1,814 matches
-
ocupăm, cel mai mare număr de privilegii, 72, se referă la proprietăți de un sat sau mai mici de un sat. Moșii cumpărate sunt în număr de 54, întărirea unei moșii se face prin 32 de privilegii, iar două sunt danii. Statistica nu poate să dezvăluie unele realități. De exemplu, potrivit statisticii, între 1473-1488 nu se cumpără și nu se întărește stăpânirea unui mare domeniu. Cu toate acestea, a intrat în discuție existența unuia dintre cele mai mari domenii din Moldova
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
Movila, în gura Horăeții. Satul este împărțit apoi în patru părți: o parte o ia Petru Frunteș, a doua Ion Frunteș, a treia Bilava și a patra Sima și fratele său Negrilă. Ștefan cel Mare face în această perioadă două danii: la 5 aprilie 1474, dă satul Anteleștii lui Ion Bulboșii și fratelui său Mihul. La 5 aprilie 1488, domnul dăruia lui Duma pârcălab, fiul lui Vlaicu, unchiul lui Ștefan, un sat și o seliște, care “ne-au rămas de la Vâlcea
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
a sprijini și de a dărui celor neavuți o mică moșie ? Ce spun documentele ? În 64 de cazuri, domnul nu face altceva decât să întărească o mică proprietate cumpărată acum. În 15 cazuri, domnul întărește o propritate mică și face danii doar în 11 cazuri. Beneficiarii daniilor domnești nu sunt în toate cazurile oameni care acum intră în posesia unei moșii datorită mărinimiei domnului. Marea operă de colonizare a “curtenilor” răzeși de oaste cum îi numea P. P. Panaitescu se rezumă
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
celor neavuți o mică moșie ? Ce spun documentele ? În 64 de cazuri, domnul nu face altceva decât să întărească o mică proprietate cumpărată acum. În 15 cazuri, domnul întărește o propritate mică și face danii doar în 11 cazuri. Beneficiarii daniilor domnești nu sunt în toate cazurile oameni care acum intră în posesia unei moșii datorită mărinimiei domnului. Marea operă de colonizare a “curtenilor” răzeși de oaste cum îi numea P. P. Panaitescu se rezumă la cele 6 locuri în pustiu
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
domnul le dăruie pentru întemeierea unui sat. Când se ajunge la o proprietate ceva mai consistentă, cum este o moșie de jumătate de sat, s-au dat 38 de privilegii, 21 reprezentând o cumpărătură, 12 întărirea unei proprietăți și cinci danii făcute de domn. Beneficiarii daniilor ar trebui să fie niște oameni mai puțin bogați. La 14 noiembrie 1499, domnul dăruia lui pan Duma Brudur o jumătate de sat. La 11 ianuarie 1495, primea o jumătate de sat pe Bârlad și
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
unui sat. Când se ajunge la o proprietate ceva mai consistentă, cum este o moșie de jumătate de sat, s-au dat 38 de privilegii, 21 reprezentând o cumpărătură, 12 întărirea unei proprietăți și cinci danii făcute de domn. Beneficiarii daniilor ar trebui să fie niște oameni mai puțin bogați. La 14 noiembrie 1499, domnul dăruia lui pan Duma Brudur o jumătate de sat. La 11 ianuarie 1495, primea o jumătate de sat pe Bârlad și jumătate din zăgazul de prins
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
stolnic, alt dregător din Sfatul Domnesc, căruia i se va da încă un privilegiu la 24 ianuarie 1496. În cazul proprietăților formate dintr-un sat, s-au dat 109 privilegii, 33 confirmând o cumpărătură, 33 întărirea unei proprietăți și opt danii domnești. În trei cazuri, s-ar putea spune că e vorba de “curteni”- oșteni, dar nu de răzeși, deoarece beneficiarii sunt câte patru pentru un sat, iar dania poate să fi fost din domeniul domnesc, deși nu se specifică nimic
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
109 privilegii, 33 confirmând o cumpărătură, 33 întărirea unei proprietăți și opt danii domnești. În trei cazuri, s-ar putea spune că e vorba de “curteni”- oșteni, dar nu de răzeși, deoarece beneficiarii sunt câte patru pentru un sat, iar dania poate să fi fost din domeniul domnesc, deși nu se specifică nimic în acest sens. Dar, sunt cazuri în care nu mai poate fi vorba de niște săraci. La 18 februarie 1490 domnul dă un sat Negritei, fiicei popii Oanii
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
care întărea împărțirea satului Scanțirești între Ion aprod și sora lui, Marușca. La 31 octombrie 1491, domnul cumpără două sate de la Oană Dzeamă, pe care le dăruie lui Ion Murgu. Cât de mare era domeniul domnesc o demonstrează aceste ultime danii, pe care le face Ștefan cel Mare. Ca să-i miluiască pe unii boieri, care îl slujiseră cu credință și se evidențiaseră în timpul războaielor din a doua jumătate a secolului al XV-lea, domnul cumpără și dă sate, așa cum o face
