7,959 matches
-
sporit într-o măsură neegalată în trecut interesul pentru regiunea Dunării de Jos în particular. După înfrângerea revoluțiilor din 1848-1849, stăpânit de o îngâmfare ce depășea limitele imaginabilului, țarul a socotit că venise momentul să tranșeze în favoare sa chestiunea orientală. El dorea, în interesul moșierimii ruse, să obțină controlul asupra strâmtorilor și să-și întărească pozițiile în Balcani, în vreme ce Anglia și Franța urmăreau, în interesul burgheziei lor, să îndepărteze Rusia din aceste regiuni. Așa cum am mai arătat, exportul Rusiei, între
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în traducerea proiectului de convenție ruso-turc dreptul țarului de „a face reprezentări” Porții în apărarea bisericii ortodoxe a fost înlocuit cu dreptul „de a da ordine”. În februarie 1853, Anglia și Franța iscălesc un aranjament de acțiune comună în criza orientală; o lună mai târziu, escadra franceză se îndreaptă spre Marea Egee. Diplomația rusă continuă însă ofensiva, falsele asigurări pozitive trimise de Brunnov (de la Londra) și P. D. Kiselev (de la Paris) găsind audiență la țar. Deși, la 5 mai, Abdul Medzid anunță
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
dintre ele erau gata s-o sprijine în abolirea clauzelor restrictive ale tratatului amintit. Austria și Anglia nu se puteau număra printre puterile binevoitoare; rămâneau Prusia și Franța. Cea dintâi, preocupată de unificarea Germaniei, nu era direct interesată în afacerile orientale; ea sprijinea Rusia verbal, nădăjduind la ajutorul ei în lupta contra Austriei. „Piesa” de greutate era Franța, care, trăgând concluzii din concurența ruso-austriacă în Orient, spera în sprijinul Rusiei în conflictul franco-austriac în Italia. În schimb, Rusia punea bune temeiuri
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
la ajutorul ei în lupta contra Austriei. „Piesa” de greutate era Franța, care, trăgând concluzii din concurența ruso-austriacă în Orient, spera în sprijinul Rusiei în conflictul franco-austriac în Italia. În schimb, Rusia punea bune temeiuri în cooperarea Franței în chestiunea orientală și, pe această cale, într-o slăbire a Angliei. Ideea unei înțelegeri ruso-franceze - continuă Kineapina - se baza pe convingerea că Orientul european constituia pentru Napoleon al III-lea numai un detaliu, pe care ar fi gata să-1 jertfească pe altarul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
tradiționale ale Rusiei. K. Marx constată, în 1853, cu deplină îndreptățire, că „nu există trăsătură mai frapantă în politica Rusiei decât această tradițională statornicie nu numai în țelurile ei, ci și în mijloacele folosite pentru realizarea lor. În actuala problemă orientală [1853-1856 n.n.] nu există nici o complicație, nici un fel de tratative, nici o notă oficială care să nu poarte pecetea repetării unor pagini de istorie cunoscute”. În perioada dată, principalele țeluri ale politicii externe ruse constau în asigurarea preponderenței în bazinul Mării Baltice
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
perioada de regresiune determinată de străduințele puterilor europene, în primul rând Anglia, vizând la anularea acelui tratat, ceea ce se și va întâmpla în 1840-1841. Înfrângerea revoluțiilor din 1848-1849 a creat țarului iluzia invincibilității, de unde și „provocarea destinului” prin redeschiderea crizei orientale în 1853. Din nou, țarul nu are de înfruntat o opoziție internă virtuală, dar el n-o poate înfrânge pe cea externă. Datele problemei se schimbă după 1856, când în Rusia se crează o situație revoluționară și conducătorii Imperiului sunt
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
au fost anexate la Rusia regiuni asiatice și Delta Dunării. De asemenea, nu pot fi acceptate în întregime, după opinia noastră, explicațiile istoriografiei sovietice privitoare la Istoria tratatului de la Unkiar Iskelessi (1833 - moment de avans rusesc fără precedent în chestiunea orientală) și minimalizarea rolului pe care l-a jucat „cauza română” în apropierea franco-rusă (1856-1859) și încercarea de dizlocare a sistemului de alianțe stabilit în anii războiului Crimeii. Lucrarea noastră învederează, sperăm, și o convingere mai veche, și anume: deși recunoaște
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
granița Imperiului bizantin, frontiera expansiunii rusești ori a celei turcești; frontiera dintre expansiunea rusească și hegemoniile occidentale impuse de Berlinul și Viena secolului al XlX-lea. Războiul este aici o prezență. În perioada contemporană, România devine o miză în chestiunea orientală, care pune față în față Imperiile rus și turc; o miză a sfîrșitului Imperiilor rus și austro-ungar, în timpul primului război mondial; o miză a raporturilor de forte post-comuniste din Balcani și din Europa Centrală. Cu toate acestea, figura emblematică a
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
