7,696 matches
-
momentului actual”, al prezentului. Ea este o confruntare deschisă și directă cu existența celuilalt, a unui „Eu” cu un „Tu”. În felul acesta întâlnirea dă posibilitatea „plenitudinii” propriei noastre persoane, sentimentul unei existențe pe care o „întâlnești”. Întâlnirea va fi resimțită ca o participare la realitate, esențialul ei constituindu-l simultaneitatea celor două persoane puse una în prezența alteia prin intermediul comunicării. În cazul întâlnirii eu descopăr lumea, atât din perspectiva mea (Eu), cât și din perspectiva celuilalt (Tu), putând în felul
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
creează impresia unei bruște dispariții a propriului Eu, prin absența comunicării sau prin izolarea lingvistică. G. Amado vorbește în acest caz de o „eclipsă a psihismului” care generează sentimentul de „dezintegrare a Eului”. În aceste condiții viața psihică normală este resimțită în mod penibil, dureros, ca pe negativul ei, ca pe un „non-Eu”. Ființa își pierde sensul. Vidul psihic datorat necomunicării este invadat fie de angoasă, fie de o indiferență totală. În aceste situații, Eul personal se percepe exclusiv singur și
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
semnificația ontologică a unei „crize existențiale” sau, așa cum o numește V.E. Gebsattel, o „nevroză existențială”. Acest punct de vedere lărgește considerabil perspectiva înțelegerii patologiei psihiatrice. Ceea ce contează, în acest caz, nu mai sunt „simptomele clinice” ale bolii, ci „sentimentele vitale” resimțite de persoana bolnavă. Aceste „sentimente vitale” sunt cheia înțelegerii „schimbărilor” care survin „în interiorul” persoanei umane a bolnavului psihic, ele constituind „motivele” și „mobilurile” care o proiectează către forme de manifestare dintre cele mai variate: toxicomanie, perversiuni sexuale, crize anxioase, stări
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
ființei umane în corelație cu structurile existențiale ale lumii, respectiv spațiul și timpul. H. Tellenbach a completat aceste aspecte aducând o importantă contribuție prin introducerea noțiunii de „atmosferă ambientală”. Acesta consideră că fiecărei persoane îi este specifică o anumită „atmosferă” resimțită de ceilalți prin timbrul vocii, intonația vorbirii, sclipirea ochilor, miros, mișcări. Atmosfericul ni se prezintă ca o emanație care radiază din individ și se recunoaște în personalitatea acestuia (H. Tellenbach). Atmosfericul este și cel care generează sentimente de simpatie sau
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
raporturilor interumane, simultan din ambele direcții, de la o persoană la alta. În cazurile patologice, ambianța atmosferică este modificată. Cele două persoane înregistrează „tipuri” diferite de impresii. Psihiatrul trebuie să sesizeze acest dezacord să-l intuiască asemenea unui „sentiment” al prezenței, resimțită față de celălalt care este diferit, chiar în absența comunicării verbale. Surprinderea acestei „diferențe”, a acestei „schimbări” a atmosferei este esențială și ea precedă orice înțelegere a tulburărilor psihice, ca un prim contact interuman. De multe ori psihiatrul nu poate pune
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
personal. Eu mă simt, mă reprezint, mă recunosc ca individ, prin intermediul propriului meu corp. La corp raportez și persoana și viața mea sufletească. În acest sens K. Jaspers afirmă că „sufletul nu poate fi obiectivat prin categoriile materiale” el fiind resimțit ca o „energie interiorizată a trupului”. Corpul unui individ este „spațialitatea” persoanei acestuia, ceea ce este „vizibil” în exterior din acesta. Sufletul este interioritate pură, imaterială. Cele două părți, trupul și sufletul sunt însă inseparabile, această „separație” operându-se numai în
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
G. Marcel). Durerea, în cazul bolilor somatice, ne relevează raportul „trup/suflet”, sentimentul conștient de „a-avea-un-corp”. Ea este expresia unui conflict între trup și suflet, a unui dezacord. Se produce un clivaj, o „dedublare” a persoanei între „trup” și „suflet”, resimțită în sfera propriului Eu (A. Tatosian). Aceste aspecte capătă conotații specifice în sfera psihopatologiei. În cazul ipohondriei Eul își reflectă propriul său corp printr-o „poziționare excentrică” a acestuia. Pentru persoana ipohondră, preocuparea principală este reprezentată prin „grija” de a
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
umane. Trupul este în mod permanent situat într-o relație de continuitate cu lumea, pe când corpul (soma) este limitat la suportul biologic și fiziologic al acestuia. Important este însă rolul pe care trupul îl joacă în patologia psihiatrică, ca sediu „resimțit de bolnav” al simptomatologiei unor boli psihice: isteria, ipohondria, halucinații, suicid, nevroze, automutilări, cenestopatii, alcoolism, toxicomanii etc. În cazul acesta lucrurile se diferențiază din nou. Corpul extern este în raport cu prezentificarea persoanei ca acțiune, a lui „a-fi-în-lume” în cadrul comunicării. Corpul intern
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
