73,621 matches
-
apare mai devreme la fete (8-13 ani) decât la băieți (10-15 ani), ceea ce face ca talia fetelor să fie, la un moment dat, superioară celei a băieților la care nu s-a declanșat încă pubertatea. în decursul saltului pubertar al fetelor, perioadă în care ele câștigă în medie 25 cm, băieții continuă să crească într-un ritm liniar, câștigând și ei în medie 18 cm, astfel încât avantajul statural al fetelor este parțial compensat. Deseori momentul declanșării pubertății băieților corespunde perioadei în
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
nu s-a declanșat încă pubertatea. în decursul saltului pubertar al fetelor, perioadă în care ele câștigă în medie 25 cm, băieții continuă să crească într-un ritm liniar, câștigând și ei în medie 18 cm, astfel încât avantajul statural al fetelor este parțial compensat. Deseori momentul declanșării pubertății băieților corespunde perioadei în care pubertatea fetelor este aproape încheiată. Astfel, în timp ce viteza de creștere a fetelor scade considerabil, acestea atingând talia lor finală după ce mai câștigă în medie 10 cm, la băieți
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
care ele câștigă în medie 25 cm, băieții continuă să crească într-un ritm liniar, câștigând și ei în medie 18 cm, astfel încât avantajul statural al fetelor este parțial compensat. Deseori momentul declanșării pubertății băieților corespunde perioadei în care pubertatea fetelor este aproape încheiată. Astfel, în timp ce viteza de creștere a fetelor scade considerabil, acestea atingând talia lor finală după ce mai câștigă în medie 10 cm, la băieți abia se declanșează saltul de creștere pubertar, care îl depășește pe cel al fetelor
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
crească într-un ritm liniar, câștigând și ei în medie 18 cm, astfel încât avantajul statural al fetelor este parțial compensat. Deseori momentul declanșării pubertății băieților corespunde perioadei în care pubertatea fetelor este aproape încheiată. Astfel, în timp ce viteza de creștere a fetelor scade considerabil, acestea atingând talia lor finală după ce mai câștigă în medie 10 cm, la băieți abia se declanșează saltul de creștere pubertar, care îl depășește pe cel al fetelor cu 3-5 cm, fiind în medie de 30 cm (planșa
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
fetelor este aproape încheiată. Astfel, în timp ce viteza de creștere a fetelor scade considerabil, acestea atingând talia lor finală după ce mai câștigă în medie 10 cm, la băieți abia se declanșează saltul de creștere pubertar, care îl depășește pe cel al fetelor cu 3-5 cm, fiind în medie de 30 cm (planșa 2). Prin urmare, de-a lungul pubertății fetelor, urmată de cea a băieților, aceștia din urmă câștigă un supliment mediu de circa 13 cm pentru statura finală (planșa 2). 1
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
după ce mai câștigă în medie 10 cm, la băieți abia se declanșează saltul de creștere pubertar, care îl depășește pe cel al fetelor cu 3-5 cm, fiind în medie de 30 cm (planșa 2). Prin urmare, de-a lungul pubertății fetelor, urmată de cea a băieților, aceștia din urmă câștigă un supliment mediu de circa 13 cm pentru statura finală (planșa 2). 1.2.1. Axa somatotropă Axa somatotropă reprezintă un complex hormonal integrat prin sisteme de feedback ce stimulează creșterea
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
fizic. Totodată, există și un bioritm secretor al GH, cu un vârf de secreție maxim nocturn, care apare în timpul somnului cu unde lente (somn fără vise). Amplitudinea vârfurilor secretorii ale GH depinde și de sex (sunt ceva mai ample la fete), moștenirea genetică (sunt ceva mai ample la persoanele mai înalte) și stres. De exemplu, se cunoaște că în cazul copiilor abandonați sau crescuți în atmosferă de conflict permanent, vârfurile secretorii ale GH sunt aplatizate, iar creșterea are loc înt-un ritm
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
unde lente, efortul fizic și stresul stimulează secreția de GH prin intermediul activării unor mediatori centrali ce influențează secreția de GHRH și de somatostatină (planșa 10). 1.2.2. Axa gonadotropă. Pubertatea și dezvoltarea osoasă Androgenii (la băiat) și estrogenii (la fată) au un nivel prepubertar foarte scăzut și nu contribuie semnificativ la creșterea normală prepubertară . Creșterea pubertară a nivelului acestor hormoni va determina o accelerare a vitezei de creștere. Accelerarea vitezei de creștere peste cea a colegilor de generație împreună cu apariția
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
maximă peste un sfert din cantitatea totală de calciu osos, ajungând la circa 90% din masa lor osoasă totală, care va fi atinsă în jurul vârstei de 25-30 de ani . Estrogenii sunt foarte importanți în achiziția de masă osoasă atât la fete, cât și la băieți, fapt dovedit de prezența unei mase osoase scăzute, cu risc de fracturi patologice, la puținii bărbați care au fie mutații inactivatoare ale receptorilor estrogenici, fie un deficit de aromatizare ș329, 228, 43, 464ț (figura 8). Androgenii
