8,428 matches
-
demnitari bahluieni la vîrf, proaspăt ieșiți de la Cotroceni, sumbri în obligata lor afabilitate. În comando, și o duduie, cică universitară de Bahlui, plantată în dreapta mea. Corsaj blindat, făcînd cu greu față expansiunii bustului gabarit depășit, pomeții, doi trandafiri arzînd. Printre vorbitori, și viceprimarul Bucureștilor, aducînd omagiul metropolitan artei ieșene și regretînd absența primarului de Iași (om al Convenției, nu?). Universitara cu bord expansiv sare arsă: este viceprimarul! (om al... știți dumneavoastră cui, da?). Stupoare. Vocea țivlită a duduii de pe Bahlui cade
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
acest Constantinopol îi abandonase, la nivel de mentalitate politică, a doua oară − amintesc aici diferențierea pe care Constantin VII Porfirogenetul (în manualul scris pentru fiul său, Romanos II, și cunoscut sub titlul latin De administrando imperio) o face între "rhomani", vorbitorii de limbă latină din Dalmația, și "rhomei", denumirea dată încă din secolul IX populației din imperiul bizantin vorbitoare de limbă greacă. Deși nu li s-a cerut sau nu li s-a impus militar niciodată încorporarea în imperiul bizantin, românii
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
ai imperiului de la Constantinopol, nu devin "rhomei" - de fapt, nu au statutul privilegiat al acestora, de primă populație bizantină, când sunt pomeniți totuși în secolul X; deși ortodocși, nu au fost niciodată cetățeni cu drepturi depline ai imperiului bizantin; deși vorbitori de limbă cu rădăcini latine, nu devin catolici; deși se implică alături de catolici în proiectele de cruciadă, o fac rămânând atenți față de ei la apărarea identității lor ortodoxe; deși creștini ortodocși, rămân "latini", înconjurați din trei părți de populații de
[Corola-publishinghouse/Science/84959_a_85744]
-
clase de tineri lideri din lumea afacerilor (jumătate europeni, jumătate americani). Europenii s-au arătat mirați de faptul că de câte ori asistau la o Întâlnire unde prezentarea era făcută de un om de afaceri american, americanii din audiență Îl copleșeau pe vorbitor cu laude ca pentru o prezentare strălucită, chiar dacă aceasta făcuse o prezentare standard despre lucruri nu prea interesante. Europenii s-au plâns de faptul că, deoarece americanii se supraîncurajează unul pe altul, nivelul performanțelor continuă să scadă, iar standardele de
[Corola-publishinghouse/Science/2290_a_3615]
-
persoană, povestitul și proverbele aveau un rol important. Cunoștințele și abilitățile treceau de la părinți la copii și de la meșter la ucenic, pe cale orală. Foarte rar acestea erau păstrate În formă scrisă. Deoarece comunicarea se făcea pe cale orală, era necesar ca vorbitorii și ascultătorii să fie În imediata apropiere unii față de alții. Culturile orale sunt, prin Însăși natura lor, mai intime și comunale. Culturile care folosesc tiparul sunt foarte diferite. Autorul unui articol sau al unei cărți ajunge foarte rar În contact
[Corola-publishinghouse/Science/2290_a_3615]
-
cu plecarea de-acasă... nu înțeleg... și-apoi vocile... v-am mai spus... e obsedat pur și simplu de vocea unui băiat... prieten de-al lui... care a murit în revoluție... mda... vedeți... Groparul: (ciocănind în cort) Hei, ieși la vorbitor...! Doctorul: Dar omul ăsta... ce-i cu el aici? Marieta: Cică e gropar... Dumnezeu știe ce-i cu el... cortul e-al lui... Doctorul: Aha, da! Octav: Bătrîne, îmi pare rău că trebuie să de dezamăgesc... dar azi e, totuși
[Corola-publishinghouse/Science/1566_a_2864]
-
domeniu, s-a deplasat în Australia cu scopul de a studia limbile triburilor indigene. Teza sa de doctorat (publicată în 1972 − The Dyirbal Language of North Queensland) este o gramatică a limbii dyirbal, care avea pe atunci circa 100 de vorbitori, iar astăzi este (aproape) moartă. Cercetarea lui Dixon a rămas o vreme o simplă descriere a gramaticii acestei limbi, până când i-a prezentat-o, într-o discuție privată, lui M. A. K. Halliday. Acesta i-a sugerat că este foarte
