928 matches
-
dar rugul da), dar nu și motivul „binecuvântarea/blestemarea lor” (84, p. 102). 2. O altă neconcordanță (parțială) este cea dintre soiurile de copaci întâlniți în cale : brad, măr, salcie, paltin - în cazul „dalbului de pribeag”, și rug, măslin, salcie, paltin - în cazul Sfântului Sisinie. Este posibil ca episodul din legenda în discuție să fie rezultatul unui sincretism dintre două sau mai multe cicluri de credințe (legende), dar desfacerea sau tăierea acestui nod comportă încă alte căutări și cercetări. 7. Considerații
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
sau mai multe cicluri de credințe (legende), dar desfacerea sau tăierea acestui nod comportă încă alte căutări și cercetări. 7. Considerații finale Am încercat în rândurile de mai sus să pun în evidență bogatele valențe mitice, magico-rituale și simbolice atribuite paltinului în cadrul fenomenului complex al dendromitologiei populare româ- nești. În strădania mea am fost uneori descurajat (alteori mobilizat) de faptul că, până acum, nu au fost observate/analizate semnifi- cațiile în discuție. Am încercat să nu supraestimez, dar nici să subestimez
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
dendromitologiei populare româ- nești. În strădania mea am fost uneori descurajat (alteori mobilizat) de faptul că, până acum, nu au fost observate/analizate semnifi- cațiile în discuție. Am încercat să nu supraestimez, dar nici să subestimez caracterul mito- ritual al paltinului. în acest sens, trebuie să atrag atenția (mai ales cititorilor mai puțin avizați) că alte soiuri de copaci - bradul, mărul - beneficiază de reprezentări mai substanțiale și (probabil) mai arhaice în cadrul dendromitologiei românești. În unele dintre exemplele de texte folclorice date
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
ales cititorilor mai puțin avizați) că alte soiuri de copaci - bradul, mărul - beneficiază de reprezentări mai substanțiale și (probabil) mai arhaice în cadrul dendromitologiei românești. În unele dintre exemplele de texte folclorice date mai sus pare să fie evident faptul că paltinul a înlocuit alți copaci „clasici”, el fiind atestat mai rar sau chiar accidental în comparație cu bradul sau mărul. Dimpotrivă, în alte texte folclorice, paltinul apare în marea majoritate a variantelor comentate. Dar chiar substituirea de care aminteam este simptomatică. Se pune
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
românești. În unele dintre exemplele de texte folclorice date mai sus pare să fie evident faptul că paltinul a înlocuit alți copaci „clasici”, el fiind atestat mai rar sau chiar accidental în comparație cu bradul sau mărul. Dimpotrivă, în alte texte folclorice, paltinul apare în marea majoritate a variantelor comentate. Dar chiar substituirea de care aminteam este simptomatică. Se pune întrebarea de ce și în ce condiții mentalitatea populară a înlocuit copaci cu bogată tradiție cu unul aparent fără tradiție, cum e paltinul. Să
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
folclorice, paltinul apare în marea majoritate a variantelor comentate. Dar chiar substituirea de care aminteam este simptomatică. Se pune întrebarea de ce și în ce condiții mentalitatea populară a înlocuit copaci cu bogată tradiție cu unul aparent fără tradiție, cum e paltinul. Să fie vorba de un motiv „importat” sau de un vechi motiv autohton ? Se pune, de asemenea, întrebarea când s-au cristalizat în jurul paltinului valențele mito- simbolice trecute în revistă ? Trebuie să recunosc în încheiere că unele întrebări au rămas
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
condiții mentalitatea populară a înlocuit copaci cu bogată tradiție cu unul aparent fără tradiție, cum e paltinul. Să fie vorba de un motiv „importat” sau de un vechi motiv autohton ? Se pune, de asemenea, întrebarea când s-au cristalizat în jurul paltinului valențele mito- simbolice trecute în revistă ? Trebuie să recunosc în încheiere că unele întrebări au rămas deocamdată fără răspuns. Consolarea mea este că „petele albe” din mitologia română, pentru a fi cercetate, trebuie întâi descoperite. „Formularea unei probleme - spunea Albert
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
unei probleme - spunea Albert Einstein - este adesea mai importantă decât soluția ei.” Mă consolez, de asemenea, cu speranța că am reușit să dau puțină culoare unei „pete albe” și cu convingerea că descifrarea valențelor speciale cu care a fost încărcat paltinul ar putea duce la aprofundarea înțelegerii și la îmbogățirea semnificațiilor unor texte folclorice, legende apocrife, credințe mitice și practici rituale. IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1. Șaman - solomonar în cadrul mitologiei române, originea solomonarului este o problemă
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
Din cetate Și din sate A treia parte (30, pp. 492 și 229). în legătură cu motivul ritual al înscăunării eroului după trecerea probelor de vitejie, concomitent cu uciderea vechiului suveran, vezi și baladele românești pe care le-am comentat în subcapitolul „Paltinul consacrat” (pp. 145 și urm.). 5. Răpunerea monstrului. Schiță de tipologie Am dat exemplele de mai sus cu scopul de a contura mai bine motivele mitice care compuneau probabil scenariul „inițial” al legendei lui Tezeu și a Minotaurului cretan : legarea
