9,201 matches
-
cetățeni este deosebit de importantă pentru cele două instituții europene care sunt foarte sensibile față de dimensiunea transnațională a legitimării politice 66: Comisia și Parlamentul. Acesta din urmă, printr-o declarație a președintelui său din 1992, afirmă că a sprijinit întotdeauna ideea Cartei Europene pentru Drepturi Sociale Fundamentale ale Lucrătorilor. Consideră, în plus, că acest document, care are nevoie de propuneri pentru a fi implementat, trebuie să facă parte din Tratatele europene. Cât privește stadiul actual, el este doar un document politic care
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
pe gestionarea pieței unice la un discurs în care Europa este înzestrată cu competențe în zonele politicii publice tipic sociale: "obiectivul nostru trebuie să fie crearea unui spațiu social european"70. Trendul care rezultă, așadar, din discursurile lui Delors, din Carta din anul 1989 și din declarațiile din Parlamentul European devine oficial prin clauza "Uniunea cetățenilor" cuprinsă în Tratatul Comunității Economice Europene, într-o nouă secțiune care se adaugă la capitolul pentru politicile sociale, ale cărui articole 117-121 au fost revăzute
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
înzestrate cu "instrumente pentru a răspunde noilor forme de governance democratică"82. De aici rezultă importanța, din punctul de vedere al procesului de construire a legitimității politice și constituționale înțeleasă în sensul puternic al cuvântul a governance democratice, a textului Cartei drepturilor fundamentale a Uniunii Europene, prin care status-ul cetățeanului european se ancorează în mod evident în status-ul universal al individului titular al drepturilor omului: De aici, importanța discutării Cartei europene a drepturilor fundamentale. Numai o Europă cu valori
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
sensul puternic al cuvântul a governance democratice, a textului Cartei drepturilor fundamentale a Uniunii Europene, prin care status-ul cetățeanului european se ancorează în mod evident în status-ul universal al individului titular al drepturilor omului: De aici, importanța discutării Cartei europene a drepturilor fundamentale. Numai o Europă cu valori comune și obiective politice pe care le poate atinge cu adevărat va fi în măsură să se confrunte cu provocările noului mileniu 83. Nu trebuie să ne scape din vedere faptul
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
drepturilor fundamentale. Numai o Europă cu valori comune și obiective politice pe care le poate atinge cu adevărat va fi în măsură să se confrunte cu provocările noului mileniu 83. Nu trebuie să ne scape din vedere faptul că anunțata Cartă a drepturilor fundamentale a Uniunii Europene se articulează în două părți, una care se referă la drepturile fundamentale înțelese în sens strict, iar cealaltă referitoare la drepturile cetățeanului, menită să consfințească în interiorul discursului juridic ancorarea semantică a drepturilor de cetățenie
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
strict, iar cealaltă referitoare la drepturile cetățeanului, menită să consfințească în interiorul discursului juridic ancorarea semantică a drepturilor de cetățenie europeană în cel mai amplu discurs al drepturilor omului 84. În cele din urmă, este important să subliniem modul în care Carta însăși va da formă încercării de natură exclusiv politică de ancorare la nivelul drepturilor omului a unui model de governance acela european care cuprinde sau, mai bine spus, care înțelege să cuprindă și o dimensiune cu caracter social, grupată în
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
legii -, ci și dreptul de fapt (Luhman, 1986), crearea democrației sau gestionarea afacerilor publice prin interpretarea normelor juridice (Schauer, 1993), participarea la definirea mediilor în care se aplică, eventuala rectificare a cursului politicilor publice. De aici, rolul fundamental atribuit textului Cartei drepturilor fundamentale, care, prin punctele comune la nivel de rule of law în interiorul unui sistem de governance democratică, ar trebui să inducă formarea identității politice. În viziunea prospectată "we, the people" se găsește nu atât la baza construirii republicii (Ackerman
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
apare între garantarea libertății individuale și protejarea welfare capătă o configurație diferită în fiecare țară în parte. Un indicator al hotărârii luate de unele țări de a introduce în constituție drepturile sociale, iar în alte cazuri de a insera în carta constituțională clauza "justiției sociale" definește numai un spațiu de acțiuni posibile în interiorul căruia este necesar ca legislatorul să definească în detaliu prioritățile și obiectivele politice (Sadurski, 2003a). Dimensiunea substanțială a democrației în ȚECE a fost deja influențată de discursul european
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
de acțiuni posibile în interiorul căruia este necesar ca legislatorul să definească în detaliu prioritățile și obiectivele politice (Sadurski, 2003a). Dimensiunea substanțială a democrației în ȚECE a fost deja influențată de discursul european în faza de tranziție democratică. Atât în textul cartelor constituționale, cât și în primele exemple de aplicare a instituției de control al constituționalității, ordinea din statele foste comuniste fusese regândită, ținându-se seama de input-urile normative provenite de la Consiliul Europei (Benoit-Rohmer, 2005)138. Comisia de la Veneția (a se