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
privitoare la existența pasivului) o conduc spre concluzia că această limbă nu are pasiv. Oyharçabal (2000) arată că teoria pasivității verbului în bască, constând în analiza morfologiei verbale și a marcării cazuale ca exprimând o structură sintactică pasivă, de care vorbitorii nu mai sunt conștienți pentru că această structură nu se opune uneia active, a făcut ca, în gramaticile tradiționale ale bascei toate structurile tranzitive să fie interpretate ca pasive, nominalul în absolutiv fiind considerat subiect sintactic, iar nominalul în ergativ, complement
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
nu se înscriu în opoziții sistematice de diateză. Coyos (2003) analizează dialectul souletin al limbii basce, în care există exemple de variantă pasivă și antipasivă pentru același verb: construcția antipasivă este rară în discurs, dar naturală în conștiința lingvistică a vorbitorilor, iar construcția pasivă este mult mai frecventă, dar mai puțin naturală. Concluzia autorului − convergentă cu cea a lui Oyharçabal (2000) − este că pasivul există, dar nu e vorba de o diateză, ci de un "traseu" (atât în cazul pasivului, cât
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
calificarea unei entități cu rol agentiv printr-un comportament care implică o altă entitate cu rol nonagentiv. Din punct de vedere sintactic, acest lucru se corelează cu detranzitivizarea verbului. Antipasivul are un rol discursiv neesențial și este pe cale de dispariție, vorbitorii (bilingvi − bască și franceză) preferând să folosească pasivul. 6.2. Relația dintre aplicativ și antipasiv Aplicativ este un termen recent introdus, care apare mai ales în descrierile limbilor care nu au o tradiție gramaticală foarte veche (Creissels 2004a). Creissels (2004a
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
puțin important, marcat și facultativ. Nu toți lingviștii care au avut în vedere fenomenul împărtășesc această idee. În finalul cărții sale, Dixon se arată convins de faptul că, pe de o parte, existența ergativității nu influențează statutul intelectual și viziunea vorbitorilor asupra lumii, iar, pe de altă parte, este o greșeală considerarea limbilor ergative ca fiind creații ale unor populații primitive, ale unei gândiri inferioare, în care multe lucruri erau dincolo de înțelegerea omului (de unde ar rezulta aplecarea limbilor ergative nu către
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
semantice și pragmatice, dar, ulterior, se produc schimbări morfologice individuale. Concluzia la care ajunge Gildea (2003) este că sintaxa și morfologia ergativă provin întotdeauna din reinterpretare (engl. re-analysis), un mecanism care nu schimbă faptele sintactice, ci reprezentarea acestora în mintea vorbitorilor. Cu excepția trecerilor de la pasiv la ergativ, se pare că ergativitatea este un accident istoric care s-a repetat în diverse părți ale globului, sintaxa ergativă s-a pierdut ușor, dar morfologia e mai conservatoare, ceea ce explică numărul mare de limbi
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
diferă procesele de deplasare. Teoria Principii și Parametri a fost formulată de Chomsky și Lasnik (1993)14. Potrivit PP, Gramatica are următoarea organizare (Avram 2003: 26): Lexicon ↓ D-Structură ↓ ← T S-Structură 2 PF LF Lexiconul este dicționarul mental al vorbitorilor și conține informații despre itemii lexicali și funcționali. O intrare conține matricea fonologică, categoria sintactică, proprietățile de atribuire a rolurilor tematice. Informația din Lexicon este proiectată la toate nivelurile: D-Structură, S-Structură, LF. D-Structura este un nivel de
