7,959 matches
-
Poloniei și cea a Imperiului Otoman a fost strâns legată de cei mai mulți istorici într-un fenomen general caracteristic estului european. În felul acesta, istoricul L. V. Zaborovski încadrează războiul ruso-polonez din anii 1653-1655 în chestiunea orientală. Rămânând atașați definiției chestiunii orientale sub cele două aspecte ale ei fundamentale, adică lupta popoarelor subjugate pentru emancipare națională și străduințele politice, economice și militare ale marilor puteri europene de a controla, domina și supune zona aflată în stăpânirea sau dominația otomană, socotim că se
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
națională și străduințele politice, economice și militare ale marilor puteri europene de a controla, domina și supune zona aflată în stăpânirea sau dominația otomană, socotim că se cuvine să facem observația că afirmația istoricului mai sus citat elimină din chestiunea orientală primul aspect și-l preia deformat pe cei de-al doilea. După cum am mai spus, istoriografia universală este în acord deplin că sistemul politic general european nu a fost încheiat în secolele XVI-XVII, ci în cel de-al XVIII-lea
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
preia deformat pe cei de-al doilea. După cum am mai spus, istoriografia universală este în acord deplin că sistemul politic general european nu a fost încheiat în secolele XVI-XVII, ci în cel de-al XVIII-lea. Într-adevăr, în chestiunea orientală de abia în secolul al XVIII-lea se implică profund și constant două puteri, fără de care chestiunea orientală nu poate fi înțeleasă: Rusia și apoi Anglia. De altfel, un alt istoric face sublinierea expresă că, „în secolele XVI-XVII, procesul formării
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
sistemul politic general european nu a fost încheiat în secolele XVI-XVII, ci în cel de-al XVIII-lea. Într-adevăr, în chestiunea orientală de abia în secolul al XVIII-lea se implică profund și constant două puteri, fără de care chestiunea orientală nu poate fi înțeleasă: Rusia și apoi Anglia. De altfel, un alt istoric face sublinierea expresă că, „în secolele XVI-XVII, procesul formării sistemului politic general european nu a fost încheiat. El se va încheia în secolul al XVIII-lea”. Totodată
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
regiune a continentului ele s-au purtat până la anul amintit mai sus, numai pe teritoriul Principatelor Române, care fac parte din sud-estul european, nu însă și din regiunea geografică a Peninsulei Balcanice. 4. Controversele în legătură cu stabilirea cronologică a începuturilor chestiunii orientale trebuie căutate, îndeosebi, în lipsa unei acceptări indubitabile a definiției chestiunii orientale, a ignorării uneia sau alteia din cele două aspecte fundamentale la care ne-am referit în paginile precedente. Așa se explică foarte variatele opinii istoriografice: de la cea mai largă
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
sus, numai pe teritoriul Principatelor Române, care fac parte din sud-estul european, nu însă și din regiunea geografică a Peninsulei Balcanice. 4. Controversele în legătură cu stabilirea cronologică a începuturilor chestiunii orientale trebuie căutate, îndeosebi, în lipsa unei acceptări indubitabile a definiției chestiunii orientale, a ignorării uneia sau alteia din cele două aspecte fundamentale la care ne-am referit în paginile precedente. Așa se explică foarte variatele opinii istoriografice: de la cea mai largă accepțiune a formulei, a definiției, care plasa începutul, existența problemei orientale
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
orientale, a ignorării uneia sau alteia din cele două aspecte fundamentale la care ne-am referit în paginile precedente. Așa se explică foarte variatele opinii istoriografice: de la cea mai largă accepțiune a formulei, a definiției, care plasa începutul, existența problemei orientale, încă în antichitate, odată cu războaiele dintre greci și perși, sau cu extinderea dominației romane în sud-estul Europei și pe coasta de vest a Asiei, dominație preluată de bizantini și apoi de otomani, până la o accepțiune restrânsă care stabilea începutul chestiunii
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
încă în antichitate, odată cu războaiele dintre greci și perși, sau cu extinderea dominației romane în sud-estul Europei și pe coasta de vest a Asiei, dominație preluată de bizantini și apoi de otomani, până la o accepțiune restrânsă care stabilea începutul chestiunii orientale în ultimul deceniu al secolului al XVIII-lea sau chiar mai târziu. Dacă ne referim la contemporanii evenimentelor, pentru această din urmă opinie pledează necunoașterea sud-estului european de către societatea vest europeană, implicată prin marile ei state în chestiunea orientală. De
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
