1,472 matches
-
chiar dacă cumpără, nu mai fac act de vânzare ci un act de danie, iar prin acest act, devenind răzeș în localitate, puteau să cumpere alte și alte pământuri fără ca răzeșii ori neamurile lor să poată exercita dreptul de protimisis. Chiar dacă hrisovul din octombrie 1785 al lui Alexandru Mavrocordat se ridică împotriva „zapiselor viclene", întărește dreptul de protimisis și stabilește reguli pentru eventualele danii, boierii, interesați, își întind răzășiile în dauna răzeșilor. Din veacul al XVIII-lea și până la domnia fanarioților vornicii
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
unor demnitari precum Costea Bucioc, Nicoară Prăjescu, Dumitru Buhuș, Ursache, Miron Costin și Neculai Racoviță, devine foarte întinsă iar ei foarte bogați -spune Radu Rosetti. Ce s-a întâmplat în realitate cu satele din județele Vaslui, Tutova și Fălciu după hrisovul lui Mavrocordat de la 1785 ne spune tot P. Poni în lucrarea citată: Priponeștii care făcuseră parte din ținutul Covurluiului iar acum (în 1910) era în județul Tutova, avea 240 răzeși cu pământ și 30 fără pământ. Alte sate din ținutul
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
și în zilele de după 1989. m) „Claca (boierescul), dijma, podvezile, zilele de mermet, carele de lemne și alte asemenea însărcinări silite, răspunse de clăcași proprietarilor de moșii, în natură ori prin îndatoriri bănești, ce țineau locul clăcii, stabilite prin legi, hrisoave, contracte ori învoieli, se desființau odată pentru totdeauna în toată România", prevedea legea pentru emanciparea pământurilor posedate de clăcași și răscumpărarea sarcinilor acestora. Încă de pe la 1833 sunt menționate raporturi de neînțelegere dintre arendași și locuitorii clăcași de pe diferitele moșii „împosesuite
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
de biruri, „afară de cisla scrisă în vistierie", în cazul celor de la Borilești (Hașdeu, Arhiva istorică, I, p. 120). Slujitor domnesc în satele domnești sau mânăstirești, după cum curgea proprietatea, domnească, boierească ori mânăstirească, vornicul avea sarcini specifice, ca cele rezultate din hrisovul dat de Gheorghe Ștefan Voievod, Domnul Moldovei la 1556: „Scriem Domnia Mea la vatamanul și la toți sătenii din sat din Arămeni, dându-vă știre dacă veți vedea Cartea Domniei Mele, iar voi să aveți a asculta de boierul nostru
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
l-am fost pus sub Domnia Mea acolo să nu aibă nici o treabă." Rezultă din documentul citit că satele boierești ori mănăstirești își aveau proprii slujitori iar vornicul domnesc avea atribuții de îndeplinit numai în satele domnești. Vornicelul domnesc din hrisovul citat provenea din vremea când satul Avrămeni aparținea domnitorului iar odată ce satul fusese restituit „boierului nostru", patrimoniul revenindu-i, vornicul domnesc își pierdea.. ."treaba". În anul 1742, când Domnul Constantin Mavrocordat făcea așezământ pentru aranjarea și încasarea dărilor, adresându-se
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
susține I. Antonovici în lucrarea sa „Istoria comunei Bogdana", unde vorbește despre alegerea lor de obicei în zi de sărbătoare a satului. De altfel, la 1799, când Domn al Moldovei era Alexandru Ipsilante, urmare a jalbelor primite, avea să dea hrisov domnesc pentru înființarea Cutiei milelor care să fie alimentată cu „reținerile și contribuțiunile ce le ordona Domnul" și din care se „întrețineau cei scăpătați" și neajutorați. De altfel, la 1799, când Domn al Moldovei era Alexandru Ipsilanti, urmare a jalbelor
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
