8,373 matches
-
oarecare măsură, să fie făcută din interiorul perspectivei criticate. Dar, odată ce disputa paradigmelor a devenit o categorie instituită, ea ispitea cercetătorii să respingă critica pentru simplul - și simplu de invocat - motiv că ea vine din partea altei școli de gîndire. Disputa paradigmelor, deși avea intenția să deschidă dezbaterea, se putea deteriora pînă la a ajunge o doctrină a sferelor de influență care să legitimeze ruperea comunicării dintre paradigme. Totuși, Kuhn subliniase în repetate rînduri că incomensurabilitatea implica posibilitatea translației între teoriile concurente
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
și simplu de invocat - motiv că ea vine din partea altei școli de gîndire. Disputa paradigmelor, deși avea intenția să deschidă dezbaterea, se putea deteriora pînă la a ajunge o doctrină a sferelor de influență care să legitimeze ruperea comunicării dintre paradigme. Totuși, Kuhn subliniase în repetate rînduri că incomensurabilitatea implica posibilitatea translației între teoriile concurente. Ceea ce nega el era că preferința definitivă pentru o teorie se baza exclusiv pe o testare, pentru că aceasta ar implica existența unui metalimbaj neutru. Disputa paradigmelor
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
paradigme. Totuși, Kuhn subliniase în repetate rînduri că incomensurabilitatea implica posibilitatea translației între teoriile concurente. Ceea ce nega el era că preferința definitivă pentru o teorie se baza exclusiv pe o testare, pentru că aceasta ar implica existența unui metalimbaj neutru. Disputa paradigmelor a ratat elucidarea nivelului metateoretic la care trebuia căutată incomensurabilitatea paradigmelor. Referindu-se la conceptul de paradigmă al lui Kuhn, Mastermann (1970) descrie înțelesul relevant din acest punct de vedere ca Weltanschauung. Faptul că termenul este folosit cu sensul său
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
translației între teoriile concurente. Ceea ce nega el era că preferința definitivă pentru o teorie se baza exclusiv pe o testare, pentru că aceasta ar implica existența unui metalimbaj neutru. Disputa paradigmelor a ratat elucidarea nivelului metateoretic la care trebuia căutată incomensurabilitatea paradigmelor. Referindu-se la conceptul de paradigmă al lui Kuhn, Mastermann (1970) descrie înțelesul relevant din acest punct de vedere ca Weltanschauung. Faptul că termenul este folosit cu sensul său originar din germană nu este întîmplător. În lucrarea lui Mastermann, acest
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
el era că preferința definitivă pentru o teorie se baza exclusiv pe o testare, pentru că aceasta ar implica existența unui metalimbaj neutru. Disputa paradigmelor a ratat elucidarea nivelului metateoretic la care trebuia căutată incomensurabilitatea paradigmelor. Referindu-se la conceptul de paradigmă al lui Kuhn, Mastermann (1970) descrie înțelesul relevant din acest punct de vedere ca Weltanschauung. Faptul că termenul este folosit cu sensul său originar din germană nu este întîmplător. În lucrarea lui Mastermann, acest termen se referă atît la nivelul
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
doilea nivel, un nivel normativ. Pentru liberalismul lui Thatcher, de exemplu, asumpția ontologică poate avea implicații asupra justificării necesităților colective în raport cu libertățile individuale, să spunem taxele, sau chiar asupra însăși noțiunii de drepturi colective. Ceea ce s-a întîmplat în disputa paradigmelor a fost că aceste două componente au fost alăturate în mod greșit sub semnul ideologiei, și nu doar de către Gilpin (1987), care le-a descris în mod explicit astfel. Incomensurabilitatea a fost redusă la incompatibilitatea valorilor, care, la rîndul ei
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
1987), care le-a descris în mod explicit astfel. Incomensurabilitatea a fost redusă la incompatibilitatea valorilor, care, la rîndul ei, a fost redusă la divergența seturilor de valori, adică a ideologiilor. Cu alte cuvinte, înlocuirea unor teorii importante (numite acum paradigme), cum ar fi realismul sau marxismul, a fost considerată imposibilă, datorită imposibilității separării analistului de obiectul său de analiză și a valorilor intruse, care fac analizele incompatibile între ele. Așa cum am discutat deja în interludiu, această deducere a incomensurabilității din
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
Cea mai spectaculoasă formă a acestei confuzii ar putea fi găsită în lucrarea lui Ferguson și Mansbach, Elusive Quest (1988). Ei derivă din inevitabilul conținut de valori al științelor sociale imposibilitatea cumulării. Această afirmație, greșit atribuită lui Kuhn în disputa paradigmelor, este reluată acum, într-un mod și mai greșit, ca o critică a lui Kuhn, care se presupune că ar fi pretins că științele pot fi cumulate și nu sînt influențate de mediul în care se dezvoltă. Sigur că există
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
