73,470 matches
-
muzică, dans etc.). Ideea extinderii activității practice cunoaște în epocă o largă circulație. Ea era una din tezele fundamentale ale "educației noi". Așa cum se va vedea însă, între pedagogia acțiunii și școala activă există mari deosebiri în ceea ce privește activitatea practică. Deocamdată reținem orientarea lui Lay spre creșterea ponderii activităților practice în procesul de învățămînt. Accentuînd rolul "exteriorizării", el neglija însă procesul asimilării cunoștințelor (4). Cel care, prin cercetările și lucrările sale, s-a impus ca un autentic fondator al pedagogiei experimentale a
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
școală "axată pe copil", pe trebuințele lui specifice. Noua concepție și-a conturat profilul în primul deceniu al secolului, prin contribuțiile teoretice ale unor mari reformatori ai educației, cum au fost: JOHN DEWEY, MARIA MONTESSORI, ÉDOUARD CLAPARÈDE, OVIDE DECROLY. Să reținem că ultimii trei erau medici, avînd deci o bogată informare biologică. Ideile lor au numeroase elemente comune, îndeosebi în problemele de principiu; deosebirile sînt minore, vizînd, mai ales, unele aspecte metodice. Puternica adeziune manifestată de numeroși teoreticieni și practicieni față de
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
și dezvoltă. Școala însă nu asigură această condiție. Din analiza condițiilor în care se află copilul la școală, Montessori ajunge la concluzia necesității reînnoirii metodelor de educație și instrucție. Cine luptă pentru aceasta, spune ea, luptă pentru regenerarea umană. Să reținem: pentru Montessori regenerarea umană venea de la educație; mai precis de la noi metode de educație, ceea ce, evident, nu e cu putință; educația singură nu se poate constitui într-un factor determinant al schimbărilor sociale. În ce constă noutatea metodei montessoriene? Asigurarea
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
de educație întemeiată pe ideea de comunitate; elevii, grupați în jurul unui educator, alcătuiau o asociație, o comunitate de viață, prin care se cultiva spiritul de cooperare (2, pp. 103-110; 3, p. 499). Nu tot ceea ce a propus Wyneken putea fi reținut; ideea comunităților educative a fost reluată, în 1919, de mai multe școli din Hamburg. Exista aici o tradiție mai veche, în spiritul unei educații libere, exprimată prin deviza Vom Kinde aus! (Să pornim de la copii!). Acum, îndată după război, a
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
o oarecare răspîndire în S.U.A. și Anglia, considerau că el prezenta următoarele avantaje: elevul dobîndește cunoștințe prin efort propriu, fără a fi învățat de altcineva (studiul individual learning înlocuiește predarea teaching); fiecare progresează în ritm propriu, fără a mai fi reținut sau grăbit ca în sistemul instruirii pe clase; programul de lucru se adaptează înclinațiilor și aptitudinilor elevului; se asigură o riguroasă evidență a situației la învățătură a elevului, obținîndu-se date nu atît asupra volumului de cunoștințe, cît a capacității intelectuale
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
toți sînt deosebiți" (XXII). Chiar supuși acelorași metode, elevii se vor dezvolta potrivit particularităților fiecăruia. Dacă actul învățării este un act de voință, de efort, prin excelență, atunci metoda cea mai potrivită este exercițiul. "Numai recitind, citind, copiind și recopiind, reține copilul pînă la urmă ceva" (XXXVI). Este aici o reacție față de acea practică școlară fie ea "tradițională" sau "nouă" în care din cauza "activității" educatorului, elevii sînt reduși la pasivitate. Totuși, profesorul francez acordă o excesivă prețuire învățămîntului livresc, chiar la
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
fost elaborată pornindu-se nu de la cercetarea omului, ci de la analiza și clasificarea valorilor. Dacă acestea pot fi mai tranșant separate, nu tot atît de ușor se pot grupa după criteriul clasificării valorilor dispozițiile, înclinațiile oamenilor. Se cuvine să fie reținut faptul că tipurile de personalitate stabilite de Ed. Spranger în Lebensformen corespund celor șase feluri de interese propuse de Herbart în Prelegeri pedagogice (teoretic, empiric, estetic, simpatetic, politic, religios). Această coincidență nu este întîmplătoare; ea pune cred în evidență un
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
directe" de educație, foarte cunoscute de altfel, deși în concepția lui Antonescu ele își au un anumit specific. Așa, de pildă, exemplul e socotit ca cel mai important mijloc de formare a deprinderilor, pentru că stimulează acțiunea. Se cuvine să fie reținută însă ideea formării deprinderilor de comportare accesibile vîrstei mici înaintea cultivării convingerilor. Acestea se formează ulterior, la conturarea lor contribuind și capacitatea de punere în aplicare a normelor morale. Ideea morală se sprijină astfel pe o tendință activă ce decurge
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