chestiunii orientale în ultimul deceniu al secolului al XVIII-lea sau chiar mai târziu. Dacă ne referim la contemporanii evenimentelor, pentru această din urmă opinie pledează necunoașterea sud-estului european de către societatea vest europeană, implicată prin marile ei state în chestiunea orientală. De exemplu, Voltaire excludea Tracia din Europa. Tot el nu cunoștea pe bulgari decât sub numele peiorativ de Bougres. De-abia după Marea Revoluție franceză (1789), bulgarii încep “să fie cunoscuți realmente în Occident”. Dar fixarea începuturilor unei probleme, în
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
rând politice și economice, cum a fost cea orientală, nu poate fi redusă la volumul de cunoaștere a unei opinii publice intelectuale în formare, chiar dacă printre fruntașii ei s-a numărat un Voltaire. După cum am văzut, și repetăm, esența chestiunii orientale derivă cu cea mai evidentă prioritate nu din parametrii culturali ai fenomenului istoric, ci din cei politico-economici. Nu este deci de mirare că oamenii politici care cârmuiau statele cunoșteau mai bine ce însemna sud-estul continentului sub raport politic și economic
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
politico-economici. Nu este deci de mirare că oamenii politici care cârmuiau statele cunoșteau mai bine ce însemna sud-estul continentului sub raport politic și economic, decât oamenii de cultură, și s-au apropiat cei dintâi de semnificația corectă a esenței problemei orientale. Să revenim însă la istorici ori la cei socotiți ca atare, ca în cazul lui Chr. Fr. Wurm. Nu puțini dintre ei au socotit, din motive lesne explicabile, anul 1774 ca moment al declanșării chestiunii orientale. Printre ei, am citat
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
corectă a esenței problemei orientale. Să revenim însă la istorici ori la cei socotiți ca atare, ca în cazul lui Chr. Fr. Wurm. Nu puțini dintre ei au socotit, din motive lesne explicabile, anul 1774 ca moment al declanșării chestiunii orientale. Printre ei, am citat deja numele lui Wurm. Pentru M. S. Anderson, chestiunea orientală se confundă cu procesul eliminării turcilor din Europa, în care anul 1774 este hotărâtor. Procesul descompunerii organizării feudalo-militare a osmanlâilor - spune A. F. Miller - începe cu
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
ca atare, ca în cazul lui Chr. Fr. Wurm. Nu puțini dintre ei au socotit, din motive lesne explicabile, anul 1774 ca moment al declanșării chestiunii orientale. Printre ei, am citat deja numele lui Wurm. Pentru M. S. Anderson, chestiunea orientală se confundă cu procesul eliminării turcilor din Europa, în care anul 1774 este hotărâtor. Procesul descompunerii organizării feudalo-militare a osmanlâilor - spune A. F. Miller - începe cu două secole înainte de a doua jumătate a celui de al XVIII-lea, dar de-
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Miller - începe cu două secole înainte de a doua jumătate a celui de al XVIII-lea, dar de-abia acum el capătă forme „în mod particular pronunțate”. Și mai precis: „lupta marilor puteri pentru «moștenirea otomană» - reprezintă adevăratul conținut al «chestiunii orientale» care apare la sfârșitul secolului al XVIII-lea”. Jacques Ancel a fost printre cei mai expliciți în abordarea chestiunii orientale sub aspectul ei modern, adică în perioada în care el a estimat că Imperiul Otoman a devenit realmente un obiect
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
capătă forme „în mod particular pronunțate”. Și mai precis: „lupta marilor puteri pentru «moștenirea otomană» - reprezintă adevăratul conținut al «chestiunii orientale» care apare la sfârșitul secolului al XVIII-lea”. Jacques Ancel a fost printre cei mai expliciți în abordarea chestiunii orientale sub aspectul ei modern, adică în perioada în care el a estimat că Imperiul Otoman a devenit realmente un obiect al împărțirii între marile Puteri. În felul acesta, el a ajuns la concluzia că începutul chestiunii orientale în înțelesul ei
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în abordarea chestiunii orientale sub aspectul ei modern, adică în perioada în care el a estimat că Imperiul Otoman a devenit realmente un obiect al împărțirii între marile Puteri. În felul acesta, el a ajuns la concluzia că începutul chestiunii orientale în înțelesul ei modern, singurul pe care îl lua în considerare, s-ar cuveni plasat la sfârșitul secolului al XVIII-lea. Pentru a nu abuza cu un citat prea lung, iată în rezumat opinia sa: chestiunea orientală se naște din
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
că începutul chestiunii orientale în înțelesul ei modern, singurul pe care îl lua în considerare, s-ar cuveni plasat la sfârșitul secolului al XVIII-lea. Pentru a nu abuza cu un citat prea lung, iată în rezumat opinia sa: chestiunea orientală se naște din dislocarea Imperiului Otoman, Peninsula Balcanică este cea care oferă cadrul noilor națiuni; Asia de vest a fost și este încă inorganică; Egiptul n-a prezentat decât o singură dată (credem că autorul se referă la războiul lui