se presupune că ar fi pretins că științele pot fi cumulate și nu sînt influențate de mediul în care se dezvoltă. Sigur că există ceva adevăr aici, în măsura în care Kuhn vorbește de cumulare atunci cînd o disciplină științifică a dobîndit o paradigmă și cercetătorii se angajează în rezolvarea problemelor. Totuși, dacă Thomas Kuhn ar susține viziunea cumulativă obișnuită asupra științelor, el n-ar merita să fie menționat în tratate la capitolul filosofia științei. Unei astfel de viziuni a cumulării îi sînt atașate
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
el n-ar merita să fie menționat în tratate la capitolul filosofia științei. Unei astfel de viziuni a cumulării îi sînt atașate cîteva condiții drastice (vezi și cap. 1). În primul rînd, datorită caracterului construit al cunoașterii, cumularea survine în cadrul paradigmei și numai pentru acea paradigmă. Trecerea de la o paradigmă la alta poate fi descrisă doar ca proces, nu ca progres. În al doilea rînd, în timpul crizei paradigmei, mediul sociologic și normativ va influența alegerea noii paradigme. Exact această afirmație a
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
fie menționat în tratate la capitolul filosofia științei. Unei astfel de viziuni a cumulării îi sînt atașate cîteva condiții drastice (vezi și cap. 1). În primul rînd, datorită caracterului construit al cunoașterii, cumularea survine în cadrul paradigmei și numai pentru acea paradigmă. Trecerea de la o paradigmă la alta poate fi descrisă doar ca proces, nu ca progres. În al doilea rînd, în timpul crizei paradigmei, mediul sociologic și normativ va influența alegerea noii paradigme. Exact această afirmație a fost cea care a atras
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
la capitolul filosofia științei. Unei astfel de viziuni a cumulării îi sînt atașate cîteva condiții drastice (vezi și cap. 1). În primul rînd, datorită caracterului construit al cunoașterii, cumularea survine în cadrul paradigmei și numai pentru acea paradigmă. Trecerea de la o paradigmă la alta poate fi descrisă doar ca proces, nu ca progres. În al doilea rînd, în timpul crizei paradigmei, mediul sociologic și normativ va influența alegerea noii paradigme. Exact această afirmație a fost cea care a atras asupra lui Kuhn învinuirea
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
cap. 1). În primul rînd, datorită caracterului construit al cunoașterii, cumularea survine în cadrul paradigmei și numai pentru acea paradigmă. Trecerea de la o paradigmă la alta poate fi descrisă doar ca proces, nu ca progres. În al doilea rînd, în timpul crizei paradigmei, mediul sociologic și normativ va influența alegerea noii paradigme. Exact această afirmație a fost cea care a atras asupra lui Kuhn învinuirea că descrie știința ca pe o psihologie a maselor. În al treilea rînd, în ce privește științele sociale, Kuhn nu
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
cunoașterii, cumularea survine în cadrul paradigmei și numai pentru acea paradigmă. Trecerea de la o paradigmă la alta poate fi descrisă doar ca proces, nu ca progres. În al doilea rînd, în timpul crizei paradigmei, mediul sociologic și normativ va influența alegerea noii paradigme. Exact această afirmație a fost cea care a atras asupra lui Kuhn învinuirea că descrie știința ca pe o psihologie a maselor. În al treilea rînd, în ce privește științele sociale, Kuhn nu a propus cîtuși de puțin un ideal de știință
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
au criticat aspru implicarea militară a Statelor Unite în al doilea război din Golf, comandată de administrația Bush. AVANTAJELE ȘI LIMITELE MATRICEI METATEORETICE La sfîrșitul anilor '80 a fost propusă o soluție menită să alunge confuzia dintre școlile de gîndire și paradigmele în domeniul relațiilor internaționale, pe de o parte, și ideologiile anglo-americane pe de altă parte. Această soluție a suprimat componenta normativă a Weltanschauung. Restul presupozițiilor ontologice despre "ființă" au fost puse în legătură cu problema epistemologică a naturii cunoașterii, precum și cu chestiunea
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
fost puse în legătură cu problema epistemologică a naturii cunoașterii, precum și cu chestiunea metodologică a felului în care este dobîndită cunoașterea. Așa cum vom vedea mai tîrziu, ultimele două au fost îmbinate. Acest curent a dus la limită transformarea metateoretică începută odată cu disputa paradigmelor, analizînd în mod deschis asumpțiile fundamentale ale întreprinderii științifice. Mai mult, el a exclus nucleul normativ al realismului din dezbaterea academică. Într-ade-văr, realismul ca școală de gîndire a rămas în afara categoriilor autodefinitorii ale disciplinei. Matricea metateoretică în anii '80 Dezbaterea
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
a vedea disciplina relațiilor internaționale prin prisma matricii metateoretice Matricea metateoretică, așa cum o voi numi de acum în colo, continuă să atragă atenția asupra asumpțiilor me-tateoretice din domeniul relațiilor internaționale, care au început să-și facă simțită prezența odată cu disputa paradigmelor. În același timp, această nouă denumire poate fi văzută și ca o încercare de a detrona vechea ortodoxie epistemologică a celor trei ideologii. Matricea are cel puțin două avantaje: ea ascute critica teoretică și ilustrează apropieri teoretice, în bună măsură
