69,376 matches
-
o oarecare măsură, în a lămuri astfel de expresii, sau cel puțin în a înțelege cum sunt ele posibile ca formule "bine formate" ale rostirii judicative. Ea propune o distincție între ființă și ființare, dar ființa exprimă un maximum de constituire obiectuală care nu poate fi depășit, ceea ce înseamnă că ființa stabilește și o anumită modalitate de a fi gândită (ea însăși) și de a gândi mai departe ființarea precum și diferența sa față de aceasta. Prin urmare, dacă acceptăm regula diferenței ontologice
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
regulă nu funcționează (pentru că, de exemplu, este respinsă printr-o hotărâre a "gânditorului"). Putem presupune, pe bună dreptate cum sugeram mai sus că acest fapt este propriu dictaturii judicativului; ceea ce înseamnă că în afara acesteia, adică într-un orizont nou de constituire, ce nu poate fi decât non-judicativ, exigențele exprimate de gândirea ființei ar putea fi suspendate, poate chiar anulate. Dar acum trebuie să vedem dacă nu cumva, pornind de la unele presupoziiții ale experiementelor filosofice evocate, aceste angajamente se pot retrage chiar
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
pornit deja, fiindcă precizările metodologice, care țintesc întâi spre "forma" unui discurs și apoi spre ceea ce aceasta poate cuprinde, sunt nici nu s-ar putea altfel "logice", în primul rând. În privința subiectului, potrivit reducției care a scos la iveală în-ființarea (constituirea) acestuia ca o "poziție" logică, spre care conduc toate celelalte, ar trebui adăugat că tocmai această concentrare a sensurilor elementelor (și aspectelor) judecății în "poziția subiect" are acum cea mai mare importanță. Poate și pentru că sensurile acestor elemente nu sunt
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
statutul de "poziție" în orizontul dictaturii judicativului. Și tocmai pentru că nu se întâmplă o destrucție a judicativului constitutiv, apare această cale de reașezare a subiectului după reguli judicative, dar fără a fi vorba încă o dată trebuie spus despre reguli de constituire a subiectului prin sensurile sale de substrat și de individual, cât despre reguli care doar pregătesc "subiectul" pentru a prelua "poziția" propriu-zis judicativă, căreia îi sunt proprii cele două sensuri amintite. Prin toate acestea, studiul etimologic reprezintă o cale de
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
de acestea. Sensul de general (sensul logic) și cel de universal (sensul ontologic) ale predicatului sunt condiționate, în ordinea judicativului, de sensurile subiectului. E drept, toate survin prin același eveniment (temporal), adică prin același act de timporizare sau de în-ființare (constituire). La fel se întâmplă și cu sensurile ființiale ale verbului și ale timpului, încadrate judicativ. Din această perspectivă, subiectul își confirmă "poziția" sa de termen reprezentativ pentru logicul însuși. Dacă subiectului îi lipsește sensul de substrat, atunci el nu-l
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
judicative, de vreme ce "poziția" sintetică a logicului, subiectul, este el însuși subordonat individualului-universal, adică ființei. Trebuie observat mai întâi că nu este vorba despre o preeminență temporală, fiindcă toate aceste sensuri survin prin același eveniment și sunt, din perspectiva actelor de constituire, concordante, așa cum am spus și până aici. Dar este vorba despre o preeminență "semantică". Sensurile ființei se impun în tot spațiul logic; termenul "ființă" devine punctul cel mai puternic în a structura în funcție de sine constitutivitatea judicativului (așadar, și regulativitatea acestuia
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
posibilă, dar ea a fost formulată în termeni mai generali, întrucât erau vizate toate actele judicative, în ultimă instanță, toate elementele judicativului. Acum, însă, ea vizează doar autorizarea ca act propriu de autorizare, așadar ca act de timporizare, de în-ființare (constituire) a autorizării înseși. Admițând ceea ce s-a stabilit mai devreme, relativ la în-ființare și la operația de instituire, în genere, a unei ființări, anume faptul că aceasta, prin timporizare, se arată deja ca fiind părtinită, ordonată și autorizată aceste "calități" fiindu
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
pentru pragmatic? Pentru a răspunde, voi merge pe două linii: a) indicarea unor consecințe la nivelul semanticii și metafizicii post-ontologice, cele două cercetări ale logicului și ontologicului care acoperă perimetrul judicativului regulativ; b) testarea posibilităților de instituire a unei de-constituiri a judicativului constitutiv. Prima linie este o continuare a ceea ce s-a făcut până aici în acest subcapitol și de aceea va fi urmată imediat; cealaltă însă trebuie urmată după alte convenții decât cele proprii contextului de față. Împărțirea logos
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