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
sat, 302 privilegii și pentru moșii de două sate, 50 de privilegii. Pentru moșii mai mici de o jumătate de sat, locuri în pustiu și seliști s-au dat 176 de privilegii. În documentele de după 1504, sunt menționate mai multe danii făcute de Ștefan cel Mare. Cinci se referă la o parte de sat, în două documente sunt dăruite seliști, în cinci domnul dăruie câte un sat, iar într-un document domnul dăruia lui Radu Pisc trei sate. Domnul a mai
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
o parte de sat, în două documente sunt dăruite seliști, în cinci domnul dăruie câte un sat, iar într-un document domnul dăruia lui Radu Pisc trei sate. Domnul a mai dăruit două locuri în pustiu și în alte două danii e vorba de un loc. În felul acesta, în toată domnia lui Ștefan cel Mare au fost dăruite 13 locuri în pustiu și a fost întărită stăpânirea asupra altui loc. Nu se poate vorbi de o colonizare, iar dacă ne
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
de un loc. În felul acesta, în toată domnia lui Ștefan cel Mare au fost dăruite 13 locuri în pustiu și a fost întărită stăpânirea asupra altui loc. Nu se poate vorbi de o colonizare, iar dacă ne raportăm la daniile de locuri pustii, pentru întemeierea unui sat, făcute înainte de domnia lui Ștefan cel Mare, daniile făcute de marele domn nu egalează nici măcar dania făcută de Alexandru cel Bun fiilor lui Oană vornicul, care primeau locuri, unde puteau să întemeieze 20
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
dăruite 13 locuri în pustiu și a fost întărită stăpânirea asupra altui loc. Nu se poate vorbi de o colonizare, iar dacă ne raportăm la daniile de locuri pustii, pentru întemeierea unui sat, făcute înainte de domnia lui Ștefan cel Mare, daniile făcute de marele domn nu egalează nici măcar dania făcută de Alexandru cel Bun fiilor lui Oană vornicul, care primeau locuri, unde puteau să întemeieze 20 de sate. Autorii Vieții feudale considerau că boierii bogați aveau moșii care depășeau două sate
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
întărită stăpânirea asupra altui loc. Nu se poate vorbi de o colonizare, iar dacă ne raportăm la daniile de locuri pustii, pentru întemeierea unui sat, făcute înainte de domnia lui Ștefan cel Mare, daniile făcute de marele domn nu egalează nici măcar dania făcută de Alexandru cel Bun fiilor lui Oană vornicul, care primeau locuri, unde puteau să întemeieze 20 de sate. Autorii Vieții feudale considerau că boierii bogați aveau moșii care depășeau două sate. Având în vedere statistica daniilor, reiese că daniile
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
nu egalează nici măcar dania făcută de Alexandru cel Bun fiilor lui Oană vornicul, care primeau locuri, unde puteau să întemeieze 20 de sate. Autorii Vieții feudale considerau că boierii bogați aveau moșii care depășeau două sate. Având în vedere statistica daniilor, reiese că daniile erau întărirea unor proprietăți de un singur sat și mai puțin de atât, înseamnă că majoritatea boierilor Moldovei erau săraci. Și probabil că ei nu dispuneau de niște cete militare însemnate, din moment ce Dragoș Urlat, stăpânul unui sat
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
dania făcută de Alexandru cel Bun fiilor lui Oană vornicul, care primeau locuri, unde puteau să întemeieze 20 de sate. Autorii Vieții feudale considerau că boierii bogați aveau moșii care depășeau două sate. Având în vedere statistica daniilor, reiese că daniile erau întărirea unor proprietăți de un singur sat și mai puțin de atât, înseamnă că majoritatea boierilor Moldovei erau săraci. Și probabil că ei nu dispuneau de niște cete militare însemnate, din moment ce Dragoș Urlat, stăpânul unui sat, trebuia să țină
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
consolidează domeniul prin cumpărarea unor sate, așa cum face Clănău spătar sau Luca Arbure. Domeniile bisericești S-a afirmat că domnul a răscumpărat satele din domeniul domnesc, pentru a dărui biserica și păturile sociale, pe care se sprijinea autoritatea domniei. În ceea ce privește daniile făcute mânăstirilor, Ștefan a dăruit din domeniul domnesc 12 sate, o prisacă cu bălți, prisacă din braniștea domnească de la Bohotin, balta Strâmba, iezerul Dobrovca, balta Chisca, braniște în jurul Putnei, 150 drobi de sare, 3 sălașe de țigani, un tătar din
