69,376 matches
-
care nu trebuie asociată doar funcției de copulă, ci și statutului său propriu-zis existențial, legat de "destinul ființei". Dar ce operații mai angajează judecata, atâta vreme cât ea se arată, în primă instanță, drept "formă" a gândirii, rostul ei fiind acela al constituirii obiectelor logice, fiind, și din acest motiv, cea mai semnificativă "formă" în privința adevărului? Nu cumva judecata, având o asemenea legătură cu adevărul (tocmai prin ea se încearcă și se reușește dezvăluirea lui), constituind poziția acestuia în orizont logic, poate fi
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
un anumit aspect, poate chiar a forma împreună o unitate operațional-obiectuală. Ființial și funcțional, o asemenea identitate rămâne imposibilă; aceasta înseamnă că trebuie deschisă problema scoaterii la iveală a perspectivei din care judecata este adevărul însuși, adică un orizont de constituire diferit de cele deschise până aici. Oricum, admițând o asemenea identitate "perspectivistă" (valabilă într-un anumit orizont convențional al logos-ului formal), judecata are nevoie de un element al său care să "atingă" adevărul (întru posibila sa identitate cu el
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
însăși trebuie să fie ca atare, "în același timp", act constitutiv și obiect constituit, corelativ, ceea ce o readuce la o situare în care am mai văzut-o odată: la identitatea cu logos-ul întreg; dar, de fapt, această mișcare de constituire a ființei înseși nu încetează niciodată, fiindcă avem de-a face, în fapt, cu o pendulare neîntreruptă între constituirea ființei ca logos formal, ca ființare pur și simplu sau ca ființă a ființării, cum spunea Heidegger, și constiuirea sa ca
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
o situare în care am mai văzut-o odată: la identitatea cu logos-ul întreg; dar, de fapt, această mișcare de constituire a ființei înseși nu încetează niciodată, fiindcă avem de-a face, în fapt, cu o pendulare neîntreruptă între constituirea ființei ca logos formal, ca ființare pur și simplu sau ca ființă a ființării, cum spunea Heidegger, și constiuirea sa ca logos pur și simplu. Desigur, aici este vorba despre acte de constituire care depășesc orizontul strict al dictaturii judicativului
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
în fapt, cu o pendulare neîntreruptă între constituirea ființei ca logos formal, ca ființare pur și simplu sau ca ființă a ființării, cum spunea Heidegger, și constiuirea sa ca logos pur și simplu. Desigur, aici este vorba despre acte de constituire care depășesc orizontul strict al dictaturii judicativului; ceea ce înseamnă că judecata, ca act universal de constituire, își arată limitele. Se-nțelege, timpul însuși își pierde forța de a în-ființa, pentru a constitui astfel timporizând obiectele judicative. Pe de o parte
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
simplu sau ca ființă a ființării, cum spunea Heidegger, și constiuirea sa ca logos pur și simplu. Desigur, aici este vorba despre acte de constituire care depășesc orizontul strict al dictaturii judicativului; ceea ce înseamnă că judecata, ca act universal de constituire, își arată limitele. Se-nțelege, timpul însuși își pierde forța de a în-ființa, pentru a constitui astfel timporizând obiectele judicative. Pe de o parte, așadar, "este" reprezintă însuși adevărul; aceasta ar fi condiția pentru ca judecata să reprezinte, la rându-i
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ca atare, ci veșnicia: aceasta este cu adevărat, iar timpul reprezintă "imaginea" sa prin facultățile sufletești ale omului. O îndepărtare de teoria temporală a facultăților sufletești observăm la Husserl. Acesta socotește că timpul originar, a priori-ul transcendental al oricărei constituiri obiectuale, deși este curgere fără oprire și fără gol "subiectiv", constituie ("formează") el însuși totul, așadar și ceea ce ar putea fi o facultate sufletească. Fără îndoială, curgerea temporală originară, îngăduind alături temporalitatea obiectivă a duratelor temporale umplute, constituite obiectual ("obiectiv
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
am luat cunoștință, fenomenul celei de-a doua timporizări a elementelor judecății, fenomen care scoate la iveală, odată cu sine, și sensul universal (în orizont judicativ) al actelor de părtinire, ordonare și autorizare, acte prin care judecata își lărgește aria de constituire a obiectelor judicative cu mult dincolo de pozițiile "logice" din structurile sale formală și alethică, nu însă dincolo de orizontul pe care chiar aceste structuri îl taie în lumea vieții, orizont luat drept lumea ca atare. Numai că nu poate fi încă
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
drept lumea ca atare. Numai că nu poate fi încă vorba despre niveluri ontologice propriu-zise, ci despre trepte de generalitate; nici nu ar fi posibil un veritabil sens de diferență ontologică și, pe baza acestuia, o ierarhie a gradelor de constituire judicativă, fiindcă dictatura judicativului ni s-a dezvăluit, până aici, numai în orizontul de constituire a elementelor judecății. În privința problemei ierarhiei, sens cerut, totuși, de sensul de transcendență, trebuie adăugat că dictatura judicativului are drept formă discursivă desăvârșită a sa