analitice și, respectiv, dialectice. Faptul că semantica și metafizica post-ontologică s-au constituit de sine stătător de curând, în istoria culturii, reprezintă un simptom al accentuării demersurilor de natura judicativului regulativ și al creșterii gradului de probabilitate a unei de-constituiri a dictaturii judicativului. Despre acest simptom va fi vorba mai departe. 6.2. Fenomenul originar al judicativului regulativ: "retragerea timpului" Discuția despre semantică și metafizica post-ontologică a instituit o temă oarecum nouă, care privește judicativul regulativ. Acesta a mai constituit
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
o făptuire. În acest al doilea mod de intervenție, judicativul nu mai este constitutiv nu constituie el însuși "obiectul", în sensul că timpul, timporizând, în-ființează "ceva" devenind el însuși acea ființare ci este doar regulativ, orientând "obiectul" către o bună constituire, în care nu se mai poate afla judicativul însuși ca structură și "substanță" a acelui ceva. De fapt, timpul trebuie să intervină, însă numai în sensul supra-temporal prin care se constituie "obiecte" complexe din obiecte "simple" constituire deja. Un asemenea
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
către o bună constituire, în care nu se mai poate afla judicativul însuși ca structură și "substanță" a acelui ceva. De fapt, timpul trebuie să intervină, însă numai în sensul supra-temporal prin care se constituie "obiecte" complexe din obiecte "simple" constituire deja. Un asemenea eveniment, constând în instituirea reglării judicative, nu poate fi conceput, deocamdată, decât ca un eveniment având sensul depotențării judicativului constitutiv. Tocmai de aceea, evenimentul în cauză nu este specific dictaturii judicativului. Totuși, aceasta nici nu-i neagă
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
deja, împărțirea (adică părtinirea, împreună cu celelalte operații ale celei de-a doua timporizări). Ceea ce am precizat mai sus, legat de judicativul regulativ, are doar o valabilitate formală. De fapt, ceea ce acesta "reglează" este deja constituit obiectual. Căci altfel, în lipsa oricărei constituiri, nu ar mai putea fi vorba despre acte sau operații care structurează și activează judicativul regulativ. În urmare, trebuie stabilit tipul de obiect pe care acesta îl constituie, obiect diferit, desigur, de cel propriu judicativului propriu-zis constitutiv. Analogia cu termenii
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
făptuirile judicativ-constitutive nu sunt, în însăși ființa lor, paralogisme și antinomii (deși, la limită, pot fi). De asemenea, judicativul regulativ se apropie de formele raționale kantiene care intervin doar regulativ în privința funcției lor fundamentale: acestea orientează cunoașterea, judicativul regulativ orientează constituirea unor gânduri, rostiri, făptuiri care nu-și înlăuntrizează total și iremediabil convențiile logos-ului formal, rămânând deschise "influențelor" venite dinspre logos-ul ca atare. Dar există o diferență fundamentală între cele două rânduri de "fapte" constitutive și regulative: formele raționale
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
modelatoare, supra-temporală devine evenimentul originar pentru judicativul regulativ. Din acest motiv au căpătat sensuri proprii "obiecte" de felul: nimicul, ne-ființa (dar, cumva, și ființa, în diferența ontologică, ori numai aceasta din urmă în sine), toate netimporizate în sensul unei constituiri temporale depline sau, prin urmare, nevizate de lumina vreunui eveniment. Pe de altă parte, condiția de eveniment nu poate fi retrasă nici faptelor netimporizate (constitutiv direct), fiindcă tocmai acestea, în măsura în care ele intervin pentru donarea de sens acelui "ceva" ce este
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
timpului este ea însăși un eveniment de timporizare, în primul rând, pentru că altfel din rațiuni judicative el nu ar reprezenta nimic. Dar timporizării de acest fel îi lipsește ceva, totuși, pentru a fi ceea ce timporizarea în genere este: în-ființare sau (constituire) a unei ființări (a unui "obiect"), coborâre a timpului în "firea" ființării timporizate. Ce anume îi lipsește? Dacă este timporizare propriu-zisă și este, după cum stau lucrurile acum atunci prin aceasta se poate asigura statutul de ființare pentru însăși retragerea timpului
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
să observăm practicile fel de fel, regulile după care acestea se desfășoară, exercițiul justificator al unei gândiri care capătă autonomie față toate celelalte elemente ale unei unități de viață. În felul acesta, ni se dezvăluie nu încă posibilitatea unei de-constituiri propriu-zise a dictaturii judicativului, cât o cale de urmat pentru a lămuri statutul regulativității judicative, adică a unui aspect al dictaturii judicativului care s-a aflat continuu în zona izvoarelor acesteia și care poate păstra și, desigur, evidenția, în anumite
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
poate fi preluată întocmai de un "subiect", adică de o "instanță" diferită față de fenomenul în cauză, de alt-ceva înzestrat cu instrumente de preluare și prelucrare a ceea ce sesizează, adică deschis el însuși în sens fenomenal. Dar tocmai acest fapt, al constituirii sensului de fenomen, presupune, pe de o parte, o îndepărtare de judicativul constitutiv (ce constituie "ceva", dar prin timporizare), care nu lasă ceea ce tinde către sensul de fenomen să se arate pe sine ca sine însuși, și, pe de altă
