10,805 matches
-
de pe scenă (veți fi martori ai unei întâmplări care altcum ar părea de necrezut), dar în același timp cere implicarea spectatorilor și le adresează obișnuitul apel de a păstra liniștea ca pe un îndemn de a nu precipita declanșarea mecanismului tragic (cât mai multă tăcere ; să nu treziți Tragedia care încă nu se mișcă îndărătul perdelei... își va desface în curând ghearele). Publicului i se solicită simpatia și i se amintește că dincolo de aparența primitivă a eroilor se ascund trăiri etern
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
salvat, omul triumfă împotriva destinului, tragedia fiind astfel anulată. Într-o scrisoare din 7 octombrie 1951 către Radu Stanca, Ion Negoițescu contestă concepția despre destin din Oedip salvat, diferită de cea exprimată în altă lucrare a dramaturgului din 1947, comedia tragică Dona Juana . Aidoma lui Schiller în Logodnica din Messina, autorul român ar fi căzut de data aceasta în greșeala de a elimina acel sens obscur, de esență irațională a lumii, a destinului. În timp ce Schiller înlocuia destinul cu hazardul, Radu Stanca
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
a evenimentelor. După părerea lui, cererea zeilor ca Oedip să ucidă din nou ar trebui să fie motivată, iar nu arbitrară : ar fi de dorit ca eroul să acționeze drept unealtă a celor de sus pentru a sancționa o vină tragică a lui Eumet. Oedip ar putea să se revolte împotriva destinului, dar acesta ar trebui să se împlinească pentru efectul tragic al spectacolului, cu toate că eroul l-ar depăși și astfel l-ar învinge. Criticul oferă chiar soluții de detaliu pentru
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
ar fi de dorit ca eroul să acționeze drept unealtă a celor de sus pentru a sancționa o vină tragică a lui Eumet. Oedip ar putea să se revolte împotriva destinului, dar acesta ar trebui să se împlinească pentru efectul tragic al spectacolului, cu toate că eroul l-ar depăși și astfel l-ar învinge. Criticul oferă chiar soluții de detaliu pentru un deznodământ adecvat concepției tradiționale cu privire la tragic. Antigona, glasul orb al destinului, ar putea să-l înșele pe Oedip schimbând ploștile
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
să se revolte împotriva destinului, dar acesta ar trebui să se împlinească pentru efectul tragic al spectacolului, cu toate că eroul l-ar depăși și astfel l-ar învinge. Criticul oferă chiar soluții de detaliu pentru un deznodământ adecvat concepției tradiționale cu privire la tragic. Antigona, glasul orb al destinului, ar putea să-l înșele pe Oedip schimbând ploștile, ceea ce ar duce la otrăvirea lui Eumet. Oedip ar muri la rândul său după ce ar bea din aceeași apă otrăvită, iar în timpul agoniei și-ar face
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
ar deveni complice al tragediei, implicarea sporită readucând în gustul contemporanilor această formă teatrală în care eroul este angajat total, de vreme ce actele lui sunt definitive și angrenează un univers întreg. Radu Stanca proclamă superioritatea tragediei asupra celorlalte genuri dramatice. Între tragic și comic există, potrivit autorului, o diferență de sferă noțională, prin care tragicul stăpânește un domeniu mult mai larg decât comicul. Tragicul angajează personalitatea umană în întregul ei și devine, astfel, o atitudine față de lume și de viață, pe când comicul
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
în totalitatea ei : în afara rațiunii ar fi posibilă doar o stare traumatică specifică dramei. Aflat în directă legătură cu conștiința de sine, tragicul se dezvoltă doar când aceasta a ajuns la maturitate. Luciditatea și dezvoltarea spirituală îl caracterizează pe eroul tragic modern. El nu mai poate fi considerat o victimă a unor forțe mistice sub imperiul cărora ar acționa, o jucărie a destinului înțeles ca forță determinantă. Concepția modernă a tragediei presupune înlocuirea destinului cu conștiința de sine : eroul modern vrea
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
presupune înlocuirea destinului cu conștiința de sine : eroul modern vrea să acționeze, nu fiindcă ar fi silit de destin, ci pentru că e liber, fiind conștient de sine, să acționeze. Caracterul voluntar, deci liber al faptelor sale îl înnobilează pe eroul tragic modern care provoacă cu înverșunare, iar nu doar acceptă lupta cu forțele contrare. Pentru Radu Stanca, patosul tragic este patosul lucidității, iar eroul tragic, cuprins de un adevărat extaz al lucidității sale, este un clarvăzător și această clarviziune îl umple
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
destin, ci pentru că e liber, fiind conștient de sine, să acționeze. Caracterul voluntar, deci liber al faptelor sale îl înnobilează pe eroul tragic modern care provoacă cu înverșunare, iar nu doar acceptă lupta cu forțele contrare. Pentru Radu Stanca, patosul tragic este patosul lucidității, iar eroul tragic, cuprins de un adevărat extaz al lucidității sale, este un clarvăzător și această clarviziune îl umple de-o mândrie, a învingătorului. Chiar moartea lui reprezintă triumful suprem, un act de vitalitate prin care ideea