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
Arca, valențe semantice și simbolice ..................................................... .... 78 3. Ce ziua clădea, noaptea se surpa................................................ .............. 86 4. Legende ale construcțiilor ..................................................... .............. 91 5. Toaca lui Noe și Toaca lui Dumnezeu ..................................................... ..... 98 6. Rănirea Demiurgului ..................................................... .................... 111 7. Întemeietorii ..................................................... .......................... 115 Note ..................................................... ...................................... 121 III. Dendromitologie românească. Paltinul 1. Repere istorico-filologice ........................ 137 2. Paltinul cosmic ..................................................... ........................ 139 3. Paltinul consacrat ..................................................... ..................... 145 4. Paltinul magico-apotropaic ..................................................... ............. 155 5. Paltinul funerar ..................................................... ....................... 158 6. Paltinul psihopomp ..................................................... ..................... 174 7. Considerații finale ..................................................... .................... 186 Note ..................................................... ...................................... 187 IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
3. Ce ziua clădea, noaptea se surpa................................................ .............. 86 4. Legende ale construcțiilor ..................................................... .............. 91 5. Toaca lui Noe și Toaca lui Dumnezeu ..................................................... ..... 98 6. Rănirea Demiurgului ..................................................... .................... 111 7. Întemeietorii ..................................................... .......................... 115 Note ..................................................... ...................................... 121 III. Dendromitologie românească. Paltinul 1. Repere istorico-filologice ........................ 137 2. Paltinul cosmic ..................................................... ........................ 139 3. Paltinul consacrat ..................................................... ..................... 145 4. Paltinul magico-apotropaic ..................................................... ............. 155 5. Paltinul funerar ..................................................... ....................... 158 6. Paltinul psihopomp ..................................................... ..................... 174 7. Considerații finale ..................................................... .................... 186 Note ..................................................... ...................................... 187 IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1. Șaman - solomonar ...... 199 2. Kapnobates - solomonar
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
noaptea se surpa................................................ .............. 86 4. Legende ale construcțiilor ..................................................... .............. 91 5. Toaca lui Noe și Toaca lui Dumnezeu ..................................................... ..... 98 6. Rănirea Demiurgului ..................................................... .................... 111 7. Întemeietorii ..................................................... .......................... 115 Note ..................................................... ...................................... 121 III. Dendromitologie românească. Paltinul 1. Repere istorico-filologice ........................ 137 2. Paltinul cosmic ..................................................... ........................ 139 3. Paltinul consacrat ..................................................... ..................... 145 4. Paltinul magico-apotropaic ..................................................... ............. 155 5. Paltinul funerar ..................................................... ....................... 158 6. Paltinul psihopomp ..................................................... ..................... 174 7. Considerații finale ..................................................... .................... 186 Note ..................................................... ...................................... 187 IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1. Șaman - solomonar ...... 199 2. Kapnobates - solomonar ..................................................... ................. 201 3. Balaur - solomonar
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
