1,812 matches
-
circumstanțele istorice vitrege au împiedicat o evidență clară a populației, propune o estimare a numărului românilor din toate provinciile, încheiată prin rectificarea cifrelor aflate în circulație în epocă: "Acestea socotirăm a le împărtăși aci spre a îndrepta în câtva curioasele daturi care circulează despre numărul românilor, pe carii unii îi socotia la 5, alții numai la 4 milioane" (p. 256). Asupra ideilor lui Barițiu despre demografie, v. și Louis Roman, "Recensăminte și numărărori ale populației în istoria României", pp. 98, 100
[Corola-publishinghouse/Science/84955_a_85740]
-
în roluri adiționale. David pare să transmită ideea că persoanele din jur, mai ales soția și copiii (dar, la un moment dat și tatăl lui), sunt foarte importante pentru el și că le iubește. Dar le ia ca pe un dat, care i se cuvine. Ele constituie temelia pe care se construiește figura lui, individualitatea sa. David admite că nu se pricepe să mențină relații cu oamenii. Acest lucru este oarecum susținut de locul neînsemnat pe care ceilalți îl ocupă în
[Corola-publishinghouse/Science/1883_a_3208]
-
idei? Se ia sau nu în considerare intensitatea enunțului? Se ia în calcul repetarea aceleiași expresii? și dacă da, cum anume? Din moment ce nu există soluții absolute pentru nici una dintre aceste dileme, precizia analizei n-ar trebui considerată ca fiind un dat teoretic indiscutabil. Când se apelează la analiza de conținut, cea mai semnificativă considerație ar trebui să fie concordanța dintre scopul cercetării și metoda utilizată. Experiențele din liceu văzute din perspectiva adultului (Amia Lieblich)tc "Experiențele din liceu văzute din perspectiva
[Corola-publishinghouse/Science/1883_a_3208]
-
naturală rămâne ceea ce este de o veșnicie. Și nu este nici măcar o catastrofă biologică: Omul rămâne în viață ca animal care este în armonie cu Natura sau cu Ființa dată. Cel care dispare este Omul propriu-zis, așadar Acțiunea negatoare a datului și Eroarea, sau în general Subiectul opus Obiectului 220. Pentru elita intelectuală rămâne cu toate acestea o altă cale, diametral opusă celei întoarcerii la animalitate. Kojève întrezărește o prefigurare a acesteia în "snobismul în stare pură", complet dezinteresat, al civilizației
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
Obiectului 220. Pentru elita intelectuală rămâne cu toate acestea o altă cale, diametral opusă celei întoarcerii la animalitate. Kojève întrezărește o prefigurare a acesteia în "snobismul în stare pură", complet dezinteresat, al civilizației japoneze, care a creat "discipline negatoare ale datului "natural" sau "animal" [precum ceremonia ceaiului] care le depășesc de departe, prin eficiență, pe cele care se nășteau din Acțiunea "istorică""221. Se deschide aici posibilitatea sublimării în forma de viață a înțeleptului: După instituirea Imperiului universal și omogen, nu
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
și conștientă de sine însăși", și că istoria este "mișcarea dialectică a puterii care menține în Ființă Nimicul ce este Omul"224. Kojève conchide: Această putere însăși se realizează și se manifestă ca Acțiune negatoare sau creatoare: Acțiune negatoare a datului care este omul însuși, sau acțiune a Luptei care creează Omul istoric; și Acțiune negatoare a datului care este Lumea naturală în care trăiește animalul, sau acțiune a Muncii care creează Lumea culturală, dincolo de care Omul nu este decât Nimicul
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
Nimicul ce este Omul"224. Kojève conchide: Această putere însăși se realizează și se manifestă ca Acțiune negatoare sau creatoare: Acțiune negatoare a datului care este omul însuși, sau acțiune a Luptei care creează Omul istoric; și Acțiune negatoare a datului care este Lumea naturală în care trăiește animalul, sau acțiune a Muncii care creează Lumea culturală, dincolo de care Omul nu este decât Nimicul pur, și în care el se deosebește de Nimic doar pentru o vreme 225. Destul de diferită este
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
consecvență și nici măcar conștiința necesității .unei sistematizări. 304 Canonul lui Boueau, de exemplu, include pastorala, elegia, oda, epigrama, satira, tragedia, comedia și epopeea ; totuși, Boileau nu definește baza acestei tipologii (poate pentru motivul că el consideră că tipologia este un dat istoric, nu o construcție raționalistă). Nu sunt cumva genurile lui Boileau diferențiate după subiect, după structură, după forma versului, după mărime, după tonul emoțional, după Weltanschauung sau după publicul specific căruia i se adresează? Nu se poate da un răspuns
[Corola-publishinghouse/Science/85059_a_85846]
-
întețit al altor albine în același punct; multe vor muri, colonia - inclusiv regina - va rămâne.) Oricâte analogii sau chiar mecanisme formale s-ar evidenția între nivelul uman și cel infrauman, rămâne problema crucială epistemic și tulburătoare uman, și anume dacă datul conștiinței nu aduce ceva fundamental diferit în ceea ce privește altruismul: în prima împrejurare el este „instinctiv”, în cea de-a doua e deliberativ. Distincția este notată și de Wilson (1979): „Capacitatea comună pentru sacrificiul suprem nu înseamnă că mintea umană și «mintea