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
conștient de sine, să acționeze. Caracterul voluntar, deci liber al faptelor sale îl înnobilează pe eroul tragic modern care provoacă cu înverșunare, iar nu doar acceptă lupta cu forțele contrare. Pentru Radu Stanca, patosul tragic este patosul lucidității, iar eroul tragic, cuprins de un adevărat extaz al lucidității sale, este un clarvăzător și această clarviziune îl umple de-o mândrie, a învingătorului. Chiar moartea lui reprezintă triumful suprem, un act de vitalitate prin care ideea de om iese întotdeauna victorioasă în
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
de un adevărat extaz al lucidității sale, este un clarvăzător și această clarviziune îl umple de-o mândrie, a învingătorului. Chiar moartea lui reprezintă triumful suprem, un act de vitalitate prin care ideea de om iese întotdeauna victorioasă în lupta tragică. Eroul, care îmbrățișează cauza umanității, se eliberează prin moarte de tragedia lui, având conștiința precisă a acestei eliberări. Tragicul modern ar avea, așadar, un sens eliberator, ceea ce l-ar face să fie profund optimist. Cu deznodământul ei mai apropiat, parcă
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
am ignorat, ci pentru că aduce un element de originalitate în interpretarea scenică a unui motiv antic. Discutabil, sub aspect estetic și ideatic în multe din scrierile lui, Paul Everac este interesant într-o lucrare dramatică mai puțin cunoscută. În schița tragică în 15 scene Ifigenia în Tauris - scrisă în 1952, reprezentată în 1965 la televiziune, iar în 1969 pe scena teatrului „Lucia Sturdza- Bulandra”, și publicată în 1971 -, el pornește de la creația omonimă a lui Euripide, una din puținele tragedii eline
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
similară, personajele lui Everac reacționează în același fel : Ifigenia se interesează din ce loc sunt viitoarele victime (De unde veniți ?), în timp ce Oreste îi contestă disprețuitor dreptul de a cere o astfel de informație (Nu te privește pe tine - scena 14). Schița tragică a dramaturgului român oferă astfel destule ecouri din tragedia antică luată drept model. Dincolo de astfel de analogii generale sau de detaliu, Paul Everac reține din tragedia lui Euripide doar trăsăturile acceptabile pentru cititorii secolului al XX-lea. El înlătură multe
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
pline de nostalgie pentru ținutul fericit al copilăriei adresate de Ifigenia regelui Toas, drept argument pentru rugămintea ei de a fi lăsată să se întoarcă pe meleagurile natale spre a-și regăsi familia pierdută (scena 15). Modificând deznodământul schiței sale tragice, Everac exclude implicit soluția artificială a originalului bazată pe un procedeu drag anticilor, dar greu de admis pentru moderni. La Euripide conflictul se rezolvă fericit doar prin apariția ex machina a zeiței Atena care îl determină pe regele barbar să
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
ale înlănțuirii nefaste a întâmplărilor, dar și a propriei incapacități de a-și face cunoscute intențiile și de a se înțelege cu semenii lor. Eliminând majoritatea elementelor și procedeelor dramaturgiei antice socotite drept artificiale de către moderni, Paul Everac reintroduce spiritul tragic într-o tragedie elină cu încheiere fericită atipică. Locul fatalității este luat de impasul comunicării între oameni, problemă de actualitate pentru publicul secolului al XX-lea. Eșecul filosofiei În piesele Socrate, Platon și Diogene câinele (1974), consacrate raporturilor dintre viață
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
atenienii ? Când l-au condamnat sau când l-au revendicat pe Socrate, o dată ce, la puțină vreme după execuție, ei i-au exilat pe acuzatori și i-au ridicat filosofului o statuie în sala de procesiuni (p. 33). Piesa consacrată sfârșitului tragic al gânditorului se întemeiază pe nedumeririle prezentate în secvența expozitivă. Lucrarea dramatică a autorului modern are la bază câteva din cele mai cunoscute texte antice cu privire la Socrate. Întâmplările cu alură anecdotică sunt extrase în mare parte din capitolul consacrat filosofului
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
cu sine (p. 139). Departe de a fi sensibili la acest argument, cei însărcinați cu ordinea publică îl batjocoresc pe gânditorul-rebel, ceea ce determină reacția virulentă a chitaristului în apărarea victimei. Confruntarea iscată în jurul butoiului se încheie cu moartea muzicianului, eveniment tragic care modifică radical viața lui Diogene, obligându-l să-și verifice validitatea ideilor în lumea reală. Deși neimplicat în vreun fel în sfârșitul tânărului adept înjunghiat cu cuțitul său, filosoful cu oroare de violență se vede acuzat de omor, fapt