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
de control al constituționalității, ordinea din statele foste comuniste fusese regândită, ținându-se seama de input-urile normative provenite de la Consiliul Europei (Benoit-Rohmer, 2005)138. Comisia de la Veneția (a se vedea Benoit-Rohmer, 2005), instituită în interior, a controlat sistematic drafting-ul cartelor constituționale și utilizarea instrumentului de control jurisdicțional al constituționalității folosit de tribunalele ȚECE (Piana, 2003)139. Lista drepturilor pe care unele țări le cuprind în constituții a resimțit discursul drepturilor omului (Sadurski, 2003a). De fapt, unul dintre canalele prin care
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
însușindu-și termenii care fac să fie concordante definiția democrației și democrația constituțională ce își fondează propria legitimitate atât pe garanțiile de egalitate formală a cetățenilor, cât și pe tutela drepturilor esențiale, în special cele prevăzute ale ECHR și de Carta Socială Europeană. Identitatea europeană pentru Consiliul Europei = Drepturile omului + Rule of law + Democrația pluralistă Democrația + Rule of law + Drepturile omului + Protecția minorităților = Identitatea europeană în funcție de criteriile de la Copenhaga (criterii politice) Fig. 3.1 Ancorarea semantică a criteriilor de la Copenhaga în
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
trebuie să beneficieze mai înainte de orice de drepturi civile și politice. Egalitatea în fața legii este principiul necesar care trebuie protejat prin reformarea structurilor publice ale statului și prin politicile de luptă împotriva corupției. Dreptul individual care face referire semnificativă la Carta de la Nisa este dreptul de a avea acces la documente: Fiecare cetățean al Uniunii și fiecare persoană juridică rezidentă sau înregistrată în oficiile statelor membre are dreptul să aibă acces la documentele Parlamentului European, ale Consiliului Europei și ale Comisiei
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
acorduri care cuprind clauza de condiționalitate pentru drepturile omului, regăsită începând din 1995 în toate acordurile internaționale 163: Respectarea principiilor democratice și a drepturilor fundamentale ale omului stabilite prin Declarația universală a drepturilor omului (de Actul de la Helsinki și de Carta de la Paris) inspiră politicile interne și externe ale Comunității și constituie un element fundamental al acestor acorduri 164. Această abordare este dezvoltată mai târziu prin Acordul Cotonou semnat cu țările ACP (Africane, Caribiene și din zona Pacificului) întemeiat pe respectul
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
momentul de aprofundare a dimensiunii democratice a integrării europene nu este o înnoire a discursului asupra Convenției pentru Viitorul Europei. Ea a fost, de fapt, introdusă deja odată cu începerea discuțiilor asupra Cărții albe asupra governance, pornind de la posibilitatea utilizării textului Cartei drepturilor fundamentale ale Uniunii Europene pentru sporirea legitimității politice a instituțiilor comunitare 187. Totuși procesul scrierii Tratatului care instituie o constituție pentru Europa a fost în realitate caracterizat și de redefinirea competențelor politice ale instituțiilor comunitare și de reorganizarea legislației
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
out", identitatea față de interior cu identitatea față de exterior. Au fost create 11 grupuri, a căror definire ne permite să demonstrăm modul în care chestiunea definirii unui sistem de governance legitim a fost "dezagregată" în interiorul discursului politicii constituante: i. subsidiaritate; ii. Carta drepturilor fundamentale; iii. personalitate juridică; iv. parlamente naționale v. competențe împărtășite; vi. Governance economică; vii. acțiune externă; viii. apărare; ix. simplificare; x. libertate, securitate și justiție; xi. Europa socială 193. Fiecare problemă a fost încredințată unui grup de experți, reprezentanți
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
la solidaritate și la respectul reciproc între popoare, la comerțul liber și echitabil, la eliminarea sărăciei și la protejarea drepturilor omului, în special a drepturilor copiilor, și la o riguroasă respectare și dezvoltare a dreptului internațional, în special în conformitate cu principiile Cartei Națiunilor Unite 198. 3.6. Democrația transnațională în Convenția privind Viitorul Europei Convenția privind Viitorul Europei a reprezentat un moment crucial în evoluția discursului asupra democrației. Dincolo de capacitatea efectivă de dezbatere realizată în cadrul și în jurul sesiunilor Convenției, de a avea
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
pentru "democratizarea" Uniunii și, deci, pentru a-i atribui legitimitate. Dezbaterea constituantă a fost caracterizată de dezvoltarea argumentațiilor și ideilor referitoare la unele issues conflictuale deosebit de intense: definirea competențelor de nivel transnațional față de cel național; gradul de obligativitate recunoscut de Carta Europeană a Drepturilor Fundamentale în cadrul textului Tratatului; gradul de autonomie atribuit Uniunii Europene ca actor internațional; sursa de legitimare a Uniunii Europene, atât cu caracter juridic, cât și cu caracter politic. În ansamblul lor, aceste patru puncte definesc spațiul în cadrul
