6,769 matches
-
30 erau foarte greu de dovedit avantajele economice ale Cehoslovaciei, ale României Mari și ale Iugoslaviei. Dacă existau avantaje pentru Imperiul Habsburgic, acest lucru nu era neapărat valabil și pentru Ungaria istorică. Rămînea în picioare argumentul privind drepturile istorice ale ungurilor asupra bazinului carpatic. Astăzi, argumentul decisiv este autodeterminarea (cu toate că hotărîrea Conferinței de la Yalta o punea între paranteze). Totuși, dacă ținem cont de interpretarea tradițională a istoriei ungurilor, o interpretare feudală aristocratică, ale cărei concepte politice erau tot mai greu de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
valabil și pentru Ungaria istorică. Rămînea în picioare argumentul privind drepturile istorice ale ungurilor asupra bazinului carpatic. Astăzi, argumentul decisiv este autodeterminarea (cu toate că hotărîrea Conferinței de la Yalta o punea între paranteze). Totuși, dacă ținem cont de interpretarea tradițională a istoriei ungurilor, o interpretare feudală aristocratică, ale cărei concepte politice erau tot mai greu de implementat în secolul al XX-lea, baza ei era existența "statului maghiar istoric", cu "granițele lui istorice", care includeau bazinul carpatic, și cu mileniul lui de istorie
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de implementat în secolul al XX-lea, baza ei era existența "statului maghiar istoric", cu "granițele lui istorice", care includeau bazinul carpatic, și cu mileniul lui de istorie pînă atunci. Transilvania era situată în cadrul bazinului carpatic, astfel că, după părerea ungurilor, ea făcea parte din Ungaria de o mie de ani. În privința majorității românești, aceștia începuseră să vină în Transilvania cel devreme la sfîrșitul secolului al XX-lea. Nu puteau decît să le mulțumească regilor ungari și conducătorilor Transilvaniei pentru toleranța
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
și 1526 e.n.). După părerea lui Iorga, continuitatea strămoșilor poporului român în partea aceasta și în Transilvania însumează 25 de secole. Iorga a scos întotdeauna în evidență "respectul său pentru poporul maghiar, istoria și realizările acestuia". Respectul lui față de istoria ungurilor era însă limitat. Îi respecta pe Rácóczi și pe alți eroi maghiari, dar vorbește uneori în termeni foarte negativi despre contribuția istorică a ungurilor. Dar chiar dacă Iorga manifesta respect pentru realizările istorice ale ungurilor, aceștia, mai ales ungurii din Transilvania
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
întotdeauna în evidență "respectul său pentru poporul maghiar, istoria și realizările acestuia". Respectul lui față de istoria ungurilor era însă limitat. Îi respecta pe Rácóczi și pe alți eroi maghiari, dar vorbește uneori în termeni foarte negativi despre contribuția istorică a ungurilor. Dar chiar dacă Iorga manifesta respect pentru realizările istorice ale ungurilor, aceștia, mai ales ungurii din Transilvania, nu prea aveau nevoie de respectul lui. Ceea ce voiau ei (ca și românii!) era Transilvania. Teoria istorică a lui Iorga asupra Transilvaniei urmează linia
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
realizările acestuia". Respectul lui față de istoria ungurilor era însă limitat. Îi respecta pe Rácóczi și pe alți eroi maghiari, dar vorbește uneori în termeni foarte negativi despre contribuția istorică a ungurilor. Dar chiar dacă Iorga manifesta respect pentru realizările istorice ale ungurilor, aceștia, mai ales ungurii din Transilvania, nu prea aveau nevoie de respectul lui. Ceea ce voiau ei (ca și românii!) era Transilvania. Teoria istorică a lui Iorga asupra Transilvaniei urmează linia teoriei "Daciei Traiane" a lui Xenopol. O putem numi teoria
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
față de istoria ungurilor era însă limitat. Îi respecta pe Rácóczi și pe alți eroi maghiari, dar vorbește uneori în termeni foarte negativi despre contribuția istorică a ungurilor. Dar chiar dacă Iorga manifesta respect pentru realizările istorice ale ungurilor, aceștia, mai ales ungurii din Transilvania, nu prea aveau nevoie de respectul lui. Ceea ce voiau ei (ca și românii!) era Transilvania. Teoria istorică a lui Iorga asupra Transilvaniei urmează linia teoriei "Daciei Traiane" a lui Xenopol. O putem numi teoria daco-română, căreia Xenopol i-
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
a aproape o mie de ani. Există, totuși, un document medieval autentic: scrierile cronicarului anonim al regelui Béla al III-lea al Ungariei din secolul al XII-lea, celebra Cronică anonimă. Scrierile acestuia sînt controversate și relatează (printre altele) cum ungurii au pătruns în Transilvania la (sau pe la) sfîrșitul secolului al X-lea sau al XI-lea, venind dinspre cîmpiile din răsărit. Un conducător (domnitor sau căpetenie) român (latin) a opus, conform acestei cronici, o rezistență îndîrjită atunci cînd triburile maghiare
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
