2,571 matches
-
ideologic), se formulează o serie de observații ingenioase privind dialectica dintre „politizarea literaturii” și „literaturizarea politicului” sau despre esența realismului socialist: „realismul socialist înseamnă fuga de realitate, escamotarea realității, substituirea ei cu o ficțiune ideologic-dogmatică”. De reținut e și eseul Dialectica puterii (1995), un fel de În contra direcției de astăzi... maiorescian pentru uzul secolului al XX-lea, unde, anticipându-i pe Lucian Boia și pe Eugen Negrici, N. oferă prima analiză a „mitologiei” comunismului, semnalând totodată și contradicția fundamentală a doctrinei
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288466_a_289795]
-
și contradicția fundamentală a doctrinei - „situarea între dogmă și realitate, între propria-i mitologie și istorie”. SCRIERI: Între Scylla și Charybda. Delimitări critice, București, 1972; Repere critice, București, 1974; Poeți contemporani, București, 1978; Atitudini critice, București, 1983; Sub zodia proletcultismului. Dialectica puterii, îngr. M. Ciurdariu, București, 1995. Repere bibliografice: Dana Dumitriu, „Între Scylla și Charybda”, RL, 1972, 51; Nicolae Manolescu, Două cărți de critică, RL, 1973, 9; Nicolae Manolescu, Cronicari literari, RL, 1975, 7; Culcer, Citind, 53-56; Nicolae Manolescu, Din nou
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288466_a_289795]
-
Radu Gabriel Pârvu • Estetica pragmatistă. Arta în stare vie, Richard M. Shusterman • Judecată și timp. Fenomenologia judicativului, Viorel Cernica • Filosofia artei, Florence Begel • Filosofia umanului. Personalism energetic și antropologie kantiană, Viorel Cernica • Filosofie românească interbelică, Viorel Cernica • Formele elementare ale dialecticii, Jean Piaget • Immanuel Kant. Poezie și cunoaștere, Vasilica Cotofleac • Introducere în filosofia minții, Teodor Negru • Înțelegerea filosofiei, Yves Cattin • Jean Calvin. Providența, predestinarea și estetica simbolului religios, Mihai Androne • Lexic de filosofie, Alain Graf • Marile opere ale filosofiei moderne, Thierry
Filosofia sistemelor normative: dreptul şi morala by Raluca Mureşan [Corola-publishinghouse/Science/1443_a_2685]
-
liber, în care prozatorul este un maestru. B.-V. a fost un publicist literar infecund, academic la suprafață, pătimaș în fond. Cele mai reușite intervenții sunt „scrisorile”, câteva dintre ele fiind eseuri de o elevată ținută și cu o vie dialectică a ideilor. El a fost atras și de teatru încă de prin 1909, când a tălmăcit câteva lucrări dramatice. S-a încumetat, chiar, să scrie o piesă, Sorana, a cărei paternitate a fost controversată. În fapt, este vorba de o
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/285867_a_287196]
-
datată într-o oarecare măsură și atinsă de „optimismul istoric” și de „monumentalismul” epocii. Analizele au în vedere cărți ale unor autori de prim rang, precum Lev Tolstoi, Maxim Gorki, Heinrich Mann, John Galsworthy, Liviu Rebreanu, Mihail Sadoveanu. Studiile din Dialectică și estetică iau în discuție „impuritatea” artei, temă predilectă a preocupărilor estetice viitoare - aici doar intuiție -, în măsura în care joncțiunea esteticului cu eticul, cu filosofia îi apărea autorului ca incitantă și verificabilă prin sublim. „Monumentalistului” din cartea de debut, exuberant și oarecum
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287485_a_288814]
-
și estetică] reprezintă o contribuție adesea personală, totdeauna sobră și judicioasă într-un domeniu deosebit de dificil, al confluenței artei cu filosofia. PAUL GEORGESCU SCRIERI: Romanul monumental și secolul XX, București, 1963; Thomas Mann, București, 1965; Dostoievski. „Tragedia subteranei”, București, 1968; Dialectica și estetica, București, 1971; Romanul unui oraș. Petersburg-Petrograd-Leningrad, București, 1972; Teorie și metodă în științele sociale (în colaborare), București, 1972; Dicționar de estetică generală (în colaborare), București, 1972; Estetica filosofică și științele artei, București, 1972; Un univers într-o carte
