1,248 matches
-
Ulterior, sulițele de silex cioplit, și mult mai târziu diverse produse industriale au îndeplinit această funcție. În societățile patriarhale unica bogăție erau animalele bivolul, boul, berbecul; ele au jucat rolul de marfă de schimb. Cea mai mare parte dintre limbile indo-europene, chiar limba bască, au păstrat amintirea acestei forme primitive de monedă în numele însuși pe care i l-a dat: pecunia (în limba latină, vite sau turme). În alte colțuri din lume, de exemplu în Japonia, această marfă de schimb era
Crizele economice şi ciclicitatea lor by Alexandru Berca [Corola-publishinghouse/Administrative/935_a_2443]
-
mai sus invocate este cea filologică. Reprezentanții clasici ai interpretării filologice a religiei au fost, printre alții, Franz Bopp (1791-1867), Adalbert Kuhn (1812 1881) și Max Müller (1823-1900). Odată cu secolul al XIX-lea și cu primele exegeze gramaticale ale limbilor indo-europene, se va dezvolta și interpretarea filologică a religiei. Limbile indo europene considerate a fi înrudite lingvistic erau greaca și latina. Ideea înrudirii i-a determinat pe filologii secolului al XIX-lea Franz Bopp, Karl Brugmann (1849-1919), adalbert Kuhn și Max
Sociologia religiilor: credințe, ritualuri, ideologii by Nicu Gavriluță () [Corola-publishinghouse/Science/610_a_1439]
-
a religiei. Limbile indo europene considerate a fi înrudite lingvistic erau greaca și latina. Ideea înrudirii i-a determinat pe filologii secolului al XIX-lea Franz Bopp, Karl Brugmann (1849-1919), adalbert Kuhn și Max Müller să încerce reconstruirea unei limbi indo-europene comune, numită „proto-indo-europeană”. Max Müller, prin cartea sa Comparative Mythology: An Essay, a întemeiat știința modernă a religiilor, susținea r. Pettazzoni. În opinia lui Max Müller, originea religiei ar fi „simțul divinului”, conceput drept ceva infinit. Simțul divinului „nu este
Sociologia religiilor: credințe, ritualuri, ideologii by Nicu Gavriluță () [Corola-publishinghouse/Science/610_a_1439]
-
sacrului ar fi o boală a limbajului. Mai mult, sacrul ca patologie a limbajului exclude ceea ce este esențial în existența unei religii: „ideea de Dumnezeu”. Incontestabil, ea are un caracter a priori. II.3. În căutarea limbii perfecte cercetarea limbilor indo-europene în cadrul științei comparate a religiilor a avut însă importanța sa. În ciuda tuturor chipurilor și formelor pe care le poate lua o limbă, mai există convingerea că ele ascund un fond comun, originar, revelat oamenilor de către divinitate la începutul timpurilor. Prezența
Sociologia religiilor: credințe, ritualuri, ideologii by Nicu Gavriluță () [Corola-publishinghouse/Science/610_a_1439]
-
hindusă există foarte multe divinități. Dintre acestea, roluri sociale foarte importante au avut divinități precum: a) Aditi, zeița enigmatică, Mama Zeilor; b) Ușas, zeița dimineții; c) Rărtri, zeița nopții; d) Marea Zeiță, expresie a triumfului religiozității extrabrahmanice; e) Dyauș, zeul indo-european al cerului, respectiv Varuṇa, un zeu suveran. El a luat locul lui Dyauș. Este regele universului și face parte din familia divină cea mai veche, numită Asura. Ea se află în conflict cu zeii tineri. Aceștia și-au însușit puterile
Sociologia religiilor: credințe, ritualuri, ideologii by Nicu Gavriluță () [Corola-publishinghouse/Science/610_a_1439]
-
ale unui grup sau ale unei persoane (sensul există pentru un om doar când el simte că trăiește o viață simbolică, adică este actor într-o "dramă divină").401 Mitul însoțește limbajul și este transmis odată cu el, iar cum limbile indo-europene au învăluit globul (ceea ce constituie probabil cel mai important și mai fascinant fenomen istoric), este de așteptat ca același fond mitic să capete expresie pe întreaga suprafață planetară.402 Mai trebuie evidențiat faptul că romanul modern a preluat rolul recitării
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
Ibid., p. 157. 50 Ibid., p. 160. 51 Ibid., p. 163. 52 Joseph Campbell, Myths to Live by, pp. 4-5. 53 Ilie Danilov, Dicționar de mitologie slavă, p. 30. Termenul "păgân" a intrat și a rămas în vocabularul majorității limbilor indo-europene din slavicul pogan (spurcat, necurat, otrăvit), referent peiorativ la adresa politeismului slav acordat de către cei creștinați de timpuriu, ca și cum aceștia nu puteau avea nimic sfânt. Ibid., p. 7. Bineînțeles, această vocabulă se pretează la întrebuințarea în toate direcțiile, rămânând doar o