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
Clitemnestra la întoarcerea lui de la Troia. În ceea ce-l privește, Iosif Naghiu este interesat îndeosebi de circumstanțele revenirii lui Agamemnon la Micene după victoria în războiul troian, împrejurări pe care le reinterpretează în piesa Misterul Agamemnon (1981). În farsa sa tragică subintitulată afacere mitologică în trei acte, dramaturgul român imaginează sosirea regelui în palatul unde toți cei apropiați joacă zilnic într-un spectacol despre uciderea lui. Ca și în piesa lui Anouilh Tu étais si gentil quand tu étais petit, jucată
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
cu corul de actori (Oamenii nu vor altceva decât să sufere împreună cu voi, să vă compătimească timp de două-trei ore și pe urmă să plece liniștiți acasă - I, p. 14). În culmea prosperității, coreuții se află în căutare de subiecte tragice pentru că lumea riscă să se plictisească într-o bună zi (III, p. 81). Oedip însuși își exprimă din nou vechea aspirație de a intra în tagma actorilor - oameni care se dau drept alți oameni în fața oamenilor... și totuși oameni adevărați
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
și derutant al informațiilor vizuale privitoare la evenimentele actuale -, piesa lui Vlad Zografi reintră în cele din urmă în vadul tragediei antice. Omul și destinul La o distanță de trei decenii una de cealaltă, apar două monografii românești despre marii tragici elini : Eschil de Alice Voinescu (1946) și Sofocle și condiția umană de Zoe Dumitrescu-Bușulenga (1974). Autoarele provin din lumea universitară bucureșteană : prima predă istoria teatrului la Conservatorul de muzică și artă dramatică, a doua explică literatura universală și comparată la
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
de ce nașterea tragediei este esențială în cultura greacă. Concentrându-se asupra ființei celei mai slabe din univers și întrebuințând stilul dramatic, în stare să exprime natura dinamică a omului înfiripată din tensiunea dintre trupul și sufletul său (p. 9), creațiile tragice promovează un tip uman nou. Până la ivirea tragediei, omul care suferă se confundă împreună cu celelalte făpturi în mecanismul cosmic. Eroul tragic se actualizează ca entitate reală, pentru că, în clipa faptei sale, el se înființează de sine stătător (p. 17). Pline
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
în stare să exprime natura dinamică a omului înfiripată din tensiunea dintre trupul și sufletul său (p. 9), creațiile tragice promovează un tip uman nou. Până la ivirea tragediei, omul care suferă se confundă împreună cu celelalte făpturi în mecanismul cosmic. Eroul tragic se actualizează ca entitate reală, pentru că, în clipa faptei sale, el se înființează de sine stătător (p. 17). Pline de suferința oamenilor și a zeilor, miturile se află în faza pasivității, fiind stăpânite de conștiința soartei ineluctabile (p. 20). Tragedia
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
aparține încă epocii mitice, în opera lui se naște omul liber și răspunzător care realizează tendințele idealiste ale veacului al V-lea (p. 34). Partea centrală a lucrării urmărește în cele șapte tragedii eschiliene păstrate până astăzi etapele ivirii omului tragic în lupta sa cu concepțiile trecutului și în silința de a găsi graiul și gestul propriu, desprinzându-se de simțirea lirică (p. 34). Cu o formă primitivă, mai apropiată de cantată decât de dramă, Suplicantele prezintă înfruntarea dintre două grupuri
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
a realității, Perșii înfățișează victoria grecilor asupra năvălitorilor asiatici din perspectiva celor înfrânți, durerea acestora conferind istorisirii coloritul obiectivității. Vinovat de a fi încălcat hotarele elene garantate de zei, Xerxes nu este adevăratul protagonist al dramei. În interpretarea propusă, eroul tragic se afirmă în lupta de la Salamina unde grecii înfruntă destinul spre a asigura izbânda democrației asupra despotismului : actul tragic îl săvârșește conștiința liberă a unui neam întreg (p. 103). Protagonistul din Cei șapte în fața Tebei corespunde profilului eroului tragic imaginat
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
Vinovat de a fi încălcat hotarele elene garantate de zei, Xerxes nu este adevăratul protagonist al dramei. În interpretarea propusă, eroul tragic se afirmă în lupta de la Salamina unde grecii înfruntă destinul spre a asigura izbânda democrației asupra despotismului : actul tragic îl săvârșește conștiința liberă a unui neam întreg (p. 103). Protagonistul din Cei șapte în fața Tebei corespunde profilului eroului tragic imaginat de Alice Voinescu. De la început, Eteocle respinge lamentația corului de femei și își îndeamnă concetățenii să lupte împotriva naturii
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]