7,959 matches
-
principal în elaborarea numeroaselor proiecte de soluționare a crizei orientale prin împărțirea Imperiului Otoman, iar izvorul urii el îl descoperea în antagonismul ireductibil dintre religia creștină și cea musulmană. Cei care consideră că deosebirile confesionale, de religie, constituie esența chestiunii orientale plasează începuturile ei în Evul Mediu timpuriu, în epoca despărțirii bisericii de Apus de cea de Răsărit, conferind astfel implantării otomanilor în Europa un rol secundar, atașat acestei “schisme”. Teoria a fost îmbrățișată și dezvoltată îndeosebi de slavofili. Unul din
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
cea de Răsărit, conferind astfel implantării otomanilor în Europa un rol secundar, atașat acestei “schisme”. Teoria a fost îmbrățișată și dezvoltată îndeosebi de slavofili. Unul din istoricii cei mai reprezentativi ai acestui curent a fost N. Danielevski, care subsuma problemei orientale lupta lumii germano-romanice cu lumea greco-slavă sau pravoslavonică, prima fiind moștenitoarea civilizației romane, cealaltă a celei grecești. Cu alte cuvinte, susținea Danielevski, pentru Europa apuseană, chestiunea orientală consta în paralizarea și ruinarea forțelor Rusiei, iar pentru lumea greco-slavă evitarea acestei
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
cei mai reprezentativi ai acestui curent a fost N. Danielevski, care subsuma problemei orientale lupta lumii germano-romanice cu lumea greco-slavă sau pravoslavonică, prima fiind moștenitoarea civilizației romane, cealaltă a celei grecești. Cu alte cuvinte, susținea Danielevski, pentru Europa apuseană, chestiunea orientală consta în paralizarea și ruinarea forțelor Rusiei, iar pentru lumea greco-slavă evitarea acestei primejdii. Această concepție a fost combătută cu succes de curentul așa numit „occidental” din cultura rusă, în particular de unii istorici cu tendințe liberale, între care și
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
ligii ortodoxe, îi aparțin și românii și albanezii și, în parte, ungurii; există slavi care sunt catolici; totodată, lumii romano-germane sau catolice îi aparțin state nelatine (Anglia, Prusia); apoi, din Europa apuseană fac parte state fără nici o legătură cu chestiunea orientală. Nu se poate opune - continuă Jigarev - lumea greco-slavă celei romano-germane, ca două civilizații total deosebite, deoarece civilizația este una și în continuă dezvoltare; cele așa-zise două civilizații sunt strâns legate între ele. Nu se poate vorbi de o ruptură
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
vorbi de o ruptură între Bizanț și Roma. Neputând fi vorba de două civilizații, ci de una singură, la care au contribuit toate popoarele, este inacceptabilă și ideea unui război între aceste pretinse două tipuri de civilizații. În evoluția chestiunii orientale, statele europene au avut interese proprii, adeseori contradictorii. Este adevărat că musulmanii, potrivit Coranului, îi puneau pe “necredincioși”, adică pe creștini, în afara legii, ceea ce-a condus la o stare conflictuală. Totuși, factorul acesta religios a rămas numai aparent un
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
interese proprii, adeseori contradictorii. Este adevărat că musulmanii, potrivit Coranului, îi puneau pe “necredincioși”, adică pe creștini, în afara legii, ceea ce-a condus la o stare conflictuală. Totuși, factorul acesta religios a rămas numai aparent un factor determinant al chestiunii orientale, deoarece prin capitulații raporturile au fost reglementate, deși n-au lipsit nici abuzurile și nici conflictele. Cruciadele au jucat un rol pasager în conflictele dintre Orient și Occident, iar mai târziu acestea s-au stins cu totul. Ce-i drept
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
reglementate, deși n-au lipsit nici abuzurile și nici conflictele. Cruciadele au jucat un rol pasager în conflictele dintre Orient și Occident, iar mai târziu acestea s-au stins cu totul. Ce-i drept, marile puteri au uzat în chestiunea orientală și de factorul religios, în sud-estul Europei ortodoxia fiind invocată ca o armă împotriva dușmanului „păgân” și neconvertibil. Religia, am adăuga noi, a fost, este adevărat, o puternică armă ideologică, nu însă determinantă, atâta vreme cât în spatele ei se ascundeau țeluri materiale
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
au ajuns istoricii noștri este aceea că Rusia a jucat un rol important în eliberarea popoarelor, dar numai de sub jugul Porții și în interesul politicii țariste. Așadar, factorul religios nu poate fi considerat ca fiind determinant în stabilirea începuturilor chestiunii orientale, ceea ce nu înseamnă că el ar trebui eliminat din cunoașterea evoluției acestei mari și importante probleme. 3. Nu puțini istorici au tras un semn de egalitate între căderea Constantinopolului (1453), adică a Bizanțului ca formă de stat, și instaurarea turcilor
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