anonim îl consideră drept un cronicar medieval tipic, care relatează povești aidoma atîtor alți cronicari din Evul Mediu. Unii consideră că acest anonim îi confundă pe urmașii lui Menumorut cu bulgarii, iar alții îl compară cu Nestor, cronicarul Rusiei Kievlene. Ungurii au pătruns în bazinul carpatic în anul 895. Cronicarul anonim și-a scris cronica cu mai mult de două sute de ani mai tîrziu. Nici cronicile primare (ale lui Nestor), nici cele ale cronicarului anonim nu erau naive. Ambele serveau unor
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
tip de cronică medievală nu poate fi crezută literal, cu toate că ele conțin aproape întotdeauna o mare cantitate de adevăr. Un istoric nu le poate ignora, din moment ce nu are alte surse credibile la dispoziție. Cercetătorii istorici maghiari susțin că atunci cînd ungurii au ajuns în bazinul carpatic, Transilvania era aproape nelocuită și că românii nu se aflau acolo, ei infiltrîndu-se în Transilvania din Balcani ca păstori valahi nomazi începînd cu secolul al XIII-lea, infiltrație care a căpătat caracter permanent. Ei au
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
era aproape nelocuită și că românii nu se aflau acolo, ei infiltrîndu-se în Transilvania din Balcani ca păstori valahi nomazi începînd cu secolul al XIII-lea, infiltrație care a căpătat caracter permanent. Ei au avut condiții să se înmulțească pentru că ungurii s-au deplasat spre Apus ca să-l apere de tătari și după aceea de hoardele turcești. Ungurii au fost înlocuiți datorită fecundității acestor păstori nomazi infiltrați 199. După Versailles, dezbaterea aceasta a căpătat un caracter tot mai polemic, deoarece ungurii
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
păstori valahi nomazi începînd cu secolul al XIII-lea, infiltrație care a căpătat caracter permanent. Ei au avut condiții să se înmulțească pentru că ungurii s-au deplasat spre Apus ca să-l apere de tătari și după aceea de hoardele turcești. Ungurii au fost înlocuiți datorită fecundității acestor păstori nomazi infiltrați 199. După Versailles, dezbaterea aceasta a căpătat un caracter tot mai polemic, deoarece ungurii se puteau baza aproape exclusiv pe drepturile istorice. Iată de ce istoricii au fost cei aflați în primele
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
ungurii s-au deplasat spre Apus ca să-l apere de tătari și după aceea de hoardele turcești. Ungurii au fost înlocuiți datorită fecundității acestor păstori nomazi infiltrați 199. După Versailles, dezbaterea aceasta a căpătat un caracter tot mai polemic, deoarece ungurii se puteau baza aproape exclusiv pe drepturile istorice. Iată de ce istoricii au fost cei aflați în primele rînduri în lupta revizionistă, în frunte cu Sándor Dománovszky. Dománovszky s-a născut la Sibiu, în Transilvania. Tatăl lui era profesor la Academia
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Academia de Drept din orașul său natal. Începînd cu 1909, Dománovszky a predat istoria Evului Mediu la Universitatea de la Budapesta. În timpul negocierilor de pace a făcut parte din delegația maghiară ca expert în istorie, fiind unul dintre intimii marelui geograf ungur (și viitor prim-ministru), contele Pál Téleki. Dománovszky era și reprezentantul Ungariei în Comisia Internațională a Istoricilor. După Primul Război Mondial a luat o atitudine lăudabil de fermă împotriva tulburărilor antisemite din universitățile maghiare. Dománovszky a fondat practic de unul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
mult cu Maiorescu. El constituia un blestem pentru personalitatea lui Iorga și pentru conceptul lui în privința felului în care trebuie să fie scrisă istoria. Cu toate acestea, Dománovszky nu a ezitat să citeze definiția romantică a lui Michelet privind istoria ungurilor: "Ungaria, apărătoarea Occidentului de Semiluna victorioasă". Dománovszky continua însă să-l critice pe Iorga, spunînd: "Greșeala evidentă a lui Iorga constă în sistemul aplicat de el. Aceasta a fost cauza interpretării sale evident falsă a izvoarelor istorice, a ascunderii unor
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
lui Iorga). Dománovszky dă foarte multe citate ilustrînd erorile lui Iorga, mai ales pe cele minore, rezultat al grabei acestuia 201. El își începe critica metodei și a operei istorice a lui Iorga afirmînd că "lucrările lui Iorga asupra istoriei ungurilor sînt scrise cu patimă și sînt pline de greșeli intenționate"202. Exista încă o coincidență ciudată. Majoritatea covîrșitoare a celor mai importanți istorici unguri revizioniști proveneau din teritorii pierdute în favoarea statelor succesoare, cu multe rude rămase acolo. Mulți arhivari au
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
critica metodei și a operei istorice a lui Iorga afirmînd că "lucrările lui Iorga asupra istoriei ungurilor sînt scrise cu patimă și sînt pline de greșeli intenționate"202. Exista încă o coincidență ciudată. Majoritatea covîrșitoare a celor mai importanți istorici unguri revizioniști proveneau din teritorii pierdute în favoarea statelor succesoare, cu multe rude rămase acolo. Mulți arhivari au avut soarta aceasta, ceea ce făcea să le sporească amărăciunea. Oamenii aceștia au trăit multă vreme în sărăcie, ca refugiați. Ei nu alcătuiau numai o
