), dar afirmarea rolului geneticii în constituirea unei națiuni pune problema competenței autorului în enunțarea unor asemenea teorii. Ne punem, în același timp, întrebarea justificată a compatibilității deosebite dintre Vasile Vieru, Asociația Meleag Natal și publicația Partidului Comunist din Republica Moldova. Și ne punem, de asemenea, întrebarea, de ce
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
că vorbesc limba română (de fapt o limbă identică cu limba română, dar cu o denumire diferită, ceea ce este un non-sens), câtă vreme deznaționalizarea este în primul rând una lingvistică. Câteva momente din trecutul Moldovei sunt considerate evenimente decisive în constituirea statalității moldovenești și în legitimarea construcției statale de astăzi. Unele sunt preamărite, (1359, 1917, 1940, 1944, 1991), altele sunt amintite cu mare durere (1859, 1862, 1918). Astfel, despre Unirea din 1918 se spune că România a invadat tânăra Republică Moldova
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
reconfirmată prin actele politico-juridice din august 1940 și din august 1991, statornicindu-și legitimitatea sa actuală în 1994, prin adoptarea Constituției Republicii Moldova”. Comisia ideologică a CC a PCRM uită însă să explice cum s-a exprimat voința poporului moldovean în constituirea RASSM în 1924, nici cum s-a auzit vocea sa în ultimatumul din iulie 1940. Nu trebuie să uităm, însă, nici orientarea filorusă a doritorilor instaurării noii hegemonii rusești post-sovietice. În timp ce tot ce este românesc este demonizat, fratele de la răsărit
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
între Carpați și Prut; 3. în cele din urmă se va purcede hotărât (deocamdată există doar insinuări, mai mult sau mai puțin clare, de frica unor complicații diplomatice și politice) la revendicarea teritoriului dintre Carpați și Prut pentru Republica Moldova și constituirea Moldovei Mari. O altă cale, mai puțin evidentă, a emiterii unor pretenții asupra teritoriilor de peste Prut este cea religioasă. Prilejuit de conflictul religios dintre Mitropolia Basarabiei și Mitropolia Moldovei, Vasile Vieru concluziona că scindarea religioasă din 1812 a avut ca
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
Editura Academiei de Științe, cu avizul Ministerului Învățământului și cu sprijinul financiar al guvernului condus de Ion Ciubuc. Cartea era structurată pe 17 capitole și prezenta succint istoria Republicii Moldova, începând cu perioada dacilor și mergând până la destrămarea fostei URSS și constituirea Republicii Moldova ca stat independent. Nucleul lucrării îl constituia formarea la est de Carpați a statului medieval moldovean și apariția naționalității moldovene. Cartea, care se baza exclusiv pe surse istoriografice sovietice și din Republica Moldova, relua tezele moldovenismului primitiv. Una dintre lucrările
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
teoria existenței unei națiuni moldovenești între Carpații Orientali și Nistru, reducând-o doar la malul stâng al Prutului. Pe de altă parte, Gheorghe Rusnac făcea aluzii la necesitatea creării unei „Moldove mari”. În 2003 președintele Voronin participa la conferința de constituire a unei noi uniuni a scriitorilor, intitulată „Nistru”, alternativă la cea existentă, și care în 1989-1991 depusese eforturi eroice pentru propășirea statului moldovenesc. Voronin critica Uniunea Scriitorilor condusă de Mihai Cimpoi, pentru „mostre de xenofobie și extremism”, pentru atașamentul pentru
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
poziția patriarhului Alexei se datora necunoașterii realităților istorice sau comenzilor politice primite. Cum putea însă să aibă loc eliberarea de sub jugul turcesc a unei părți a Moldovei, stat autonom la acea vreme, nu poate explica. În plus, îi pare firească constituirea eparhiei Chișinăului, în 1812, într-o regiune care era subordonată de drept Mitropoliei Moldovei, pentru că era „rezolvarea firească a problemei și nu a provocat împotrivirea Patriarhiei de la Constantinopol”, ba chiar mai mult, consideră că subordonarea politică a unei provincii era
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
fi un moft politic al PPCD și o eroare gravă a Curții de Apel, care nu ar avea competență în rezolvarea acestui conflict, se exprima și Vasile Vieru la 14 mai 2004. Mai mult, în 2003 era lansat apelul pentru constituirea organizației obștești cultural-spirituale Mișcarea Creștinilor pentru unitatea Bisericii Ortodoxe din Moldova, de fapt o organizație paramilitară de persecutare a clericilor și credincioșilor Mitropoliei Basarabiei, văzută din nou ca un moft politic al Partidului SocialDemocrat, amestecat în acest joc „politico-fariseic-cameleonist” (!). Interesant
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]
-
cântecului patriotic, „Moldova - dragoste și dor”, a Festivalurilor „Valurile Nistrului”, „Muzica ne cheamă acasă”, acțiuni desfășurate în capitală dar și în alte părți ale Republicii Moldova. Printre măsuri se numără și editarea și reeditarea unor studii științifice, culegeri de documente privind constituirea și dezvoltarea Statului Moldovenesc, apariția și evoluția heraldicii și a monedei moldovenești. Încă din septembrie 2008, prevăzând reacția istoricilor cinstiți la manifestările ce se preconizau pentru anul următor, sub forma unor studii și publicații serioase, guvernul de la Chișinău a adoptat
„Poporul moldovenesc” şi „limba moldovenească” * De la anexarea țaristă la aniversarea a „650 de ani de la întemeierea Țării Moldovei” by Iulian Sînzianu () [Corola-publishinghouse/Science/91559_a_92365]