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
achiziția de masă osoasă, diferit de cel mediat de estrogenii sintetizați local prin aromatizare. Această diferență dintre acțiunile androgenice și cele estrogenice explică de ce rezistența osului la traume este mai mare la băieți ajunși la perioada de pubertate decât la fete. Corpii vertebrali ai băieților au dimensiuni mai mari, cu trabecule osoase mai groase. La fete, creșterea în grosime a oaselor lungi se realizează mai curând centripet (endocortical), astfel încât circumferința lor nu suferă modificări majore. Spre deosebire de fete, la băieți mineralizarea oaselor
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
diferență dintre acțiunile androgenice și cele estrogenice explică de ce rezistența osului la traume este mai mare la băieți ajunși la perioada de pubertate decât la fete. Corpii vertebrali ai băieților au dimensiuni mai mari, cu trabecule osoase mai groase. La fete, creșterea în grosime a oaselor lungi se realizează mai curând centripet (endocortical), astfel încât circumferința lor nu suferă modificări majore. Spre deosebire de fete, la băieți mineralizarea oaselor lungi are loc mai intens centrifug, subperiostic, astfel încât diametrul corticalei osoase se îngroașă în paralel
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
de pubertate decât la fete. Corpii vertebrali ai băieților au dimensiuni mai mari, cu trabecule osoase mai groase. La fete, creșterea în grosime a oaselor lungi se realizează mai curând centripet (endocortical), astfel încât circumferința lor nu suferă modificări majore. Spre deosebire de fete, la băieți mineralizarea oaselor lungi are loc mai intens centrifug, subperiostic, astfel încât diametrul corticalei osoase se îngroașă în paralel cu creșterea circumferinței osoase (planșa 12). în ultima perioadă a pubertății, când cartilagiile de creștere se închid și creșterea încetează, se
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
se îngroașă în paralel cu creșterea circumferinței osoase (planșa 12). în ultima perioadă a pubertății, când cartilagiile de creștere se închid și creșterea încetează, se produce o creștere progresivă a densității minerale osoase, predominant dependentă de efectele estrogenilor atât la fete, cât și la băieți . 2. Noțiuni de auxologie Creșterea și dezvoltarea organismului uman are loc în condiții normale într-un ritm prestabilit genetic și cuprins între anumite limite considerate a fi, din punct de vedere statistic, limitele normalului pentru o
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
superior vitezei de creștere medii a copiilor normali, permițând astfel prin fenomenul de catch-up growth recuperarea staturală și reintrarea copilului pe canalul normal de creștere . Am observat mai sus o diferență importantă de definire a normalului creșterii între băieți și fete, lucru ce determină utilizarea de curbe de creștere diferite. Acest dimorfism sexual nu e unic pentru specia umană, ci apare la majoritatea speciilor organismelor multicelulare bisexuate. Diferența legată de sex cu privire la dezvoltarea staturală implică diverși factori, dintre care un rol
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
precizia aproximării vârstei osoase (figura 22). Pentru a evalua cu acuratețe vârsta osoasă în perioada postnatală este necesară așadar o radiografie a mâinii și încheieturii stângi, care va fi cel mai bine comparată cu standardele vârstei osoase pentru băieți și fete, publicate în atlasul Greulich și Pyle . O metodă alternativă de aproximare a vârstei osoase este utilizarea scorului Tanner-Whitehouse de evaluare a fiecărui os din masivul carpian, precum și a falangelor și metacarpienelor . Aproximarea vârstei osoase poate fi efectuată utilizând programul on-line
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
specifice cailor. Orientarea simplă și directă asupra vârstei osoase poate fi realizată prin numărarea nucleilor de osificare deja apăruți, numărul obținut corespunzând vârstei osoase în ani. în plus, apariția sesamoidului policelui implică o vârstă osoasă de aproximativ 12 ani la fată și 13 ani la băiat . Chiar dacă radiografia încheieturii mâinii poate realiza o bună aproximare a vârstei osoase, în mod evident acest complex articular nu contribuie deloc la atingerea taliei finale. De aceea, informații directe asupra potențialului de creștere ar trebui
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
înainte ca alte semne de maturare a gonadelor sau organelor sexoid-dependente și de apariție a caracterelor sexuale secundare să se fi manifestat . Stadiile Tanner ale pubertății, evaluate în funcție de dezvoltarea sânilor (primele două coloane) și creșterea părului pubian (coloana 3) la fete, precum și dezvoltarea organelor genitale externe la băieți (coloana 4). Stadiul 1: absența mugurilor mamari, păr pubian rar și vilos, organe genitale externe infantile penis mic, testiculi cu diametrul maxim sub 2 cm. Stadiul 2: mugure mamar schițat, câteva fire de
