10,345 matches
-
București și din Sofia Priviri Încrucișate Probleme structurale * PARTEA A DOUA: PUTEREA SIMBOLICĂ A SCRIITORILOR 1. Ideologii literare și ideologii politice Putere simbolică și putere politică În Europa de Est după 1989 2. Instituțiile internaționale ale câmpului literar Exil dus și Întors; epurări 3. Exil, disidenta și „a doua cultură“ Periodizarea exilului și inversarea stigmatelor Exilul și căutarea autonomiei 4. Criză instanțelor de consacrare În spațiul literar românesc după 1989 Literatura națională și statutul social al scriitorului Publicul scriitorilor Drepturi profesionale și lupte
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
de partid”, constrânși la strategii defensive, apariția unor istorii alternative la vechile istorii oficiale (de partid și de stat) arată gradul de politizare a științei istorice. Dezvoltarea istoriilor comparative Între „cele două totalitarisme” din istoria Germaniei sau probleme referitoare la epurările ce au urmat celui de-al doilea război mondial și războiului rece, precum și identificarea responsabilităților politice vizau În mod prioritar stabilirea statului de drept și a democrației politice. Reluarea vechii dispute a istoricilor (Historikerstreit), În circumstanțe politice noi, cu polarizarea
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
până În octombrie 1990 (momentul reunificării Germaniei) sub guvernele Modrow și de Mazières; b. perioadă situată Între reunificarea din noiembrie 1990 și alegerile din 1994, caracterizată mai ales prin angajarea mai multor germani din Est În noile instituții federale și republicane; epurările politice Începute În acel moment, mai Întâi „spontane”, pe urmă „birocratice”, combinarea epurărilor birocratice profunde În toate funcțiile publice și importarea masivă de elite În mai multe sectoare constituind o „specificitate germană” (cf. Derlien, 1997). Și În celelalte țări au
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
perioadă situată Între reunificarea din noiembrie 1990 și alegerile din 1994, caracterizată mai ales prin angajarea mai multor germani din Est În noile instituții federale și republicane; epurările politice Începute În acel moment, mai Întâi „spontane”, pe urmă „birocratice”, combinarea epurărilor birocratice profunde În toate funcțiile publice și importarea masivă de elite În mai multe sectoare constituind o „specificitate germană” (cf. Derlien, 1997). Și În celelalte țări au existat asemenea distincții cronologice Între un moment al compromisului politic („mesele rotunde”; În
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
elitelor sub Kadar era deja parțial meritocratica) și În țările fără contraelită (că În Rusia, unde se Înregistrează importante decalaje cronologice), reproducerea elitelor a reușit Într-o mai mare măsură. În Polonia În schimb, unde contraelita era mai bine organizată, epurările au fost mai radicale (amintind de cele realizate de comuniști după război), ceea ce a creat condițiile apariției unui nou clientelism politic. În Germania de Est, mai multe tipuri de cercetări empirice au fost realizate asupra elitelor după 1989, mai ales
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
noii elite manageriale au luat și ele amploare după 1990. Întrebările legate de reînnoirea sau continuitatea elitelor din fosta RDG - noile landuri federale (NBL) și analiza caracteristicilor acestor „noi elite” sunt recurente În aceste studii. Sunt luate În calcul rezultatele epurărilor politice, cele ale alegerilor succesive, schimbările instituționale, noul mod de recrutare a elitelor etc. Schimbările intervenite În rândurile elitelor sunt asociate Înainte de toate transformărilor structurale petrecute În Germania de Est după 1989: scăderea locurilor de muncă În industrie (de la 3
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
de conducere situându-se Între 56% și 69% (din 1990 până În 1995). Dacă sunt luate În calcul și posturile din Întreprinderile care au fost Închise, aceasta diminuare atinge două treimi. Anul 1990 a fost marcat de mai multe valuri de epurări succesive, ca urmare a organizării nenumăratelor și diferitelor comisii de verificare a cazurilor de corupție (În universități, comisiile de onoare), prin procese disciplinare care au afectat inclusiv pe cei mai Înalți reprezentanți ai Justiției (adjunctul procurorului republicii, președintele curții supreme
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
aproape exclusiv din aderenți noi, În vreme ce vechimea medie În partid a deputaților PDS (socialist-democratic, fost comunist) și În FDP (liberal) era de 18 ani În 1994. Ceea ce se explică și prin perpetuarea sistemului pluripartid care există deja În RDG. Efectele epurărilor, În special ca urmare a funcționării Comisiei Gauck, au fost destul de restrânse: dintre 400 de deputați, 67 au fost acuzați de a fi colaborat cu Stasi, În 15 cazuri (Între care 3 miniștri) comisia recomandând demiterea lor. Concluzia lui Hans-Ulrich
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
