1,119 matches
-
gerunziului și a infinitivului și, pe de altă parte, a conjunctivului sau a altor moduri dependente din clasa formelor verbale predicative. Conform DSL 2001, predicatul, în calitate de pivot al propoziției, se remarcă prin următoarele caracteristici: a) suprimarea lui, exceptînd cazurile de elipsă, duce la dezorganizarea propoziției; b) este pus în legătură, în numeroase limbi, cu fenomenele sintactice de acord (acordul cu subiectul sau, în cîteva limbi, cu obiectul) și de recțiune (impunerea cazului morfologic și a prepoziției), fenomene care asigură, în cel
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
lui E. Coșeriu, că vorbirea ca tehnică se legitimează prin competențe de tip elocuțional, idiomatic și expresiv, atunci se poate accepta că propoziția tip corespunde actualizării competenței elocuționale, în vreme ce propozițiile analogice (cu subiect zero) reflectă o competență idiomatică. În cazul elipsei predicatului dintr-o propoziție sau al unui element al predicatului (verbul copulativ) dintr-o propoziție, se valorifică competența expresivă a vorbitorului, propoziția fiind din perspectiva analizei structurii de suprafață tot una analogică, părțile principale de propoziție existînd în structura de
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
În retorică, preteriția (numită și preterițiune) reprezintă o figură de gîndire prin care vorbitorul, chiar dacă își anunță de la început intenția de a eluda unele aspecte ale subiectului discursului, încalcă această convenție. Din punct de vedere stilistic, preteriția se apropie de elipsă, prin condensarea formală realizată nu prin omisiunea de elemente, ci prin selectarea strategică a secvențelor importante, dar tratate ca și cum ar fi secundare în raport cu obiectul discursului, motiv pentru care a fost considerată un tip de paranteză de organizare a discursului (la
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
Prezența verbelor dicendi, a negației sau a verbelor de voliție în structura preteriției îi conferă acesteia statutul de element metadiscursiv; ea joacă, în discurs (mai ales în cel politic) un rol de argumentare și de intensificare a semnificațiilor transmise. V. elipsă, ironie. DSL 2001; IONESCU-RUXĂNDOIU 2009. RN PRINCIPIU DE COOPERARE. Orice interacțiune verbală se supune unui principiu general, tacit acceptat de către vorbitori, numit principiu de cooperare. Acest principiu presupune ca participanții la o activitate discursivă să asigure reușita schimbului verbal prin
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
sistemul de raporturi similare celor care permit funcționarea unei propoziții sau fraze, proprietate numită coeziune (coerență sintactică), manifestată prin acord, recțiune, ordine discursivă, dar și prin fenomene care transgresează nivelul sintactic propriu-zis: izotopie, anaforă, continuitate presupozițională, recurență, paralelism, parafrază, proforme, elipsă, consecuția timpurilor, intonație etc. Nici din perspectivă generativ-transformațională nu se poate postula o autonomie conceptuală pentru text, întrucît majoritatea fenomenelor pe care le pune în evidență un proces generativ de texte corect formate constituie, în egală măsură, apanajul funcționării propoziției
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
proveni din diferite limbi: marketing, din engleză, perestroika, din rusă, Dasein din germană etc. V. împrumut, semn, transfer. VARO - LINARES 2004. RN Z Zeugmă. Cuvînt de origine greacă, zeugmă se utilizează în retorica clasică, pentru a numi o specie a elipsei (apropiată de subînțelegere), care constă în suprimarea în discurs a unui element ce ar fi trebuit să se repete, dar care poate fi dedus din context (El pleacă la munte, ea la mare). Unele manifestări ale zeugmei se concretizează în
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
verbului subînțeles diferind de cea a verbului exprimat: El bea vin, noi bere. Alteori, se consideră că unele forme de zeugmă se situează la limita acceptabilității în raport cu norma literară, fiind mai degrabă asimilabile anacolutului: El este tînăr și student. Fenomenul elipsei în general și al zeugmei, în mod special, poate orienta a n a l i z a d i s c u r s u l u i spre identificarea unor resorturi cognitive anterior ignorate. V. elipsă, subînțelegere. DSL 2001
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
și student. Fenomenul elipsei în general și al zeugmei, în mod special, poate orienta a n a l i z a d i s c u r s u l u i spre identificarea unor resorturi cognitive anterior ignorate. V. elipsă, subînțelegere. DSL 2001; VARO - LINARES 2004; BUSSMANN 2008. RN SIGLE ABLALI - DUCARD 2009 = Ablali, Driss, Ducard, Dominique, Vocabulaire des études sémiotiques et sémiologiques, Presses universitaires de Franche Comté, coll. "Lexica, mots et dictionnaires", Honoré Champion, Besançon, 2009. ADAM 1990 = Jean-Michael
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