4. Legende ale construcțiilor ..................................................... .............. 91 5. Toaca lui Noe și Toaca lui Dumnezeu ..................................................... ..... 98 6. Rănirea Demiurgului ..................................................... .................... 111 7. Întemeietorii ..................................................... .......................... 115 Note ..................................................... ...................................... 121 III. Dendromitologie românească. Paltinul 1. Repere istorico-filologice ........................ 137 2. Paltinul cosmic ..................................................... ........................ 139 3. Paltinul consacrat ..................................................... ..................... 145 4. Paltinul magico-apotropaic ..................................................... ............. 155 5. Paltinul funerar ..................................................... ....................... 158 6. Paltinul psihopomp ..................................................... ..................... 174 7. Considerații finale ..................................................... .................... 186 Note ..................................................... ...................................... 187 IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1. Șaman - solomonar ...... 199 2. Kapnobates - solomonar ..................................................... ................. 201 3. Balaur - solomonar ..................................................... ..................... 219 4. Solomon - solomonar
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
91 5. Toaca lui Noe și Toaca lui Dumnezeu ..................................................... ..... 98 6. Rănirea Demiurgului ..................................................... .................... 111 7. Întemeietorii ..................................................... .......................... 115 Note ..................................................... ...................................... 121 III. Dendromitologie românească. Paltinul 1. Repere istorico-filologice ........................ 137 2. Paltinul cosmic ..................................................... ........................ 139 3. Paltinul consacrat ..................................................... ..................... 145 4. Paltinul magico-apotropaic ..................................................... ............. 155 5. Paltinul funerar ..................................................... ....................... 158 6. Paltinul psihopomp ..................................................... ..................... 174 7. Considerații finale ..................................................... .................... 186 Note ..................................................... ...................................... 187 IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1. Șaman - solomonar ...... 199 2. Kapnobates - solomonar ..................................................... ................. 201 3. Balaur - solomonar ..................................................... ..................... 219 4. Solomon - solomonar ..................................................... .................... 245 5. Gonitor de
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
Noe și Toaca lui Dumnezeu ..................................................... ..... 98 6. Rănirea Demiurgului ..................................................... .................... 111 7. Întemeietorii ..................................................... .......................... 115 Note ..................................................... ...................................... 121 III. Dendromitologie românească. Paltinul 1. Repere istorico-filologice ........................ 137 2. Paltinul cosmic ..................................................... ........................ 139 3. Paltinul consacrat ..................................................... ..................... 145 4. Paltinul magico-apotropaic ..................................................... ............. 155 5. Paltinul funerar ..................................................... ....................... 158 6. Paltinul psihopomp ..................................................... ..................... 174 7. Considerații finale ..................................................... .................... 186 Note ..................................................... ...................................... 187 IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1. Șaman - solomonar ...... 199 2. Kapnobates - solomonar ..................................................... ................. 201 3. Balaur - solomonar ..................................................... ..................... 219 4. Solomon - solomonar ..................................................... .................... 245 5. Gonitor de nori - solomonar............................................ ...................... 263 6
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
Prinse cărăbușii amintirilor, le înfipse printre elitre câte un ac în trupul lichid și-i reașeză, fiecare la locul său, în insectarul memoriei. În cele din urmă, îndrăzni să cerceteze sipetul negru din fața sa. Era un cufăr din lemn de paltin, ferecat, cu capacul boltit, din acelea folosite în lungile călătorii cu vaporul sau poștalionul. Interiorul era căptușit cu postav nisipiu și compartimentat în lăcașuri și sertare, după o arhitectură bizară. Trăgând la întâmplare de un bumb de alamă, deschise un
Cutia cu bătrâni by Andrei Oișteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/824_a_1749]