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
că autorul se referă la războiul lui Ali Pașa de la începutul anilor 30 ai secolului al XIX-lea) în cursul secolului al XIX-lea un nucleu de viață națională, ca reacție împotriva avariției din Imperiu; pe de altă parte, chestiunea orientală rezultă din rivalitățile europene: ambițiile puterilor se precizează, interesele lor se formulează la sfârșitul secolului al XVIII-lea; 1752 este un an critic; pacea de la Iași (9 ianuarie) dă Rusiei țărmul nordic al Mării Negre, face din Imperiul țarilor vecinul imediat
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
națiunile balcanice; tocmai în epoca când ideile revoluției încep să pătrundă în literaturile balcanice și să genereze speranțe, puterile europene apar în Orient; la sfârșitul secolului al XVIII-lea, Rusia devine un stat maritim; Odessa este fondată în 1794; chestiunea orientală nu se pune numai de fiecare dată când o națiune balcanică simte voința și puterea de a deveni un stat, ci și atunci când, profitând de o criză a Imperiului Otoman, puterile europene pot să-și asigure controlul drumurilor orientale; “tocmai
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
chestiunea orientală nu se pune numai de fiecare dată când o națiune balcanică simte voința și puterea de a deveni un stat, ci și atunci când, profitând de o criză a Imperiului Otoman, puterile europene pot să-și asigure controlul drumurilor orientale; “tocmai către 1792 apare acest aspect modern al problemei orientale: atunci tratatul de la Iași (1792) face din Rusia protagonistul acestui teatru”; de acum, fiecărui avans al Rusiei îi răspunde Neptunul englez, în numele integrității otomane și al libertății strâmtorilor. Spre deosebire de mulți
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
o națiune balcanică simte voința și puterea de a deveni un stat, ci și atunci când, profitând de o criză a Imperiului Otoman, puterile europene pot să-și asigure controlul drumurilor orientale; “tocmai către 1792 apare acest aspect modern al problemei orientale: atunci tratatul de la Iași (1792) face din Rusia protagonistul acestui teatru”; de acum, fiecărui avans al Rusiei îi răspunde Neptunul englez, în numele integrității otomane și al libertății strâmtorilor. Spre deosebire de mulți alți istorici care s-au aplecat asupra chestiunii orientale, Jacques
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
problemei orientale: atunci tratatul de la Iași (1792) face din Rusia protagonistul acestui teatru”; de acum, fiecărui avans al Rusiei îi răspunde Neptunul englez, în numele integrității otomane și al libertății strâmtorilor. Spre deosebire de mulți alți istorici care s-au aplecat asupra chestiunii orientale, Jacques Ancel se pronunță în termeni preciși și foarte clari, poate pentru că și-a propus să scrie și acest manual al chestiunii orientale. Este de observat că cele două aspecte fundamentale ale chestiunii orientale (lupta popoarelor și implicațiile marilor puteri
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în numele integrității otomane și al libertății strâmtorilor. Spre deosebire de mulți alți istorici care s-au aplecat asupra chestiunii orientale, Jacques Ancel se pronunță în termeni preciși și foarte clari, poate pentru că și-a propus să scrie și acest manual al chestiunii orientale. Este de observat că cele două aspecte fundamentale ale chestiunii orientale (lupta popoarelor și implicațiile marilor puteri) sunt prezentate foarte limpede, nu rupte una de alta, ci ca un tot. Desfășurarea evenimentelor și cercetările istoriografice au arătat însă că Jacques
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
care s-au aplecat asupra chestiunii orientale, Jacques Ancel se pronunță în termeni preciși și foarte clari, poate pentru că și-a propus să scrie și acest manual al chestiunii orientale. Este de observat că cele două aspecte fundamentale ale chestiunii orientale (lupta popoarelor și implicațiile marilor puteri) sunt prezentate foarte limpede, nu rupte una de alta, ci ca un tot. Desfășurarea evenimentelor și cercetările istoriografice au arătat însă că Jacques Ancel a înclinat printr-o exagerare în stabilirea începuturilor chestiunii orientale
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
orientale (lupta popoarelor și implicațiile marilor puteri) sunt prezentate foarte limpede, nu rupte una de alta, ci ca un tot. Desfășurarea evenimentelor și cercetările istoriografice au arătat însă că Jacques Ancel a înclinat printr-o exagerare în stabilirea începuturilor chestiunii orientale, fie și în înțelesul cel mai modern pe care l-am acorda termenului. De exemplu, nu se poate susține că puterile europene și-au definit țelurile în chestiunea orientală de-abia la sfârșitul secolului al XVIII-lea, că de-abia
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]