6,769 matches
-
să vorbească limba maghiară. Iorga îi considera pe români drept "națiune dominantă", cu toate că era (vag) de acord și cu faptul că "este loc și pentru alte naționalități". În România Mare, românii alcătuiau 70% din populație. Din momentul în care atît ungurii cît și românii, după ce-și stabiliseră statul-națiune, considerau că dețin o poziție dominantă, interpretarea drepturilor lor care derivau din aceasta diferea mai curînd în privința cumulului decît al categoriei acestora. În anii '20, stînga românească a lăsat naționalităților foarte mult
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
derivau din aceasta diferea mai curînd în privința cumulului decît al categoriei acestora. În anii '20, stînga românească a lăsat naționalităților foarte mult spațiu de mișcare. Cu trecerea timpului, doi factori au dus la înăsprirea atitudinii românilor (față de evrei și de unguri mai ales): refuzul ungurilor de a accepta statu-quo-ul și speranțele acestora în revizionismul încurajat cu atîta zel de către Ungaria. Odată cu ascensiunea radicalismului de dreapta în interiorul și în afara României, care, în România, a luat și forma unui nemilos "Nou naționalism" gen
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
mai curînd în privința cumulului decît al categoriei acestora. În anii '20, stînga românească a lăsat naționalităților foarte mult spațiu de mișcare. Cu trecerea timpului, doi factori au dus la înăsprirea atitudinii românilor (față de evrei și de unguri mai ales): refuzul ungurilor de a accepta statu-quo-ul și speranțele acestora în revizionismul încurajat cu atîta zel de către Ungaria. Odată cu ascensiunea radicalismului de dreapta în interiorul și în afara României, care, în România, a luat și forma unui nemilos "Nou naționalism" gen secolul al XX-lea
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Ungaria. Odată cu ascensiunea radicalismului de dreapta în interiorul și în afara României, care, în România, a luat și forma unui nemilos "Nou naționalism" gen secolul al XX-lea, susținut de Vaida, de Goga și de Legiune, viața nu devenise mai ușoară pentru unguri. Să nu uităm nici de omniprezența și respingătoarea corupție orientală. Toți acești factori și-au intensificat acțiunea pe la sfîrșitul anilor '30, cînd s-a înregistrat și o intensificare a violenței aripei de dreapta. Toate acestea nu erau îndreptate numai împotriva
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Să nu uităm nici de omniprezența și respingătoarea corupție orientală. Toți acești factori și-au intensificat acțiunea pe la sfîrșitul anilor '30, cînd s-a înregistrat și o intensificare a violenței aripei de dreapta. Toate acestea nu erau îndreptate numai împotriva ungurilor. Ele erau trăsături nefericite ale vieții românești și ale guvernului României, care și-a definit totuși clar poziția. Atîta timp cît ungurii pîndeau momentul propice, fiind ostili ideii de a trăi într-un stat guvernat de o majoritate românească, de ce
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
s-a înregistrat și o intensificare a violenței aripei de dreapta. Toate acestea nu erau îndreptate numai împotriva ungurilor. Ele erau trăsături nefericite ale vieții românești și ale guvernului României, care și-a definit totuși clar poziția. Atîta timp cît ungurii pîndeau momentul propice, fiind ostili ideii de a trăi într-un stat guvernat de o majoritate românească, de ce naiba trebuiau românii să le facă vreo concesie importantă? La Cluj, un oraș magnific cu un caracter aproape pur maghiar și în
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
o întreagă generație să crească fără să vorbească românește. Românii cereau să fie supuși la proba supremă înainte de a le garanta drepturi depline: acceptarea dominației românești și loialitate. Și mai era o problemă. Cu excepția zonei de graniță intens populată de unguri, o mare parte a minorității maghiare din Transilvania trăia departe de aceasta, amestecați printre români. Dacă cineva s-ar gîndi la includerea acestor zone în Ungaria, aceasta ar duce la nedreptate, așa cum a fost Dictatul de la Viena din 1940. Românii
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
statul român oferea profesorilor români un salariu cu 50% mai mare, oferindu-le totodată mai mult pămînt și acordîndu-le și alte avantaje. Toate acestea se încadrau într-un efort de românizare lentă a acestor zone prin educație. În domeniul economic, ungurii (și evreii unguri, care dominau economia) erau un spin în ochii românilor. Majoritatea școlilor ungurești erau confesionale, ceea ce era firesc, deoarece cultele din Ardeal au fost întotdeauna cele mai bune căi de propagare a naționalismului. În perioada interbelică s-a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
erau un spin în ochii românilor. Majoritatea școlilor ungurești erau confesionale, ceea ce era firesc, deoarece cultele din Ardeal au fost întotdeauna cele mai bune căi de propagare a naționalismului. În perioada interbelică s-a înregistrat încă o scădere a numărului ungurilor în liceele mai bune și a studenților înscriși la universitate. Același lucru era valabil și în economie. Se înregistra un proces lent, evident, dar de românizare, care nu a atins însă niciodată proporțiile presiunii exercitate de unguri asupra românilor înainte de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