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ci despre trepte de generalitate; nici nu ar fi posibil un veritabil sens de diferență ontologică și, pe baza acestuia, o ierarhie a gradelor de constituire judicativă, fiindcă dictatura judicativului ni s-a dezvăluit, până aici, numai în orizontul de constituire a elementelor judecății. În privința problemei ierarhiei, sens cerut, totuși, de sensul de transcendență, trebuie adăugat că dictatura judicativului are drept formă discursivă desăvârșită a sa ideologia, iar aceasta are drept țintă justificarea "superiorităților", a diferențelor de nivel, care, deși sunt
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ființare? Toate aceste întrebări țintesc către fenomenul în-ființării, care, potrivit etapelor consumate din reducția judicativă, are drept "agent" timpul. Dar este suficient acesta pentru în-ființare, atâta vreme cât, odată în-ființând, devine el însuși ființarea determinată printr-un act de în-ființare sau de constituire? Nu cumva timpul agent al în-ființării traduce în orizont judicativ ceva ce nu are acces deplin în acest orizont, fiindcă nu se supune tuturor convențiilor valabile "logic"? Și, de asemenea, nu ar trebui să gândim un "timp" originar, așa cum ne
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
până acum, nu ar avea nici un sens, dar care poate căpăta un sens dacă gândim timpul nu doar funcțional, adică dacă nu-l gândim doar ca timp-agent al în-ființării, ci și în sens propriu-zis ființial, ca fiind, dincolo de orice funcție de constituire judicativă? În plus, fideli ideii după care orice fapt care capătă sens prin reducția judicativă este ceva, adică o ființare, fiindcă judecata prelucrează, prin chiar operațiile de timporizare, constituindu-și astfel obiectul corelativ, timpul însuși, nu trebuie să acceptăm că
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
numai luat în ipostaza de subiect, gândit la rându-i ca ființare conștientă. Acest fapt nu poate fi trecut cu vederea acum. Termenii pe care trebuie să se sprijine reducția, mai departe, sunt: timpul, ființa, ființarea conștientă, în-ființarea, ființa ființării; constituirea lor judicativă nu ar fi posibilă însă fără revenirea continuă la regulile de constituire a celor două aspecte ale judecății. Non-judicativul a apărut deja ca un tărâm al libertății, mai bine zis, al hotărârii libere. Dar cine se hotărăște? Și
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
fapt nu poate fi trecut cu vederea acum. Termenii pe care trebuie să se sprijine reducția, mai departe, sunt: timpul, ființa, ființarea conștientă, în-ființarea, ființa ființării; constituirea lor judicativă nu ar fi posibilă însă fără revenirea continuă la regulile de constituire a celor două aspecte ale judecății. Non-judicativul a apărut deja ca un tărâm al libertății, mai bine zis, al hotărârii libere. Dar cine se hotărăște? Și de ce a trebuit introdus aici sensul de ființare conștientă aflată în legătură cu ființa? De ce capătă
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
schimba și care condiționează tot ce intră în raza de existență a omului; în fond, toate aceste structuri judicative, care se sprijină pe cele două aspecte originare din structura judecății, formează elementul intențional originar care funcționează ca prealabil în orice constituire fenomenală, adică pentru orice act de constituire judicativă și pentru obiectul corelativ constituit. Fenomenologic, "eu" mă aflu în punctul zero al lumii, cum spun Husserl, Heidegger, M. Merleau-Ponty ș. a., iar constituirea "lumii" este în funcție de "mine". Să fie vorba, totuși, despre
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
în raza de existență a omului; în fond, toate aceste structuri judicative, care se sprijină pe cele două aspecte originare din structura judecății, formează elementul intențional originar care funcționează ca prealabil în orice constituire fenomenală, adică pentru orice act de constituire judicativă și pentru obiectul corelativ constituit. Fenomenologic, "eu" mă aflu în punctul zero al lumii, cum spun Husserl, Heidegger, M. Merleau-Ponty ș. a., iar constituirea "lumii" este în funcție de "mine". Să fie vorba, totuși, despre o teză judicativă? Revenind la generalitatea căpătată
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
elementul intențional originar care funcționează ca prealabil în orice constituire fenomenală, adică pentru orice act de constituire judicativă și pentru obiectul corelativ constituit. Fenomenologic, "eu" mă aflu în punctul zero al lumii, cum spun Husserl, Heidegger, M. Merleau-Ponty ș. a., iar constituirea "lumii" este în funcție de "mine". Să fie vorba, totuși, despre o teză judicativă? Revenind la generalitatea căpătată prin constituirea ființării conștiente, ne întrebăm: cum poți, ca om, să vezi lucrurile ne-uman? (Cum e să fii liliac? se întreabă Thomas Nagel
