835 matches
-
întâmplat. Epilog (aparent, fără nici o legătură cu cele înfățișate anterior): la scurtă vreme după bombardamentul atomic asupra orașului Nagasaki, genocid care a condus la capitularea necondiționată a Japoniei, entuziaștii soldați americani ajunși în zonă organizau, cu largul concurs al autorităților nipone, un concurs de frumusețe, intitulat "sugestiv" Miss Atomic Bomb. Fuji-san ga mieru... Este greu să exiști ca individ în Japonia. Haruki Murakami În Omul din castelul înalt, celebrul roman SF de istorie alternativă al lui Philip K. Dick, scriitorul american
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
dea plocon niciodată. Preferabil, chiar să uite cuvântul cu pricina. Îmi veți spune că e greu, dacă nu imposibil. De acord. Însă măcar în încercarea donquijotescă de a eradica șpaga nu trebuie să mituim pe nimeni. Milițian român și polițist nipon (piesă în două tablouri, cu un epilog) Ca să fac o comedie, nu am nevoie decât de un parc, de un polițist și de o fată drăguță. Charlie Chaplin Tabloul I Locul: Craiova, România. Timpul: seara. Anotimpul: toamna. Personajele: tânăr student
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
realizează și ei, oarecum tardiv, că promenada este calea cea mai scurtă și mai sigură până la spațiile libere de pe promontoriu și se lansează în urmărire. Între timp, plaja începe să fremete; mii de priviri se întorc pentru a contempla ceea ce niponilor nu le-ar trece prin minte nici măcar într-o mie de ani: încălcarea flagrantă a unui regulament (cu atât mai puțin de față cu omul legii). Acesta, cufundat într-o tipică transă budistă, este trezit de rumoarea gloatei. Își mută
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
disprețuite personaje din imaginarul colectiv, asociat frecvent cu fenomene precum mita, agresivitatea gratuită sau șantajul. Tablagiul nord-dunărean este o figură de bâlci, dovadă fiind interminabilele bancuri ce-l au ca erou, multe inspirate chiar din situații reale. Prin opoziție, polițistul nipon este unul dintre cele mai populare caractere ale vastului spectru social. Omawari-san, cum este acesta numit cu emfaza de rigoare, respectă în totalitate restricțiile de viteză impuse de regulile de circulație atunci când se găsește pe motocicletă sau în mașină, le
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
în care regulamentele sunt violate grosolan (cum s-a întâmplat cu ieșirea mea în decor de la Matsushima), poliția rămâne, practic, anchilozată: așa ceva nu era prevăzut, prin urmare, nu se poate întâmpla. Ordinea și disciplina care garantează buna funcționare a societății nipone (cum stau lucrurile, de altfel, și în Europa de Apus) nu se bazează, așadar, pe eficiența coercitivă a forțelor de ordine, ci pe hotărârea cetățenilor de a acționa în conformitate cu legile în vigoare. În final, vreau să-l înștiințez pe agentul
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
de tei și puțină miere pe care o numim cu toții, superior și neglijent, "ceai". Însoțită sau nu de o aspirină, ceașca aburindă nu lipsea aproape niciodată de pe noptiera convalescentului ochelarist și slăbănog. Vingt ans après, mă găsesc în miraculosul arhipelag nipon, unde simpla înghițire a lichidului fierbinte devine o tehnică subîntinsă deopotrivă de estetică și de etică și codificată sub titulatura de sado sau "calea ceaiului". Desigur, metoda de contemplație rituală mai este cunoscută și sub numele, mai tehnic, de chanoyu
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
crângul de pini. Astfel, liniștea încăperii sporește, omului părându-i că se găsește singur într-o colibă din munți, unde norul alb și muzica pinilor sunt singurii oaspeți care aduc mângâiere". Acesta este secretul care ne plasează pe traiectoria ceremonialului nipon. Descoperirea propriu-zisă a căii începe însă abia de aici... Nirvana vs. anarhie. Exemplul lui Dogen Nu am câștigat nimic de pe urma iluminării supreme și de aceea se numește iluminarea supremă. Buddha În Craiova (vorbesc din proprie experiență; cazul s-ar putea
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
a minții. De ce dormi?". Aceste silabe au îndepărtat orice îndoieli din mintea lui Dogen, care a realizat astfel adevărul Căii. Întors ulterior în Japonia, cel care a dobândit iluminarea în Țara din Mijloc, cum este numită China într-o expresie niponă, avea să compună o serie de texte, primul dintre ele, O poveste despre practica budistă (Bendowa), fiind elaborat la scurt timp după mutarea la Anyoin, în 1230. Adunate de cel mai important dintre discipolii săi, Koun Ejo, acestea sunt cunoscute
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