scădere a numărului ungurilor în liceele mai bune și a studenților înscriși la universitate. Același lucru era valabil și în economie. Se înregistra un proces lent, evident, dar de românizare, care nu a atins însă niciodată proporțiile presiunii exercitate de unguri asupra românilor înainte de Primul Război Mondial; aceste presiuni s-au intensificat totuși în anii '30, odată cu instituirea de către Vaida a așa-numitului Numerus Vallachicus, îndreptat mai curînd împotriva ungurilor decît a evreilor, deși diferența aceasta nu părea prea mare în
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
românizare, care nu a atins însă niciodată proporțiile presiunii exercitate de unguri asupra românilor înainte de Primul Război Mondial; aceste presiuni s-au intensificat totuși în anii '30, odată cu instituirea de către Vaida a așa-numitului Numerus Vallachicus, îndreptat mai curînd împotriva ungurilor decît a evreilor, deși diferența aceasta nu părea prea mare în Transilvania. Goga a fost o vreme pornit mai curînd împotriva evreilor decît a ungurilor. (După cum spunea Iorga, "Goga vrea ca minoritățile să dispară", pentru că, după părerea lui, naționalitățile "nu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
anii '30, odată cu instituirea de către Vaida a așa-numitului Numerus Vallachicus, îndreptat mai curînd împotriva ungurilor decît a evreilor, deși diferența aceasta nu părea prea mare în Transilvania. Goga a fost o vreme pornit mai curînd împotriva evreilor decît a ungurilor. (După cum spunea Iorga, "Goga vrea ca minoritățile să dispară", pentru că, după părerea lui, naționalitățile "nu au vitalitate". Iorga se opunea politicii lui Goga)190. Această înăsprire a atitudinii față de unguri nu se datora lui Maniu, pe care ungurii îl urau
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
fost o vreme pornit mai curînd împotriva evreilor decît a ungurilor. (După cum spunea Iorga, "Goga vrea ca minoritățile să dispară", pentru că, după părerea lui, naționalitățile "nu au vitalitate". Iorga se opunea politicii lui Goga)190. Această înăsprire a atitudinii față de unguri nu se datora lui Maniu, pe care ungurii îl urau atît de mult, și nici stîngii românești. Campania aceasta era în primul rînd inițiată de Noul naționalism. Pe la sfîrșitul anilor '30, campania aceasta oportunistă a căpătat forme violente. Părea să
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
decît a ungurilor. (După cum spunea Iorga, "Goga vrea ca minoritățile să dispară", pentru că, după părerea lui, naționalitățile "nu au vitalitate". Iorga se opunea politicii lui Goga)190. Această înăsprire a atitudinii față de unguri nu se datora lui Maniu, pe care ungurii îl urau atît de mult, și nici stîngii românești. Campania aceasta era în primul rînd inițiată de Noul naționalism. Pe la sfîrșitul anilor '30, campania aceasta oportunistă a căpătat forme violente. Părea să fie o inițiativă profitabilă. Acesta a fost momentul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Campania aceasta era în primul rînd inițiată de Noul naționalism. Pe la sfîrșitul anilor '30, campania aceasta oportunistă a căpătat forme violente. Părea să fie o inițiativă profitabilă. Acesta a fost momentul cînd a avut loc schimbul de opinii dinte episcopul ungur transilvănean S. Makkai și scriitorul S. Reményk. Titlul eseului lor a devenit slogan. Iată ce scria episcopul Makkai în 1937: Nem lehet! ("Nu se poate!"). El menționa că pentru păstrarea identității, fie ea națională sau culturală, a ungurilor din Transilvania
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
dinte episcopul ungur transilvănean S. Makkai și scriitorul S. Reményk. Titlul eseului lor a devenit slogan. Iată ce scria episcopul Makkai în 1937: Nem lehet! ("Nu se poate!"). El menționa că pentru păstrarea identității, fie ea națională sau culturală, a ungurilor din Transilvania, minoritatea maghiară avea nevoie de autonomie culturală și economică; fără o astfel de autonomie, identitatea ungurilor ar fi periclitată. Scriitorul ungur transilvănean S. Reményk i-a replicat episcopului Makkai printr-un eseu purtînd un titlu semnificativ: Ahogy lehet
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
scria episcopul Makkai în 1937: Nem lehet! ("Nu se poate!"). El menționa că pentru păstrarea identității, fie ea națională sau culturală, a ungurilor din Transilvania, minoritatea maghiară avea nevoie de autonomie culturală și economică; fără o astfel de autonomie, identitatea ungurilor ar fi periclitată. Scriitorul ungur transilvănean S. Reményk i-a replicat episcopului Makkai printr-un eseu purtînd un titlu semnificativ: Ahogy lehet! ("Cît mai mult posibil!"), adică, în împrejurările date, identitatea ungurilor din Transilvania trebuia păstrată într-o cît mai