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
constituit fondul genetic uman (stadiul de vânători și culegători), și respectivul fond, care a rămas același de zeci de mii de ani. Să evidențiem și în acest caz o fundamentală inconsecvență logică: dacă totul sau aproape totul trebuie explicat prin datul natural-biologic, cum a fost posibilă apariția - determinată de acest dat - a unor structuri socioumane incompatibile cu el? În fine, viziunea biologistă nu poate da seama pentru larga gamă a comportamentelor individuale (la primatele nonumane, standardizarea este incomparabil mai mare decât
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
respectivul fond, care a rămas același de zeci de mii de ani. Să evidențiem și în acest caz o fundamentală inconsecvență logică: dacă totul sau aproape totul trebuie explicat prin datul natural-biologic, cum a fost posibilă apariția - determinată de acest dat - a unor structuri socioumane incompatibile cu el? În fine, viziunea biologistă nu poate da seama pentru larga gamă a comportamentelor individuale (la primatele nonumane, standardizarea este incomparabil mai mare decât la om) și, mai ales, nu poate explica extraordinara variabilitate
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
mai degrabă pluridirecțională decât omogenă și univocă. În lumea contemporană este vădită tendința creșterii diversității intraculturale și a scăderii diversității interculturale. Tot mai multe valori, norme, atitudini și stiluri de viață devin universale. Orientarea axiologică individuală (valorile interiorizate) constituie un dat subiectiv, ceva interior și virtual, acționând ca vector motivațional care determină sau colorează actele noastre de conduită. Acest lucru e recunoscut direct sau indirect de aproape toți cei care s-au ocupat de personalitate și motivație: pentru G. Allport (1984
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
pronunțau asupra profilului axiologic al altor categorii de tineri (preadolescenți, liceeni și muncitori). Am considerat că asemenea abordări pot servi ca repere metodologice și în investigația concretă a fenomenului pe care l-am numit negentropie axiologică, adică măsura în care datul axiologic al indivizilor și colectivităților rezistă presiunilor entropice ale mediului înconjurător, ale evenimentelor istorice, ale întâlnirii dintre culturi, argumentând importanța distincției dintre situații-limită și situații obișnuite în înțelegerea respectivului fenomen (vezi, pe larg, Iluț, 1985; Radu și Iluț, 1994). De
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
și ineist sau dobândit al structurilor mentale, purtate la un înalt nivel teoretic și de școala piagetiană și de cea chomskiană (Piaget, 1988) și prezentat într-o altă lucrare (Iluț, 2000), să mai menționăm doar că psihosociologii și sociologii, admițând datul esențial al moralei în comportamentul uman general, și cu atât mai mult în cel prosocial, îl operaționalizează în valori, norme, atitudini. Pregnanța motivațională a acestora a fost dezvoltată și în capitolul anterior. S. Chelcea (în Chelcea și Iluț, 2003) acordă
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
implicate din ce în ce mai multe femei. Ceea ce ar contrazice cumva teoriile sociobiologiste despre diferențele dintre bărbat și femeie în potențialul empatic și agresiv. Socializarea nontradițională de gen (încurajarea femeilor spre combativitate și acțiuni dure), acompaniată de multiple condiționări familiale și sociale, transcende datul genetic. Desigur, socializarea și condiționările sociale - ele însele în strânse raporturi dialectice - nu exclud forța motivațională a principiilor morale și a empatiei în angajarea psihosocială de lungă durată, interesul colectivității din care indivizii fac parte. Dimpotrivă, ele sunt prezente de
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
MGAA, dar care pot fi folosite și ca predictori direcți în evaluarea agresivității și a actelor antisociale. Spre pildă, delincvența este mai frecventă la tineri și la anumite grupuri etnice. Explicațiile nu rezidă atât în natura biologică sau într-un dat imanent, cât în socializare și în condiționările sociale acute (șomaj, sărăcie, lipsa de educație). O atenție specială a fost acordată diferențelor dintre bărbat și femeie în promovarea și receptarea violenței. La nivel de folclor, în reprezentările stereotipizate despre bărbat și
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
și relații socioafective" 3.2.1. Relații de afiliere infrastructurale: prietenia și dragosteatc "3.2.1. Relații de afiliere infrastructurale\: prietenia și dragostea" Una dintre certitudinile majore despre ființa umană este aceea că are nevoie de afiliere. Sociabilitatea este un dat genetic (omul este un animal social, în termenii sociobiologiei), întreținut și amplificat de organizarea vieții sociale (de la hoardele primitive, până la grupurile și instituțiile moderne) și operaționalizat pe plan spiritual-simbolic în valorile sociale. Ca entitate umană autentică, individul nu poate fi
