10,345 matches
-
de arestați, din care 247.157 executați. La începutul anului 1938, Stalin anunță o falsă retragere tactică. Pe 14 ianuarie, în urma unui raport al lui Malenkov, o plenară a PCUS îndeamnă la „corectarea erorilor și a exceselor” comise cu ocazia epurărilor, „erori” de care Stalin acuză autoritățile, și o campanie îi vizează pe „dușmanii camuflați care creează un climat de neîncredere în partid făcând ca unii comuniști de nădejde să fie acuzați de lipsă de vigilență și de relații cu dușmanul
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
cu dușmanul”. Dar, la sfârșitul lunii ianuarie, cotele de arestări sunt majorate și mai mult, și acum nimeni, nici măcar stalinistul cel mai fidel și cel mai sus plasat, nu mai este la adăpost. într-adevăr, Stalin a declanșat o uriașă epurare a cadrelor regimului, punctată de momente culminante. Al doilea dintre „marile procese de la Moscova”, desfășurat între 23 și 29 ianuarie 1937, condamnă la moarte 13 din cei 17 acuzați. în iunie 1937, Stalin începe epurarea generală a Armatei Roșii* care
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
Stalin a declanșat o uriașă epurare a cadrelor regimului, punctată de momente culminante. Al doilea dintre „marile procese de la Moscova”, desfășurat între 23 și 29 ianuarie 1937, condamnă la moarte 13 din cei 17 acuzați. în iunie 1937, Stalin începe epurarea generală a Armatei Roșii* care, întinsă pe parcursul a doi ani, duce la asasinarea a 299 dintre cei 316 ofițeri superiori și la arestarea a mai mult de 30.000 de ofițeri din totalul de 178.000. în sfârșit, de pe 2
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
arestări și 59.653 de execuții. Aceste cifre nu dau un tablou complet al terorii: nu sunt luați în calcul cei morți sub tortură, cei care au murit în cursul transferurilor în deportare și nici cei decedați în Gulag. Consecințele epurărilor sunt profunde și durabile. Ele duc la înnoirea totală a PCUS și instaurează o promovare în sens invers: delatorii, criminalii, mediocrii, oportuniștii, șarlatanii beneficiază de cariere fulgurante. Stalin creează, așadar, o „elită” cu totul particulară, formată din executanți primitivi, din
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
pronunțat în fața celui de-al XX-lea Congres al PCUS, pe 25 februarie 1956, ridică noul conducător al URSS, Nikita Hrușciov, un colț al răului accentuând procesul de destalinizare*. Nefiind interesat decât de anumite victime comuniste, el recunoaște totuși că epurările au fost un „abuz de putere” din partea lui Stalin, că ele au avut consecințe dezastruoase pentru țară și că mai mulți acuzați erau nevinovați, mărturisirile lor fiind smulse sub tortură. La plenara PCUS din iunie 1957, mareșalul Jukov afirmă că
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
toate nivelurile, astfel încât din „sovietic” regimului nu-i mai râmâne decât numele, fațada unei pseudo-democrații directe care maschează structurile puterii comuniste. Acestea se bazează pe centralismul democratic: o ierarhie verticală riguroasă, o disciplină de tip militar și practicarea sistematică a epurărilor* pentru a-i îndepărta pe deviaționiști, pe indisciplinați și, în curând, pe cei care nu au „o bună origine socială” - muncitorească sau țărănească. Comitetele de partid controlează și dirijează sovietele, dar conducerea partidului este cea care numește cadrele în toate
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
înregistrare a ordinelor Secretariatului în care și-a numit oamenii de încredere pe care-i manipulează după bunul plac. De prin 1934, Stalin controlează totul: ideologia*, cultura*, economia*, politica militară. Instructorii Comitetului Central îi inspectează pe responsabilii locali ai partidului. Epurările din anii 1934-1936 îi permit să-și întărească și mai mult puterea personală. și, mai ales, după 1929, sub impulsul său și al clanului său, se dezvoltă un cult al personalității tot mai neînfrânat, care-l tămâiază pe liderul carismatic
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
bordel instituțional, dar erau pur și simplu de neînțeles.[...] Nu mai era niciun fel de opoziție nici în Comitet, nici în guvern, nici nicăieri în țară”. Totuși, acest mod de gestionare a relațiilor la vârf antrenează foarte puternice tensiuni cărora epurările și sinuciderile le vor servi ca derivativ. între 1936 și 1940, mai mulți foști membri ai Biroului Politic sunt asasinați; le vor urma Ejov în 1940, Voznessenski în 1950 și Beria în 1953. Tensiunile sunt uneori prea puternice: soția lui
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
contactului său privilegiat cu conducerea sovietică - chiar cu Stalin personal -, secretarul general dispune de o putere exorbitantă fondată în egală măsură pe monopolul informațiilor confidențiale, pe manipularea ambițiilor concurente ale subordonaților săi, pe instituirea propriului cult al personalității și pe epurări sistematice, inclusiv la nivelul conducerii. Astfel, mai mulți membri ai Biroului Politic al PCF* au fost retrimiși la munca de jos - ca Tillon, în 1952, sau Servin și Casanova în 1961 - sau chiar excluși din partid, ca Doriot, în 1934