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287485_a_288814]
-
Călinescu, noua „viață” se impune prin bogăția și acuratețea documentației. Autorul a investigat exhaustiv manuscrisele și publicistica poetului, arhiva Junimii, mărturiile din epocă, contribuțiile predecesorilor în eminescologie, lucrarea urmând riguros și amănunțit cronologia. Traiectul existențial al poetului ar fi supus dialecticii „eonilor” „htonic” și „astral” („contemplativ”, al „nemarginilor de gândire”). Acestei perspective de sus i se subsumează o serie de (re)interpretări ale unor fapte biografice: relația cu tatăl, pe care M. îl percepe ca pe un „romantic” (imagine opusă celei
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288294_a_289623]
-
de Kant abia în Pmsn. În acest sens, apreciază Hoppe, este semnificativ și faptul că în CRP se vorbește de legi cauzale particulare - legile științei naturii - doar în capitolul „Despre folosirea regulativă a ideilor rațiunii”. Acest capitol ține însă de „Dialectica transcendentală”, și nu de „Analitica transcendentală”. Se poate observa că în argumentarea lui Hoppe sunt diferențiate și tratate distinct două afirmații: afirmația că filosofia transcendentală a fost elaborată de Kant ca teorie a experienței, a cunoașterii cu valoare obiectivă în
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
trei tipuri de cerințe metodologice, Buchdahl propune să distingem în filosofia teoretică a lui Kant considerații „ontologice” structurate pe trei niveluri: nivelul naturii în genere, care constituie obiectul „Analiticii”, al naturii ca sistem, despre care se tratează în „Suplimentul la Dialectica transcendentală” și în cele două „Introduceri” ale Criticii facultății de judecare, și al naturii corporale, care este obiectul Pmsn. Este vorba de condiții de posibilitate ale cunoașterii obiectelor în genere, a obiectelor ca elemente ale unui sistem și a obiectelor
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
în știința matematică a naturii, numite de Kant și „legi naturale ascunse”35, Kant ar fi răspuns prin considerațiile sale asupra ideilor regulative ale rațiunii și asupra facultății de judecare. Sunt considerații expuse îndeosebi în prima parte a „Suplimentului la Dialectica transcendentală” din CRP, intitulat „Despre folosirea regulativă a ideilor rațiunii pure” și în cele două „Introduceri” la Cpj. Teza lui Buchdahl este că nu categoriile și principiile trancendentale reprezintă pentru Kant șansa necesității care distinge legile particulare ale naturii de
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
numai prin asociere cu principii a priori. Cum este însă posibilă o asemenea asociere și care este natura ei? Butts crede că asocierea este rezultatul acțiunii acelui principiu regulativ al afinității pe care Kant l-a enunțat în „Suplimentul la Dialectica transcendentală”. În formularea lui Kant, acest principiu „ordonă o trecere continuă de la fiecare specie la fiecare alta prin creșterea graduală a diversității”45. Butts susține că principiul afinității implică o relație de înrudire a naturii fizice, pe care o cunoaștem
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
poate surprinzător, va fi: în filosofia teoretică a lui Kant. Autorul Criticii rațiunii pure a caracterizat acele idealuri de cunoaștere, cărora le atribuia funcția de a orienta, de a direcționa cercetarea științifică, în genere, drept idei regulative. În „Suplimentul la Dialectica transcendentală”, intitulat „Despre folosirea regulativă a Ideilor rațiunii pure”, Kant afirmă că ideile transcendentale ale rațiunii pot să aibă și o funcție legitimă, și anume aceea de a orienta intelectul în toate străduințele sale cognitive. Dacă principiile și categoriile intelectului