[Corola-publishinghouse/Science/2283_a_3608]
-
înfățișare, comportamentul, caracterul ei - termen esențial -, grija pe care o poartă propriei persoane. Departe de violențele brutale ale iubirii-pasiune, iubirea se naște în acest caz dintr-un timp trăit împreună, dintr-o construcție. Lecția lui Lucrețiu: iubirea nu este un dat, ea se construiește. Și departe de ficțiunile sociale sau de amăgirile comunitare. În tandrețea unei complicități elaborate în doi, unul prin celălalt, unul pentru celălalt, Lucrețiu propune cuplul ataraxic ca pe o operă de artă filosofică. Lucrețiu misogin, falocrat, pesimist
[Corola-publishinghouse/Science/2095_a_3420]
-
până la marginile neverosimilului. Nici poeziile publicate între 1901 și 1909 în reviste, deși relevă mai mult discernământ și capacitate de expresie, nu ajung să impună o voce distinctă. La maturitate C. le-a renegat explicit, dar, neîndoielnic, lirismul constituia un dat al firii sale, care își va pune amprenta pe tot ce scrie. Mai puțin evidentă este această componentă în primul volum din Peste mări și țări. Timorat oarecum, memorialistul s-a cenzurat sever, mărginindu-se să comunice doar expansiunile ce
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286359_a_287688]
-
de elan și de speranță. Orice autoritate va încerca să aducă anumite critici unui cadru sau unui arestat va constata imediat cum capul acestuia se pleacă resemnat, fără să opună rezistență, fără să-și exprime opinia. Această umilință, însoțită de datul din cap afirmativ, este înlocuită, o dată dispărută autoritatea din cîmpul vizual, de o înălțare a capului, ca un semn al creșterii sentimentului propriei valori. Expresia de umilință a capului e completată și de tunsoarea obligatorie. Deși oficial fiecare individ este
by BRUNO ŞTEFAN [Corola-publishinghouse/Science/998_a_2506]
-
se dovedise cu totul alta decât se iluzionase el a o evalua prospectiv, precum și ca refuz al rețetei realismului socialist. Versurile din Aventuri lirice (1963; Premiul Uniunii Scriitorilor) nu sunt scutite de conformisme (obligatorii, spre a putea apărea), dar, în cadrul dat al momentului, ele au putut perpetua imaginea insurgentului, a cârtitorului (nu întâmplător, unele au fost refuzate de redacțiile revistelor, iar apariția cărții - tergiversată). Însuși titlul volumului este, în epocă, revoluționar, reabilitând în intenție lirismul și libertatea poeziei. Dacă se admite
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286907_a_288236]
-
organizarea ei interioară „bio-psiho-cultural-morală”, o definește și o individualizează ca pe ceva unic. Fiecare persoană Își are propria sa existență, iar existența este expresia posibilităților biologico-vitale, sufletești și cultural-morale ale persoanei respective. Trăiești așa cum ești. Existența este, prin urmare, un dat, o dimensiune de a fi a tuturor persoanelor. Dar așa cum persoanele sunt unice și totuși diferite Între ele, același lucru se poate spune și despre existență. Așa cum există tipuri de persoane În mod egal sunt și tipuri de existențe. Ceea ce
[Corola-publishinghouse/Science/2265_a_3590]
-
care Eu mă reflect și mă reprezint ca subiect pentru mine, În mod paradoxal, prin faptul că mă gândesc pe mine Însumi, eu de fapt mă distanțez de mine, devenind obiectul propriei mele reflecții. Ceea ce este În sine rămâne un dat al meu imanent. Eul care mă reflectă, distanțându-se prin aceasta de Sinele imanent, dobândește virtuți sau dimensiuni transcendente. Este de fapt o dispunere seriografică a planurilor conștiinței autoreflexive care-mi dă iluzia unei separări interioare a persoanei mele. De
[Corola-publishinghouse/Science/2265_a_3590]
-
schimbarea umanului, marcată de trecerea de la omul natural al physis-ului, la omul cetății, al polis-ului. Transformarea va pune o nouă amprentă asupra conduitelor umane. Dimensiunii naturale, primare, a libertății se supraadaugă una nouă, cea a responsabilității. Libertatea este un dat natural al omului. Dar libertatea omului natural diferă de a omului cetății. Cetatea impune individului necesitatea. În virtutea acesteia, fiecare individ este liber de a fi și de a face ceea ce este permis conform legilor cetății. Libertatea fiecăruia nu trebuie să
[Corola-publishinghouse/Science/2265_a_3590]
-
plenitudinii noastre” (Traité de l’existence moraleă. Un studiu interesant, privitor la destin, ne este oferit de către V. Băncilă (v. Ideea de destină. Pentru acesta, destinul este ceva ontologic, dar nu În absența omului, ci integrat existenței acestuia, ca un dat al realității umane. Destinul este o realitate unică, majoră și substanțială, care se manifestă sub trei aspecte: determinism, fatalism și libertate. Orice destin va reuni cele două planuri ale existenței umane: planul metafizic și planul natural, sau planul inteligibil și
[Corola-publishinghouse/Science/2265_a_3590]