fusese răzbit de forța necesității. Curățenia trebuie păstrată în semn de respect față de societatea care te primește în mijlocul ei, mai concret, în semn de considerație față de semenul tău, cunoscut sau necunoscut. Mai important, poate, decât orice altceva, există, în arhipelagul nipon, politețe și grijă față de nevoile celorlalți. Dar, s-ar putea obiecta, pe bună dreptate, aceeași situație se întâlnește mult mai aproape de noi, în Europa de Nord, în special în Scandinavia; de ce ar trebui să luăm aminte la cazul japonez? Răspunsul este extrem de
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
La baza piramidei gesturilor semnificative stau și ambalajele, precum cele descrise cu aplomb teoretic de Joy Hendry. Personal, nu interpretez ambalajul ca pe un simbol al manipulării sociale sau afective; îl consider revendicat, mai curând, de ideea, omnipotentă în arhipelagul nipon, de estetică a faptului divers. Astfel, pentru japonezul obișnuit, totul trebuie prezentat într-o formă integrată într-un spectru al cărui minim de acceptabilitate este agreabilul și al cărui maximum este răpitor-de-frumosul. Desigur, nu neg valoarea de comunicare în sens
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
formă de chauffage permisă de sobra Japonie veche). Femeia vorbește în dialect, așa că nu înțelegem nimic. Dar gesturile sunt, ca pretutindeni, elocvente. Suntem primiți cu două boluri: unul plin cu daikon (ridiche-gigant) murat de culoarea șofranului, altul cu mikan (mandarine nipone extrem de dulci). Alături, într-o elegantă cutie de lac, se găsesc straturi de nori (alge uscate), în care se învelesc bucățelele de daikon, în chip de sandvișuri autohtone. Câteva minute mai târziu, o femeie mult mai tânără, fata celei dintâi
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
aflăm. Femeia în vârstă încetează să vorbească în dialect, ceaiul verde devine cea mai gustoasă licoare, demnă de potirele lui Ganimede, iar înserarea întârzie atâta vreme cât soarele nu se hotărăște să se despartă de coroana delicată a pinilor. Note despre arhitectura niponă Lucrez la un model de arhitectură care să propage senzații apte să dureze la infinit. Tadao Ando Europeanul care pășește pentru prima dată în Japonia nu poate evita o serie de șocuri culturale la mai multe niveluri. Unul dintre acestea
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
a valma, cu construcții distonante. Mai mult, interiorul acestor case, plin până la refuz de obiecte, constituie un straniu contrapunct la spațiul gol, la acel vid sugestiv care definea locuințele tradiționale. Hibridizarea care își pune amprenta pe majoritatea covârșitoare a orașelor nipone nu poate fi înțeleasă dacă nu se au în vedere, după părerea mea, două aspecte, unul geografic, celălalt istoric. În primul rând, nu trebuie uitat că Japonia este una dintre țările cele mai amenințate de cutremure, care survin cu o
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
cât de veche și de adânc înrădăcinată este pasiunea extrem-orientalilor pentru eclectism, redată fidel de îmbinarea dintre tradiție și alteritate împrumutată. Tendințele arhitecturale din perioada medievală s-au prelungit, cu modificări, până în zilele noastre, astfel încât, cu mici excepții, spațiul urban nipon nu mai are specificitate, dacă nu cumva tocmai această lipsă de specificitate îi asigură autonomia estetică. Deși construite și mobilate, în mare parte, în stil occidental, cu parchet, canapele și mobilier greu, casele păstrează invariabil o cameră în stil japonez
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
regizorul fimului Ringu, Hideo Nakata, diferența specifică rezidă în substratul religios al celor două culturi. Astfel, dacă, în cazul euro-american, plot-ul ar avea la bază ideea de posesiune demonică (precum în The Exorcist al lui William Friedkin), în contextul nipon, argumentul ar porni de la credința că spiritele celor morți în mod violent (onryo) nu reușesc să treacă definitiv în lumea de dincolo, ci se mențin într-o regiune cosmică indefinită, bântuind lumea materială în încercarea de a se răzbuna. Nakata
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
avertismente prealabile, urmând ca, printr-un subtil glissando de analepse și de prolepse cinematice, să descopere contururile evanescente ale tramei. Se cuvine subliniat aici și rolul jucat de doi actanți vulnerabili în economia filmului americano-european, dar deosebit de puternici în imaginarul nipon: femeia și copilul. În arhipelagul extrem-oriental, femeia i-a inspirat întotdeauna o panică indescriptibilă partenerului masculin, care, treptat, a transformat-o într-o "fetiță" (arhetipul erotic al japonezei contemporane), pentru ca s-o poată domina abia în momentul în care silueta
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
care, treptat, a transformat-o într-o "fetiță" (arhetipul erotic al japonezei contemporane), pentru ca s-o poată domina abia în momentul în care silueta ei fragilă nu mai poate opune rezistență fizică (tema este lărgită în eseurile noastre despre erotismul nipon). Pe de altă parte, copilul înspăimântă prin seriozitatea și gravitatea cu care se joacă, tulburând prin această atitudine simultan blândă și crudă armonia universului înconjurător, astfel că ludicul este permanent potențat de tenebros. În ceea ce mă privește, cred că Nakata