pe occidentaliști că ar fi importat modele străine, imitații cu care au îmbrăcat nepotrivit adevăratul suflet al poporului. Poziția artizanilor ireductibilului specific este complexă. Arhitectura națională este cînd revendicată ca fiind unică, cînd integrată într-o cultură și o spiritualitate orientală în care ortodoxia ocupă locul central. Căutarea sensului în lipsa puterii este una din căile care conduc la disperare, la o cultură a deriziunii. Identitatea sublimată ajunge, în acest caz, pînă la căderea într-o deznădejde totală. O răscruce este un
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
etnicul, îndepărtează marca neliniște creată de ruptura între creștinătatea Orientului și a Romei, ruptură produsă și în centrul identității românești, prin apartenența majoritară a Transilvaniei la uniatism, iar a Moldovei și a Țării Românești la ortodoxie. Dezbaterea în privința locului tradiției orientale ortodoxe asupra influenței structurante ori de înstrăinare n-ar fi fost necesară, dacă ar fi fost urmate de demonstrațiile lui Blaga despre specificitatea organică. Or, în perioada interbelică, aceste dezbateri au invadat eseurile consacrate civilizației române. Occidentalistul Eugen Lovinescu denunța
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
forma unei ediții coeditate de Écoles des hautes Études, Harvard și Cambridge; studiile lui Matei Cazacii despre istoria prințului Dracula în Europa Centrală și de răsărit, în secolul al XV-lea (L 'Histoire du prince Dracula en Europe centrale et orientale au XVe siècle), editată la Geneva, în 1988 sau cele ale americanului Frederick Kellogg privind istoriografia română, apărute în California, în 1990*. O asemenea perseverență în stabilirea tradiției naționale și o asemenea deschidere a cercetării spre arii transnaționale, mergînd de la
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
remarcabile printr-un comportament de autocrat crud. Există însă și un circuit specific de informații din aceeași perioadă care se țes într-o povestire însîngerată. Studiile lui Matei Cazacu consacrate lui Dracula, volumul Istoria prințului Dracula în Europa centrală și orientală oferă un reper precis asupra construirii istoriei și în vederea reinterpretării pe care o vor furniza legendele secolelor XIX-XX. Vlad Țepeș este fiul lui Vlad II sau Vlad Dracul, de la numele ordinului Dragonului înființat de Sigismund de Ungaria. Vlad Țepeș urcă
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
colectiv. Tematica bizantină plasează istoria Moldovei și a Țării Românești în orientul Europei și, în același timp, reflecțiile despre putere, domnitor, originile națiunii sînt alimentate de influențe aduse prin contactele cosmopolite cu Polonia, Italia și o Grecie strălucind între geografia orientală și amintirea Antichității clasice. Istoricii români se împart în susținătorii unei memorii orientalo-bizantine și cei ai unui umanism occidentalizant. După 1989, un nou curent începe să se afirme, pentru a evoca nașterea omului european... CAPITOLUL IV Rezistență și filiații europene
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
clevetitorilor, ci a crezut că simplitatea Evangheliei și învățătura sfinților părinți bisericești sînt îndestulătoare pentru mîntuirea sufletului". Cantemir demonstrează forța legăturii dintre ortodoxie și credința populară și opune situația Moldovei celei a Transilvaniei și a Ungariei. Cu această credință creștină orientală se amestecă, după el, superstițiile care amintesc de permanența vechilor culte ale dacilor. Aceste "superstiții" se manifestă cu ocazia ceremoniilor de nuntă și de înmormîntare. Părerile lui Cantemir în privința difuziunii majoritare a ortodoxiei sînt confirmate de mărturia anterioară a episcopului
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
greutățile suzeranității otomane. La acest sfîrșit de secol XVIII, elitele românești, sigure de identitatea lor, bîjbîie în elaborarea modernă a ideii de națiune. PARTEA A II-A EXPERIENȚELE MODERNITĂȚII CAPITOLUL I Principatele Moldova și Țara Românească ca miză a chestiunii orientale În zorii secolului al XIX-lea apar imagini noi în spațiul Moldovei și Țării Românești; sistemul de reprezentare se schimbă. Pe de o parte, acestea sînt situate la un capăt al lumii, ca hotare exotice ale unei Europe iluministe; pe
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
națiune, o cultură-oglindă a marii Națiuni inaugurale, și proiectează o nouă identitate, independentă, care alimentează pasiunile și capacitățile de luptă. Avatarurile raporturilor de forțe accentuează capacitățile de luptă. S-ar putea scrie, într-o manieră cvasi-separată, o istorie a chestiunii orientale în termenii unei istorii diplomatice și o istorie a națiunii române în termenii unei istorii a ideii naționale. Istoriografiile contemporane pun în evidență aceste două categorii. Dispunem, pe de o parte, de lucrările lui Charles și Barbara Jelavich care pun
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
imperialisme care se profilează; Imperiul rus poate și este chemat ca recurs la o solidaritate ortodoxă, dar el strivește națiunea suverană. În sfîrșit, există o suveranitate a națiunii, sau aceasta nu este altceva decît o himeră? Existența ideologică a chestiunii orientale, împletită cu existența naționalității și a aspirației spre forma statală a naționalității, se dovedește a fi, în secolul al XIX-lea, un traumatism creator al unei identități și al unei politici românești. Vor exista partizani ai desprinderii de imperii, partizani
