6,769 matches
-
Cameră "braț la braț" cu Stere și l-a avertizat imediat, întrebîndu-l "dacă era conștient cu ce ființă monstruoasă se plimba braț la braț". Memorii, vol. VI, p. 1 140 Numerus valachicus al lui Vaida era îndreptat mai mult împotriva ungurilor decît a evreilor 141 Politics and Political Parties in Romania, p. 171. Horia Sima se referea întoteauna la "Porunca vremii" față de Antonescu ca la un "ziar de șantaj", iar opiniile lui Giurescu despre jurnalismul și corupția lui Ilie Rădulescu erau
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Seconde réponse au Comte Bethlen, București, 1933 193 "Neamul românesc", 25 februarie 1934 194 Nicholas, Iorga, Former Prime Minister of Romania, to Benito Mussolini, Head of the Italian Government, București, 1937 195 Iorga s-a referit la aceasta, remarcînd că ungurii își imaginau bazinul carpatic ca pe "niște Cîmpii Elizee izolate", adăugînd că geografia nu trebuie să constituie un obstacol în calea autodeterminării naționale 196 Iorga, Lupta, științifică împotriva dreptului românesc, Conferință la adunarea "Astra" ținută la Abrud la 1 septembrie
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
era calea pretinsei "infiltrări" a românilor. Dománovszky ignoră bastionul românesc din Munții Apuseni pe care îl înconjoară aceste județe 212 Van Loon, op. cit., p. 370 213 "Neamul românesc", 8 noiembrie 1934 214 Nicolae Iorga, Contra dușmăniei dintre nații români și unguri, București, 1932; Nicolae Iorga, Contra dușmăniei dintre nații Români și Unguri /Against Hatred Between Nations: Romanians and Hungarians (reeditare), ed. Kurt W. Treptow, Iași, 1995 și Iorga Miklós, A nemzétek között levo gyülöködés éllen, magyarok es románok, București, 1940 215
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Munții Apuseni pe care îl înconjoară aceste județe 212 Van Loon, op. cit., p. 370 213 "Neamul românesc", 8 noiembrie 1934 214 Nicolae Iorga, Contra dușmăniei dintre nații români și unguri, București, 1932; Nicolae Iorga, Contra dușmăniei dintre nații Români și Unguri /Against Hatred Between Nations: Romanians and Hungarians (reeditare), ed. Kurt W. Treptow, Iași, 1995 și Iorga Miklós, A nemzétek között levo gyülöködés éllen, magyarok es románok, București, 1940 215 Iorga, Hotare și spații naționale, Vălenii de Munte, 1938, pp. 105-107
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
mai erau și copilași singuri, care n-aveau decât un jalnic pachețel cu etichetă. Se pierduseră cumva de mamele lor sau mamele muriseră și fuseseră Îngropate de alți refugiați, undeva la marginea drumului. Din Est veneau balticii, polonezii, ucrainenii, cazacii, ungurii, românii și alții: unii fugeau de ororile războiului, alții migrau În Vest de teama instalării unui regim comunist. Un reporter de la The New York Times descria o coloană de 24.000 de soldați cazaci Însoțiți de familiile lor, care traversau sudul Austriei, „nu
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
unei separări etnice „voluntare”: evreii părăseau Polonia, unde erau nedoriți și chiar În primejdie, iar italienii preferau să plece din peninsula Istria decât să trăiască sub regimul iugoslav. Numeroase minorități etnice care colaboraseră cu forțele de ocupație (italienii În Iugoslavia, ungurii din nordul Transilvaniei, aflată sub stăpânire maghiară În timpul războiului și restituită apoi României, ucrainenii În vestul Uniunii Soivetice etc.) au fugit odată cu armata germană În retragere, pentru a scăpa de represalii din partea majorității locale sau a Armatei Roșii care Înainta
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
regiunea sudetă, iar rușii și americanii li s-au alăturat În anul următor. Pe 19 mai 1945, președintele cehoslovac Edvard Beneš decreta: „Am hotărât să eliminăm o dată pentru totdeauna problema germană din republica noastră”5. Proprietatea nemților (ca și a ungurilor sau a altor „trădători”) urma să fie pusă sub controlul statului. În iunie 1945, aceștia au fost expropriați, iar pe 2 august li s-a retras cetățenia cehoslovacă. Aproape trei milioane de germani, majoritatea din regiunea sudetă, au fost apoi
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
exclusiv cehă și slovacă: din cei 55.000 de evrei cehoslovaci care au supraviețuit războiului, numai 16.000 se mai aflau acolo În 1950. Diasporele tradiționale din Europa - grecii și turcii din sudul Balcanilor și din jurul Mării Negre, italienii din Dalmația, ungurii din Transilvania și din nordul Balcanilor, polonezii din Volhinia (Ucraina), Lituania și Bucovina, germanii de la Marea Baltică la Marea Neagră și de la Rin la Volga, evreii de pretutindeni - s-au Împuținat și au dispărut. Se născuse o Europă nouă, mai „curată”. Inițial
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