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
care este de la bun început filosofic. Se va spune că nimic nu este într-un anumit fel de la bun început. Și voi răspunde așa: ba toate gândurile, rostirile sau făptuirile ivite în orizontul dictaturii judicativului sunt potrivit regulilor sale de constituire, care, datorită motivelor pe care le cunoaștem, activează tocmai părtinirea, ordonarea și autorizarea, chiar din primul moment al acelor fapte. Fără îndoială, de aici nu trebuie înțeles că nu este firească cercetarea unei filosofii, poate chiar investigarea presupozițiilor sale, poate
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
constitutivitatea judicativă. Odată asumată o asemenea îngăduință, așteptarea noastră trebuie să aibă ca țintă tocmai ivirea, prin vreun semn anume, a non-judicativului. Note finale Am încercat, în lucrarea de față, să descriu un paradox: judecata se află înaintea intuiției în privința constituirii fenomenale, în ambele ipostaze ale acesteia: cunoștința și fenomenul. Ea are o funcție a priori și față de toate elementele esențiale aparținând acestor două ipostaze ale constituirii fenomenale, enumerate la începutul lucrării: "imagine", "sens", "gând", "trăire", "fapt de existență" etc. Nu
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
în lucrarea de față, să descriu un paradox: judecata se află înaintea intuiției în privința constituirii fenomenale, în ambele ipostaze ale acesteia: cunoștința și fenomenul. Ea are o funcție a priori și față de toate elementele esențiale aparținând acestor două ipostaze ale constituirii fenomenale, enumerate la începutul lucrării: "imagine", "sens", "gând", "trăire", "fapt de existență" etc. Nu este vorba însă, în ceea ce am propus aici, despre o manieră raționalistă de lucru, căci identitatea modelului de filosofare folosit este dată de operații, mai cu
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
operații, mai cu seamă de reducția judicativului, iar nu de o teză oarecare, "raționalistă", "criticistă" etc. În plus, descrierea judicativului și reducția sa nu sunt în primul rând, în lucrare, construcții sau reconstrucții teoretice, pentru că amândouă au sensul unei de-constituiri tematice; așa încât, odată operată reducția și câștigat sensul de-constituirii dictaturii judicativului, aceasta din urmă este dezvăluită ca un fapt firesc pentru conștiința filosofică și, de asemenea, pentru conștiința publică. Faptul cu totul important pentru discurs ține de ordinea constituirilor
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
o teză oarecare, "raționalistă", "criticistă" etc. În plus, descrierea judicativului și reducția sa nu sunt în primul rând, în lucrare, construcții sau reconstrucții teoretice, pentru că amândouă au sensul unei de-constituiri tematice; așa încât, odată operată reducția și câștigat sensul de-constituirii dictaturii judicativului, aceasta din urmă este dezvăluită ca un fapt firesc pentru conștiința filosofică și, de asemenea, pentru conștiința publică. Faptul cu totul important pentru discurs ține de ordinea constituirilor fenomenale, de succesiunea instituirilor regulative în privința "cunoștinței" și "fenomenului". Iar
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
constituiri tematice; așa încât, odată operată reducția și câștigat sensul de-constituirii dictaturii judicativului, aceasta din urmă este dezvăluită ca un fapt firesc pentru conștiința filosofică și, de asemenea, pentru conștiința publică. Faptul cu totul important pentru discurs ține de ordinea constituirilor fenomenale, de succesiunea instituirilor regulative în privința "cunoștinței" și "fenomenului". Iar ideea pe care o legitimează (o "autorizează") lucrarea este următoarea: non-judicativul care a apărut ca o șansă a gândirii de a recupera, de a re-naturaliza, logos-ul trebuie constituit ca
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
șansă a gândirii de a recupera, de a re-naturaliza, logos-ul trebuie constituit ca atare în filosofie și apoi poate fi reconstituit în genere, pentru orice gândire, rostire, făptuire. Judecata este unitatea formală a cunoașterii și, în genere, a oricărei constituiri fenomenale, deși, potrivit reglementărilor logicii formale, ea este alcătuită din alte elemente (poziții logice, de exemplu), care ar putea fi socotite în sine în scopul de a lua judecata ca un fapt complex, ca o sinteză realizată din elemente diverse
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
exemplu), care ar putea fi socotite în sine în scopul de a lua judecata ca un fapt complex, ca o sinteză realizată din elemente diverse, separate inițial. Dar ea se află într-o asemenea poziție, de unitate formală a oricărei constituiri fenomenale, fiindcă aceste componente ale sale sunt discernabile printr-o analiză a unității judicative, adică a judecății înseși, ceea ce înseamnă că aceasta din urmă are preeminență în ordinea fenomenală de-a-fi. Problema pe care acum trebuie să o formulez în aceste
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]