experiențelor mele sufletești interioare, dar și locul de referință al Eului în raporturile acestuia cu lumea. Eul se afirmă prin trup, dar tot prin trup, Eul „intră” și „există” în lume ca prezență activă. În cazul bolilor psihice, Eul își resimte și raportează propriile sale „schimbări” morbide „în” și „prin” trup. Sentimentul subiectiv al schimbărilor care este interpretat ca „venind din exterior” sau ca „venind din interior” are tot o adresă sau determinare corporală ca spațialitate a persoanei. Suferința psihică este
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
bolnavului. Din punct de vedere psihologic, boala este percepută ca o stare negativă. Conștiința sănătății se exprimă fenomenologic printr-un sentiment de siguranță, pe când în cazul bolii, suferința este legată de o anumită stare particulară de slăbiciune, nesiguranță și panică resimțite de bolnav. Esențială este anxietatea legată de starea prezentă modificată a persoanei, de posibilele complicații, de eventualitatea apariției unor noi suferințe și tulburări de ordin fiziologic sau organic. În ceea ce privește confirmarea stării de boală de către medic, diagnosticul și prognosticul medical au
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
și eficace din partea medicului. Pornind de la studiile de „psihologie topologică” ale lui K. Lewin, Barker analizează „dinamica psihologică a bolii”. În sensul acesta, el propune două „scheme topologice” privind comportamentul persoanei bolnave. Tipul 1 se caracterizează prin faptul că subiectul resimte o stare de indispoziție în atitudinea sa față de consultația medicală („întâlnirea cu medicul”). Această situație este reprezentată în schema ce urmează: Figura p. ms. 64 S h DT RS B În cazul de mai sus, spațiul psihologic (P) este decupat
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
științele pozitive. Ea se face de la cuvânt către obiectul cunoașterii. Eu însă, ca persoană cunoscătoare, constat că obiectul cunoașterii mele este și rămâne „interior” persoanei, manifestările sale exterioare nefăcând decât să obiectiveze prezența sa interioară. În cazul acesta eu îl resimt ca „subiect” al gândirii mele și îl deduc ca existent în actele prin care el se obiectivează în exterior. Eu voi denumi numai ceea ce, în câmpul conștiinței mele, apare ca urmare a unui proces de reflectare (autosau hetero-reflectare). În acest
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
organismului uman. În cazul medicinei psihiatrice, limbajul bolnavului nu este limbaj al suferinței ca în cazul bolilor somatice, ci un „limbaj al transformărilor” întrucât bolnavul psihic, cu foarte mici și rare excepții, recunoaște și acceptă ideea că este bolnav. El resimte tulburările sale ca pe niște „schimbări”, ca pe niște „transformări” ale persoanei sale, sau ca pe niște efecte ale unor influențe străine venite din afara sa. În ambele situații, limbajul bolnavilor este extrem de polimorf, încărcat și nuanțat emoțional, într-o permanentă
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
alta etc. Ne vom ocupa în continuare de analiza principalelor forme de limbaj empiric al bolnavilor cu tulburări psihice. Spre deosebire de limbajul bolnavilor somatici care exprimă suferința acestora, limbajul bolnavilor psihici exprimă atitudinea acestora față de nefirescul transformărilor pe care ei le resimt. Limbajul bolnavilor psihici disimulează, relatează sau elaborează fabulativ ceea ce aceștia simt ca nefiresc în raport cu propria lor persoană. În cazul disimulării, bolnavii caută ca prin cele relatate să ascundă, să mascheze sau cel puțin să estompeze pe cât le este posibil, nefirescul
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
disimulează, relatează sau elaborează fabulativ ceea ce aceștia simt ca nefiresc în raport cu propria lor persoană. În cazul disimulării, bolnavii caută ca prin cele relatate să ascundă, să mascheze sau cel puțin să estompeze pe cât le este posibil, nefirescul pe care-l resimt ca urmare a unor „transformări” ale persoanei lor. În aceste cazuri relatările sunt sărace, simple, caută să evite tema suferinței sau a bolii, mai mult decât atât, caută să convingă interlocutorul că ei sunt perfect normali. Limbajul fabulativ, inventiv, are
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
spre deosebire de cel „inventiv” al simulanților, este relatarea unor suferințe inexistente, dar de care bolnavul este ferm convins că sunt reale. A treia categorie o reprezintă limbajul bolnavilor psihici care relatează în mod curent stările lor sufletești anormale, pe care le resimt în forme dintre cele mai variate, ca „transformări” ale persoanei lor. De regulă acest limbaj expozitiv are caracterul unei „relatări narative”, având ca tematică „transformarea persoanei bolnavului”, iar ca motiv central „persoana” acestuia. De regulă aceste relatări au un caracter
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
de medici moraliști, filozofi (Seneca, Marc Aureliu, Epictet, Platon, Socrate, Schopenhauer, Scheler, Jaspers, Minkowski, Ey). Boala, ca formă particulară a suferinței, se desprinde dintr-o trăire particulară a ființei umane, care are în principal un caracter, sau o semnificație morală, resimțită de individ, în sens negativ. Fiind o suferință fizică sau sufletească, boala este resimțită ca o stare de rău a persoanei, față de care aceasta dezvoltă o reacție emoțional-afectivă, cu caracter moral, exprimată prin suferința sau „faptul de a suferi”. Din
