73,470 matches
-
probator al actelor juridice cunoaște multe restricții la care ne vom referi, pe larg, în capitolul afectat probei drepturilor subiective civile și a obligațiilor corelative acestora. 2. După obiectul obligației (adică după natura prestației datorate de subiectul pasiv) pot fi reținute trei clasificări și anume: a) Obligații de a da, a face, a nu face; b) Obligații pozitive și negative; c) Obligații determinate (de rezultat) și obligații de mijloace prudență (sau diligență). a) Obligația de a da, a face și a
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
rezultă din servituțile naturale și legale (ce nu trebuie confundate cu servituțile propriu-zise)133, trebuie privite ca obligații legale (reale), de care cineva nu poate fi ținut decât în calitate de proprietar al unui bun (adică propter rem 134). De asemenea, obligația reținută în baza Legii fondului funciar nr. 18/1991135, în sarcina deținătorilor de terenuri agricole de a le cultiva și a asigura protecția solului, sau obligația deținătorului unui bun din patrimoniul național cultural, de a-l conserva 136, au un caracter
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
despre bunuri. Chiar Cartea a II-a a Codului civil de la 1864 este intitulată " Despre bunuri și osebitele modificațiuni ale proprietății". Mai frecvent, în legislație, doctrină și practică, apare noțiunea de bun care s-a impus de altfel. Unii autori rețin însă un sens mai larg noțiunii de bun în raport cu noțiunea de lucru 143. Oprindu-ne asupra noțiunii de bun, trebuie arătat că acesta apare în sens larg, cât și în sens restrâns. În sens restrâns (stricto-sensu), bunurile sunt valori economice
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
pentru satisfacerea nevoilor sale materiale și spirituale dacă sunt susceptibile de însușirea individuală sau colectivă sub formă de drepturi patrimoniale. II.2.3.2.2. Clasificarea bunurilor Teoria și practica dreptului utilizează mai multe criterii pentru clasificarea bunurilor, dintre care reținem ca fiind cele mai importante: destinația economică; regimul circulației lor juridice; natura bunurilor; modul determinării și caracterul lor; după cum întrebuințarea lor implică ori nu consumarea sau înstrăinarea lor; după cum pot fi sau nu pot fi înlocuite unele cu altele; după cum
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
dreptului de proprietate prin simpla tradițiune (remitere) situație care vizează, de asemenea, numai bunurile mobile corporale; în privința titlurilor de valoare, care se transmit diferit, după cum sunt: la purtător 157, nominative 158 și la ordin 159; în dreptul internațional privat, după distincțiile reținute de Legea nr. 105 din 1992 (art. 52-63), încorporată în prezent în noul Cod civil (în Cartea a VII-a). În noul Cod civil împărțirea bunurilor în corporale și necorporale, nu cunoaște o reglementare specială, asemenea categoriilor de bunuri anterior
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
necorporale, aspect discutabil întrucât noțiunea de "lucru", în esență desemnează un obiect cu existență materială, fiind perceptibil simțurilor noastre. În concepția dreptului românesc bunurile pot fi: corporale și incorporale, clasificare pe care în mod inexplicabil noul Cod civil nu o reține. j. După cum produc sau nu fructe, bunurile pot fi clasificate în: bunuri frugifere și bunuri nefrugifere 160. Este o clasificare preluată din doctrina juridică anterioară adoptării noului Cod civil. Frugifere sunt acele bunuri care, periodic și fără consumarea substanței lor
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
nedorite) de om. Așa, de exemplu, încheierea unui contract presupune un act voluntar (intențional), pe când distrugerea unui bun aparținând altcuiva reprezintă un fapt omenesc, care obligă la repararea prejudiciului indiferent că fapta este săvârșită cu intenție, din neglijență sau imprudență. Reținând distincția de mai sus doctrina juridică grupează acțiunile omenești în: acțiuni săvârșite cu intenția de a produce efecte juridice, denumite acte juridice și acțiuni omenești săvârșite fără intenția de a produce efecte juridice, denumite fapte juridice (stricto-sensu), efecte care se
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
aspecte. Astfel, capacitatea civilă cunoaște reguli diferite după cum este vorba de acțiuni omenești ori fapte naturale. De asemenea, reprezentarea operează numai în materie de acte juridice civile, nu și de fapte juridice (stricto-sensu). b) O altă clasificare a faptelor juridice reține un sens larg și un sens restrâns al noțiunii în discuție. În sens larg (lato-sensu), faptul juridic desemnează acțiunile umane săvârșite cu sau fără intenția de a produce efecte juridice, precum și faptele naturale (evenimentele). În sensul arătat expresia "fapt juridic
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
