10,805 matches
-
eroul tragic se afirmă în lupta de la Salamina unde grecii înfruntă destinul spre a asigura izbânda democrației asupra despotismului : actul tragic îl săvârșește conștiința liberă a unui neam întreg (p. 103). Protagonistul din Cei șapte în fața Tebei corespunde profilului eroului tragic imaginat de Alice Voinescu. De la început, Eteocle respinge lamentația corului de femei și își îndeamnă concetățenii să lupte împotriva naturii pasive a deznădejdii (p. 112). Adept al eroismului bărbătesc în fața resemnării feminine, el este omul cel nou care prin act
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
din valurile pătimirii (p. 113). Supus blestemului aruncat de Oedip asupra fiilor săi meniți să se ucidă reciproc, Eteocle organizează rezistența Tebei la asediul argienilor conduși de fratele lui care își atacă propria cetate pentru a-i cuceri tronul. Conflictul tragic apare în înfruntarea eroului cu soarta. Potrivit exegetei, acesta nu pătimește destinul ci îl recunoaște și consimte la el. Omului tragic, conștient de limitele proprii, soarta îi apare ca rost statornic, iar conștiința tragică se naște în actul liber al
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
Tebei la asediul argienilor conduși de fratele lui care își atacă propria cetate pentru a-i cuceri tronul. Conflictul tragic apare în înfruntarea eroului cu soarta. Potrivit exegetei, acesta nu pătimește destinul ci îl recunoaște și consimte la el. Omului tragic, conștient de limitele proprii, soarta îi apare ca rost statornic, iar conștiința tragică se naște în actul liber al adeziunii integrale la orânduirea nepătrunsă (p. 122). Eteocle luptă pentru libertatea de a-și realiza destinul. Lepădându-se de sine spre
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
pentru a-i cuceri tronul. Conflictul tragic apare în înfruntarea eroului cu soarta. Potrivit exegetei, acesta nu pătimește destinul ci îl recunoaște și consimte la el. Omului tragic, conștient de limitele proprii, soarta îi apare ca rost statornic, iar conștiința tragică se naște în actul liber al adeziunii integrale la orânduirea nepătrunsă (p. 122). Eteocle luptă pentru libertatea de a-și realiza destinul. Lepădându-se de sine spre a se regăsi în rostul rânduirii eterne, el depășește stadiul suferinței primitive (p.
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
răspunderea de a împlini rânduiala destinului (p. 133). În Prometeu înlănțuit protagonist este titanul pedepsit pentru că a susținut cauza oamenilor cărora le-a dăruit focul. În această interpretare, oricât de cumplită ar fi suferința lui, ea nu este cu adevărat tragică cât rămâne doar pătimire, important fiind caracterul activ al jertfei prometeice (p. 166). La început, figura eroului e actualizată prin povestirea întâmplărilor care au iscat mânia lui Zeus și prin mărturisirea sentimentelor față de omenire. Dat fiind că tragedia se naște
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
Prometeu descoperă înlănțuirea precisă și necesară între întâmplările viitoare, asfel că oarba fatalitate se preschimbă în lege. Prevăzând hotărârile sorții, titanul proiectează peste haosul lor o ordine, o succesiune necesară (p. 171). Dincolo de tensiunea între cei doi rivali nemuritori, conflictul tragic presupune lupta spiritului cu absolutul. Vina titanului stă în actul intim de a fi atins sfera Absolutului, dar tot de aici vine și mântuirea lui când eroul descifrează rânduiala cosmică și sensul existenței (p. 173). Nefiind nici răzvrătire stearpă, nici
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
ca și prin întemeierea personalității în fapta eroică a cugetului. Pe de altă parte, spiritul elin se face simțit într-o tragedie în care geniul etern omenesc biruie haosul (p. 175). Orestia dezvăluie pe larg concepția eschiliană despre relația eroului tragic cu destinul, așa cum o descifrează Alice Voinescu. Din legenda bazată pe o concepție religioasă primitivă dramaturgul alege momentele cu care poate construi morala nouă a omului tragic. În locul unității rasiale și al legii talionului, centrală devine problema răspunderii omului în
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