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
nu răscumpără sate. Ar însemna să dea bani pentru sate care au aparținut cândva domeniului domnesc. De fapt, domnul cumpără de la boieri și dă satele cumpărate, pe loc, mânăstirilor. Este vorba de 45 de sate și jumătate, dar cumpăratul și daniile sunt foarte diferite. Pentru mânăstirile vechi, domnul cumpără și dă: mânăstirii Neamț un sat și o prisacă; mânăstirii Bistrița trei sate și vii în dealul Hârlăului; domnul dă două sate pe satul Vicovul de Jos, pe care îl dăruie mânăstirii
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
trei măji ale sale de pește, sau la Bălți, sau la Cetatea Albă, sau la Nistru, sau în oricare partre din țara noastră”. Nimeni nu avea voie să perceapă vamă la aceste care. La 7 mai 1470, domnul întărea Neamțului dania făcută de “mătușa noastră, Chiajna”, care a dat din ocina sa dreaptă prisaca lui Chiprian de la Botne. Este vorba de reînnoirea unui privilegiu, descriindu-se hotarele prisăcii. La 9 mai 1482, Ștefan cel Mare întărea mânăstirii satele Buzați și Fântârele
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
Danciul, fiul lui Buceațchi și de la Isaico, fiul lui Iurie, și îl dăruie mânăstirii împreună cu o prisacă din braniștea domnească de la Bohotin și șase pietre de ceară “din pietrele noastre care ni se cuvin din târgul nostru Neamț”. Pentru această danie, călugării “vor avea să ne cânte nouă și doamnei noastre Maria liturghie la toate sfintele duminici, cât vom fi în viață, iar după viața noastră să ne cânte în fiecare miercuri seara parastas, iar joia liturghie până în veac, cât va
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
cârmuitorii din Tighina, și nimeni altul, să nu ia nici vamă, nici pripas, nici nimic altceva. La 6 iunie 1455, era reînoit privilegiul dat în 1452. În primul privilegiu dat de Ștefan cel Mare, la 8 septembrie 1457, era întărită dania bunicului său, Alexandru cel Bun, care cuprindea vama din târgul de la Bacău și de la Tazlău “și pietrele de ceară din târgul Bacău și morile din sus de Bacău, pe care le-au întemeiat cu banii lor și moara la Câmp
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
și oamenilor săi. În privilegiu sunt menționate și două curți, despre care nu se poate spune că erau curți întărite, dovadă că termenul de curte nu este sinonim cu acela de castel, de fortificație. La 14 decembrie 1458, domnul întărea dania făcută de Marușca, fiica lui Andrieș Slujăscul, soția lui Negrilă. Împărțind moșia cu frații și cu surorile sale, Mărușca dăruia Bistriței jumătate din satul Slujești, unde a fost curtea tatălui ei, jumătate de moară și, la Maluri, amândouă cuturile Onești
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
alta de crap, jumătate din ceara de la Târgu Frumos, berbânțele de miere din desetina din satele de la Botne, să își facă două setci la gura Băcului, pe Nistru,, iar prisaca Visoca, de la Botne să fie scutită de toate dările. Aceste danii și întăriri erau făcute pentru mântuirea părintelui Bogdan, a mamei Maria, pentru sănătatea domnului, a cneaghinei Ovdotia și pentru sănătatea “iubiților copii ai domniei mele”. La 15 august 1471, oamenii, care mergeau cu treburile mânăstirii la Chilia, cu grâu, cu
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
înăuntrul târgului Baia, alta la marginea târgului, o sladniță și patru sălașe de tătari cu prezicerea ca “nimeni să nu împovăreze pe acești tătari cu vre-o slujbă domnească”. Este primul document în care se acordă o asemenea scutire. Datorită daniilor și scutirilor, pe care le va primi în secolul al XV-lea, Moldovița a devenit una dintre cele mai bogate mânăstiri. Alexandru cel Bun îi dăruia, la 18 noiembrie 1409, vama de la Moldovița. Un nou privilegiu de întărire a vămii
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]
-
an, și tot în luna aprilie, Ana, soția domnului, dăruia Moldoviței, cu un an înainte să moară, satul Vaculinți, unde Zârnă și-a făcut seliște sub pădure. În 1503, Zârnă (Zernă) era sat. La 11 februarie 1447, domnul întărea Moldoviței daniile făcute de Alexandru cel Bun “începând cu vama ce duce în Țara Ungurească, care este mai jos de mănăstire la gura Moldoviței, și satul care este la vamă”, mai erau întărite un iezer pe Prut, anume Gemenele, cu toate gârlele
Ştefan cel Mare şi Sfânt – domn al Ţării Moldovei : (1457-1504) by Manole NEAGOE () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101012_a_102304]