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
viziunea lui Stalin asupra unei lumi formate din două tabere radical antagoniste. în Est, Stalin începe sovietizarea* în toate domeniile. în această parte a Europei, războiul nu este rece decât în sensul că nu mai au loc confruntări militare. Dar epurările etnice, politice și sociale, represiunea în masă, exploatarea de către URSS a economiilor, mai întâi ca reparații de război iar apoi prin mobilizarea contra dușmanului capitalist, toate acestea prelungesc violențele celui de-al doilea război mondial contra societăților*. în Vest, contrar
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
între 1950 și 1954. La rândul său, blocul sovietic este în același timp profund destabilizat de pierderea controlului asupra Iugoslaviei lui Tito și întărit prin posesia armei nucleare. Anii care preced moartea lui Stalin, în martie 1953, sunt marcați de epurări* și de procese* sub acuze de titoism, de „cosmopolitism” și de „naționalism*, ca și de militarizarea economiilor, ceea ce i-a incitat pe unii istorici să avanseze ipoteza că Stalin pregătea un nou război în Europa. De la Războiul Rece din Europa
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
departamentele agit-prop*, al informației și statisticii, al presei. Unul dintre cele mai importante este Departamentul Cadrelor care, începând din 1932, constituie dosare personale ale principalilor militanți ai fiecărui PC, în vederea gestionării personalului politic atât în ce privește promovările, cât și excluderile și epurările. începând din 1935, NKVD controlează din ce în ce mai îndeaproape IC, secretarul Comitetului Executiv Piatnițki fiind înlocuit cu Trilisser („Moskvin”), înalt responsabil al NKVD. Chiar de la începuturi, direcția IC este subordonată în fapt PCUS*, și principalele sale decizii sunt adoptate în prealabil în cadrul
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
de pionieri: micul Pavlik, care și-a denunțat tatăl - un chiabur („kulak”) - și a fost apoi asasinat de unchii săi, este prezentat ca un martir. La rândul lor, komsomoliștii întruchipează mișcarea stahanovistă din 1935. Această dimensiune esențialmente politică explică severitatea epurărilor din timpul Marii Terori*; primii șapte președinți ai Komsomolului au ajuns cu toții victime ale represiunii. Bezprizorniki în 1921-1922, URSS numără aproape 7 milioane de copii abandonați, neglijați, orfani, fugiți de acasă sau pur și simplu vagabonzi. Consecință a revoluției survenite
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
din ceea ce reprezenta ea în 1975. Genocid sau democid? în anii 1976-1977, Cambodgia întreagă este transformată în sistem concentraționar* și de exterminare a „poporului nou”. Intuind în cele din urmă că eșecul este ineluctabil, Angkar caută responsabili în propriile rânduri: epurările* ating mai întâi cadrele locale și regionale, acuzate de sabotaj și de spionaj, apoi chiar grupul conducător - „pro-vietnamezii”, iar ulterior „pro-chinezii” - și aparatul militar - ofițerii formați în Vietnamul de Nord. Visând o rasă cambodgiană pură din punct de vedere biologic
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
sunt datorate foametei* organizate, iar 40% asasinării prin aplicarea unei lovituri de măciucă în ceafă sau sufocării într-un sac de plastic, asta pentru a economisi muniția. Sistemul carceral este condus de o structură specială, Santebal, centru de decizie a epurărilor. închisoarea de la TuolSleng - sau „S 21”, căreia cineastul cambodgian Rithy Panh i-a consacrat în 2003 un remarcabil documentar - este rezervată celor 15.000 de cadre căzute în dizgrație și torturate cu sălbăticie înainte de a fi lichidate - n-au existat
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
formează actualmente un grup greu de gestionat în cadrul procesului de reconciliere națională. Khmerii roșii sunt ei înșiși la originea prăbușirii regimului lor. începând din 1978 ei își înmulțesc atacurile sângeroase împotriva Vietnamului; asta în timp ce numeroase cadre și combatanți, amenințați de epurări, se refugiază în Vietnam, unde sunt organizați și înarmați. Astfel ia naștere o gherilă anti-khmerii roșii cuprinzând și supraviețuitori ai colaborării cu Viet-minh de dinainte de 1954 - numiți „khmeri Hanoi” - dar și cadre tinere. în ianuarie 1979, vietnamezii pătrund în Cambodgia
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
numit secretar al Comitetului Central în martie 1939, el este acum membru al grupului conducător* și va fi, din 1938 până în 1947 și, din nou, din decembrie 1947 până în decembrie 1949, prim-secretar al partidului în Ucraina. Ia parte la epurările* din anii 1934-1937, apoi la Marea Teroare* - mai întâi la Moscova, apoi în Ucraina -, și la sovietizarea* Poloniei răsăritene anexate de URSS în septembrie 1939; ordonă, mai ales, deportarea* a 25.000 de familii de „dușmani ai poporului” polonezi, printre