biruie haosul (p. 175). Orestia dezvăluie pe larg concepția eschiliană despre relația eroului tragic cu destinul, așa cum o descifrează Alice Voinescu. Din legenda bazată pe o concepție religioasă primitivă dramaturgul alege momentele cu care poate construi morala nouă a omului tragic. În locul unității rasiale și al legii talionului, centrală devine problema răspunderii omului în contextul întâmplărilor care-l covârșesc (p. 182). Uciderea unei ființe spre a răzbuna moartea alteia nu satisface nevoia de dreptate a vremurilor noi. Vina lui Oreste nu
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
tainică, străină (p. 234), ea întrupează ființa omenească într-un stadiu elementar, violența și cruzimea ei fiind manifestările sublimate ale puterilor oarbe din natură ce-și fac drum prin temperament (p. 237). Nici Agamemnon nici Clitemnestra nu sunt adevărați eroi tragici înzestrați cu acel grad de conștiință în care omul e capabil de autodeterminare (p. 246). Antagonismul dintre soți anunță conflictul tragic din spiritul fiului lor Oreste. Dat fiind procesul lent de desprindere a omului din mediul în care individualitatea plutește
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
oarbe din natură ce-și fac drum prin temperament (p. 237). Nici Agamemnon nici Clitemnestra nu sunt adevărați eroi tragici înzestrați cu acel grad de conștiință în care omul e capabil de autodeterminare (p. 246). Antagonismul dintre soți anunță conflictul tragic din spiritul fiului lor Oreste. Dat fiind procesul lent de desprindere a omului din mediul în care individualitatea plutește încă fără o conștiință proprie, pregătirea actului tragic impune forma trilogiei în stare să întârzie concentrarea dramatică a eroului (p. 248
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
care omul e capabil de autodeterminare (p. 246). Antagonismul dintre soți anunță conflictul tragic din spiritul fiului lor Oreste. Dat fiind procesul lent de desprindere a omului din mediul în care individualitatea plutește încă fără o conștiință proprie, pregătirea actului tragic impune forma trilogiei în stare să întârzie concentrarea dramatică a eroului (p. 248). Choephorele, a doua parte a Orestiei, se axează pe acțiunile fiului care își face datoria de a-și răzbuna tatăl prin uciderea mamei criminale. Întâlnirea dintre protagonistul
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
întâlnirii dintre mamă și fiu în care succesiunea rapidă a replicilor traduce concentrarea lăuntrică. Ezitând în fața poruncii destinului, Oreste ar vrea să știe dacă are dreptul să-și ucidă mama. În această îndoială se manifestă conștiința umană, care prin fapta tragică se descătușează de legea oarbei determinări : ea duce la formularea limpede, rațională, a problemei morale propriu-zise (p. 280). Persona litatea eroului se încheagă prin întrebarea care îl smulge din uniformitatea conștiinței rasiale : în clipa când își înalță capul peste nivelul
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
formularea limpede, rațională, a problemei morale propriu-zise (p. 280). Persona litatea eroului se încheagă prin întrebarea care îl smulge din uniformitatea conștiinței rasiale : în clipa când își înalță capul peste nivelul vieții determinate, proiectând actul conștiinței sale libere, apare omul tragic care își cucerește Eul în suferință (p. 281). Uciderea Clitemnestrei este fapta destinului, dar Oreste este un instrument răspunzător. Scena furiilor înfățișează trezirea morală a eroului care își caută altă justificare decât dreptatea răzbunării. În opinia lui Alice Voinescu, zbuciumul
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
ci luciditatea. Oreste își asumă vina pentru faptele lui cu eroismul riscului total (p. 284). Dintre personaje, Electra are o natură exclusiv lirică, căci în pofida agitației, nu iese din ordinea firească : o dată ce împlinește morala curentă, fata nu e o figură tragică, ci de un adânc patetism (p. 287). În schimb, Oreste reprezintă eroul tragic prin excelență, ridicat din curajul întrebării care îl lasă fără niciun suport față în față cu Destinul (p. 289). Din omul mitic prins în determinismul cosmic, victimă
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
p. 284). Dintre personaje, Electra are o natură exclusiv lirică, căci în pofida agitației, nu iese din ordinea firească : o dată ce împlinește morala curentă, fata nu e o figură tragică, ci de un adânc patetism (p. 287). În schimb, Oreste reprezintă eroul tragic prin excelență, ridicat din curajul întrebării care îl lasă fără niciun suport față în față cu Destinul (p. 289). Din omul mitic prins în determinismul cosmic, victimă pasivă a sorții, Eschil îl creează pe omul tragic al suferinței active (p.