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
context cu Gyula Kornis, profesor la Universitatea de la Budapesta. Kornis era un revizionist învederat. Întregul schimb de păreri s-a desfășurat pe un ton sardonic. Iorga a fost surprins de faptul că profesorul Kornis propunea o mediere italiană între "posesorii unguri de moșii întinse și poporul român". În privința pronunțatului caracter maghiar al orașelor Oradea, Arad sau Timișoara, Iorga considera că aceiași presupuși unguri erau în cea mai mare parte evrei, evreul învățînd cu sîrguință orice limbă a naționalității dominante. (Să ne
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
un ton sardonic. Iorga a fost surprins de faptul că profesorul Kornis propunea o mediere italiană între "posesorii unguri de moșii întinse și poporul român". În privința pronunțatului caracter maghiar al orașelor Oradea, Arad sau Timișoara, Iorga considera că aceiași presupuși unguri erau în cea mai mare parte evrei, evreul învățînd cu sîrguință orice limbă a naționalității dominante. (Să ne amintim că Iorga îi cunoștea mai bine pe evreii la care ne referim). În ceea ce privește poziția lui Kornis față de drepturile istorice, Iorga întreba
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
reinstituit Sfîntul Imperiu Roman cu capitala la Roma; sau ca Spania să anexeze din nou orașul Milano, Olanda sau Belgia; iar Imperiul otoman să pretindă din nou că Ungaria îi aparține? Relativ la suporterii englezi sau americani ai pretențiilor revizioniste ale ungurilor, Iorga îi amintea interlocutorului său că aceștia știau la fel de multe lucruri despre Transilvania ca și despre Groenlanda sau Țara de Foc. Cît privește propunerea instituirii unui plebiscit, Iorga întreba: cine ar urma să-l prezideze? și (dat fiind că broșura
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
plebiscit, Iorga întreba: cine ar urma să-l prezideze? și (dat fiind că broșura destinată lui Kornis a fost scrisă de Iorga în 1940), el întreba dacă asemenea plebiscit ar rezolva problema Sileziei. După care își amintea cum îi maltrataseră ungurii pe românii din Transilvania, încheindu-și pamfletul printr-un refuz categoric de a lua în considerație revizuirea statului Transilvaniei 204. Iorga recurgea întotdeauna la un procedeu preferat în Europa de sud-est, adică ridiculizarea numelor oponenților săi politici. Dacă originea acestora
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
s-a amintit că numele lui adevărat era Hochman, un nume german 205. Nu a fost uitată nici originea germană a contelui Kunó Klebelsberg, ministrul învățămîntului (adevăratul motor al revizionismului maghiar)206. Iorga nu trebuia să susțină această asimilare împotriva ungurilor. Dimpotrivă! Dat fiind că dezbaterea aceasta nu era adecvată recunoașterii acestui fapt, politicianul istoric austriac H. Friedjung sublinia că "trebuie să considerăm în rîndul celor mai bune calități ale ungurilor faptul că știu să-i atragă pe fiii cei mai
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
maghiar)206. Iorga nu trebuia să susțină această asimilare împotriva ungurilor. Dimpotrivă! Dat fiind că dezbaterea aceasta nu era adecvată recunoașterii acestui fapt, politicianul istoric austriac H. Friedjung sublinia că "trebuie să considerăm în rîndul celor mai bune calități ale ungurilor faptul că știu să-i atragă pe fiii cei mai buni ai altor naționalități și să-i trateze după aceea cu toată căldura și temperamentul lor ca pe niște frați"207. Argumentele istorice ale românilor, mai ales cele ale lui
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
probelor documentare care să dovedească prezența românilor în Transilvania timp de aproape un mileniu. Într-o astfel de situație, trebuie să folosim dovezile pe care le avem la dispoziție. Admiterea a altceva decît a probelor documentare sprijină pretențiile istorice ale ungurilor. Dar oricît de greu de admis ar fi ele pentru un sceptic raționalist ca Dománovszky, dovezile care nu sînt bazate pe documente nu pot fi ignorate. Ele trebuie completate recurgînd la ipoteze și paralele istorice și apelînd la evoluția organică
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
foarte surprinzător faptul că există relativ puține cuvinte (slave sau de alte origini) în limba română, dacă ținem seama de valurile populațiilor care au trecut prin această regiune. Cu toate că românii au împrumutat cuvinte (și alte elemente culturale) de la slavi și unguri și s-au amestecat prin căsătorii cu ei (ba chiar și cu tătarii, iar mai tîrziu cu grecii etc.), ei nu au fost niciodată slavizați, cum s-a întîmplat cu bulgarii și macedonenii, care nu erau de origine slavă. Cel
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]