milelor care să fie alimentată cu „reținerile și contribuțiunile ce le ordona Domnul" și din care se „întrețineau cei scăpătați" și neajutorați. De altfel, la 1799, când Domn al Moldovei era Alexandru Ipsilanti, urmare a jalbelor primite, avea să dea hrisov Domnesc pentru înființarea Cutiei milelor care să fie alimentate cu reținerile și contribuțiunile ce le ordona Domnul și din care se „întreținea cei scăpătați" și neajutorați. Atunci „vornicii de pe la sate din toată tara, iarăși să aibă a da la Casa
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
era obișnuit a strânge el dijma Domnească, să nu se amestece"... Paharnicul avea ca ajutor în îndeplinirea funcției sale pe Pivnicer („Stratulat Pivnicerul", „Gheorghe Pivnicerul" în cartea de hotărnicie a Plopenilor de la 1673), și pe Vădrari („poruncim Domnia mea prin hrisovul acesta și vădrarilor de la ținutul Fălciului ca să nu aibă a supăra Sfânta episcopie pentru vădrărit, nici să scrie ei vinul de dijmă", zicea Scarlat Ghica în hrisovul din 1758) care strângeau dijma numai „de la cine se cade", alți deținători decât
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
de hotărnicie a Plopenilor de la 1673), și pe Vădrari („poruncim Domnia mea prin hrisovul acesta și vădrarilor de la ținutul Fălciului ca să nu aibă a supăra Sfânta episcopie pentru vădrărit, nici să scrie ei vinul de dijmă", zicea Scarlat Ghica în hrisovul din 1758) care strângeau dijma numai „de la cine se cade", alți deținători decât Episcopia care își avea propria ei gospodărie. Vinăritul era la început o taxă modestă, susține Ghibănescu, care cuprindea în ea și pe producători și pe desfăcători. Apoi
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
ușurelul în seama Domniei, ci cu dreptate este ca să-și strângă fieștecare veniturile de pe moșiile ce le au, iar „dijma să se strângă de fiecare de pe moșia sa, după obicei". Succedând la domnie, Constantin Racoviță, la 23 aprilie 1756, dă hrisov de lăsare „în folosul Episcopiei dijma (ușurul) din toată pâinea ce ar face tătarii sau oricine pe moșiile Episcopiei de peste Prut: Toporul cu Dobrina, care „nu intră în distanta cedată pentru agricultură tătarilor". În cartea Domnească din 29 aprilie către
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
consta în îndestularea visteriei cu carne, său etc., marele sulger având în atribuții purtarea de grijă asupra tuturor măcelăriilor, a vitelor de carne pentru asigurarea alimentării curții domnești; a bucătăriei domnești. - ilișu este enumerat încă din anul 1448 într-un hrisov dat de Petru Voievod pentru scutirea satelor mănăstirii Probota de „bir, posad, podvodă, ilis", dar Melchisedec nu-și poate da cu părerea exact ce înseamnă termenul ilișu, dar crede că ar proveni de la activitatea de „pescuit pentru curtea domnească", pentru că
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
Domnie, Grigore Alexandru Ghica Voievod, luând în considerare că la Huși fiind drumul mare, unde „toți tătarii și mârzacii (căpiteniile sau boierii tătărești) ce merg la Bârlad și la Focșani, la Bender și la Hotin fac supărare târgoveților", deși au „hrisov de la Domnia sa Ion Theodor Voievod" ca 50 de oameni scutiți de bir să fie „numai pentru treaba mezilului (poștă)" cu „cheltuiala și caii lor", poruncea ispravnicului de ținut ca numai „acei 50 de oameni ce s-au socotit ca să fie
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