a crea, modifica sau stinge potrivit legii un raport juridic civil"180. În sensul amintit termenul "act" desemnează o operațiune juridică (negotium juris), care își găsește consacrarea și în dispozițiile Codului civil. Acesta este și sensul propriu, adecvat, ce trebuie reținut în legătură cu conceptul menționat pentru că actul juridic civil are, înainte de toate, configurația unei operațiuni juridice. Într-un alt sens, noțiunea amintită se folosește, inadecvat, după opinia noastră, pentru a desemna înscrisul întocmit de părți cu ocazia încheierii actului juridic (instrumentum probationis
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
civil, așa cum a fost prezentată mai sus, apare în formularea ei generală 183. În literatura de specialitate, definițiile generale îmbracă fie forma tradițională 184, fie forma care diferențiază actul juridic civil față de faptul juridic civil 185. Sintetizând aceste definiții, putem reține că actul juridic civil este acea manifestare de voință a uneia sau mai multor persoane, făcută cu intenția de a naște, modifica, transmite sau stinge un raport juridic civil. Definiția amintită cuprinde elementele esențiale ale actului juridic civil și anume
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
că este din aur, iar în realitate este dintr-un material confundabil cu aurul, sau cumpără un tablou crezând că este opera unui anumit pictor, iar acesta este un fals. Eroarea asupra calităților substanțiale ale obiectului actului juridic poate fi reținută ca viciu de consimțământ, chiar dacă cealaltă parte nu s-a aflat în eroare. Deci, anularea actului poate fi cerută numai de către partea aflată în eroare și numai dacă elementul asupra căruia există falsa reprezentare, a fost hotărâtor (determinant) pentru încheierea
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
eroare, mai frecvent, în actele cu titlu gratuit, cum ar fi în cazul în care o persoană vrând să facă o donație unei rude, face donația din eroare unei persoane străine. Dar și în actele cu titlu oneros poate fi reținut un asemenea viciu de consimțământ, dacă cel aflat în eroare încheie actul juridic în considerarea identității sau calităților speciale ale unei anumite persoane. Pentru ca falsa reprezentare a realității la încheierea unui act juridic civil să aibă valoare de viciu de
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
intenția de a induce în eroare o persoană în scopul încheierii actului juridic. În legătură cu acest element, în practica judiciară s-a subliniat că dolul (sub forma captației), nu poate coexista cu lipsa discernământului 222. De asemenea, dolul nu poate fi reținut ca o cauză de anulare a actului juridic civil, dacă cealaltă parte cunoștea împrejurările pretins ascunse 223. Elementul obiectiv (material) constă în utilizarea de mijloace viclene prin care partea care a încheiat actul este indusă în eroare. Acest element poate
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
aprecierea acestor mijloace se apelează la un criteriu subiectiv, fiecare situație analizându-se "in concreto". Față de eroarea spontană (care vizează calitățile substanțiale ale obiectului material sau identitatea și însușirile persoanei), dolul are o sferă de aplicație mult mai largă fiind reținut ori de câte ori o persoană, prin viclenie, determină cealaltă parte la încheierea unui act juridic civil. Articolul 960 din vechiul Cod civil precizează cea de a doua condiție a dolului, când se referă la "mijloacele viclene întrebuințate de una din părți". Din
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
însăși, constituie violență viciu de consimțământ. Se cere ca violența să reprezinte o încălcare a legii (să fie, deci, nelegitimă). Dacă amenințarea se referă la o faptă pe care cel care amenință e îndreptățit să o săvârșească, nu poate fi reținută violența pentru a justifica înlăturarea efectelor actului încheiat sub imperiul amenințării. Condiția menționată rezultă de altfel și din conținutul art. 958 din vechiul Cod civil care preciza că simpla temere reverențiară, "fără violență" nu este cauză de anulare, adică nu
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
prevăzut aceasta în mod expres în contract. În cazul reprezentării, o persoană (reprezentant) încheie un act juridic în numele și pe seama altei persoane (reprezentat), iar efectele actului juridic respectiv se produc direct în persoana reprezentată. Așa fiind, reprezentarea nu poate fi reținută ca o veritabilă excepție de la principiul relativității efectelor actului juridic civil 295. Singura excepție reală de la principiul analizat este stipulația pentru altul, care trebuie înțeleasă ca o operațiune juridică prin care o persoană (stipulant) convine cu o altă persoană (promitent
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
din noul Cod civil)302. Din cele prezentate rezultă trăsăturile caracteristice nulității ca sancțiune: este o sancțiune de drept civil (care operează alături de alte sancțiuni sau cauze de ineficacitate); lipsește actul juridic de efectele sale (și sub acest aspect trebuie reținut că nulitatea afectează numai actele juridice nu și faptele juridice (împrejurări de care legea leagă efectele juridice); nulitatea lipsește actul juridic de efectele care contravin normelor juridice (deci nu vizează actul juridic ca atare, pentru că nu actul juridic în sine
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