și emigranții ruși care nu trăiseră niciodată În URSS au fost adunați de trupele britanice sau americane și Împinși (uneori chiar la propriu) peste graniță, În brațele NKVD7. Odată ajunși pe mâinile sovieticilor, ei au Îngroșat rândurile celorlalți repatriați, alături de unguri, germani și alți foști inamici. Armata Roșie i-a deportat În masă În est. Până În 1953, au fost repatriați 5.500.000 de cetățeni sovietici. O cincime au fost Împușcați sau expediați În Gulag. Mult mai mulți au fost trimiși
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
000 de cehi aflați În Germania și Austria când la Praga a avut loc lovitura de stat comunistă din februarie 1948 au primit pe loc acest statut). Astfel au scăpat de repatriere mai bine de 1.500.000 de polonezi, unguri, bulgari, români, iugoslavi, sovietici și evrei. Alături de baltici, ei formau majoritatea covârșitoare a persoanelor strămutate În Italia și În zonele germane și austriece ocupate de aliații vestici. În 1951, Convenția Europeană a Drepturilor Omului a consacrat protecția la care aveau
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Centrală unde evreii constituiau clasa profesională locală: doctori, avocați, oameni de afaceri, profesori. Mai târziu, aceleași orașe au pierdut un alt segment important al burgheziei locale: germanii. Ca urmare, peisajul social a fost radical transformat, iar polonezii, balticii, ucrainenii, slovacii, ungurii și alții au avut șansa de a prelua slujbele (și casele) celor plecați. Acest proces de nivelare, prin care populațiile native din Europa Centrală și de Est au luat locul minorităților gonite, a fost contribuția cea mai durabilă a lui
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
fenomenul s-a produs peste tot: Întorși din lagărele de concentrare În 1945, supraviețuitorii și-au găsit casele din Praga sau Paris ocupate de indivizi „aciuați” În timpul războiului și care refuzau să plece, revendicând virulent proprietatea. Sute de mii de unguri, polonezi, cehi, olandezi sau francezi au fost astfel, În calitate de beneficiari, complici la genocidul nazist. În toate țările ocupate, fabricile, pământul, vehiculele, aparatura și produsele finite au făcut obiectul exproprierii fără compensație În avantajul noilor conducători: era, de facto, o naționalizare
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Istoria Europei Centrale (teritoriile Imperiilor German și Habsburgic, nordul fostului Imperiu Otoman și chiar extremitatea apuseană a teritoriului țarilor ruși) a fost dintotdeauna distinctă, ca amploare, de cea a statelor-națiune din Vest. Dar nu neapărat și ca substanță. Înainte de 1939, ungurii, românii, cehii, polonezii, croații și balticii se uitau poate cu invidie peste gard, la locuitorii mai norocoși ai Franței sau țărilor de Jos. Dar aveau propriile aspirații la stabilitate și prosperitate: românii se visau la Paris, iar economia cehă o
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
provizoriu de coaliție. În același an, guvernul Frontului Național din Cehoslovacia alcătuise un program similar, pe care l-a pus În aplicare În primele luni după terminarea războiului, Împărțind mari suprafețe de pământ provenite mai ales din fermele confiscate de la ungurii și germanii din regiunea sudetă. Între 1944 și 1947, În toate țările est-europene s-a creat o pătură largă de mici proprietari, recunoscători noilor autorități pentru pământul lor. Peste numai câțiva ani, ei vor fi deposedați la rândul lor de către
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
7 milioane de locuitori a Iugoslaviei cuprindea 6,5 milioane de sârbi, 3,8 milioane de croați, 1,4 milioane de sloveni, 800.000 de musulmani (cei mai mulți În Bosnia), 800.000 de macedoneni, 750.000 de albanezi, 496.000 de unguri, 400.000 de muntenegreni, 100.000 de aromâni și un număr incert de bulgari, cehi, germani, italieni, români, ruși, greci, turci, evrei și rromi. Dintre aceștia, numai sârbii, croații, slovenii, muntenegrenii și macedonenii erau recunoscuți ca etnii În Constituția din
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
persecuția la care Îi supuseseră pe nevinovați -, timpul său trecuse. La 17 iulie 1956, Anastas Mikoian a zburat la Budapesta și l-a Înlăturat definitiv pe Rákosi din funcție. În locul lui, sovieticii l-au promovat pe Ernõ Gerõ, un alt ungur cu ascendență stalinistă impecabilă. Aceasta s-a dovedit a fi o greșeală: Gerõ nu putea nici să conducă schimbarea, nici să o suprime. Pe 6 octombrie, printr-un gest ce viza mai ales Belgradul, autoritățile de la Budapesta au permis reînhumarea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
peste 2% din populație - au fugit din Ungaria În urma ocupației sovietice, majoritatea tineri și mulți membri ai elitei educate din Budapesta și din vestul urbanizat al țării. Ei s-au stabilit În SUA (care a primit 80.000 de refugiați unguri), Austria, Marea Britanie, Germania de Vest, Elveția, Franța și În multe alte locuri. Soarta lui Nagy și a colegilor săi a rămas neclară pentru o vreme. După trei săptămâni petrecute În ambasada Iugoslaviei din Budapesta, ei au fost păcăliți să o