ajunge la București. Un asemenea releu servea și pentru transportul altor demnitari, dar și pentru corespondența particulară, mai ales a negustorilor și călugărilor care călătoreau des. Poștei i se spunea „menzil", prima organizare a poștei efectuându-se în 1775 prin hrisovul lui Alexandru Ipsilante, când satele au fost scutite de a mai contribui la întreținerea menzilhalelor și a drumurilor. De acum, caii au fost cumpărați iar slujitorii au devenit funcționari de stat sub conducerea unui „vel-spătar": art. 9 din hrisov prevedea
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
prin hrisovul lui Alexandru Ipsilante, când satele au fost scutite de a mai contribui la întreținerea menzilhalelor și a drumurilor. De acum, caii au fost cumpărați iar slujitorii au devenit funcționari de stat sub conducerea unui „vel-spătar": art. 9 din hrisov prevedea - „poștele nu vor servi numai pentru trebuințele domnului, ci se pun la dispoziția publicului, în schimbul unei taxe de 10 bani de cal și ceas". Sub regimul Regulamentului organic, poșta a fost exploatată prin antreprenori, conform condițiilor fixate de Obșteasca
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
să stabilească adevăratul hotar al localității în prezența „oamenilor buni și bătrâni". Ion Cehan (Ionescu Cehan vel Pitariu), împreună cu alte persoane, participă la delimitarea Broscenilor la 29 noiembrie 1630, iar în baza „mărturiei hotarnice" Domnul, Alexandru fiul lui Radu, dă hrisov în limba română pentru „stâlpitul și alesul hotarului", punând semne, hotărând că „acel sat ce se cheamă Broscenii cu mori și cu tot venitul să fie a Sfintei Episcopii". Domnul Alexandru, la cererea episcopului Mitrofan, la 29 decembrie, confirmă scutirea
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
Bârlad, care trimiteau oamenii lor să caute deșugubine prin ținuturi; rezultă și că, de multe ori, deșugubinarii luau deșugubine sau globe pe bază de minciună, fără constatarea vinovaților și a vinovăției. - ciobotele sunt menționate adesea împreună cu globele. De exemplu, în hrisovul lui Miron Barnovschi din anul 1627, dat pentru apărarea țiganilor episcopali și mănăstirești, sunt opriți „slugelor hătmănești și judilor domnești de a lua ciobote și globe de la ei". Ciobotele erau o plată ce se punea în sarcina locuitorilor care erau
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
Atunci, la locul numit Ochiul, aflat pe moșia Episcopiei, numită Brosceni, unde ulterior avea să fie punctul cel mai renumit al podgoriilor Hușilor, târgoveții plantaseră multe vii pentru care nu voiau să plătească zeciuiala din producția obținută pentru că, ziceau ei, hrisoavele Episcopiei n-ar pomeni că acel loc, cu viile lor, ar aparține Episcopiei. În consecință, Sofronie, Episcopul, roagă pe domnul Dumitrașcu Vodă să clarifice situația, iar Domnia la 31 martie 1674 întărește prin hrisov dreptul de proprietate al Episcopiei și
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
din producția obținută pentru că, ziceau ei, hrisoavele Episcopiei n-ar pomeni că acel loc, cu viile lor, ar aparține Episcopiei. În consecință, Sofronie, Episcopul, roagă pe domnul Dumitrașcu Vodă să clarifice situația, iar Domnia la 31 martie 1674 întărește prin hrisov dreptul de proprietate al Episcopiei și de a zeciui viile de la Ochi, iar pentru că eparhia era săracă, supusă mereu trecerii „în sus și în jos" a oștilor străine, lasă în folosul ei și zeciuiala din vin și din pâne și
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
s-a întâmplat să fie și în anii 1739 și 1740, când din nou Episcopia a fost prădată și averea sa, până și de odăjdiile bisericești. În anul 1740 tătarii au prădat și schitul Brădicești, de unde au luat până și hrisoavele, atât ale mănăstirii cât și ale Episcopiei - puse la adăpost, spre asigurare, acolo. Urmare, după jăluirea episcopului Teofil, Vodă Ghica, la 12 septembrie 1741 dă hrisov de scutire a 20 de scutelnici de dabile la „o sumă de vite ce