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
în această privință? În mod neîndoielnic, Kant a crezut că idei regulative ale rațiunii, cum sunt principiile omogenității, specificării și continuității formelor, stabilesc, odată pentru totdeauna, țelurile supreme, ultime ale cunoașterii științifice în genere. În subcapitolul „Despre scopul final al dialecticii naturale a rațiunii omenești” din „Suplimentul Dialecticii transcendentale”, Kant arată cum se poate da o folosire regulativă ideii unei rațiuni supreme a lumii. Această idee îndrumă cercetarea naturii spre căutarea unor pincipii tot mai generale, capabile să asigure o unitate
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
a crezut că idei regulative ale rațiunii, cum sunt principiile omogenității, specificării și continuității formelor, stabilesc, odată pentru totdeauna, țelurile supreme, ultime ale cunoașterii științifice în genere. În subcapitolul „Despre scopul final al dialecticii naturale a rațiunii omenești” din „Suplimentul Dialecticii transcendentale”, Kant arată cum se poate da o folosire regulativă ideii unei rațiuni supreme a lumii. Această idee îndrumă cercetarea naturii spre căutarea unor pincipii tot mai generale, capabile să asigure o unitate sistematică tot mai înaltă a cunoașterii în
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
pentru ... a nu risca să fie lipsită de adevărate principii morale de bază din cauza acestei ambiguități în care se cade așa de ușor. Astfel se dezvoltă pe neobservate și în rațiunea practică comună, atunci când ea se cultivă pe sine, o dialectică ce o constrânge să caute ajutor în filosofie, tot așa cum se întămplă rațiunii în folosirea ei teoretică; de aceea, în primul caz ea va fi probabil la fel de puțin capabilă ca și în al doilea să-și găsească liniștea în altă
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
în afara lumii sensibile, prin urmare în afara oricărei experiențe posibile, Ideile devin transcendente...” 27. Noi putem gândi, desigur, absolutul, necondiționatul, dar nu putem avea nici o cunoaștere asupra a ceea ce este dincolo de granițele experienței. Dezvăluind sursele iluziei posibilității unei cunoașteri a transcendentului, Dialectica transcendentală ne ferește de primejdia de a fi, ca atâtea spirite înalte ale trecutului, victime ale acestei iluzii. Iluzia însăși - apreciază Kant - nu va putea fi însă evitată. Intervine aici „dialectica naturală și inevitabilă” a rațiunii omenești. Această dialectică nu
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
experienței. Dezvăluind sursele iluziei posibilității unei cunoașteri a transcendentului, Dialectica transcendentală ne ferește de primejdia de a fi, ca atâtea spirite înalte ale trecutului, victime ale acestei iluzii. Iluzia însăși - apreciază Kant - nu va putea fi însă evitată. Intervine aici „dialectica naturală și inevitabilă” a rațiunii omenești. Această dialectică nu încetează de „a momi” rațiunea noastră și „de a o arunca neîncetat în rătăciri momentane, care trebuie mereu înlăturate”28. De vreme ce Kant nu a văzut, așadar, în speranțele mereu renăscute ale
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
transcendentului, Dialectica transcendentală ne ferește de primejdia de a fi, ca atâtea spirite înalte ale trecutului, victime ale acestei iluzii. Iluzia însăși - apreciază Kant - nu va putea fi însă evitată. Intervine aici „dialectica naturală și inevitabilă” a rațiunii omenești. Această dialectică nu încetează de „a momi” rațiunea noastră și „de a o arunca neîncetat în rătăciri momentane, care trebuie mereu înlăturate”28. De vreme ce Kant nu a văzut, așadar, în speranțele mereu renăscute ale metafizicii dogmatice de a ajunge la cunoașterea absolutului
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