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Europa de Est”). Încă de la Înăbușirea revoltei din Berlin În 1953, Departamentul de Stat ajunsese la concluzia că Uniunea Sovietică va păstra În viitorul apropiat un control de nezdruncinat asupra „zonei” sale. Singura strategie a Occidentului În Europa de Est era „neintervenția”. Dar rebelii unguri nu aveau de unde să știe. Mulți dintre ei sperau sincer În ajutorul occidental, Încurajați de tonul ferm al discursului public american și de transmisiunile postului de radio „Europa Liberă”, ai cărui redactori i-au Încurajat pe unguri să pună mâna
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
neintervenția”. Dar rebelii unguri nu aveau de unde să știe. Mulți dintre ei sperau sincer În ajutorul occidental, Încurajați de tonul ferm al discursului public american și de transmisiunile postului de radio „Europa Liberă”, ai cărui redactori i-au Încurajat pe unguri să pună mâna pe arme, promițând ajutor extern iminent. Este de Înțeles faptul că, atunci când sprijinul nu s-a materializat, rebelii Înfrânți și deziluzionați au alunecat În cinism. Chiar dacă guvernele vestice ar fi vrut să facă mai mult, circumstanțele de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
poporul maghiar a Înfruntat și respins acest asalt diabolic. Ei nu vor uita și nu vor ierta niciodată”. Însă maghiarii nu erau singurii care aveau să fie afectați de mesajul tancurilor sovietice. Studenții români au demonstrat În sprijinul vecinilor lor unguri; intelectualii est-germani au fost arestați și trimiși În judecată pentru că au criticat actele sovieticilor; În URSS, evenimentele din 1956 au deschis ochii unor comuniști convinși, precum tânărul Leonid Pliușici. O nouă generație de intelectuali disidenți, ca Paul Goma În România
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
mai recente, nu Îl foloseau foarte mult: trei sferturi din adulții italieni se uitau la televizor mai puțin de 13 ore pe săptămână. Două gospodării est-germane din trei aveau un televizor (deși mai puțin de jumătate posedau un frigider); cehii, ungurii și estonienii (care puteau urmări programele de televiziune finlandeze Încă din 1954) urmau la mică distanță. Impactul televiziunii a fost complicat. Conținutul ei nu a fost, la Început, extrem de inovator - televiziunile de stat reglementau strict conținutul politic și moral al
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
bursă - și o seamă de greci și italieni care emigraseră În America după 1900 și au revenit În Sicilia sau În insulele grecești la vârste Înaintate. Adeseori est-europenii aveau mai multe legături cu SUA decât vesticii, Întrucât numeroși polonezi sau unguri aveau prieteni sau rude plecate În America, iar mulți alții s-ar fi dus și ei dacă ar fi putut. Fără Îndoială, guvernul Statelor Unite și diferite agenții private - mai ales Fundația Ford - se străduiau să reducă prăpastia ce separa Europa
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Cehia a renunțat la accentul pus pe industria grea În 1961, la jumătatea celui de-al treilea plan cincinal, dezastruos. Dar să recunoști eșecul planificării centralizate sau al proprietății colective era cu totul altceva. Economiștii reformiști ca Ota Șik sau ungurul János Kornai au căutat să definească o „a treia cale”: o economie mixtă În care realități incontestabile precum proprietatea comună și planificarea centralizată să fie moderate de o autonomie locală sporită, uzul unor indicatori financiari și relaxarea controalelor. Argumentele economice
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
mai târziu avea să necesite ajustări economice dureroase și generatoare de tulburări sociale. Peste ani, Markus Wolf, șeful spionajului est-german, afirma că la sfârșitul anilor ’70 Înțelesese deja că RDG „n-o să țină” - și nu era singurul. Alți economiști, precum ungurul Tamás Bauer și polonezul Leszek Balcerowicz știau foarte bine cât de fragil era acest castel din cărți de joc. Dar comunismul avea să supraviețuiască atât timp cât capitalismul Îl sponsoriza. „Era stagnării” brejneviste (Mihail Gorbaciov) a generat multe iluzii, și nu doar
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
dar suportabilă. În realitate Însă, după cum am văzut În capitolul precedent, economia oficială maghiară nu stătea mai bine decât cea poloneză, În pofida variilor reforme și a Noilor Mecanisme Economice. Economia paralelă („neagră”) era, de fapt, cea care le permitea multor unguri să aibă un standard de viață puțin mai ridicat decât cel al vecinilor. Însă, după cum indicau statisticile sociologilor maghiari, țara suferea de inegalități semnificative care afectau nivelul veniturilor, Îngrijirea medicală și asigurarea de locuințe; mobilitatea și asistența socială erau În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]