contract anumite clauze privind rezoluțiunea pentru neexecutare (pacte comisorii). Expresia "pacte comisorii" exprima, în redactarea vechiului Cod civil în fapt, rezoluțiunea convențională, care urmărea să reducă rolul instanței judecătorești în pronunțarea rezoluțiunii. Pactul comisoriu putea avea formulări variate. El putea reține voința părților ca în caz de neexecutare a obligațiilor de către una dintre părți, contractul să se desființeze. În practică, o astfel de clauză a fost interpretată în sensul că rezoluțiunea "va opera pe baza declarației unilaterale a părții îndreptățite 312
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
ofertei de către destinatarul acesteia, determină caducitatea ofertei respective. De asemenea, dacă ulterior încheierii valabile a unui contract de închiriere, lucrul ce formează obiectul material al acestuia piere, independent de voința locatorului, contractul devine caduc. Între nulitate și caducitate pot fi reținute mai multe deosebiri. Nulitatea presupune un act nevalabil încheiat, pe când caducitatea presupune un act valabil încheiat. Nulitatea, cum arătam, retroactivează, pe când caducitatea produce efectele numai pentru viitor deoarece pentru trecut actul juridic respectiv nu a produs nici un efect. De asemenea
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
art. 1238). Cauza ilicită sau imorală atrage nulitatea absolută a contractului dacă este comună ori, în caz contrar, dacă cealaltă parte a cunoscut-o sau, după împrejurări, trebuia s-o cunoască (art. 1238 al. 2). În practica judiciară s-a reținut că un contract de întreținere încheiat în scopul menținerii stării de concubinaj are un caracter imoral, fiind lovit de nulitate absolută 335. Tot astfel, testamentul întocmit de către defunctă în favoarea pârâtului pentru a-l determina să continuie raporturile de concubinaj, este
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
în nicio situație, la restituirea fructelor astfel încât, în privința acestuia operează neretroactivitatea nulității, în orice condiții sau moment ar fi cules fructele. Această soluție rezultă din interpretarea art. 566 al. 2 care, în privința posesorului de rea credință sau a detentorului precar reține obligația restituirii la cerere, a fructelor produse de bun până la înapoierea acestuia către proprietar 362. Așa fiind, retroactivitatea efectelor nulității operează cu certitudine în privința fructelor culese de posesorul de rea credință sau detentorul precar, din momentul intrării în posesia bunului
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
oferă cadrul de reglementare prezumției executării prestației accesorii, precizând că "chitanța în care se consemnează primirea prestației principale face să se prezume, până la proba contrară 391, executarea prestațiilor accesorii". * Art. 1502 din noul Cod civil instituie prezumția executării prestațiilor periodice reținând că, chitanța dată pentru primirea uneia dintre prestațiile periodice care fac obiectul obligației, face să se prezume, până la proba contară, executarea prestațiilor devenite scadente anterior 392. * Art. 1503 din noul Cod civil consacră prezumția că, prin remiterea voluntară a înscrisului
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
Ele vor fi crezute doar sub rezerva confruntării cu înscrisul de pe care au fost reproduse și care poate fi oricând cerut spre verificare. Dacă originalul nu mai există, legea consideră demne de încredere numai reproducerile de pe înscrisurile autentice, în condițiile reținute de art. 1188 pct. 1-4 din Codul civil de la 1864: "Când originalul nu există-susține articolul amintit-copiile legalizate de ofițerii publici 410 competenți se cred după cum urmează: duplicatele sunt asimilate cu originalul, pe când copiile legalizate se bucură numai de valoarea unui
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
semnătură privată). Referitor la duplicate art. 285 prevede că: "Duplicatele de pe înscrisurile notariale sau alte înscrisuri autentice, eliberate în condițiile prevăzute de lege, înlocuiesc originalul și au aceeași putere doveditoare ca și acesta", iar în privința copiilor, art. 286 al. 1. reține că: "Copia, chiar legalizată, de pe orice înscris autentic sau sub semnătură privată nu poate face dovadă decât despre ceea ce este cuprins în înscrisul original". Unele reglementări suplimentare sunt aduse regimului copiilor făcute pe microfilme sau pe suporturi informatice (art. 287
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]
-
fi controlat prin audierea persoanei indicate și sub acest aspect, se deosebește de mărturia "din auzite". Dacă persoana ce deține sursa informației nu poate fi audiată pentru că a încetat din viață sau nu poate fi găsită, mărturia indirectă poate fi reținută totuși în măsura în care martorul a inspirat încredere instanței și dacă această mărturie este completată și confirmată de complexul probelor administrate. Tot ca o trăsătură specifică mărturiei, trebuie evidențiat caracterul oral al acesteia. Declarațiile scrise ale unor terțe persoane sau cele făcute
Actul juridic civil by Elena Iftime [Corola-publishinghouse/Science/907_a_2415]