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
alt personaj, Kashiwagi). Eleganța expunerii și rafinamentul retorico-stilistic (demonstrat de numeroase perioade narative subîntinse de semantică oblică, ideea de sugerare, nu aceea de afirmație lipsită de echivoc, numărându-se, în opinia reputatului Donald Keene, printre calitățile de bază ale artei nipone) desăvârșesc profilul uneia dintre primele reușite romanești ale lumii literare moderne. În contrapunct, ce finețuri ne oferă romanul lui Filimon? Trama, dacă-mi permiteți să aplic un termen pretențios din sfera poeticii asupra unui material atât de umil, este cât
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
de pregătire profesională în Japonia medievală și în Țările Române moderne, așa cum este oglindit acesta de cele două romane. "Era o zi menită a te face să te întorci cu gândul la epoca de glorie a universității", scrie nobila prozatoare niponă (care, să reținem, constata un declin al procesului deja în anul 1000). "Oameni de condiție înaltă sau modestă se întreceau în studii, iar nivelul de pregătire oficială creștea". În acest climat care favoriza performanța și erudiția, Yugiri, fiul lui Genji
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
supermarketurilor în căutarea elixirului promis al parfumului, ce garantează succesul personal, charisma și ascendentul asupra celorlalți. Îndemnată de curiozitate, cedez. Iată-mă așadar întinsă confortabil în fotoliul în stil japonez, așezat direct pe tatami, o altă mostră vie a eclectismului nipon, strângând în mână pachețelul cu gumă de mestecat. Peste douăzeci de minute, voi fi o grădină cu trandafiri, coastele mele subțiri vor fi spini, frunze se vor încolăci pe artere și un parfum, ah, un parfum divin... ce caută această
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
demnă de poeții din Heian, inspirați de versul unui zâmbet migdalat... Dar totul se preface în țăndări: umbră terestră a neînduplecatelor vase americane de acum o sută cincizeci de ani, un Chevrolet negru-metalizat frânează brusc și apăsat lângă bordură. Erosul nipon: între metaforizare și pragmatism El dorea să vadă puțin mai mult din făptura celei ale cărei mâneci le zărise în acea seară de primăvară. Murasaki Shikibu În anul 712, cu mult înainte de Jurământul de la Strasbourg, se încheia redactarea celei mai
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
viață în arhipelag, iar dimensiunea vieții intime, subîntinsă de complicatele raporturi dintre bărbați și femei, nu putea să fie o excepție de la regula enunțată. Dacă un lucru este dezarmant de simplu în restul lumii, puteți fi siguri că, în spațiul nipon, el va deveni extraordinar de complex. Să pornim, bunăoară, de la unul dintre cele mai banale aspecte ale sexului: excitația vizuală, indusă de prezența corpului feminin. În Japonia, cea mai erotică parte a femeii era (și mai este încă) socotită ceafa
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
lungi și suple, de posterioare bombate, non-japonezul nu poate înțelege rafinamentul estetic al unui cod promovat de tradiție chiar până în zilele noastre (jurnalista Kittredge Cherry, într-o carte cu un titlu incitant și intraductibil, Womansword, notează că o celebră revistă niponă prezenta, la mijlocul anilor '80, un pictorial cu manechine dezvăluindu-și apetisant cefele). Oricum, să nu credem că acest subtil barochism priapic este neapărat de elogiat: în Extremul-Orient, ca pretutindeni în lume, destui știu să facă sex, însă doar câțiva știu
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
mignone nevinovate: "copile prefăcute" (burikko). O bună prietenă din Tokyo, care lucrează la una dintre ambasadele occidentale, ne povestea, intrigată, despre o astfel de burikko din personalul auxiliar al consulatului. Deși trecută de treizeci de ani (vârsta dincolo de care femeia niponă are șanse aproape nule de a contracta o căsătorie onorabilă), Yukako nu ezită să simuleze leșinuri la birou; în clipa în care un bărbat intră în cameră, vocea începe să-i tremure; ajungi aproape să te miri prin ce miracol
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]
-
ezită să simuleze leșinuri la birou; în clipa în care un bărbat intră în cameră, vocea începe să-i tremure; ajungi aproape să te miri prin ce miracol reușește să se mențină în viață. Puțini realizează însă că tragicomedia femeii nipone este instrumentată, abil și pervers, de bărbat. Proiectând fără milă o imagine excitantă doar pentru simțurile sale egoiste, japonezul nu se gândește o clipă la drama identitară pe care i-o provoacă partenerei sale. Vulgaritatea machistă a formulelor utilizate de
Darurile zeiţei Amaterasu by Roxana Ghiţă, Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Imaginative/1390_a_2632]