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
În anul 1740 tătarii au prădat și schitul Brădicești, de unde au luat până și hrisoavele, atât ale mănăstirii cât și ale Episcopiei - puse la adăpost, spre asigurare, acolo. Urmare, după jăluirea episcopului Teofil, Vodă Ghica, la 12 septembrie 1741 dă hrisov de scutire a 20 de scutelnici de dabile la „o sumă de vite ce ar avea Episcopia". „Dejma din viele ce se află pe proprietatea Episcopiei" a invocat-o și episcopul Ieroteiu, care la 24 aprilie 1745 obține carte de la
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
sărăcie. Tânguindu-se la Domnie, Inochente cere și obține „strămutarea autorităților de la Huși iarăși la Fălciu - vechea lor reședință" (20 noiembrie 1757). Schimbându-se Domnia în anul următor, la 15 septembrie 1758, episcopul obține de la noua putere - domnul Scarlat Ghica - hrisov nou pentru ca reședința ținutului să rămână la Fălciu. Și acolo a rămas până la 1832, când s-a făcut aplicarea dispozițiilor Regulamentului Organic. Teslăria care se cerea a se executa la acareturile domnești, tot prin angării se realiza. De aceea, în
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
decima sau zeciuiala din produse: din pâne, din vin, din stupi, din fânețe, din livezile cu pomi. Pe locul domnesc această dijmă aparținea domniei, iar la moșiile particulare proprietarilor lor. Din timpul domniei lui Evstratie Dabija Voievod (1662) exista un hrisov, fără dată, prin care este întărită proprietatea Episcopiei pe o bucată de loc din satul Broscenii - recunoscută proprietate printr-o hotarnică din vremea lui Vasile Voievod (1646). Episcopul Serafim îi descrie Domnului starea de sărăcie a Episcopiei și îl roagă
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
trebuiau să-și reînnoiască plângerile, cerințele. Ioan, episcopul, la 20 iunie 1667, a trebuit să repete către Iliașu Alexandru Vodă tânguirea făcută înainte de episcopul Serafim la Evstratie Dabija Voievod, invocând tot sărăcia Episcopiei și a căpătat de la domn un nou hrisov întăritor al dreptului de zeciuială asupra satului Broscenii și scutirea de dabile în folosul Episcopiei, a doi grădinari, doi goștinari și un apariu. Asemenea reveniri, de obicei, se repetau de la domn la domn de către episcopii aflați în scaun la un
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
se numea vădrăritul. Năpasta pentru că ... vădrarii, la cotitul vaselor, la fiecare 10 vedre, mai adaugau două, ca să iasă mai mare numărul de vedre, să se poată lua mai mulți bani. Deși desființat la 8 septembrie 1757, Constantin Racoviță emite alt hrisov pentru. scutirea Sfintei Episcopii de. vădrărit. In 1764, domnul Grigore Ghica convoacă Divanul pentru reglementarea vădrăritului sau a dabilei pe vii, la care iau parte și fețele mari bisericești, unde se hotărăște desființarea abuzurilor pe care le făceau strângătorii acestor
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]
-
hotărăște desființarea abuzurilor pe care le făceau strângătorii acestor dări, nesupunerea lăsându-se cu blestem asupra potrivnicilor. Văcăritul și cunița erau tot dări domnești puse în aplicare pe timpul lui Grigore Ghica, la 1741, dar fuseseră introduse de Antioh Cantemir. Din hrisovul lui Grigore Ghica de la 1741 rezultă că văcăritul era o dare pe boi, vaci și cai; se scutea Episcopia „pururea, la vremea văcăritului, 100 vaci cu boi și 30 cai cu iepe". In hrisovul lui Constantin Racoviță din anul 1756
VASLUI. TRADIŢIONALISM… Oameni și întâmplări by ION N. OPREA () [Corola-publishinghouse/Science/91666_a_92808]