două mari administrații Întemeiate În ultimul an de existență a acestui stat și care au fost preluate de către Germania reunificata sunt Comisia Gauck și Treuhandanstalt (pastorul Gauck era cel mai Înalt funcționar din administrația federală care provenea din Est). După epurări, posturile ocupate În administrație de germanii din Est (În ministerele tehnice Îndeosebi) s-au stabilizat la 25% (din fostul personal RDG). Aceștia provenind În exclusivitate de pe poziții de rang secundar, mai degrabă din fostul CDU-Est decât din ȘED, erau pe cale
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
private, Înființate de foști membri ai școlilor de partid sau cooptându-i. Spațiul școlilor puterii a cunoscut astfel mai multe tipuri de transformări: a. În raport cu menținerea unui stat centralizat (Rusia, România, Bulgaria...), cu prețul unui anumit număr de restructurări și epurări; b. În raport cu statutul fostelor partide comuniste, numai În cazul școlilor de partid - pierderea monopolului puterii politice a constrâns foștii membri să-și redefinescă propriul statut (consilieri, funcționari permanenți sau voluntari În asociații culturale); c. În raport cu piața școlară și cu universitățile
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
În științe umane la universități și, mai ales, crearea de universități particulare au permis unui număr mare de membri ai fostelor școli de partid să-și conserve un statut profesional apropiat celui vechi. Dimpotrivă, În Germania de Est, politica de epurare și de „lichidare” (Abwicklung, un cuvânt care a avut parte de o nouă carieră În germană, după ce fusese frecvent folosit după cel de-al doilea război mondial) a numeroase așezăminte universitare a anulat practic orice șansă foștilor membri ai școlilor
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
partea cea mai organizată a Învățământului politic obligatoriu, ele constituiau În același timp un instrument de control al statului totalitar, condiționând accesul la educația publică. În sfârșit, importanța școlilor de partid În crearea rezervei de cadre disponibile pentru situațiile de epurare politică indică rolul lor În profesionalizarea politică a partidelor comuniste. În anii 1980, școlile din Berlinul de Est Își organizaseră arhive proprii, clădirile vechi fiind transformate În muzee, fiind publicate broșuri și albume, fiind organizate ceremonii aniversare. Doar câțiva ani
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
aceste condiții a situat școlile Kominternului În poziția de mecanism de reproducere În același timp politic și școlar a corpului de cadre ale partidelor comuniste, unificat sub puternică presiune a amenințărilor interne și externe. Nu dispun de informații asupra efectului epurărilor staliniste În rândul membrilor școlilor de partid. Se știe doar că simplul fapt de a urma cursurile școlii Kominternului nu era uneori incompatibil cu apartenența la o familie-victimă a epurărilor: Wolfgang Leonhard urmase cursurile acestei școli În vreme ce mama sa era
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
amenințărilor interne și externe. Nu dispun de informații asupra efectului epurărilor staliniste În rândul membrilor școlilor de partid. Se știe doar că simplul fapt de a urma cursurile școlii Kominternului nu era uneori incompatibil cu apartenența la o familie-victimă a epurărilor: Wolfgang Leonhard urmase cursurile acestei școli În vreme ce mama sa era Încarcerata. Alții au putut să fie reintegrați În școala după ce fuseseră excluși. Școală Kominternului era, de asemenea, un laborator pentru politica națională a partidelor comuniste. Diferitele naționalități făcând parte integrantă
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
fie reintegrați În școala după ce fuseseră excluși. Școală Kominternului era, de asemenea, un laborator pentru politica națională a partidelor comuniste. Diferitele naționalități făcând parte integrantă din URSS aveau un regim politic diferit de cel al reprezentanților națiunilor capitaliste. În perioada epurărilor, KPD, precum și partidul polonez au fost printre partidele cele mai afectate, ceea ce le-a accentuat dependența de instanțele de decizie sovietice. Subordonarea intereselor lor față de interesele statului sovietic, manifestată deja În situații precum războiul din Spania sau pactul Ribbentrop-Molotov, a
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
După război, Leonhard n-a avut ocazia să audă vorbindu-se decât despre doi dintre profesorii pe care i-a cunoscut În școală, un polonez și un austriac. Ipoteza cea mai plauzibilă este că majoritatea acestor profesori au căzut victime epurărilor. Istoria Internaționalei era unul dintre cursurile considerate a fi cele mai pasionante, cu prezentarea amănunțită a bătăliilor ce avuseseră loc În fiecare țară, lăsând studenților impresia că participau personal la lupte. Lupta ideologică Împotriva nazismului ocupă un loc de prim
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
destalinizării și de eșecurile acesteia (Budapesta, 1956; Praga, 1968; București, 1971). Din punct de vedere organizațional, ea corespunde unei perioade Înfloritoare pentru școlile și institutele de partid. Explicațiile sunt multiple: mai Întâi, creșterea efectivelor partidelor comuniste și supradimensionarea propriilor aparate. Epurările de la Începutul anilor ’50 permiseseră acestor partide „de tip nou”, rezultate ale unificărilor strategice și forțate cu fracțiuni social-democrate sau alte patide de stânga, să se debaraseze de „dușmanii din interior”. Apoi, prin dobândirea dreptului de acordare a diplomelor cu