4, p. 289). Trebuie făcută precizarea că, aderînd la raționalismul lui Toma d'Aquino, J. Maritain a respins raționalismul cartesian, pe care îl consideră ca un păcat al culturii franceze. Tomismul prezenta și alte idei care nu puteau să nu rețină atenția. Potrivit concepției Aquinatului, puterea laică căreia îi sînt supuse corpurile oamenilor trebuie să se subordoneze puterii superioare Bisericii, întrucît puterea spirituală este mai presus decît puterea lumească. În restaurarea tomismului era astfel investită speranța într-o reîntoarcere la vremurile
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
că există două modalități de a dobîndi cunoașterea, distingea, pe de o parte, descoperirea, cînd rațiunea naturală ajunge prin ea însăși la cunoașterea lucrurilor necunoscute, și învățarea, cînd cineva ajută din afară rațiunea naturală; cu precizarea demnă de a fi reținută "învățîndu-l pe altul, îl conducem spre cunoașterea lucrurilor neștiute de el în același fel în care cineva, prin metoda descoperirii, se conduce pe el însuși în cunoașterea celor pe care nu le știe" (7 bis, p. 53). Iată, așadar, că
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
ca și ale altor școli psihologice (Moscova, Paris, Londra, Chicago ș.a.) au condus către anumite concluzii cu privire la stadiile dezvoltării ființei umane (chiar dacă dinamica propusă de una sau alta dintre școli diferă). Din cercetările întreprinse de diferite școli psihologice, J. Bruner reține următoarele note comune: a) primele stadii sînt relativ manipulatoare, atenția copilului este instabilă și unilaterală; b) urmează o perioadă de activitate mai reflexivă, copilul fiind capabil de reprezentarea interioară a unor secțiuni mai mari ale mediului; c) în preajma adolescenței, limbajul
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
se elaborează un sistem de notare care, ulterior, cu ajutorul unor noi operații logice, se transformă într-un sistem simbolic (14, pp. 69-85). Procedîndu-se astfel, crede J. Bruner, elevul ia parte la procesul de creare a cunoștințelor. Se cuvine să fie reținut faptul că psihologul american nu consideră că a elaborat o teorie a învățării originală. După expresia sa, "înclină să creadă" că prima formă de reprezentare cea activă ar putea foarte bine să fie explicată prin teoria "stimul-răspuns" sau învățarea prin
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
modalități de lucru cu elevii, deosebit de eficientă în anumite condiții. Pentru a se depăși anumite limite ale sistemului skinnerian de instruire s-au propus diverse alte modalități de programare pe alte baze psihologice decît cele behavioriste. Se cuvine să fie reținut faptul că punctul de vedere exprimat de Skinner este convergent cu cerința actuală a pedagogiei ca obiectivele educaționale să fie formulate în termeni comportamentali măsurabili. 15.5. Realism și ficțiune în relația educație psihanaliză Teoria psihanalitică este mai veche decît
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
vîrstă, de către părinți, educatori, mediul social imediat. Eul îndeplinește rolul de intermediar între sine și supraeu, urmărind totodată să satisfacă atît cerințele sinelui (principiul plăcerii), cît și pe cele ale supraeului (principiul realității). În acest sens, ia cunoștință de stimuli, reține prin memorie experiența dobîndită, se adaptează condițiilor de existență, învață să transforme lumea. "Trebuie observat" scria Freud în Abriss der Psychoanalyse, 1939 "că, cu toată diferența lor esențială, sinele și supraeul au ceva comun: și unul și celălalt reprezintă influențe
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
fie totalitatea fenomenelor evolutive, îndeosebi a celor afective, care se observă într-un grup restrîns, fie o tehnică de terapie sau de formare a relațiilor de grup, fie, în sfîrșit, ansamblul cercetărilor de psihologie socială destinate grupurilor mici. Dintre acestea, reținem pentru prezentarea pe care o întreprindem prima accepțiune. Potrivit teoriei cîmpului psihologic, o schimbare la nivelul comportamentului individual este cu putință numai prin schimbări intervenite la nivelul mediului, respectiv, al grupului și prin crearea unui nou sistem de relații, în
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
este simțită ca o amenințare, căreia i se opune rezistență. Cînd inițiativa de învățare aparține studentului, amenințarea contra eului acestuia este foarte slabă, iar învățarea are loc în condiții optime. Învățarea se realizează prin activitate; numai făcînd, elevul înțelege și reține. Procesul de învățare este eficient cînd elevul formulează propriile probleme, alege resursele și procedeele de rezolvare și, în plus, face apel la autoevaluare. Învățămîntul tradițional cu programe obligatorii, expuneri magistrale și cu examen nu înlesnește, după opinia lui Rogers, "învățarea
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
constrîngătoare pentru a-i schimba pe ceilalți (în afara cazurilor în care cineva ar încerca să aducă vreun prejudiciu altuia). Cea de-a doua noțiune o completează pe prima: fiecare apare în fața celorlalți și a sa proprie așa cum este. Trebuie să reținem precizarea pe care o face M. Lobrot: acceptarea necondiționată nu exclude influența asupra altuia (24, apud 29, p. 273); dar această influență nu are un caracter constrîngător, ci apare ca o identitate facilitată de congruență. În condițiile aplicării celor două