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
observă o dublă apropiere și grija pentru specificul local, ca și pentru o amplă reflecție asupra dezvoltării relațiilor Franței cu Imperiul otoman. Moldova și Țara Românească reprezintă, fără îndoială, o cauză, depășită însă de perspectivele mai vaste decît mizele chestiunii orientale. Astfel, Édouard Thouvenel scrie despre Constantinopol pentru "La Revue des Deux Mondes" și despre războiul Crimeei; Ubicini este interesat de Algeria, Siria și Turcia. Lucrarea sa, Turquie actuelle este editată la Hachette în 1855. Trăsăturile de ansamblu ale acestor texte
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
impune în anii 1830. Saint-Marc Girardin notează astfel în Souvenirs de voyages el d'études: "După inegalitate, ceea ce impresionează cel mai mult pe străin la Iași și la București este amestecul și diversitatea costumelor. Printre bărbați, majoritatea a păstrat costumul oriental, alții au costum european, iar aceste două feluri de haine se întîlnesc în aceeași familie: tatăl este îmbrăcat în haine boierești, fiul este îmbrăcat franțuzește, fiindcă cel mai adesea doar tinerii îmbracă haine europene. Aceasta arată în ce spirit evoluează
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
familie: tatăl este îmbrăcat în haine boierești, fiul este îmbrăcat franțuzește, fiindcă cel mai adesea doar tinerii îmbracă haine europene. Aceasta arată în ce spirit evoluează societatea. N-am văzut niciodată pe nimeni sub patruzeci de ani să poarte costum oriental. Cît privește femeile, de multă vreme ele au adoptat în întregime costumul european". Această separare, această juxtapunere și această confruntare Orient/Occident îi uimește pe călătorii care vizitează capitala Țării Românești, București. La un interval de aproape zece ani, reacțiile
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
case, păstrează denumirea turcească de mahala și formează 86 de parohii, purtînd fiecare numele unei biserici. Contrastul între lux și sărăcie pe care-1 afișează această capitală de 100.000 de locuitori nu acoperă discrepanța dintre Orient și Occident. În manifestarea orientală a gusturilor există multă pompă și bogăție. Thouvenel ne-a lăsat o amintire plăcută a unei scene care vorbește de amestecul de stiluri: se află în port la Brăila, sosește o navă austriacă ce urmează traseul Brăila-Constantinopol. Pe punte, o
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
care respiră opresiunea turcească și care se îndreaptă spre o mare prosperitate, adesea fără să știe care va fi soarta sa politică; un guvern reprezentativ sub supravegherea și sub controlul Rusiei; o societate care se zbate între vechile sale moravuri orientale și noile sale moravuri europene; o societate care a împrumutat de la civilizațiile occidentale formele și eleganța, mai mult decît spiritul și caracterul; o perpetuă schimbare în privința caselor, a costumelor, a legilor, în însăși limba vorbită, iată spectacolul pe care-l
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
dar unită, a societății moldo-valahe. Dimpotrivă, observatorii străini sînt impresionați de caracterul plural al societății, unde se află alături greci, bulgari, armeni, evrei și țigani. Situația societății moldo-valahe în prima jumătate a secolului al XIX-lea ne introduce în "chestiunea orientală". Raporturile de forțe între Imperiul otoman și Rusia au evoluat în favoarea puterii ruse. Atracția pentru ordinea nisă intră în concurență cu atracția exersată de ideile politice liberale. Principatele sînt un cîmp de luptă și de competiție ideologică. CAPITOLUL II Principatele
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
forțe între Imperiul otoman și Rusia au evoluat în favoarea puterii ruse. Atracția pentru ordinea nisă intră în concurență cu atracția exersată de ideile politice liberale. Principatele sînt un cîmp de luptă și de competiție ideologică. CAPITOLUL II Principatele în chestiunea orientală: un cîmp de luptă Jocul de forțe și influența acestor relații de putere asupra evoluțiilor politice se întîlnesc într-o lungă perioadă marcată de declinul Imperiului otoman. Această slăbire este legată de ascensiunea în forță a Imperiului rus în Balcani
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
Iași posedă, în 1780, operele lui Kant, Condillac, Mably și Rousseau, și chiar cumpără mai tîrziu dezbaterile Adunării Naționale. Un altul, Nicolae Rosetti-Roznovanu, citește Legăturile periculoase, Walter Scott și Chateaubriand. Însă el poartă, într-un portret din tinerețe, un șal oriental aranjat ca turban. Analiza traducerilor operelor, care presupune o veritabilă chemare, este esențială: Entretiens sur la pluralité des mondes habités de Fontenelle sînt traduse în greacă la Iași, în 1794. Scrisorile persane ale lui Montesquieu apar în greacă în 1817
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]