8,716 matches
-
de scriitorii evrei și romani antici. Josephus Flavius, istoric evreu din primul secol, apologet și supraviețuitor al răzvrătirii catastrofale împotriva Romei (66-70 d.C.), afirmă că, fiind acuzat de autoritățile iudaice, Isus a fost condamnat la moartea pe cruce de către Pilat (Antichități iudaice 18.63-64). Conform istoricului roman Tacitus, „Crestus [...] a suferit pedeapsa cu moartea în timpul domniei lui Tiberius, prin sentința procuratorului Ponțiu Pilat” (Anale 15.44). Deși Tacitus greșește ușor ridicându-l pe Pilat în grad (el era prefect, nu procurator
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
de evanghelie” (Rm 1,16). În gândirea lumii romane, fiii lui Dumnezeu, eroii și salvatorii nu mor pe cruce. În acel timp, moartea lui Isus nu putea fi privită cu sentimentalism și, cu siguranță, nici crucea, un simbol îngrozitor în antichitatea romană. Pentru iudei și păgâni deopotrivă, nu era nicidecum clar în ce măsură toate acestea puteau fi numite „vestea cea bună” (semnificația cuvântului „evanghelie”). Dacă Isus nu a fost executat, dacă nu ar fi fost răstignit, de ce să se fi inventat o
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
lumea iudaică sau mediteraneană în general. Există mai multe mărturii ale credinței că moartea celui drept va ajuta sau chiar salva poporul lui Dumnezeu (cf. 1Mac 6,44; 4Mac 1,11; 17,21-22; 18,3-4; Testamentul lui Moise 9-10; Pseudo-Filon, Antichități iudaice 18,5). Printre cele mai importante se află tradițiile despre tortura și moartea martirilor Macabei care, în secolul al II-lea î.C., s-au împotrivit cu curaj tiranului sirian Antioh al IV-lea: Dacă pentru mustrarea și educarea
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
moarte, din moment ce deja mulți evrei pioși credeau atât de ferm în înviere (Dan 12,1-3; 1Enoh 22-27; 92-105; Cartea Jubileelor 23,11-31; 4Mac 7,3; 4Esdra 7,26-42; 2Baruh 21,23; 32,2-5; Josephus Flavius, Războaiele iudaice 2.154,165-166; Antichități iudaice 18.4,16,18). I-am putea aminti pe mama și cei șapte fii martiri dintre care unii și-au mărturisit cu tărie convingerea în înviere (2Mac 7,14.23.29; cf. 4Mac 8-17). Întrucât își declarase deja credința
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
Mc 14,10-11.43-45). Ambele detalii - oamenii înarmați trimiși de mai marii preoților și preoții care oferă mită - sunt în general confirmate de Josephus, care povestește acțiuni similare întreprinse de către marii preoți cei mai influenți în primul secol (cf. Josephus, Antichități iudaice 20.205-7 [„slujitori care erau absolut ticăloși”], 213 [„folosindu-se de bogăția lor ...mituiau”]; Talmud, tratatul Menahot 13,18-19.21 [„slujitorii lor veneau și loveau cu bâtele”]). Nu e clar unde se află locul exact de unde Isus a fost
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
creștină, confesională sau de alt fel. Creștinii l-au considerat pe Isus ca Mesia (sau Cristos), Fiul lui Dumnezeu, Domnul și Mântuitorul, nu „regele iudeilor”, titlu acordat de Senatul roman lui Irod cel Mare (cf. Josephus, Războaiele iudaice 1.282; Antichități iudaice 14.36; 15.373,409; 16.291). În împrejurări obișnuite, mă îndoiesc că Pilat ar fi ezitat atât de mult să execute un agitator. Ocazia este însă specială, ajunul Paștelui, cea mai sfântă sărbătoare a iudeilor. Mai mult, Paștele
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
menționează câteva cazuri aparte când au fost eliberați prizonieri (De la fondarea Romei 5.13.8). Arhelau, Fiul lui Irod, proaspăt numit etnarh al Iudeii și Samariei (4 î.C.), a aprobat cererea poporului de a elibera mai mulți prizonieri (Josephus, Antichități iudaice 17.204). Și Josephus spune că Albinus (62-64 d.C.), procurator al întregului regat peste care domnise anterior Irod, a eliberat mai mulți prizonieri când își pregătea ieșirea din funcție, ceva asemănător cu iertarea prezidențială last-minute. Un document oficial, datând
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
era mai potrivit să-l elibereze decât să facă din el un martir. Așadar, mai marii preoților au încurajat mulțimea să ceară eliberarea lui bar Abba sau Baraba (despre mulțimile zgomotoase protestând în fața autorității romane, vezi Fap 24,1; Josephus, Antichități iudaice 18.264-273). Dacă Isus din Nazaret nu trebuia eliberat, atunci ce trebuia să facă guvernatorul cu el? Alternativele era foarte clare: fie execuția, fie închisoarea. Pilat forțează mulțimea să ia o decizie. În felul acesta, el se putea „spăla
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
unui rege (Mc 15,18-19). Scena este întregită de momentul când îi oferă lui Isus, aflat deja pe moarte, oțet și fiere (Mc 15,23; Lc 23,36), imitând cu această băutură vinul condimentat servit de obicei regilor. Izvoare din antichitatea târzie descriu în mod asemănător episoade de același gen. Un episod asemănător batjocoririi lui Isus ca rege se găsește în Filon, un contemporan puțin mai în vârstă. Cu ocazia vizitei regelui Agripa la Alexandria, poporul a luat un lunatic numit
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
