69,376 matches
-
conștient) sunt reglate prin dictatura judicativului, luând forma analiticii și dialecticii; "lucrurile însele" sunt preluate și prelucrate, ele însele, judicativ. Tocmai de aceea, demersul se va constitui într-o reconstrucție filosofică având sensul unei "genealogii a dictaturii judicativului" veritabilă de-constituire a acesteia -, atâta vreme cât toate sensurile puse în mișcare vor ține de o reducție judicativă a dictaturii judicativului. Totuși, în măsura în care în prima Introducere se încearcă și o reducție non-judicativă a dictaturii judicativului, demersul supus unei asemenea sarcini se va constitui într-
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
dificultatea de a se impune într-un orizont dominat sub toate aspectele de regulile judicativului constitutiv. Dar, cum știm, filosofia a mai avut o asemenea formă, altădată; e drept, fără să aibă sarcina pe care acum o are, anume de-constituirea dictaturii judicativului. În privința aceasta, ar fi de reflectat asupra faptului că dictatura judicativului nu este forma originară a reconstrucției filosofice. Este cea mai radicală formă, aceasta poematică propusă pentru o a doua Introducere față de cea a dictaturii judicativului, pentru că țintește
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
tocmai am observat în privința formei originare a reconstrucției filosofice, și chiar către o revenire la sine a dictaturii judicativului, printr-un proiect non-judicativ, care are și sensul negării modalităților analitice și dialectice de reconstrucție filosofică și a valabilității operațiilor de constituire judicativă a "lucrurilor înseși". 3. Observație privind o parte a "tradiției eficace" a problemei acestei lucrări Ceea ce se vestește aici, pentru a căpăta un chip acceptabil chiar de pe poziția convențiilor judicative, este condiționat, cumva, de anumite fapte care, deși sunt
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
se constituie, în ultimă instanță, într-o fenomenologie, pentru că, în privința gândirii-positum, el rostește sau încearcă despre fenomenul noetic (gândirea ca dat), așa cum acesta și-a constituit sensul în vremea noastră trecută, iar în privința gândirii-fenomen, el se prezintă ca act al constituirii de sine a gândirii înseși, în acest act fiind năruită atitudinea noetică naturală, prin care "subiectul" nu se recunoaște și ca "obiect", și fiind activată o atitudine prin care gândirea se recunoaște continuu ca avându-se pe sine ca "obiect
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
distribuirea prin împărțire a logos-ului Unitatea reprezentativă a logos-ului formal este discursul.15 Acesta din urmă adună elementele logos-ului formal: gânduri, rostiri, fapte, toate acreditate sau în curs de acreditare. Această unitate este însă întotdeauna tematică, deoarece constituirea sa devine cu putință pe baza unui "dat" care pretinde preluarea și prelucrarea sa "conștientă". Ceea ce înseamnă că discursul apare ca o generalitate strict formală; fără a rămâne însă doar la acest sens. Destinul discursului înțeles și ca unitate "logică
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ca o generalitate strict formală; fără a rămâne însă doar la acest sens. Destinul discursului înțeles și ca unitate "logică" îndreptată către adevăr cu scopul de a produce cunoaștere valabilă prin și pentru un "subiect" este legat, originar, de faptul constituirii logicii și de mișcarea istorică a "formelor" acesteia. Discursul, ca moment al logos-ului formal, apare, chiar dintr-o perspectivă istoric-naturală a cunoașterii, drept primul moment al istoriei dictaturii judicativului și ca primă formă a acesteia; formă ce cuprinde deja
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
discuție poziția judecății ca element structurant al logicului -, trebuie să indicăm, din perspectivă fenomenologică, o schemă cu ajutorul căreia să aruncăm o privire către faptele "istorice" prezentate deja. De ce? Pentru că semnificațiile fenomenologice ale faptelor în cauză sunt importante și pentru "fenomenologia" constituirii logicii, una dintre țintele demersului de față. În plus, în acest fel ies la iveală, din debutul demersului, diferențele dintre regulile metodei fenomenologice, încetățenite în filosofie, în bună măsură, de natura dictaturii judicativului, și atitudinea fenomenologică, oarecum liberă față de aceste
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
de dat pur și simplu, când în aceea a nimicului acestuia, ca expresie a unei neîncetate lupte lăuntrice a unității fenomenale, adică, în ultimă instanță, ca veritabil hybris al conștiinței constituante. Toate aceste fapte, care vizează atât aspectul operațional al constituirii fenomenale, cât și aspectul obiectual al acesteia, sunt posibile numai datorită intenționalității; fiindcă aceasta are în structura sa complexă, operațional-obiectuală, atât condițiile de posibilitate ale "datului", cât și pe cele ale "nimicului". În cel mai simplu act de cunoaștere scenariul
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