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Nem lehet! ("Nu se poate!"). El menționa că pentru păstrarea identității, fie ea națională sau culturală, a ungurilor din Transilvania, minoritatea maghiară avea nevoie de autonomie culturală și economică; fără o astfel de autonomie, identitatea ungurilor ar fi periclitată. Scriitorul ungur transilvănean S. Reményk i-a replicat episcopului Makkai printr-un eseu purtînd un titlu semnificativ: Ahogy lehet! ("Cît mai mult posibil!"), adică, în împrejurările date, identitatea ungurilor din Transilvania trebuia păstrată într-o cît mai mare măsură posibil. Pe la sfîrșitul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
și economică; fără o astfel de autonomie, identitatea ungurilor ar fi periclitată. Scriitorul ungur transilvănean S. Reményk i-a replicat episcopului Makkai printr-un eseu purtînd un titlu semnificativ: Ahogy lehet! ("Cît mai mult posibil!"), adică, în împrejurările date, identitatea ungurilor din Transilvania trebuia păstrată într-o cît mai mare măsură posibil. Pe la sfîrșitul anilor '30, a început să se manifeste o identitate maghiaro-ardelenească, care nu era sinonimă cu identitatea ungurilor din afara Transilvaniei. Depresiunea care a lovit fără discriminare toate țările
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
lehet! ("Cît mai mult posibil!"), adică, în împrejurările date, identitatea ungurilor din Transilvania trebuia păstrată într-o cît mai mare măsură posibil. Pe la sfîrșitul anilor '30, a început să se manifeste o identitate maghiaro-ardelenească, care nu era sinonimă cu identitatea ungurilor din afara Transilvaniei. Depresiunea care a lovit fără discriminare toate țările Europei de sud-est, a deschis ochii acestor națiuni. Toate se confruntau cu același fel de probleme. Vorbeam mai sus despre contele Bethlen și despre încercarea acestuia. Primarul Bucureștiului, Dobrescu, a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
totodată și un atac la adresa lordului Rothemere, proprietarul ziarului "London Daily Mail", cel mai important susținător al revizionismului maghiar din Marea Britanie. Iorga a etichetat guvernul Ungariei folosind termenii de "regimul feudal de la Budapesta". Mai semnificativ este faptul că, răspunzînd afirmației ungurilor cum că românii s-au infiltrat în Transilvania în secolul al XIII-lea, Iorga a susținut că "nici un element străin nu putea fi (în Evul Mediu) colonizat nicăieri fără emiterea în prealabil a unui "edict""192. Cu toate acestea, atunci
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
tot timpul (fără succes) să contracareze politica prorevizionistă a lui Mussolini printr-un fel de "diplomație personală"194. Dar ascensiunea lui Hitler a fost cea care a încurajat exprimarea fățișă a opiniei referitoare la spranțele revizioniste. De la Hitler așteptau acești unguri distrugerea Sistemului de la Versailles; de la Hitler așteptau mult prea mulți unguri anihilarea statu-quo-ului european. Pentru mulți unguri (indiferent de loialitatea evreilor față de Ungaria), ca și pentru mult prea mulți români antisemiți, exista o diferență: Berlinul era antisemit, iar Roma nu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
printr-un fel de "diplomație personală"194. Dar ascensiunea lui Hitler a fost cea care a încurajat exprimarea fățișă a opiniei referitoare la spranțele revizioniste. De la Hitler așteptau acești unguri distrugerea Sistemului de la Versailles; de la Hitler așteptau mult prea mulți unguri anihilarea statu-quo-ului european. Pentru mulți unguri (indiferent de loialitatea evreilor față de Ungaria), ca și pentru mult prea mulți români antisemiți, exista o diferență: Berlinul era antisemit, iar Roma nu era (deocamdată). O împlinire a speranțelor revizioniste realizată cu ajutorul Germaniei naziste
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
194. Dar ascensiunea lui Hitler a fost cea care a încurajat exprimarea fățișă a opiniei referitoare la spranțele revizioniste. De la Hitler așteptau acești unguri distrugerea Sistemului de la Versailles; de la Hitler așteptau mult prea mulți unguri anihilarea statu-quo-ului european. Pentru mulți unguri (indiferent de loialitatea evreilor față de Ungaria), ca și pentru mult prea mulți români antisemiți, exista o diferență: Berlinul era antisemit, iar Roma nu era (deocamdată). O împlinire a speranțelor revizioniste realizată cu ajutorul Germaniei naziste (conform principiilor acestei școli de gîndire
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
s-a alăturat Axei, a rupt tratatul de "Prietenie eternă" cu Iugoslavia și a atacat-o; a declarat apoi război URSS-ului și Aliaților occidentali ai sovieticilor; în sfîrșit, în primăvara lui 1934, atunci cînd Imrédiștii au ajuns la putere, ungurii, cu sprijinul lui Eichmann, au deportat populația lor evreiască la Auschwitz, devenind singurul guvern european pe deplin conștient de soarta care îi aștepta pe deportați. Mai mult de o jumătate de milion dintre aceștia au pierit practic în cîteva săptămîni
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]