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
și pentru obiectul corelativ constituit. Fenomenologic, "eu" mă aflu în punctul zero al lumii, cum spun Husserl, Heidegger, M. Merleau-Ponty ș. a., iar constituirea "lumii" este în funcție de "mine". Să fie vorba, totuși, despre o teză judicativă? Revenind la generalitatea căpătată prin constituirea ființării conștiente, ne întrebăm: cum poți, ca om, să vezi lucrurile ne-uman? (Cum e să fii liliac? se întreabă Thomas Nagel, tematizând chiar această problemă.208) Nu poți, desigur, și atunci trebuie să accepți că toate cele ce sunt
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
însă tot prin ființarea conștientă, care este construită obiectual asemenea timpului și celorlalte elemente judicative, adică în așa fel încât fiecare, chiar dacă are un sens de generalitate, să se constituie ca atare, în carne și oase, prin fiecare act de constituire judicativă. De exemplu, S (subiectul) judecății să fie constituit ca S, pur și simplu, dar, totodată, ca acest-S. Dictatura judicativului îngăduie transmutări interogative, problematice, dubitative, asemenea celor menționate mai sus. Dar tocmai în acest fel se constituie fel de
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
ce intră în raza vieții și existenței sale; iar dictatura judicativului reprezintă o modalitate foarte complexă de punere la lucru, pe baza unor norme, a unor forme ale umanului, veritabile "tipare" de preluare și prelucrare a "lucrurilor", adică acte de constituire obiectuală, prin care orice capătă inclusiv umanul și fiecare formă activată a sa sensul de ființare. Dar mai este posibilă cel puțin o modalitate complexă a acestor forme, alături de dictatura judicativului. Către ea ne conduce aporia. Ceea ce poate căpăta sens
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
este doar alt-ceva față de orice sens posibil în limitele judicativului; iar diferența aceasta abruptă nu reprezintă o deosebire nominală a unor fapte, ci o diferență de sens între lucruri care, nominal, pot fi identice în judicativ și întru non-judicativ. Bineînțeles, constituirile fenomenale originare legate de acest "alt-ceva" se vor muta într-un alt "atelier" decât cel al judecății, fără ca aceasta din urmă să-și piardă orice sens. Trebuie admis că experimentele filosofice din ultimele decenii, propuse și de pe pozițiile "tehnice" ale
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
Husserl, Heidegger, Max Scheler, Rudolf Otto, Wittgenstein, Buber, Gadamer, Yannaras, Eliade, Levinas, Marion au pus în mișcare asemenea experimente prin care este întărită atitudinea de forțare a granițelor dictaturii judicativului pe căile amintite. Oricum, tematizarea nimicului poate conduce actele de constituire judicativă judecata însăși către sensuri care scapă, cumva, înseși regulilor de constituire valabile în orizont judicativ. Dar nu direct, ci numai prin considerarea "ființei nimicului", adică prin aplicarea, inițială, a regulilor de constituire judicativă chiar asupra acestuia, luat de la bun
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
Marion au pus în mișcare asemenea experimente prin care este întărită atitudinea de forțare a granițelor dictaturii judicativului pe căile amintite. Oricum, tematizarea nimicului poate conduce actele de constituire judicativă judecata însăși către sensuri care scapă, cumva, înseși regulilor de constituire valabile în orizont judicativ. Dar nu direct, ci numai prin considerarea "ființei nimicului", adică prin aplicarea, inițială, a regulilor de constituire judicativă chiar asupra acestuia, luat de la bun început în sens negativ, ca ne-ființă, non-ființare etc. Aici nu găsim
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
Oricum, tematizarea nimicului poate conduce actele de constituire judicativă judecata însăși către sensuri care scapă, cumva, înseși regulilor de constituire valabile în orizont judicativ. Dar nu direct, ci numai prin considerarea "ființei nimicului", adică prin aplicarea, inițială, a regulilor de constituire judicativă chiar asupra acestuia, luat de la bun început în sens negativ, ca ne-ființă, non-ființare etc. Aici nu găsim o aplicație naturală, așa cum găsim când este vorba despre "întuneric", adică despre imposibilitatea constituirii obiectuale într-un orizont în care stafia
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
adică prin aplicarea, inițială, a regulilor de constituire judicativă chiar asupra acestuia, luat de la bun început în sens negativ, ca ne-ființă, non-ființare etc. Aici nu găsim o aplicație naturală, așa cum găsim când este vorba despre "întuneric", adică despre imposibilitatea constituirii obiectuale într-un orizont în care stafia judecății operează, însăilând, totuși, "lucruri" și, desigur, un fel de "lume" a acestora. Dar date fiind toate acestea, ne putem întreba dacă nu sunt posibile și alte căi către faptele non-judicative, în afara celei
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]