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
de creștere sau chiar o tulburare de creștere moștenită care ar putea beneficia de un tratament; este, de exemplu, cazul rarelor familii de nanici hipofizari . Dacă copilul e băiat, se adună 13 cm la suma înălțimii părinților, iar dacă e fată, se scad 13 cm. Prin această metodă se poate prezice talia copiilor unui cuplu cu o deviație standard de -2,5 cm . Trebuie totuși luat în considerare faptul că ceea ce se prezice utilizând doar talia adultă a părinților este numai
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
trunchiului cerebral de către atlas. Măduva spinării și nervii cranieni pot fi comprimați de modificări vertebrale cifotice, de canalul spinal stenozat sau de hernii de disc . Heterozigoții ating o talie adultă medie de 131 cm, pentru băieți, și 124 cm, pentru fete. în mod similar curbelor de creștere pentru populația generală, s-au efectuat curbe de creștere pentru acondroplazici, importante în vederea urmăririi dezvoltării particulare a acestora. Homozigoții au o formă severă de maladie, cu un torace mic, care îi predispune la deces
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
Probabil că dacă luăm în considerare și avorturile spontane, numărul produșilor de concepție feminini cu sindrom Turner ar fi de până la 100 de ori mai mare, dar 99% se pierd în primele 28 de săptămâni de gestație. în orice caz, fetele cu sindrom Turner prezintă o talie mică în mod constant, sindromul putând fi considerat o cauză mai frecventă de tulburări de creștere la fete decât nanismul hipofizar . Așadar, este lesne de imaginat că la nivelul cromozomului X există gene care
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
mai mare, dar 99% se pierd în primele 28 de săptămâni de gestație. în orice caz, fetele cu sindrom Turner prezintă o talie mică în mod constant, sindromul putând fi considerat o cauză mai frecventă de tulburări de creștere la fete decât nanismul hipofizar . Așadar, este lesne de imaginat că la nivelul cromozomului X există gene care influențează viabilitatea fetală, maturarea gonadei feminine și atingerea unei talii adecvate și armonioase (figura 29). Fetele cu sindrom Turner sau variante ale sindromului sunt
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
cauză mai frecventă de tulburări de creștere la fete decât nanismul hipofizar . Așadar, este lesne de imaginat că la nivelul cromozomului X există gene care influențează viabilitatea fetală, maturarea gonadei feminine și atingerea unei talii adecvate și armonioase (figura 29). Fetele cu sindrom Turner sau variante ale sindromului sunt caracterizate prin următoarea triadă clinică: disgenezie gonadică, talie mică și sindrom plurimalformativ (tabelul 2). Dintre cele trei componente, singura care se întâlnește constant este deficitul de talie, care devine evident după vârsta
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
vârsta de 3 ani . Lipsa declanșării spontane a pubertății face ca perioada creșterii să fie prelungită la aceste paciente, prin amânarea închiderii cartilagiilor de creștere, ceea ce face ca ele să recupereze parțial deficitul statural marcat inițial. Talia finală medie a fetelor cu sindrom Turner netratate este de aproximativ 143 (-10) cm, fiind mult sub media taliei populației feminine adulte . Deficitul statural va fi de la ușor la profund dizarmonic, având un raport supraunitar între segmentul superior și segmentul inferior al corpului . în
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
31), boltă palatină ogivală, malimplantații dentare cu carii multiple (planșa 34), urechi jos implantate, uneori rotate și malformate (planșa 31). Malformațiile auriculare sunt și la nivelul urechii medii, predispunând frecvent pacientele la otită . Disgenezia gonadică este în mod constant la fetele cu sindrom Turner prin deleția unui cromozom X. Ea poate fi doar parțială la unele fete cu modificări genetice mai fruste (de exemplu, cu mozaicism), care își pot uneori declanșa pubertatea (planșa 35, în centru) ba chiar pot păstra un
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]
-
și malformate (planșa 31). Malformațiile auriculare sunt și la nivelul urechii medii, predispunând frecvent pacientele la otită . Disgenezia gonadică este în mod constant la fetele cu sindrom Turner prin deleția unui cromozom X. Ea poate fi doar parțială la unele fete cu modificări genetice mai fruste (de exemplu, cu mozaicism), care își pot uneori declanșa pubertatea (planșa 35, în centru) ba chiar pot păstra un oarecare grad de fertilitate . Obstrucția sistemului limfatic explică unele semne caracteristice sindromului Turner, care, atunci când sunt
Tulburările de creștere: ghid de diagnostic și tratament by Dumitru Brănișteanu () [Corola-publishinghouse/Science/92272_a_92767]