umanului, în ciuda prezentării lui unilaterale, ca fapt natural (aparținând unei Naturi din afara conștiinței, a logos-ului), iar pe de alta, semnificația sa ca rezultat al unui travaliu conștient, care nu doar îi mediază instituirea, ci îi pune sub condiții identitatea (constituirea). Desigur, logos-ul îi îngăduie să fie; dar aceasta nu înseamnă nicidecum că el depinde totalmente de un travaliu conștient (deși depinde totalmente de o conștiință, constituit fiind printr-o/pentru o conștiință), cum ar fi travaliul prin care, din
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
potrivit intenționalității sale, ea posedă deja "obiectul". Tocmai de aceea ceea-ce-este-nimic în ceea-ce-se-vede-efectiv întregește cubul. Și trebuie admis ceea-ce-este-nimic față de ceea-ce-se-vede-efectiv, deși nu pare a avea vreun sens, tocmai din perspectiva cubului întreg. Desigur, Husserl, interesat de alte probleme ale constituirii decât cele de aici, unde problema principală vizează constituirea prin actul judecății, accentuează tehnic descrierea "fenomenului" lucrului întreg (sau perceput ca fiind întreg) pe baza reorizontalizărilor succesive ale relației actelor intenționale ale conștiinței cu propriul obiect al acesteia, care fac
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
aceea ceea-ce-este-nimic în ceea-ce-se-vede-efectiv întregește cubul. Și trebuie admis ceea-ce-este-nimic față de ceea-ce-se-vede-efectiv, deși nu pare a avea vreun sens, tocmai din perspectiva cubului întreg. Desigur, Husserl, interesat de alte probleme ale constituirii decât cele de aici, unde problema principală vizează constituirea prin actul judecății, accentuează tehnic descrierea "fenomenului" lucrului întreg (sau perceput ca fiind întreg) pe baza reorizontalizărilor succesive ale relației actelor intenționale ale conștiinței cu propriul obiect al acesteia, care fac posibile, la un loc și în același timp, unitatea
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
pe care aceasta ar trebui să-l exprime de fiecare dată (și să-l exprime nu întâmplător, ci în mod necesar și universal, adică în orice act de dobândire a unei cunoștințe despre un obiect oarecare). Statutul de eveniment pentru constituirea logicii lui Aristotel constă, înainte de toate, într-o distribuire parțială a logos-ului, în împărțirea lui pe "sfere" de fapte, cunoașterii revenindu-i una dintre părțile logos-ului, anume cea formală. Acesta este evenimentul care capătă aici semnificație: distribuirea prin
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
-ului, chiar dacă a fost stabilită la distanță apreciabilă în timp față de momentul Aristotel, dovedește acest fapt, tratatele care îl alcătuiesc având drept obiect, înainte de toate, înseși formele gândirii și condițiile corectitudinii operațiilor care le vizează și ale utilizării lor în "constituirea" cunoștințelor. Date fiind relațiile dintre aceste trei forme ale gândirii, unificate prin termenul logos (ce ar avea semnificație de "formă logică", deși Aristotel îl folosește predilect cu sensul de noțiune: logos, și de judecată: logos apophantikos), dată fiind și tradiția
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
îndreptățirea scopului "logic" al întregului Organon, pe care și l-a propus Aristotel: "respingerile sofistice". Dar astfel putem înțelege un fapt cu mult mai important decât cel tocmai semnalat, anume prezența chestiunii adevărului în acest context și, în ultimă instanță, constituirea rațiunilor dictaturii judicativului, fapt ce corespunde obiectului unuia dintre scopurile acestei lucrări, chiar prin aplicarea reducției judicative a dictaturii judicativului. Problema adecvării cuvintelor la lucruri (sau a cuvintelor legate la stările de lucruri, ceea ce trece, totuși, dincolo de simpla adecvare, fiind
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
jos". Fără îndoială, intervine aici o reglementare a rostirii din urmă, fără a fi vorba încă de o reglementare absolută, care să scoată logos-ul din natura proprie, din propriul său physis. Ne este clar însă că momentul propriu-zis al constituirii logicii, prin Aristotel, are ca antecedente semnificative problema adecvării cuvintelor la lucruri și a cuvintelor legate la stările de lucruri și că a doua situație de adecvare reprezintă prima ipostază a adevărului-corespondență. În context logic, această ipostază se va autonomiza
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
sau formalizării sale, sensuri posibile printr-o conștiință a "relației de semnificare", cum ar spune Husserl, pe care o presupune fenomenul în cauză. Prin urmare, deși aici este încă vorba despre refacerea unui fapt istoric, ținta demersului o reprezintă reconstrucția (constituirea) unui fenomen a cărui interpretare nu se poate limita la reiterarea unor factori istorici, fie aceștia de natura logicului, onticului, lingvisticului, ontologicului, filosoficului ca atare etc. Dintre toate faptele amintite mai sus, ca fiind semnificative prin raportare la evenimentul constituirii
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
constituirea) unui fenomen a cărui interpretare nu se poate limita la reiterarea unor factori istorici, fie aceștia de natura logicului, onticului, lingvisticului, ontologicului, filosoficului ca atare etc. Dintre toate faptele amintite mai sus, ca fiind semnificative prin raportare la evenimentul constituirii logos-ului formal, întrebarea dialectică are, poate, potențialul non-judicativ cel mai consistent. Modelul ei se află în dialogurile lui Platon. Ipostaza sa formalizată o găsim însă în Cărțile I și a VIII-a ale Topicii și în Respingerile sofistice ale