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
Ey). Boala, ca formă particulară a suferinței, se desprinde dintr-o trăire particulară a ființei umane, care are în principal un caracter, sau o semnificație morală, resimțită de individ, în sens negativ. Fiind o suferință fizică sau sufletească, boala este resimțită ca o stare de rău a persoanei, față de care aceasta dezvoltă o reacție emoțional-afectivă, cu caracter moral, exprimată prin suferința sau „faptul de a suferi”. Din acest motiv, în cazul oricărei boli avem de-a face cu două situații precis
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
prin suferința sau „faptul de a suferi”. Din acest motiv, în cazul oricărei boli avem de-a face cu două situații precis delimitate din punct de vedere ontologic: a) boala propriu-zisă, ca proces morbid, de natură pur medicală; b) suferința, resimțită de omul bolnav, ca o trăire penibilă a răului, a transformării sale morale (tristețe, neliniște, angoasă, deznădejde, grijă față de perspectivele bolii ca amenințare a vieții). Suferința are un caracter axiologic negativ moral, în raport cu propria noastră ființă și cu destinul acesteia
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
medicală sau raționamentul clinic, conducând către diagnostic. Acesta reprezintă un tip de raționament prin „reducție fenomenologică”, așa cum se va vedea în continuare. Examenul clinico-psihiatric presupune, așa cum am arătat mai sus, mai multe etape; și anume: 1) Bolnavul își expune suferința, resimțită de el ca boală, sub forma unor manifestări pe care le enumeră și care sunt pentru medic simptomele sau semnele clinice care exprimă suferința. 2) Etapa de analiză, sinteză și clasificare a simptomelor într-o ordine logică în conformitate cu gravitatea, primaritatea
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
Partea subiectivă (înțelegerea cazului) Să analizăm în detaliu componentele din schema de mai sus, axându-ne pe cei doi termeni, „bolnavul” și „medicul”, ca „părți” care concură la realizarea diagnosticului. Bolnavul prezintă o latură subiectivă, esențială pentru el întrucât este resimțită în sfera conștiinței proprii, și o latură obiectivă, pe care însă o resimte ca fiind accesorie celei dintâi. Latura obiectivă cuprinde sentimentul, trăirea suferinței în planul propriei sale conștiințe, precum și atitudinea față de suferință. Latura obiectivă cuprinde totalitatea manifestărilor exterioare ale
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
sus, axându-ne pe cei doi termeni, „bolnavul” și „medicul”, ca „părți” care concură la realizarea diagnosticului. Bolnavul prezintă o latură subiectivă, esențială pentru el întrucât este resimțită în sfera conștiinței proprii, și o latură obiectivă, pe care însă o resimte ca fiind accesorie celei dintâi. Latura obiectivă cuprinde sentimentul, trăirea suferinței în planul propriei sale conștiințe, precum și atitudinea față de suferință. Latura obiectivă cuprinde totalitatea manifestărilor exterioare ale bolii, sau tulburările organo-funcționale, somato-psihice, respectiv ceea ce medicul surprinde ca „simptome clinice” ale
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
vom ocupa în continuare, de principalele particularități pe care le prezintă relația medicului cu copilul bolnav. Ca și în cazul adultului, boala face parte și din viața copilului. La adult boala reprezintă un epifenomen pe când în cazul copilului ea este resimțită în mod diferit de acesta și de familia sa. Pentru copil boala introduce un personaj nou în viața copilului, medicul cu care acesta trebuie să comunice și să stabilească un tip nou de relații. În unele situații, copilul trebuie chiar
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
artificiels și, ulterior, J. Cocteau le va descrie în Opium. Tot din America provine mescalina, alcaloid extras din peyotl, venerată de indigeni ca drog inițiatic. Administrarea sa induce o stare de extaz nirvanic, populat cu viziuni, o stare de derealizare resimțită de individ ca o dematerializare corporală cu trecerea în „alte dimensiuni” temporo-spațiale. Mescalina, utilizată experimental, produce stări senzoriale particulare de tipul „audiției colorate” în cursul cărora subiectul percepe sunete muzicale asociate cu imagini, mai mult sau mai puțin organizate din
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
interesează analizatorul tactil-cutanat și ele sunt mai rare. Pot apărea în stările toxice, în cursul intoxicațiilor cronice cu alcool sau cocaină și la bolnavii schizofrenici. 5) Halucinațiile interoceptive și proprioceptive interesează sfera viscerală sau genitală. Au un caracter imprecis, fiind resimțite ca niște stări cenestezice difuze, uneori ca un delir de posesiune sau sunt semnalate în cursul sindromului Cottard. 6) Halucinațiile polisenzoriale, nu sunt modalități rare și ele se caracterizează din punct de vedere psihopatologic prin asocierea mai multor modalități de
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]