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
ales, deportarea* a 25.000 de familii de „dușmani ai poporului” polonezi, printre care și familiile ofițerilor asasinați la Katyn*. în timpul Marelui Război pentru Apărarea Patriei*, după ce a fost asociat dezastrului militar de la Harkov, în primăvara anului 1944, el coordonează epurările ucrainienilor acuzați de colaboraționism. Rechemat la Moscova în decembrie 1949 ca secretar al Biroului Politic, el se implică, în 1950-1951, într-o campanie în favoarea dezvoltării kolhozurilor, dar, pentru că a îndrăznit să reproșeze partidului ignorarea realităților și a psihologiei rurale, își
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
autonomie - provoacă în curând o criză. De pe 19 până pe 23 iunie, cea de-a doua conferință a Kominform, întrunită la București, îl condamnă pe Tito și expulzează din rândurile sale PC Iugoslav. Acum Stalin obține coeziunea printr-un val de epurări* și procese*, inițiate în numele luptei contra titoismului, „deviație naționalistă” prin excelență. întrunită la Budapesta, între 16 și 19 noiembrie 1949, ultima conferință a Kominform confirmă ofensiva aflată în curs în democrațiile populare contra „agenților lui Tito”. Curând, Stalin controlează îndeaproape
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
partidului și a unui om asupra respectivei facțiuni. Prin manevre abile de aparat, Lenin îi exclude din redacția Iskrăi pe trei dintre fondatorii ei - pe Axelrod, Zassulici și Martov - și pune mâna pe redacția ziarului. El recurge de pe acum la epurări, aplicând fraza lui Lassalle citată ca motto al lucrării Ce-i de făcut?: „Prin epurări, partidul devine și mai puternic”. Astfel, în 1902-1903, Lenin începe să elaboreze, ca într-o eprubetă, facțiunea bolșevică a PMSDR, prototip politic sortit să devină
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
exclude din redacția Iskrăi pe trei dintre fondatorii ei - pe Axelrod, Zassulici și Martov - și pune mâna pe redacția ziarului. El recurge de pe acum la epurări, aplicând fraza lui Lassalle citată ca motto al lucrării Ce-i de făcut?: „Prin epurări, partidul devine și mai puternic”. Astfel, în 1902-1903, Lenin începe să elaboreze, ca într-o eprubetă, facțiunea bolșevică a PMSDR, prototip politic sortit să devină un formidabil instrument de cucerire a puterii și totodată creuzetul inițial al totalitarismului*. Crearea Partidului
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
trupelor sovietice, izbucnește și un fel de insurecție care legitimează accesul la putere a Frontului Patriei și formarea unui guvern de coaliție în care comuniștii care sunt minoritari, dar controlează posturile esențiale (Interior, Justiție). Ei instaureză teroarea*, cu o teribilă epurare a elitelor instituționalizate, din rândul cărora 30.000 de membri dispar între septembrie și decembrie 1944. Victoria rămâne însă clar exogenă: liderul PC Bulgar, G. Dimitrov*, în acel moment la Moscova scria: „Noi nu trebuie să uităm că, dacă dușmanii
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
fie de colaborare, fie de prelungirea expectativei, fie de trădare a idealurilor Rezistenței. Două sunt strategiile la care se recurge în această ofensivă: fuziunea cu frații inamici socialiști, fapt care permite eliminarea concurenței și, în privința forțelor situate mai la dreapta, „epurarea patriotică” - mai mult sau mai puțin violentă -, care duce la același rezultat. Totuși, dacă strategia comunistă este identică în întreaga Europă, nu-i tot așa și în ce privește raporturile de forță: capacitatea militară a Rezistenței și controlul comunist asupra ei sunt
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
cât și rămășițe ale trupelor comuniste în derută și, mai ales, câțiva dintre iscusiții lor comandanți, Peng Dehuai și Zhu De. Manevrând între rivalii locali, conducerea partidului de la Shanghai și Internaționala Comunistă* (IC), întărindu-și puterea prin jafuri și prin epurări* violente, Mao reușește să întemeieze în 1931 Republica Sovietică din Jiangxi care va servi ca model pentru restul țării. Ascensiunea lui rămâne totuși incertă: statul major al partidului se repliază la Jiangxi și, cu ajutorul „bolșevicilor” formați la Moscova, îi îndepărtează
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
Yan'an cadrele puțin sigure sub pretextul unui congres iminent. Simultan, el pregătește penultimul act: o campanie de rectificare care va unifica din punct de vedere ideologic partidul sub conducerea sa exclusivă. începută în 1942, aceasta se transformă într-o epurare ucigașă. Mao și Liu Shaoqi reușesc astfel să adune în jurul lor un mic nucleu de militanți devotați, să distrugă tabăra „dogmaticilor” și să-i pună sub observație pe toți „centriștii”, de la Zhou Enlai la Peng Dehuai sau Chen Yi. Acum
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]