războinică”4. Dar folosirea optativului introdus prin ei În rugăciuni este deocamdată Îndeajuns dovedită. 6. Când Nicandros Își termină expunerea, prietenul meu, Theon, pe care tu, Sarapion, l-ai cunoscut deja, Îl Întrebă pe Ammonios dacă Îi este Îngăduit și dialecticii, (E) al cărei renume fusese adineaori știrbit, să-și rostească părerea la rândul ei. Ammonios Îl pofti să ia cuvântul În favoarea dialecticii. Iată pledoaria lui Theon: „Adevărul este că dialecticianul cel mai de frunte poate fi considerat Însuși Apollo, așa cum
[Corola-publishinghouse/Science/1931_a_3256]
-
Theon, pe care tu, Sarapion, l-ai cunoscut deja, Îl Întrebă pe Ammonios dacă Îi este Îngăduit și dialecticii, (E) al cărei renume fusese adineaori știrbit, să-și rostească părerea la rândul ei. Ammonios Îl pofti să ia cuvântul În favoarea dialecticii. Iată pledoaria lui Theon: „Adevărul este că dialecticianul cel mai de frunte poate fi considerat Însuși Apollo, așa cum o dovedesc În mare parte oracolele sale. Căci neîndoielnic el știe tot atât de bine să formuleze enigmele pe cât știe să le și dezlege
[Corola-publishinghouse/Science/1931_a_3256]
-
el era mult mai puțin preocupat de Îndeplinirea acestei porunci cât de imboldul dat grecilor să studieze geometria; tot așa, pe cât se pare, când la Întrebări răspundea cu două Înțelesuri, dorința lui era de fapt aceea de a pune temeliile dialecticii și de a-i conferi prestigiu, demonstrând că studiul ei este necesar tocmai pentru a Înțelege corect ceea ce dorea el să spună. Este bine știut că, În dialectică, conjuncția condițională (F) «dacă» are un rol important deoarece slujește la exprimarea
[Corola-publishinghouse/Science/1931_a_3256]
-
două Înțelesuri, dorința lui era de fapt aceea de a pune temeliile dialecticii și de a-i conferi prestigiu, demonstrând că studiul ei este necesar tocmai pentru a Înțelege corect ceea ce dorea el să spună. Este bine știut că, În dialectică, conjuncția condițională (F) «dacă» are un rol important deoarece slujește la exprimarea unei relații esențialmente logice. Și, Într-adevăr, cum să nu aibă un caracter dialectic gândirea ipotetică? În timp ce animalele cunosc doar existența lucrurilor, numai omul este Înzestrat de natură
[Corola-publishinghouse/Science/1931_a_3256]
-
se adaugă constatarea unui anumit fapt sau a altui fapt -, trece În continuare la Încheierea demonstrației șapodeixisț. Prin urmare, Întocmai cum lui Apollo Îi plac muzica, cântecul lebedelor și sunetele lirei 1, de ce să ne mirăm că, din iubire față de dialectică, Zeul are și o predilecție aparte, o plăcere și o afecțiune deosebită pentru această parte de vorbire ei șdacăț, atât de mult folosită de filosofi și atât de frecvent. (D) Heracles, Înainte de a-l fi eliberat pe Prometeu și Înainte de
[Corola-publishinghouse/Science/1931_a_3256]
-
mult folosită de filosofi și atât de frecvent. (D) Heracles, Înainte de a-l fi eliberat pe Prometeu și Înainte de a fi devenit discipolul Învățaților proveniți din școlile lui Cheiron și Atlas 2, Încă tânăr și beoțian get-beget, la Început disprețuia dialectica și lua În derâdere acel E originar; ceva mai târziu Însă, Îi dădu În gând să smulgă cu forța tripodul de la Delfi și să se ia la Întrecere cu Zeul1 În privința artei prezicerilor; adevărat este că și el, Înaintând În
[Corola-publishinghouse/Science/1931_a_3256]
-
Îi dădu În gând să smulgă cu forța tripodul de la Delfi și să se ia la Întrecere cu Zeul1 În privința artei prezicerilor; adevărat este că și el, Înaintând În vârstă, devenise tare priceput În tainele manticii și, totodată, În știința dialecticii”. 7. Când Theon a terminat ce avea de spus, atenianul Eustrophos, mi se pare, adresându-mi-se, a grăit așa: „Bagi de seamă cu câtă pasiune apără Theon dialectica? (E) Puțin mai lipsește să nu poarte În spinare și pielea
[Corola-publishinghouse/Science/1931_a_3256]