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
schimb, Oreste reprezintă eroul tragic prin excelență, ridicat din curajul întrebării care îl lasă fără niciun suport față în față cu Destinul (p. 289). Din omul mitic prins în determinismul cosmic, victimă pasivă a sorții, Eschil îl creează pe omul tragic al suferinței active (p. 290). În ultima parte a trilogiei, Eumenidele, se înfruntă zeii vechi și noi spre a tranșa problema vinovăției lui Oreste. Divinități htonice, eriniile urmăresc sancționarea matricidului potrivit legii talionului ; în timp ce olimpianul Apolo susține, cu argumente biologice
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
p. 309). Atena votează pentru achitare, invocând bunătatea, adică dreptatea care nu răsplătește răul ci îl tămăduiește (p. 315). Ea determină transformarea eriniilor în protectoarele cetății și transfigurarea mecanismului sterp al răzbunării în dinamismul fecund al iubirii (p. 321). Caracterul tragic al Orestiei nu dispare prin achitarea matricidului. În această interpretare, existența tragică nu este definită de suferință, ci de lupta eroică a omului cu destinul. Evoluția lui Oreste permite descifrarea concepției eschiliene mai ales că textul ne-a parvenit integral
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
răsplătește răul ci îl tămăduiește (p. 315). Ea determină transformarea eriniilor în protectoarele cetății și transfigurarea mecanismului sterp al răzbunării în dinamismul fecund al iubirii (p. 321). Caracterul tragic al Orestiei nu dispare prin achitarea matricidului. În această interpretare, existența tragică nu este definită de suferință, ci de lupta eroică a omului cu destinul. Evoluția lui Oreste permite descifrarea concepției eschiliene mai ales că textul ne-a parvenit integral, iar autorul a ajuns aici la o concepție matură. Inițial instrument în
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
ucis-o eu pe drept ?” - trădează o îndoială cercetătoare, ruptura echilibrului lăuntric și conflictul (p. 323). Tragedia depășește mitul prin adâncirea raportului dintre om și voința insondabilă de care el depinde (p. 323). Personajul legendar împlinea orbește voința soartei. Eroul tragic opune rezistență forței străine și se definește ca entitate de sine stătătoare, care preia întreaga răspundere a actului, săvârșind liber crima (p. 324). El știe că are o datorie pe care consimte să o împlinească, chiar dacă n-o înțelege pe
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
În concluziile monografiei, exegeta revine asupra ideii că Eschil incarnează spiritul veacului al V- lea, căci din vechea lume stăpânită de un implacabil determinism, plăsmuiește un univers nou, cârmuit de legea morală (p. 331). În opera lui se ivește omul tragic, care înfruntă soarta, și se afirmă pentru prima oară într-un univers determinat o conștiință liberă (p. 331). Eroismul și aspirația spre libertate definesc concepția tragismului configurată de dramaturgul născut în generația luptătorilor de la Salamina. Doar întâlnirea cu absolutul destinului
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
eschiliene se află destinul ce domină cosmosul, Alice Voinescu crede că relevant este interesul pasionat pentru soarta individului (p. 335). Noutatea creației eschiliene nu constă într-o dramatizare exterioară prin punerea în scenă a întâmplărilor mitice, ci în nașterea omului tragic din actul dramatic al luptei cu destinul (p. 342). Exegeta punctează câteva elemente cheie în evoluția tragediei. Corul reprezintă glasul conștiinței obștești tradiționale, fundal de ordine de valori statornicită din care se desprinde eroul, iar pe măsură ce el se afirmă în
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
înfățișarea legii morale care îi urmărește pe păcătoși, pe când conștiința devine purtătoarea noului sens etic (p. 350). Omul fiind în întregime activ, fapta lui e liberă, iar lipsa de măsură se lasă biruită de propria conștiință a păcătosului în clipa tragică (p. 350). Pentru Alice Voinescu, tragedia eschiliană reprezintă data nașterii spiritului european, căci aici, prima dată, o conștiință individuală, identificându-se cu nevoile mulțimii și purificându-le în lumina cugetului, le-a smuls din finalitatea pragmatică a vieții biologice și
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
laolaltă trădează meditația neîntreruptă asupra condiției umane, lucidă și amară ca a unui modern (p. 40). Pentru cei vechi, observă exegeta, nefericirea muritorilor se datorează hotărârilor de neînțeles ale sorții sau mâniei zeilor, uneori atrasă de faptele reprobabile ale oamenilor. Tragicii investighează în profunzime raporturile dintre om și soartă. La Sofocle lumea se reduce, esențializându-se, la eroul tragic adus în prim plan asupra căruia destinul nu se mai prăvale, ca o stihie, inevitabil (p. 44). În condițiile raționalizării din secolul al
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
cei vechi, observă exegeta, nefericirea muritorilor se datorează hotărârilor de neînțeles ale sorții sau mâniei zeilor, uneori atrasă de faptele reprobabile ale oamenilor. Tragicii investighează în profunzime raporturile dintre om și soartă. La Sofocle lumea se reduce, esențializându-se, la eroul tragic adus în prim plan asupra căruia destinul nu se mai prăvale, ca o stihie, inevitabil (p. 44). În condițiile raționalizării din secolul al V-lea, dramaturgul caută să înțeleagă condiția omului eliberat față cu sine și cu soarta (p. 44
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]
-
44). Spre a descifra cauzele căderii, aflate înăuntrul sau în afara omului, determinate de simpla întâmplare sau explicabile prin răspunderi de ordin moral și spiritual, Sofocle recurge la noi decupaje în clasicele mituri. El demontează opțiunile personajelor care duc la sfârșituri tragice și restabilesc armonia universului prin moarte și expiere, prin împlinirea legii, prin sacrificiu de sine sau prin înțelepțire (p. 45). Reale sau iluzorii, aceste alegeri exprimă capacitatea de răspundere morală a eroilor dependentă de treapta pe care ei se află
În dialog cu anticii by Alexandra Ciocârlie () [Corola-publishinghouse/Journalistic/836_a_1585]