spiritualizează, esențializează, arta e un joc secund. Pentru a înțelege poezia lui I. Barbu, cititorul trebuie să se inițieze în unele probleme fundamentale: obscuritatea în exprimare, limbajul abstract, încifrarea simbolurilor, particularitățile limbajului poetic: repetarea vocalei "e" care menține tonul sobru, elipse (elipsa predicatului), dislocări, inversiuni topice, anacoluturi, neologisme cu funcție de epitete ("azur", "agreste ", "nadir"), alături de termeni concreți, sintagme inedite. Metafora "Adâncul acestei calme creste" semnifică frumosul pe care poetul îl transformă în "joc secund", un cântec întemeietor de lume, o sonoritate
Dicţionar de scriitori canonici români by George Bădărău [Corola-publishinghouse/Science/1401_a_2643]
-
esențializează, arta e un joc secund. Pentru a înțelege poezia lui I. Barbu, cititorul trebuie să se inițieze în unele probleme fundamentale: obscuritatea în exprimare, limbajul abstract, încifrarea simbolurilor, particularitățile limbajului poetic: repetarea vocalei "e" care menține tonul sobru, elipse (elipsa predicatului), dislocări, inversiuni topice, anacoluturi, neologisme cu funcție de epitete ("azur", "agreste ", "nadir"), alături de termeni concreți, sintagme inedite. Metafora "Adâncul acestei calme creste" semnifică frumosul pe care poetul îl transformă în "joc secund", un cântec întemeietor de lume, o sonoritate orfică
Dicţionar de scriitori canonici români by George Bădărău [Corola-publishinghouse/Science/1401_a_2643]
-
89 2 Povestirea: aspecte / 91 1 Remarci preliminare / 91 2 Ordonarea secvențială / 93 Direcția: Posibilități / 96 Nuanțe de anacronism / 99 Distanța: tipuri / 101 Funcții / 102 Durata / 104 Anticipări / 106 Acronia / 108 3 Ritmul / 110 Informații preliminare / 110 Ritmul general / 111 Elipsa / 113 Rezumatul / 114 Scena / 115 Încetinirea / 116 Pauza / 118 4 Frecvența / 120 5 De la actori la personaje / 123 Probleme / 124 Predictibilitatea / 128 Construcția conținutului / 133 Completarea profilului / 134 Surse de informare / 137 Problematica eroului / 138 6 De la loc la spațiu
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
subiective, punctuale și durative, complete și incomplete, și detalierea analizei distanței în timp a anacroniilor și a duratei lor. Autoarea ilustrează de asemenea limitele analizei centrată pe aspectul temporal al evenimentelor, mai ales în romanul postmodernist, oprindu-se asupra efectelor elipsei și paralipsei. Ea explică de asemenea și conceptul de acronie: o deviere cronologică ce nu poate fi analizată din cauza lipsei sau insuficienței informaței, situată de obicei în interiorul unei figuri complexe precum anticiparea în interiorul unei retroversii sau retroversia în interiorul unei anticipații
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
îl discută preluînd conceptele elaborate de Percy Lubbock și Günter Müller. Ritmul rezultat al raportului dintre timpul evenimentului la nivelul fabulei și spațiul din text, exprimat în rînduri sau pagini consacrate lui în povestire acoperă o varietate de posibilități precum elipsa, sumarul narativ, scena, ralenti-ul, pauza, prin care unele evenimente (cele semnificative) sînt scoase în prim plan, iar altele din contră, sînt dispuse în plan secund sau chiar ignorate. Mieke Bal relevă subtilitatea și aspectul novator al mînuirii ritmului de către Proust
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
ni se spune, într-un capitol al romanului, că eroina este însărcinată, iar la începutul capitolului următor ne regăsim în camera copilului, deja locuită, informația despre nașterea propriu-zisă lipsește. În romanele victoriene, o astfel de omisiune în fluxul informațiilor, o elipsă de acest gen de obicei nu e completată, de dragul "decenței". Elipsa o formă asupra căreia voi reveni în scurt timp mai poate fi folosită și pentru motive mai specifice, ce caracterizează povestirea. În Doamna Bovary de Flaubert, finalul primei părți
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
însărcinată, iar la începutul capitolului următor ne regăsim în camera copilului, deja locuită, informația despre nașterea propriu-zisă lipsește. În romanele victoriene, o astfel de omisiune în fluxul informațiilor, o elipsă de acest gen de obicei nu e completată, de dragul "decenței". Elipsa o formă asupra căreia voi reveni în scurt timp mai poate fi folosită și pentru motive mai specifice, ce caracterizează povestirea. În Doamna Bovary de Flaubert, finalul primei părți este: Cînd au plecat din Tostes, Doamna Bovary era însărcinată", sărindu
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
plecat din Tostes, Doamna Bovary era însărcinată", sărindu-se peste nașterea propriu-zisă și intensificîndu-se această omisiune prin rapiditatea frazei ce subliniază marele eșec al căsniciei Emmei, și anume precaritatea vieței sexuale. Un narator mai puțin econom ar putea șterge asemenea elipse cu ajutorul retroversiilor interne. Pe lîngă această funcție complementară, retroversiile interne mai pot avea și altă funcție. Atunci cînd nu completează o elipsă sau o paralipsă spre exemplu, lipsa de informații cu privire la o linie laterală dar prelucrează în schimb informații deja
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