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
continuare forma logică (acum, accentuat lingvistică) dominantă, adevărul-corespondență, propriu și logicii simbolice, aparținându-i. Pentru a lămuri statutul acestor elemente ale logicului în condițiile logicii simbolice, va fi deschisă, la timpul potrivit, o discuție despre fenomenul reformalizării logos-ului, corespunzător constituirii "logicii noi". Potrivit convențiilor care pun stăpânire în orizontul gândirii, rostirii și făptuirii datorită reglementării logos-ului în contextul logicii aristotelice, numai judecata, cum știm deja, este purtătoare de adevăr, pentru că doar ea poate lua forma afirmației sau negației, în funcție de
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
referire. În plus, cum precizam mai sus, el trebuie gândit ca valoare de adevăr. Ambiguitatea sistematică specifică adevărului plasarea lui fie la nivelul judecății (sintezei onticului și lingvisticului în logic), fie la nivelul propoziției (lingvisticului preeminent față de ontic) -, accentuată după constituirea "logicii noi", caracterizează și logos-ul, înțeles: a) fie ca noțiune (formă a gândirii), fie ca termen (element al propoziției, al enunțării); b) fie ca judecată, fie ca enunțare (propoziție); c) fie ca raționament, fie ca exprimare a unui raționament
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
exemplu, o facultate a minții noastre în stare să pre-ia, deodată, "lucrul", pentru a-l exprima întocmai: simplele date senzoriale devin indicii pentru un "obiect", constituit ca atare de noțiune, în context judicativ. Sau putem socoti valabil scenariul kantian al constituirii cunoștințelor prin contribuția formelor a priori ale facultății de cunoaștere, de fapt, a apercepției originar transcendentale, a categoriilor "aplicabile" la "obiecte" prin schemele temporale ale imaginației; sau scenariul fenomenologic al "umplerii intuitive, al "sintezei" și al "ideației" (Heidegger, după Husserl
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
a filosofiei grecești, prin operele lui Platon și Aristotel. Cum știm, tot în aceste împrejurări, orizontul logicului va dobândi marca judicativului. Ceea ce înseamnă că această mișcare semantică poate fi înțeleasă în contextul fenomenului (mai larg) al de-naturării logos-ului și constituirii dictaturii judicativului, chiar dacă ea (de-naturarea logos-ului) își are începutul înaintea momentului constituirii ca atare a logicii. Despre unele aspecte istorice ale acestei mișcări a fost vorba și până acum; totuși, "istoria" a fost evocată mai cu seamă pe segmente
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
aceste împrejurări, orizontul logicului va dobândi marca judicativului. Ceea ce înseamnă că această mișcare semantică poate fi înțeleasă în contextul fenomenului (mai larg) al de-naturării logos-ului și constituirii dictaturii judicativului, chiar dacă ea (de-naturarea logos-ului) își are începutul înaintea momentului constituirii ca atare a logicii. Despre unele aspecte istorice ale acestei mișcări a fost vorba și până acum; totuși, "istoria" a fost evocată mai cu seamă pe segmente mai "vechi" ale sale. De aceea, este firească o observație privind această problemă
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
seamă pe segmente mai "vechi" ale sale. De aceea, este firească o observație privind această problemă în modernitate; și nu oriunde, ci în știința logicii, care, cum știm, a suportat fenomenul celei de-a doua formalizări, care a condus la constituirea logicii simbolice. Un punct de vedere semnificativ în această chestiune, printre logisticieni, îl are Gottlob Frege. Ideea de bază a poziției sale în privința statutului logicii și a implicațiilor formalismului în discursul de tip filosofic, așadar și în privința legăturilor dintre lingvistic
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ideea cunoștinței "desăvârșite", încheiate, ceea ce corespunde gândirii-positum împlinite (un intelect omniscient ar putea-o realiza, pentru că ea se exprimă în legătură cu obiecte-positum (date) ca atare, iar un asemenea intelect îi este pe măsură), și a dezvăluirii cunoștințelor (nu a generării, construcției, constituirii lor), în aceasta constând cunoașterea este imposibilă pentru actuala croială (judicativă) a "facultății" noastre de cunoaștere, deși nu este imposibilă în orice condiții (o condiție tocmai a fost indicată); ea exprimă, prin urmare, o imposibilitate relativă. Ipoteza acestui tip de
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
judicativul ca atare, ceea-ce-este acesta; în alți termeni, el reprezintă relația dintre lucru și exprimarea lui, dintre ontic și lingvistic, la nivelul adecvării și al corespondenței; căci el oferă "sinteza" necesară a logicului și pune în act (în sens de constituire) toate regulile, inclusiv cele trei principii ale logicii clasice; fără el, acestea nu ar putea opera (nu ar reglementa nimic, nici un "obiect"). Logica devine expresia formală a dictaturii judicativului, pentru că ea este întemeiată pe principii formale; dar acestea, mai departe
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]