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
nouă denumire poate fi văzută și ca o încercare de a detrona vechea ortodoxie epistemologică a celor trei ideologii. Matricea are cel puțin două avantaje: ea ascute critica teoretică și ilustrează apropieri teoretice, în bună măsură imperceptibile din perspectiva disputei paradigmelor. Utilizarea argumentelor metateoretice în dezbaterea teoretică poate fi cel mai bine ilustrată de critica făcută de Kratochwil și Ruggie (1986) abordărilor axate pe regimuri. Această critică se concentrează, la prima privire, asupra individualismului metodologic ce stă la baza cercetărilor asupra
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
mult mai subtil, așa încît să cuprindă mai bine discuțiile teoretice din domeniul relațiilor internaționale. Al doilea avantaj al acestei matrici este că ea pune în evidență apropieri și agende paralele de cercetare, acolo unde disputa mai degrabă statică a paradigmelor ar vedea doar paradigme definitive (Guzzini 1988). Cîteva ilustrări vor fi suficiente. Ole Wæver (cel mai recent în 1996) a descris două apropieri importante, care nu prea au sens în termenii paradigmelor incomensurabile, dar apar într-adevăr în matricea metateoretică
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
încît să cuprindă mai bine discuțiile teoretice din domeniul relațiilor internaționale. Al doilea avantaj al acestei matrici este că ea pune în evidență apropieri și agende paralele de cercetare, acolo unde disputa mai degrabă statică a paradigmelor ar vedea doar paradigme definitive (Guzzini 1988). Cîteva ilustrări vor fi suficiente. Ole Wæver (cel mai recent în 1996) a descris două apropieri importante, care nu prea au sens în termenii paradigmelor incomensurabile, dar apar într-adevăr în matricea metateoretică (ele pot fi regăsite
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
cercetare, acolo unde disputa mai degrabă statică a paradigmelor ar vedea doar paradigme definitive (Guzzini 1988). Cîteva ilustrări vor fi suficiente. Ole Wæver (cel mai recent în 1996) a descris două apropieri importante, care nu prea au sens în termenii paradigmelor incomensurabile, dar apar într-adevăr în matricea metateoretică (ele pot fi regăsite și la Alker și Biersteker 1984). Prima apropiere a avut loc în zona gri a matricei, între neorealism și neoinstituționalism, care împart un fundament raționalist comun (Keohane și
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
de a îmbina criteriile explicative cu cele normative pentru a diferenția orientările din disciplina relațiilor internaționale nu este foarte coerentă (vezi cap. 8), el a sesizat foarte corect că teoretizarea din acest domeniu se îndepărtează de rădăcinile ei normative. Disputa paradigmelor a greșit, poate, grupînd laolaltă diferite criterii metateoretice, dar a avut dreptate cînd a susținut că preocupările normative sînt vitale pentru dezbaterile teoretice din științele sociale. Mișcarea metateoretică a anilor '80 a determinat o consecință majoră pentru realism: dînd la
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
să studiezi ce fac experții. Este de asemenea empiric să cercetezi ce efect au ideile asupra înțelegerii și comportamentului lor. Altfel cădem în eroarea de a reduce lumea empirică doar la aspectul său material. Totuși, așa cum arată Pocock (1973: 38), "paradigmele care ordonează "realitatea" sînt parte a realității pe care o ordonează [...] Limbajul este parte a structurii sociale și nu un epifenomen al ei...". În concluzie, afirmația lui Keohane este sau înșelătoare, sau ironică. Este înșelătoare dacă cercetarea discursului care stă
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
și să ne invite la o mai mare curiozitate și o privire mai atentă, dincolo de presupusele granițe teoretice. CONCLUZIE Furtuna epistemologică a devastat disciplina relațiilor internaționale în anii '80 și '90. Ea a ridicat nivelul dezbaterilor metateoretice începute o dată cu disputa paradigmelor. Unii ar putea regreta pierderea protecției pe care o oferea disputa paradigmelor, pentru abordările marginale ale disciplinei. Într-adevăr, pluralismul metodologic și teoretic invocat aici nu va fi neapărat binevenit pentru acei cercetători care au o idee foarte ciudată despre
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]
-
mai atentă, dincolo de presupusele granițe teoretice. CONCLUZIE Furtuna epistemologică a devastat disciplina relațiilor internaționale în anii '80 și '90. Ea a ridicat nivelul dezbaterilor metateoretice începute o dată cu disputa paradigmelor. Unii ar putea regreta pierderea protecției pe care o oferea disputa paradigmelor, pentru abordările marginale ale disciplinei. Într-adevăr, pluralismul metodologic și teoretic invocat aici nu va fi neapărat binevenit pentru acei cercetători care au o idee foarte ciudată despre ceea ce trebuie considerat ca standarde ale cercetării empirice sau pentru acele abordări
by Stefano Guzzini [Corola-publishinghouse/Science/1029_a_2537]