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
o etapă de restructurări metodologice profunde" scria George Văideanu în 1971 "două extreme trebuie evitate: încercarea de a rezolva întreaga problematică a educației numai prin pedagogie și încercarea de a rezolva totul fără pedagogie" (6, p. 229). Este demn de reținut faptul că în pedagogia română nu s-au manifestat tendințe de promovare exclusivă a unora sau altora dintre metode. Chiar din primele contacte cu instruirea programată au fost relevate atît elementele care sînt în concordanță cu obiectivele învățămîntului românesc, cît
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
pe grupe datorată lui VICTOR ȚÂRCOVNICU (22), demonstrează că "îmbinarea învățămîntului frontal cu cel individual și pe grupe reprezintă o cale de sporire a eficienței muncii didactice și de corelare mai strînsă a teoriei cu practica. Se cuvine să fie reținută poziția autorului care era, de fapt, a întregii pedagogii românești, chiar dacă, uneori, nu era atît de tranșant exprimată: în problema alternativei dintre orientarea directivă și nondirectivă, "considerăm că învățămîntul trebuie să fie directiv: în toate cele trei moduri de organizare
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
adolescenței elevul este disponibil pentru un stil accentuat cooperant și democratic; în lipsa unui astfel de stil, în condițiile afirmării unuia dominant dirijist, elevul va adopta forme variate și contradictorii de protecție a eului (cf. 24 d). Se cuvine să fie reținut faptul că cercetările și scrierile dedicate problemelor de didactică au cultivat în rîndurile cadrelor didactice interes pentru perfecționarea procesului instructiv, într-o direcție care a știut să promoveze spiritul novator și aspirația spre o concordanță cu progresele realizate pe plan
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
consistent ca în domeniul didacticii. Educația morală trebuia să se refere cu prioritate la formația politică a tinerei generații. Nici o lucrare de mare sau mai mică amploare nu se putea sustrage cererii formulate de "comanda socială" a statului socialist. Voi reține în aceste rînduri numai acele contribuții care vizau aspectele pedagogice generale ale educației morale, în speță ale procesului de formare a conștiinței și conduitei morale. Pe baza rezultatelor unor cercetări mai ample, ANATOLIE CHIRCEV (25) analizează formarea morală a tineretului
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
filosofia educației 1. ED. SPRANGER, Zur Theorie des Verstehens und zur geisteswissenschaftlichen Psychologie, apud M. RALEA și CONST. BOTEZ, Istoria psihologiei, Editura Academiei, București, 1958, p. 552. 2. Ed. Spranger și a expus ideile pedagogice în numeroase lucrări din care reținem: Lebensformen (Formele vieții), 1911; Kultur und Erziehung (Cultură și educație), 1919; Psychologie des Jungendalters (Psihologia tineretului), 1924; Pädagogische Perspective (Perspective pedagogice), 1951; Der geborne Erzieher (Educatorul înnăscut), 1958. 3. Cf. ED. SPRANGER, Lebensformen, Halle, 1925. 4. Cf. TUDOR VIANU, Filozofia
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
umbră și de inconștient care ne parazitau propria rațiune și propriul simț al universalului. Pe de altă parte, recenta conștientizare a singularităților civilizației noastre și a neajunsurilor pe care aceasta le-a adus lumii nu trebuie să ne determine să reținem doar trăsăturile respingătoare ale istoriei și cuceririi europene, sau să idealizăm orice cultură și orice religie doar pentru faptul că nu sînt europene. Cînd vine vorba despre Europa, este așadar dificil să nu oscilezi între o prea mare îngăduință și
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
Praga, ceasurile din palatul prezidențial, numai decorative sub dictatură, au fost repuse numaidecât în funcțiune, ca pentru a se semnala reintrarea simbolică în drepturi, un nou început de istorie. Metafora orologiului care iese din nemișcarea lui comandată e demnă de reținut, ca și aceea a luminii brusc reaprinse într-o împărăție a întunericului. La 30 noiembrie 1989, un cunoscut scriitor de peste Prut făcea să i se difuzeze prin "Europa Liberă" un eseu tulburător pe acestă temă: Cine a stins lumina? Era
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
închisori? De ce nu s-a opus o rezistență eficace? Unde erau elitele care aveau datoria să deschidă ochii lumii asupra situației? "Cearta istoricilor", cum a fost numit acest dramatic efort de limpezire a conștiinței colective, e un fenomen demn de reținut, ca expresie a conștientizării mai adânci și mai ample a societății în cauză. O dezbatere similară, deși mai puțin intempestivă, s-a referit, cu un sfert de secol mai înainte, la vinovăția legată de primul război mondial. Mai toate fascismele
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]