importante probleme. 3. Nu puțini istorici au tras un semn de egalitate între căderea Constantinopolului (1453), adică a Bizanțului ca formă de stat, și instaurarea turcilor în sud-estul continentului; în felul acesta s-a născut și ipoteza potrivit căreia chestiunea orientală începe cu asediul și prăbușirea Constantinopolului. Or, turcii atinseseră Dunărea, acaparaseră, între altele, chiar Dobrogea, înainte de căderea capitalei Imperiului Roman de Răsărit. Este adevărat că acest eveniment, adică cucerirea Constantinopolului, a avut un mare ecou nu numai în lumea contemporană
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
ia în considerare, adică să facă deosebirea între faptele istorice reale și cele simbolice. S-a răspândit o imensă literatură, cu deosebire publicistică, care, aliniindu-se afirmației lui Albert Sorel, că de când sunt turci în Europa e și o chestiune orientală, a întreținut ideea că începutul chestiunii orientale se leagă de căderea Constantinopolului. Ipoteza care susține că începutul chestiunii orientale se leagă de căderea Constantinopolului este relativ târzie, ea conturându-se la sfârșitul secolului al XVIII-lea și începutul celui următor
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
între faptele istorice reale și cele simbolice. S-a răspândit o imensă literatură, cu deosebire publicistică, care, aliniindu-se afirmației lui Albert Sorel, că de când sunt turci în Europa e și o chestiune orientală, a întreținut ideea că începutul chestiunii orientale se leagă de căderea Constantinopolului. Ipoteza care susține că începutul chestiunii orientale se leagă de căderea Constantinopolului este relativ târzie, ea conturându-se la sfârșitul secolului al XVIII-lea și începutul celui următor, când, odată cu lupta marilor puteri europene pentru
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
literatură, cu deosebire publicistică, care, aliniindu-se afirmației lui Albert Sorel, că de când sunt turci în Europa e și o chestiune orientală, a întreținut ideea că începutul chestiunii orientale se leagă de căderea Constantinopolului. Ipoteza care susține că începutul chestiunii orientale se leagă de căderea Constantinopolului este relativ târzie, ea conturându-se la sfârșitul secolului al XVIII-lea și începutul celui următor, când, odată cu lupta marilor puteri europene pentru preponderența economică și politică în această zonă a continentului, a ieșit deplin
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
punct de vedere al raporturilor comerciale, cât și politico-strategice. Lui Napoleon I i se atribuie afirmația potrivit căreia “Constantinopolul a fost așezat pentru a fi centrul și sediul dominației universale”. Pe de altă parte, ipoteza care confundă cronologic începutul chestiunii orientale cu prăbușirea Constantinopolului se grefează pe o viziune evenimențială, căreia i se atașează și consecințele de ordin politic, religios, în general spiritual, de lupte între două civilizații (europeană și asiatică). S. Jigarev spune că problema sau chestiunea orientală s-a
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
începutul chestiunii orientale cu prăbușirea Constantinopolului se grefează pe o viziune evenimențială, căreia i se atașează și consecințele de ordin politic, religios, în general spiritual, de lupte între două civilizații (europeană și asiatică). S. Jigarev spune că problema sau chestiunea orientală s-a născut odată cu căderea Bizanțului și așezarea pe ruinele sale a stăpânirii otomane, deci problema s-a născut atunci când a căzut Constantinopolul. Numeroși istorici, între care, în primul rând, se aflau specialiștii acestei probleme, nu s-au lăsat convinși
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
între care, în primul rând, se aflau specialiștii acestei probleme, nu s-au lăsat convinși de ideea că un eveniment, fie el și cu-n răsunet foarte mare, ar putea constitui începutul unui proces istoric cum este cel al chestiunii orientale. Mai mult, Emile Bourgeois afirmase că destinul Europei moderne nu a fost decis de intrarea turcilor în Constantinopol, lăsând să se înțeleagă că luarea în stăpânire a Constantinopolului de către turci a fost doar o urmare firească a unei ofensive generale
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
de Răsărit, nu însă și o mare putere. Era doar o fostă mare putere aflată în totală descompunere. Căderea Constantinopolului a fost receptată de contemporani și generațiile care au urmat ca un apogeu al forței otomane. De aceea, începuturile chestiunii orientale erau privite dintr-un unghi de vedere asumat pericolului otoman. Istoricii au scrutat însă și printr-o altă prismă, care a avut ca punct de plecare nu ascensiunea Imperiului Otoman, ci începutul decăderii sale. În felul acesta s-a născut
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
vedere asumat pericolului otoman. Istoricii au scrutat însă și printr-o altă prismă, care a avut ca punct de plecare nu ascensiunea Imperiului Otoman, ci începutul decăderii sale. În felul acesta s-a născut și ipoteza care plasează începuturile chestiunii orientale în secolul al XVI-lea, adică odată cu primele semne ale slăbiciunii sistemului otoman. Un colectiv de istorici sovietici, care a elaborat o sinteză a istoriei diplomației, afirmă că „în secolul al XVI-lea a apărut, iar la începutul secolului al