eșec al căsniciei Emmei, și anume precaritatea vieței sexuale. Un narator mai puțin econom ar putea șterge asemenea elipse cu ajutorul retroversiilor interne. Pe lîngă această funcție complementară, retroversiile interne mai pot avea și altă funcție. Atunci cînd nu completează o elipsă sau o paralipsă spre exemplu, lipsa de informații cu privire la o linie laterală dar prelucrează în schimb informații deja furnizate, ele par a fi o repetiție. Repetarea unui eveniment descris anterior e folosită de obicei pentru a schimba sau a pune
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
nu vrea cu adevărat să o cunoască. Aluziile la casa mobilă a Ceciliei, ca și toate anticipările subiective, nu pot fi clasificate ca interne sau externe, deși mie mi se par a fi interne. Anticipările interne completează frecvent o viitoare elipsă sau paralipsă: lucrurile sînt clare acum, astfel încît mai tîrziu se poate trece peste ele sau ele pot fi menționate doar în trecere. Dimpotrivă, asemenea anticipări pot avea o funcție de legătură sau accentuare cînd nu constituie altceva decît reperul: "Voi
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
este o marcă importantă. Lubbock a operat deja o distincție între cele două forme, scena și rezumatul. S-a observat, și pe drept cuvînt, că acest contrast relativ ar trebui dus pînă la capăt. Pe de altă parte, putem distinge elipsa, omiterea în povestire a unei secțiuni din fabulă. Cînd unei anume părți de timp acoperite de fabulă nu-i este acordată nici o atenție, valoarea operatorului TF (timpul fabulei) este infinit mai mare decît TP (timpul povestirii). Pe de altă parte
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
Dialogul, și în principiu fiecare scenă, fiecare prezentare detaliată a unui eveniment cu pretenție de izocronie, funcționează ca punct de comparație. Prin "scenă" înțelegem aici un segment de text în care TF=TP. În total, vom distinge cinci tempouri diferite: elipsa TF=n TP = 0 deci TF > ∞ TP rezumatul TF > TP scena TF < ≈ TS încetinirea TF < TS pauza TF=0 TP=n deci TF < ∞ TS Aici > înseamnă mai mare decît < înseamnă mai mic decît ∞ înseamnă infinit ~ înseamnă este ± egal Supoziția mea
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
decît < înseamnă mai mic decît ∞ înseamnă infinit ~ înseamnă este ± egal Supoziția mea este că fiecare narațiune poate fi divizată în segmente care corespund în parte unuia dintre aceste cinci tempouri. În secțiunile următoare voi discuta cîteva caracteristici ale fiecărui tempo. Elipsa O elipsă nu poate fi percepută: conform definiției, într-o povestire nu se menționează nimic despre dimensiunile timpului fabulei. Dacă nu se spune nimic, nu putem ști ce ar fi trebuit spus. Tot ceea ce putem face, cîteodată, este să deducem
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
mai mic decît ∞ înseamnă infinit ~ înseamnă este ± egal Supoziția mea este că fiecare narațiune poate fi divizată în segmente care corespund în parte unuia dintre aceste cinci tempouri. În secțiunile următoare voi discuta cîteva caracteristici ale fiecărui tempo. Elipsa O elipsă nu poate fi percepută: conform definiției, într-o povestire nu se menționează nimic despre dimensiunile timpului fabulei. Dacă nu se spune nimic, nu putem ști ce ar fi trebuit spus. Tot ceea ce putem face, cîteodată, este să deducem logic, pe
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
face, cîteodată, este să deducem logic, pe baza anumitor informații, că ceva a fost omis. Să observam că acest tip de deducție se bazează pe citirea realistă, care poate fi predominantă, dar nu totdeauna semnificativă. Ceea ce a fost omis conținutul elipsei nu-i nevoie să fie lipsit de importanță; din contră, evenimentul despre care nu se spune nimic putea fi atît de dureros că a fost eliminat tocmai pentru acest motiv. Sau evenimentul este atît de dificil de exprimat în cuvinte
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
o tăcere completă în privința lui. O altă posibilitate, pe care am menționat-o deja, este situația în care, chiar dacă evenimentul a avut loc, actorul vrea să nege acest fapt. Păstrînd tăcerea în această privință, el reușește să producă eliminări. Astfel, elipsa este folosită în scopuri magice, ca exorcism: o variantă de citire a elipsei centrale în Le voyeur de Robbe-Grillet. Cum să devenim conștienți de aceste elipse, care aparent pot să fie atît de importante că merită să le căutăm? Pentru
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]
-
deja, este situația în care, chiar dacă evenimentul a avut loc, actorul vrea să nege acest fapt. Păstrînd tăcerea în această privință, el reușește să producă eliminări. Astfel, elipsa este folosită în scopuri magice, ca exorcism: o variantă de citire a elipsei centrale în Le voyeur de Robbe-Grillet. Cum să devenim conștienți de aceste elipse, care aparent pot să fie atît de importante că merită să le căutăm? Pentru început, atenția ne este cîteodată direcționată către un eveniment eludat din cauza retroversiei. Nu
by MIEKE BAL [Corola-publishinghouse/Science/1018_a_2526]