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
analiza pe care Martinet (1968: 198−219) o propune pentru limba bască, al cărei caracter special ergativ se manifestă și prin lipsa distincției dintre subiect și obiect. Folosirea limbii franceze și a limbii spaniole, precum și influența școlii, au făcut ca vorbitorii să învețe să diferențieze subiectul de obiect, pierzându-se astfel caracterul special ergativ. Verbul din bască este diferit de verbul indo-european prin faptul că nu există categoria diatezei, iar vorbitorii nu pot alege între mai multe modalități de a exprima
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
și a limbii spaniole, precum și influența școlii, au făcut ca vorbitorii să învețe să diferențieze subiectul de obiect, pierzându-se astfel caracterul special ergativ. Verbul din bască este diferit de verbul indo-european prin faptul că nu există categoria diatezei, iar vorbitorii nu pot alege între mai multe modalități de a exprima raporturile între acțiune și entitățile participante la aceasta, deci acțiunea este fără orientare în raport cu participanții și predicatul nu are nevoie de subiect. Ceea ce caracterizează limbile care au construcție ergativă nu
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
propozițiile cu timp specific de referință, si primește o interpretare generică/arb numai cu verbele tranzitive și inergative; cu alte tipuri de verbe (deci și cu ergativele), si primește o altă interpretare, "o clasă nespecificată de persoane care include și vorbitorul" ("noi"). În ceea ce privește limba română, Cinque (1988: 569) este de părere că se impersonal este diferit de it. si: în română nu există se nonargumental, chiar dacă e limbă pro-drop. Se apare în română cu tranzitive (Piesa asta s-a jucat anul
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
Alaska și, izolat, vestul Europei, Africa); Nichols (1993)1 a ajuns la concluzia că ergativitatea este răspândită disproporționat, ariile predilecte ale fenomenului fiind Australia și Eurasia; * apartenența genetică foarte diversă a limbilor ergative; * gradul diferit de civilizație a comunităților de vorbitori, unele dintre aceste limbi aparținând unor comunități civilizate, cu organizare statală (georgiana, basca), altele, triburilor (limbile australiene și cele sud-americane); * numărul inegal de vorbitori ai acestor limbi, de la câteva milioane la câțiva vorbitori (unele dintre limbi sunt chiar stinse sau
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
și Eurasia; * apartenența genetică foarte diversă a limbilor ergative; * gradul diferit de civilizație a comunităților de vorbitori, unele dintre aceste limbi aparținând unor comunități civilizate, cu organizare statală (georgiana, basca), altele, triburilor (limbile australiene și cele sud-americane); * numărul inegal de vorbitori ai acestor limbi, de la câteva milioane la câțiva vorbitori (unele dintre limbi sunt chiar stinse sau pe cale să se stingă). Limbile caucaziene, primele în legătură cu care s-a vorbit despre ergativitate, se împart în trei grupuri: nord-estic, nord-vestic și sudic sau
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
gradul diferit de civilizație a comunităților de vorbitori, unele dintre aceste limbi aparținând unor comunități civilizate, cu organizare statală (georgiana, basca), altele, triburilor (limbile australiene și cele sud-americane); * numărul inegal de vorbitori ai acestor limbi, de la câteva milioane la câțiva vorbitori (unele dintre limbi sunt chiar stinse sau pe cale să se stingă). Limbile caucaziene, primele în legătură cu care s-a vorbit despre ergativitate, se împart în trei grupuri: nord-estic, nord-vestic și sudic sau, după altă clasificare, numai în două grupuri, de nord
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