procesului juridic intentat lui Isus sunt demne de încredere. Cele mai multe dintre obiecțiile cunoscute, așadar, tind spre ceva destul de diferit de raționamentul istoric sănătos. Răstignirea lui Isus Isus a fost dat la moarte prin răstignire, o formă de execuție practicată din antichitatea târzie, prin care o persoană era legată sau bătută în cuie, pe un stâlp sau pe o cruce. A fi răstignit înseamnă, literal, „legat de un par”. Crucificarea a fost practicată în zona estică a Mediteranei cu mult înainte să
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
Alexandru Ianeu (care a domnit între 102-76 î.C.) care - ne spune Josephus - a răstignit, într-o singură ocazie, un mare număr de farisei care i se împotriviseră și încheiaseră alianță cu un dușman străin (Războaiele iudaice 1.97-98; cf. Antichități iudaice 13.380). Mărturia lui Josephus ne ajută să explicăm o informație din manuscrisele de la Marea Moartă care, într-un pesharim (un tip de interpretare scripturistică comună în manuscrisele de la Qumran) îl menționează pe „Leul mâniei” (care se referă la
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
se referă la Alexandru Ianeu) care „obișnuia să atârne oamenii de vii” (4Q169 fragmentul 3-4, coloana I, linia 7). Această precizare ar putea fi foarte bine o aluzie la incidentul înregistrat de Josephus. Într-adevăr, practicarea răstignirii în Israel în antichitatea târzie, atât de autoritățile iudaice, cât și de cele romane, a influențat înțelegerea textului Dt 21,22-23: „Dacă cineva comite un păcat vrednic de moarte și este omorât, spânzurat de un lemn, să nu rămână noaptea cadavrul lui pe lemn
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
37; Mc 15,26; Lc 23,38) scrisă în mai multe limbi, care îl prezenta pe Isus drept „Regele iudeilor”. Descrierea „Regele iudeilor” este de proveniență romană și, la origine, i-a fost atribuită lui Irod cel Mare (cf. Josephus, Antichități iudaice 15.409: „regele iudeilor, Irod”). După cum am precizat deja, acest calificativ nu a apărut în mediile creștine, deoarece creștinii se raportau la Isus cu titluri diferite. Importanța acestui titulus derivă din aceea că el confirmă conștiința mesianică a lui
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
nu Cezar este divi filius („fiul lui Dumnezeu”, făcând aluzie la titlul latin al marelui împărat Augustus), ci Isus. Implicații teologice Iată câteva dintre variatele implicații teologice ale morții lui Isus. Din perspectiva iudaică, definită de trăsăturile mesianismului popular din antichitatea târzie, Isus este un Mesia ratat. Așa cum reiese din câteva scrieri din această perioadă, se presupunea că Mesia trebuie să triumfe împotriva dușmanilor lui Israel. Cei de la Qumran, cel puțin după cum rezultă din Sulul Războiului și alte scrieri asemănătoare, credeau
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
știau unde să se reîntoarcă pentru a-l plânge lângă mormânt. Dar ar trebui să ținem cont că o povestire inventată despre îngroparea lui Isus i-ar pune cu siguranță ca martori principali pe bărbați, nu pe femei, care, în antichitatea târzie, nu se bucurau de o credibilitate prea mare. În plus, istoria mormântului lui Isus primește o importantă confirmare în Paul, care vorbește despre înmormântarea lui Isus (1Cor 15,3-4). Când acesta spune că Isus „a fost îngropat”, are în
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
mai speculative și confuze, se datorează lipsei de cunoaștere a practicilor de înmormântare iudaice sau atitudinii condescendente a cercetătorilor moderni și a scriitorilor de pseudo-istorie când evaluează povestirile din izvoarele antice. Aceștia emit ipoteze nefondate despre evreii din Palestina din antichitatea târzie, presupunând că grija față de locul de înmormântare și păstrarea unei amintirii vii a celui decedat, fie nu suscitau niciun interes contemporanilor lui Isus, fie depășeau priceperile lor. Vom descoperi în continuare că examinarea practicilor de înmormântare iudaice, a documentelor
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
că grija față de locul de înmormântare și păstrarea unei amintirii vii a celui decedat, fie nu suscitau niciun interes contemporanilor lui Isus, fie depășeau priceperile lor. Vom descoperi în continuare că examinarea practicilor de înmormântare iudaice, a documentelor istorice din antichitatea târzie și a datelor arheologice ne oferă motive mai mult decât suficiente pentru a considera că relatările din evangheliile Noului Testament sunt mărturii istorice avizate și credibile. Așa cum o descriu evangheliile, înmormântarea lui Isus nu este o legendă sau o
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
Muntele Templului și noul sanctuar. Conform lui Josephus, Irod „a pregătit o mie de care pentru a transporta pietrele” pentru templu și a utilizat „zece mii dintre cei mai pricepuți meșteri”, angajându-i „pe unii ca zidari, pe alții ca tâmplari” (Antichități iudaice 15.390). Muntele Templului era enorm (și încă este) și includea o serie de clădiri și colonade, sanctuarul fiind cea mai impresionantă dintre toate structurile. Josephus scoate în evidență mărimea și frumusețea pietrelor (cf. Antichități iudaice 15.399; cf.