-
fără doar această vibrație de bronz, ca și cum te-ai fi aflat în străfundurile spiralate ale unui ghioc. Pimen trăgea cu meșteșug sforile clopotelor aninate de bolta înaltă a unei galerii învecinate. Înconjură apoi bisericuța de trei ori, cu toaca de paltin pe umărul stâng, lovind-o ritmic cu ciocănelul. Călugărul intră în schit și Bătrânul îl urmă. Bisericuța, cât o încăpere mică, era clădită după datină și toți pereții erau zugrăviți cu chipuri de sfinți. Prin ochiurile de geam, lumina zgârcită
Cutia cu bătrâni by Andrei Oișteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/824_a_1749]
-
Frunzele vor Îngălbeni și vor cădea din ramuri. Sufletul lui Oliver se va dezgoli, rămânând În bătaia vântului. Ce-i păsa lui de vârsta oamenilor? De mult, trupul său migrase În alt regn. Oliver cunoscuse adevărul ultim al arțarului, al paltinului, al scorușului, al sălciilor. Al oamenilor-gât și al oamenilor-picior. Cunoscuse adevărul femeii-ușă, al femeii-scaun, al femeii-girafă și al femeii-Braic... Nu aveai nevoie de oglindă ca să-ți descoperi adevăratul tău chip și adevărata ta vârstă. Adevărul omului se afla de obicei
[Corola-publishinghouse/Imaginative/2337_a_3662]
-
rotund, dar și cu baghete mici de trianglu. Un efect special se capătă frecându-i periferia cu o baghetă mică, ca în ,,Sărbătoarea primăverii" a lui I. Stravinski. Din plăci (lame) dreptunghiulare de metal sau de lemn (gr. xilos) de paltin etc. se construiesc xilofoanele. Plăcile au secțiune egală și diferă numai prin lungimea lor. Unele xilofoane cromatice mari (până la patru octave), utilizate mai cu seamă în Mexic și în America de Sud, sunt prevăzute cu tuburi rezonatoare metalice sau de lemn, câte
Acustică muzicală by Aurora Agheorghiesei () [Corola-publishinghouse/Imaginative/343_a_615]
-
Clopotele împărțeau noaptea în două emisfere identice, toaca, precum o bătaie în poarta sfinților, striga sinaxarul. Umbra săruta pământul ca o confirmare a secundei, tot mai proaspete erau mormintele însemnate în inimă. La miezonoptică, moartea ascuțea săgeți din lemn de paltin în clopotnița bisericii, așchii de oțel spintecau liniștea. Noaptea era ca un cadavru, avea culoarea pământului, vorbea numai prin glasul corbilor, vedea, auzea, mirosea, pipăia, gusta cerul odată cu păsările care-i ciuguleau întunericul. Despre viețuirea de obște, Petru nu avea
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1569_a_2867]
-
unu: îndoială, șase șase: poartă-n casă, în inimă pumn de arginți. Ultima zi din săptămâna luminată avea să aducă întuneric peste obște. În cimitir, luna dormea sub o frunză de brusture. Arhimandritul lovea cu ciocanul într-o scândură de paltin parcă pentru a alunga ciorile; prinse ca într-un insectar pe obrazul cerului, stoluri de păsări moarte; călugării umpleau buzunarele cu licurici pentru noaptea cea de pe urmă; preoții ascundeau mucuri de lumânări aprinse în cerul gurii; egumenul își săpa mormânt
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1569_a_2867]
-
dacă nu te duci în campus, la bibliotecă, să asculți cursurile colegilor, sau la cafeneaua Universității, n-ai unde să mergi; deci, singurul lucru de făcut e să te apuci de alergat în lung și în lat pe deal, printre paltini și sălcii, cum fac mulți studenți și chiar mulți colegi. Ne încrucișăm pe cărările foșnind de frunze și uneori ne salutăm: „Hi!“, alteori nu, căci trebuie să ne economisim suflul. Alt avantaj al alergatului față de alte sporturi: fiecare e singur
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1925_a_3250]
-
uita prea ușor, deși îmi dau seama că, povestind-o, pare ceva neimportant. Ne plimbam pe malul micului lac dinspre nord, cu doamna Miyagi și Makiko. Domnul Okeda umbla înainte, singur, sprijinindu-se într-un baston lung de lemn de paltin. În mijlocul lacului se deschiseseră două flori cărnoase de nufăr, din cele ce înfloresc toamna, iar doamna Miyagi și-a exprimat dorința să le culeagă, una pentru ea, una pentru fiica ei. Doamna Miyagi avea obișnuita ei expresie supărată și puțin
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1925_a_3250]
-
caut caravana. Ploi de martie Răstignit e cerul pe ninsoare, norii se adapă din fântână; tot pândind semințele-n ogoare, cântec vechi, de ploaie, îl îngână. Nu e mult de când s-au spart în cioburi, troienind amurguri despletite, și în paltini, aninate globuri luminau subțire, mult tihnite. Prea sătui de vifore, de iarnă, plâng în zori sub merii din livadă și din ocne Înegurate toarnă indolente ploi ce stau să cadă. Tot pândind semințele-n ogoare, răstignit e cerul pe ninsoare
Căutări prin vara arsă de cuvinte by Nicolae Stancu ; ed. îngrijită de Vasile Crețu, Nicoleta Cimpoae () [Corola-publishinghouse/Imaginative/472_a_1434]
-
carăle treer și vuiesc asurzitor; Iar Saturn cu fruntea ninsă stând pe steaua-i alburie Și-aruncînd ochii lui turburi peste-a vremi-mpărăție Aiurîd întreabă lumea: - Și aceia-s muritori? Colo unde stau Carpații cu de stânci înnalte coaste, Unde paltinii pe dealuri se înșir ca mândră oaste, Munții țeapăna lor frunte o suiau n-albastre bolți; Stau tăcuți ostașii Romei, ridicând fruntea lor lată, Strălucitele lor coifuri, la stîncimea detunată, Unde ultima cetate ridica-n nori a ei colți. Nori
Opere 04 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295583_a_296912]