este în toate situațiile la fel de riguroasă, depinzând atât de informațiile bibliografice (nu de puține ori contradictorii), cât și de utilitatea unei descrieri detaliate pentru studiul ergativității. ABAZINĂ Familia caucaziană, ramura de nord-vest. Considerată dialect al limbii ABHAZE, 20-25 000 de vorbitori. Ergativitate morfologică, marcarea se face prin acord. Un afix verbal conține informații despre S și O, iar altul, despre A. ABHAZĂ Limbă din familia caucaziană, ramura de nord-vest. 45 000 de vorbitori. Ergativitate morfologică. Singura limbă caucaziană care păstrează rudimente
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
Considerată dialect al limbii ABHAZE, 20-25 000 de vorbitori. Ergativitate morfologică, marcarea se face prin acord. Un afix verbal conține informații despre S și O, iar altul, despre A. ABHAZĂ Limbă din familia caucaziană, ramura de nord-vest. 45 000 de vorbitori. Ergativitate morfologică. Singura limbă caucaziană care păstrează rudimente ale unui sistem de clase nominale. Acordul de tip ergativ este independent de caz. Nu există morfologie cazuală. Topică SOV. ACEHNEZĂ Familia austroneziană, grupul indonezian. Limbă vorbită în Indonezia (insulele Aceh, Sumatra
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
care păstrează rudimente ale unui sistem de clase nominale. Acordul de tip ergativ este independent de caz. Nu există morfologie cazuală. Topică SOV. ACEHNEZĂ Familia austroneziană, grupul indonezian. Limbă vorbită în Indonezia (insulele Aceh, Sumatra). 3 milioane/1 milion de vorbitori (surse diferite). Limbă care ilustrează principiul ergativului extins sau al nominativului marcat: dacă este marcată numai una dintre perechile A - Sactiv și O - Spasiv, atunci va fi marcată numai prima pereche. Limbă cu S variabil: Sa pentru verbe care corespund
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
gen și număr urmează tiparul ergativ. Acordul în persoană funcționează conform partiției intranzitive. Topică flexibilă. ALSEA Mică familie de limbi de pe Coasta Oregon, dispărută, aparținând grupului de limbi penutian. Două dialecte: yaquina (vorbit până în jur de 1900) și alsea (ultimul vorbitor a murit în 1951). Marcare cazuală ergativă. Folosire frecventă a pasivului, care dispune de mărci multiple. ALUTOR Limbă paleosiberiană din familia ciukot-kamceatka, vorbită în nord-estul Siberiei. 2 000 de vorbitori. Ergativul coincide ca formă cu locativul pentru numele proprii și
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
dialecte: yaquina (vorbit până în jur de 1900) și alsea (ultimul vorbitor a murit în 1951). Marcare cazuală ergativă. Folosire frecventă a pasivului, care dispune de mărci multiple. ALUTOR Limbă paleosiberiană din familia ciukot-kamceatka, vorbită în nord-estul Siberiei. 2 000 de vorbitori. Ergativul coincide ca formă cu locativul pentru numele proprii și cu instrumentalul pentru numele comune. ANYULA − Vezi YANYULA. ANDI Limbă din familia caucaziană, ramura de nord-est, vorbită în vestul Daghestanului. 25 000 de vorbitori. Cazul ergativ este omonim cu instrumentalul
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]
-
în nord-estul Siberiei. 2 000 de vorbitori. Ergativul coincide ca formă cu locativul pentru numele proprii și cu instrumentalul pentru numele comune. ANYULA − Vezi YANYULA. ANDI Limbă din familia caucaziană, ramura de nord-est, vorbită în vestul Daghestanului. 25 000 de vorbitori. Cazul ergativ este omonim cu instrumentalul. ARABANA Limbă sud-australiană din familia arabana-wangganguru, aproape stinsă. Partiție morfologică acuzativ/ ergativ, determinată de semantica nominalelor: numele comune au flexiune de tip absolutiv−ergativ; cu excepția formelor de singular, pronumele au flexiune de tip nominativ
[Corola-publishinghouse/Science/84999_a_85785]