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
de altfel, tradițiile constituționalismului din fiecare stat membru au fost luate în considerare drept referințe istorice și experiențe instituționale care garantează deplina protejare a drepturilor cetățenilor și la nivel național. Tema drepturilor este prezentă în documentele elaborate de grupul pentru Cartă (grupul II), de grupul pentru personalitate juridică (III) și de grupul pentru Spațiul de securitate și justiție (grupul X). Grupul pentru Cartă a discutat trei chestiuni: 1) modalitățile și consecințele unui eventuale incorporări a Cartei Drepturilor Fundamentale a Uniunii Europene
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
protejare a drepturilor cetățenilor și la nivel național. Tema drepturilor este prezentă în documentele elaborate de grupul pentru Cartă (grupul II), de grupul pentru personalitate juridică (III) și de grupul pentru Spațiul de securitate și justiție (grupul X). Grupul pentru Cartă a discutat trei chestiuni: 1) modalitățile și consecințele unui eventuale incorporări a Cartei Drepturilor Fundamentale a Uniunii Europene [...]; 2) modalitățile și consecințele unei eventuale aderări a Comunității/Uniunii la Convenția Europeană pentru Drepturile Omului; 3) [...] problema specifică a posibilității fiecărui
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
documentele elaborate de grupul pentru Cartă (grupul II), de grupul pentru personalitate juridică (III) și de grupul pentru Spațiul de securitate și justiție (grupul X). Grupul pentru Cartă a discutat trei chestiuni: 1) modalitățile și consecințele unui eventuale incorporări a Cartei Drepturilor Fundamentale a Uniunii Europene [...]; 2) modalitățile și consecințele unei eventuale aderări a Comunității/Uniunii la Convenția Europeană pentru Drepturile Omului; 3) [...] problema specifică a posibilității fiecărui individ în particular de a apela la Curtea de Justiție 213. Poziția grupului
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
Drepturile Omului; 3) [...] problema specifică a posibilității fiecărui individ în particular de a apela la Curtea de Justiție 213. Poziția grupului față de prima chestiune este unanim favorabilă: Toți membrii grupului și-au exprimat o poziție de hotărâtă aprobare pentru incorporarea Cartei în conformitate cu modalitățile care îi conferă acesteia din urmă caracter juridic obligatoriu și statut constituțional. Referitor la relația normativă dintre ECHR și Carta drepturilor cetățenilor europeni se subliniază ancorarea celei de-a doua în prima: Drepturile recunoscute de Cartă care corespund
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
prima chestiune este unanim favorabilă: Toți membrii grupului și-au exprimat o poziție de hotărâtă aprobare pentru incorporarea Cartei în conformitate cu modalitățile care îi conferă acesteia din urmă caracter juridic obligatoriu și statut constituțional. Referitor la relația normativă dintre ECHR și Carta drepturilor cetățenilor europeni se subliniază ancorarea celei de-a doua în prima: Drepturile recunoscute de Cartă care corespund drepturilor garantate de CEDU [Convenția Europeană pentru Drepturile Omului, n.a.], sunt [...] un element esențial al consensului global atins în cadrul precedentei Convenții [Convenția
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
pentru incorporarea Cartei în conformitate cu modalitățile care îi conferă acesteia din urmă caracter juridic obligatoriu și statut constituțional. Referitor la relația normativă dintre ECHR și Carta drepturilor cetățenilor europeni se subliniază ancorarea celei de-a doua în prima: Drepturile recunoscute de Cartă care corespund drepturilor garantate de CEDU [Convenția Europeană pentru Drepturile Omului, n.a.], sunt [...] un element esențial al consensului global atins în cadrul precedentei Convenții [Convenția de la Nisa, n.a.]214. O astfel de ancorare este justificată politic de argumentațiile în favoarea aderării Uniunii
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
faptul că valorile justiției sociale și ale solidarității trebuie să fie introduse constituționalizate în cadrul Tratatului. În mod analog, obiectivele de ocupare a forței de muncă, de șanse egale, un nivel ridicat de protecție socială, dezvoltarea sustenabilă. Se face referire la Carta socială europeană 221. Capacitatea de influențare a procesului de policy making european, atât prin participare, cât și prin control, este recunoscută ca una dintre funcțiile părților sociale, al căror rol este necesar să fie constituționalizat. În concluzie, acestea sunt propunerile
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]
-
recunoscut la toate nivelurile decizionale: Rolul specific al acestora din urmă [organizațiile societății civile, n.a.] în democrațiile moderne este strâns conectat cu dreptul fundamental al cetățenilor la formarea asociațiilor pentru atingerea scopurilor comune, după cum este consfințit de art.12 al Cartei Europene a Drepturilor Fundamentale 257. În general, actorii-target ai acțiunilor de difuzare a input-urilor democratice sunt selecționați în baza unui discurs care identifică în societatea civilă două funcțiuni: 1) crearea unei culturi a drepturilor; 2) producerea de argumentații, interpretări
Construirea democraţiei : la frontiera spaţiului public european by Daniela Piana [Corola-publishinghouse/Administrative/931_a_2439]