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
de tensiune. La București, situația a fost una opusă: luptele pentru putere după schimbarea la vârful partidului din 1965 au condus la Îndepărtarea unei părți a vechilor conducători staliniști Într-o mișcare de tip „comunism național”. Într-o primă fază, epurările au afectat de asemenea școală, precum și alte instituții de partid, În folosul instituțiilor de stat, printre care și universitățile. Intensificarea muncii ideologice Începând cu 1971 și măsurile de Întărire a rolului academiei „Ștefan Gheorghiu” În pregătirea cadrelor de conducere au
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
efective importante: 66 conferențiari și 33 de asistenți erau Înregistrați În 1952/1953. Acest tip de Învătământ a fost favorizat În RDG și În Cehoslovacia, În defavoarea facultăților care ar fi putut reprezenta o formă de concurență marxism-leninismului, ca urmare a epurărilor sau a emigrărilor, contrar celor petrecute În Polonia. Științele umaniste poloneze reprezentau fără Îndoială o excepție, reușind să rămână neatinse de-a lungul Întregii perioade staliniste. ȘED dispunea de un număr mult mai important de studenti membri de partid În raport cu
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
rânduri, contestare asociată mișcărilor de revoltă populară În Polonia, RDG și Ungaria. Punerea În discuție a responsabilității conducerilor naționale ale partidelor comuniste după cel de-al XX-lea Congres al PCUS și discursul lui Hrușciov (1956) au provocat demisii și epurări care au afectat În mod diferențiat aceste partide. În România și RDG, echipele aflate la putere au reușit să se mențină, contrar celor din Polonia sau Ungaria. Dacă anul 1956 a fost un an determinant În istoria acestor țări, destalinizarea
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
dezghețului, ci și o acțiune „preventivă” menită să descurajeze acțiunile ulterioare de protest, o democrație de forță, de stăpânire a situației și de capacitate de acțiune În raport cu „marele frate” sovietic. În România, În 1958, procesele Împotriva grupurilor de intelectuali și epurarea „deviaționiștilor” partidului au avut loc În același timp cu retragerea ostentativa a Armatei Roșii din țară. În această conjunctură, organizarea proceselor ideologice ale filosofilor În RDG capătă o importanță particulară. Nu este doar statutul special al RDG-ului care este
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
profesorii școlilor respective, parte importantă a fostului aparat de propagandă. O mare parte a vechiului personal a fost concediată și constrânsa la reconversie În condiții În general defavorabile. Aceste condiții au fost diferite de la o țară la alta, În funcție de amploarea epurării aparatului de stat, În structurile căruia era Încorporat aparatul fostelor partide comuniste. Rusia și fosta RDG reprezintă cazuri extreme ale procesului de transformare instituțională pe care l-au cunoscut școlile de partid și cele ale puterii În ansamblul lor. În
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
au cunoscut școlile de partid și cele ale puterii În ansamblul lor. În Rusia, cele mai importante școli de partid au fost menținute că așezăminte de Învățământ superior, cunoscând Însă reforme ale statutului, schimbări În conținutul programei de Învățământ și epurări de personal. În Germania de Est, dezmembrarea aproape În totalitate a structurilor de stat ale fostului RDG a avut efecte nu doar asupra instituțiilor atașate Partidului Comunist sau asupra ocupanților posturilor de conducere, dar a antrenat o discontinuitate radicală la
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
scriitorilor Întemnițați, servind ca model pentru Amnesty Internațional. Uniunea Scriitorilor Sovietici a slujit difuzării modelului scriitorului proletar Incarnat de Gorki și s-a distins prin importanța acordată educației școlare, prin statutul preponderent salariat al scriitorului și cvasi-absența scriitorului independent. Exilul, epurările și reorganizările profesionale ale scriitorilor după 1989, cazurile exemplare ale unor scriitori disidenți (precum Wolf Biermann pentru RDG ori Paul Goma pentru România) și raporturile acestora cu comunitățile scriitoricești de origine, reconversiile scriitorilor și noul spațiu instituțional după 1989 (asociațiile
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
special intelectuale și artistice. Cazurile de scriitori independenți erau rare, mai frecvente În țările unde legătură cu piața liberă nu putuse fi complet Întreruptă, ca În cazul scriitorilor din RDG ce trăiau În Est și publicau mai ales În Vest. Epurări, exil, dus și întors Situația de după război era diferită În măsura În care problemă scriitorilor din exil modifică paradigmă cosmopolitismului și a internaționalismului militant. Această problemă fusese deja pusă la primul congres al scriitorilor sovietici, Într-un moment În care Începuse emigrarea intelectualilor
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]