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
otoman. Un colectiv de istorici sovietici, care a elaborat o sinteză a istoriei diplomației, afirmă că „în secolul al XVI-lea a apărut, iar la începutul secolului al XVIII-lea s-a conturat definitiv în sud-estul Europei, așa-numita problemă orientală, problema relațiilor între puterile europene și Imperiul Otoman”. După cum se vede, autorii au luat în considerare numai unul din cele două aspecte fundamentale ale chestiunii orientale, adică cel al raporturilor între marile Puteri și Imperiul Otoman, pornit pe panta decăderii
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
secolului al XVIII-lea s-a conturat definitiv în sud-estul Europei, așa-numita problemă orientală, problema relațiilor între puterile europene și Imperiul Otoman”. După cum se vede, autorii au luat în considerare numai unul din cele două aspecte fundamentale ale chestiunii orientale, adică cel al raporturilor între marile Puteri și Imperiul Otoman, pornit pe panta decăderii. Ei au ignorat în definiție cel de-al doilea aspect, adică cel al luptei popoarelor aflate sub jugul otoman. Este adevărat că autorii acestui volum acordă
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
sub jugul otoman. Este adevărat că autorii acestui volum acordă, pe parcurs, importanța cuvenită luptei popoarelor pentru emancipare națională, dar în precizarea esenței ei au separat în mod inexplicabil cele două aspecte, care, pentru noi, sunt inseparabile în înțelegerea chestiunii orientale. Fiind însă vorba de o istorie a diplomației, deci a relațiilor dintre state, „scăparea” se înfățișează parțial explicabilă. Propunându-și un studiu aplicat politicii europene vizând Principatele române, Paul Cernovodeanu observă că, în secolele XV-XVII, țările române au cunoscut o
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
cunoscut o oarecare afluență de călători francezi, dar fără să aibă vreun caracter politic sau diplomatic. “Opinia publică și cercurile politice ale continentului - notează el - n-au început să se preocupe de Principatele Române decât începând cu momentul când criza orientală s-a agravat prin penetrarea victorioasă a Austriei și Rusiei către Balcani, ceea ce punea în primejdie integritatea teritorială a Imperiului Otoman, pe care marile puteri occidentale îl considerau ca un factor de echilibru în această parte a Europei”. Așadar, Paul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
considerau ca un factor de echilibru în această parte a Europei”. Așadar, Paul Cernovodeanu consideră că momentul penetrării victorioase a Austriei și Rusiei în Balcani (ceea ce înseamnă sfârșitul secolului al XVII-lea și începutul celui următor) coincide cu agravarea chestiunii orientale și nu cu începutul ei. Textul la care ne-am referit lasă să se înțeleagă că autorul datează începutul chestiunii orientale în secolul al XVI-lea, adică odată cu manifestarea semnelor de decădere internă a Imperiului Otoman. Nu lipsesc opinii potrivit
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
și Rusiei în Balcani (ceea ce înseamnă sfârșitul secolului al XVII-lea și începutul celui următor) coincide cu agravarea chestiunii orientale și nu cu începutul ei. Textul la care ne-am referit lasă să se înțeleagă că autorul datează începutul chestiunii orientale în secolul al XVI-lea, adică odată cu manifestarea semnelor de decădere internă a Imperiului Otoman. Nu lipsesc opinii potrivit cărora începuturile chestiunii orientale ar putea fi plasate ca o continuare a secolului al XVI-lea, în secolul al XVII-lea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
începutul ei. Textul la care ne-am referit lasă să se înțeleagă că autorul datează începutul chestiunii orientale în secolul al XVI-lea, adică odată cu manifestarea semnelor de decădere internă a Imperiului Otoman. Nu lipsesc opinii potrivit cărora începuturile chestiunii orientale ar putea fi plasate ca o continuare a secolului al XVI-lea, în secolul al XVII-lea. Se știe că decăderea Poloniei și cea a Imperiului Otoman a fost strâns legată de cei mai mulți istorici într-un fenomen general caracteristic estului
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
-lea. Se știe că decăderea Poloniei și cea a Imperiului Otoman a fost strâns legată de cei mai mulți istorici într-un fenomen general caracteristic estului european. În felul acesta, istoricul L. V. Zaborovski încadrează războiul ruso-polonez din anii 1653-1655 în chestiunea orientală. Rămânând atașați definiției chestiunii orientale sub cele două aspecte ale ei fundamentale, adică lupta popoarelor subjugate pentru emancipare națională și străduințele politice, economice și militare ale marilor puteri europene de a controla, domina și supune zona aflată în stăpânirea sau
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]