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
pe alții ca tâmplari” (Antichități iudaice 15.390). Muntele Templului era enorm (și încă este) și includea o serie de clădiri și colonade, sanctuarul fiind cea mai impresionantă dintre toate structurile. Josephus scoate în evidență mărimea și frumusețea pietrelor (cf. Antichități iudaice 15.399; cf. Mc 13,1: „Învățătorului, iată ce pietre și ce construcții!”). Deși sanctuarul și celelalte structuri principale au fost terminate în timpul lui Irod, lucrările la Muntele Templului au continuat până în anul 64 î.C., respectiv în perioada
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
fost înfășurat și înmormântat (Fap 5,6); la fel și Tabita care „s-a îmbolnăvit și a murit. După ce au spălat-o au pus-o în camera de sus” (Fap 9,37). Pe lângă aceasta, de obicei, cadavrul era parfumat (Josephus, Antichități iudaice 15,16; pentru arome, vezi Antichități iudaice 17.196-199; In 19,39-40). Ziua îngropării constituia și prima din cele șapte zile de doliu (Semahot 12.1). Istoricul evreu din primul secol, Josephus Flavius, când vorbea despre moartea, îngroparea și
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
la fel și Tabita care „s-a îmbolnăvit și a murit. După ce au spălat-o au pus-o în camera de sus” (Fap 9,37). Pe lângă aceasta, de obicei, cadavrul era parfumat (Josephus, Antichități iudaice 15,16; pentru arome, vezi Antichități iudaice 17.196-199; In 19,39-40). Ziua îngropării constituia și prima din cele șapte zile de doliu (Semahot 12.1). Istoricul evreu din primul secol, Josephus Flavius, când vorbea despre moartea, îngroparea și funeraliile lui Irod cel Mare (mort în
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
lui Irod, care a supraviețuit] a ținut doliu șapte zile din respect pentru tatăl său - obiceiul țării prescria acest număr de zile - și apoi, după ce a dat de mâncare mulțimii și a pus capăt doliului, a urcat la templu” (Josephus, Antichități iudaice 17.200). Cutuma doliului de șapte zile vine chiar din Scriptură: Iosif „a ținut un bocet de șapte zile pentru tatăl său” (Gen 50,10); cu privire la rămășițele regelui Saul și ale fiului său, israeliții „au luat oasele lor, le-
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
sunt obiceiurile de înmormântare ale poporului evreu. Dar, și-a îngropat poporul evreu întotdeauna morții? Era înmormântarea importantă pentru ei? Erau în stare să-i lase neîngropați pe unii dintre semeni precum ucigașii osândiți? Necesitatea înmormântării În universul mediteranean al antichității târzii, îngroparea corespunzătoare a morților era privită ca o datorie sacră, în special în cultura și religia poporului evreu. Primul motiv îl constituia chiar prețuirea celui mort. Însemnătatea grijii față de morți și îngroparea lor cuviincioasă este confirmată din plin în
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
Ponțiu Pilat, a fost pus în mormânt, așa cum susțin evangheliile Noului Testament. După cum vom vedea, dovezile sugerează că Isus a fost într-adevăr îngropat, conform uzanței iudaice, tolerată de romani, și viziunii exprimate în toată literatura creștină și necreștină din antichitatea târzie. De fapt, nu există nici măcar o singură probă datând din antichitate care să susțină ideea că Isus nu a fost îngropat și, de aceea, e și mai curios cum astfel de opinii și zvonuri încă persistă. O descoperirea importantă
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]
-
După cum vom vedea, dovezile sugerează că Isus a fost într-adevăr îngropat, conform uzanței iudaice, tolerată de romani, și viziunii exprimate în toată literatura creștină și necreștină din antichitatea târzie. De fapt, nu există nici măcar o singură probă datând din antichitate care să susțină ideea că Isus nu a fost îngropat și, de aceea, e și mai curios cum astfel de opinii și zvonuri încă persistă. O descoperirea importantă din 1968 a unui osuar (osuarul nr. 4 din Mormântul 1, de la
Ultimele zile din viaţa lui Isus : ce s-a întâmplat cu adevărat by Craig A. Evans, N. T. Wright () [Corola-publishinghouse/Science/101017_a_102309]