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
unitățile după aceeași structură nominală ca și în titlu: Manta (T). Cupeul bine cotat (R1) și favoritul Europei (R2). În pofida punctului, aici avem de-a face cu o structură nominală al cărei mod de funcționare este studiat de Benveniste în indo-europeană și în greaca veche (2000: 142-158). Benveniste consideră că există două moduri distincte de enunțare care formează un enunț asertiv finit. În această ipoteză, enunț nominal și verbal sînt două tipuri concurente și complementare de aserțiune: Fraza nominală are un
by JEANMICHEL ADAM [Corola-publishinghouse/Science/981_a_2489]
-
oare? Mai întâi, pentru că trecutul are vocația întemeierii. Într-un anumit sens, trecutul nu e niciodată consumat. El fie se ascunde în universul nocturn al viselor, fie ne asaltează diurn în reverii sau remușcări. Așa cum ne explică și gramaticile limbilor indo-europene, trecutul este timpul nostru perfect. Pentru că despre trecut știm cel mai mult, iar despre viitor aproape nimic, chiar și cei mai optimiști dintre noi trăiesc prezentul însoțindu-se de amintiri certe, bine documentate. Trecutul recuperat este preferabil unui viitor prea
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
a trăi: e vorba de goți, păstori nomazi din stepă, apoi de burgunzi, vandali etc. Printr-o lentă deplasare către sud, ei ajung în cîmpia Dunării 4, unde intră în contact cu alte popoare, de rasă albă și de cultură indo-europeană, ca și ei: sarmații și alanii. De la aceștia învață cum să folosească scara de la șa, platoșa prevăzută cu plăci de metal și lancea în lupta călare. În același timp, între Elba și Rin, se stabilesc popoarele germanice de ramură occidentală
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
idei antice greco-romane, rămase fosile izolate și deci mai puțin înțelese numai în cadrul culturii greco-romane, decît efortul contrar, care, din frînturile monumentalei construcții greco-romane, reușește cu mari dificultăți să ne sugereze superbul edificiu, în mare măsură prăbușit, al spiritualității comune indo-europene. 1) Speranța Theognis din Megara (1135), din sec. VI a.Hr., celebrá speranța ca "unica zeitate rămasă pe pămînt să conforteze pe oameni" (v. G. PERROTTA, Storia della letteratura greca, I, p. 154). Cam același lucru părea a-l spune
India şi Occidentul : studii de istoria culturii by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1393_a_2635]
-
cele din țară, cât și cele din afara granițelor ei. Cum este privită de străini folcloristica românească și, în genere, folclorul nostru? Ce lucruri deosebite ați descoperit în toți acești ani? Pentru specialiști, folclorul nostru este o străveche ramură a culturii indo-europene și țin foarte mult la el tocmai pentru că sesizează acest substrat, asta în afara faptului că este extraordinar de frumos, de dinamic și extrem de sugestiv. Ansamblurile noastre, îndeosebi grupurile folclorice din mediul rural, au fost elogios primite atât de specialiști, cât
Convorbiri fără adiţionale by Cornel Galben () [Corola-publishinghouse/Science/692_a_986]
-
fi izolat. Referirea la etimologie poate, în această privință, să ne lămurească. Și, în același timp, în domeniul poeziei și în acela al gândirii, P. Celan și M. Heidegger amintesc că termenul solitar, în germană einsam, se formează de la rădăcina indo-europeană sem, de unde vine și "ensemble" în franceză, sammele în germană. Cu conotația de a strânge, de a aduna pe care acesta o are negreșit 60. Există deci un raport etimologic între solitudine și alteritate. Rădăcinile pluralizării persoanei se găseau într-
by Michel Maffesoli [Corola-publishinghouse/Science/1042_a_2550]
-
structură a inconștientului, devine perceptibil fie conștiinței individuale, fie colectivității. Universalitatea miturilor le transformă în adevărate modele psihice, așa cum evidenția William Doty241. Pentru a defini mitul, Doty propune analiza legăturii dintre sunetul ma, pe care îl scoate copilul nou-născut, rădăcina indo-europeană a cuvântului mama și rădăcina sunetului mu, considerând că din acestea rezultă cuvântul grecesc mythos. Doty consideră că această legătură dintre sunetele ma-mu generează ceea ce el numește mitul-mamă, care poate fi considerat primul stagiu al creației. Din perspectiva sociologiei
by CORINA DABA-BUZOIANU [Corola-publishinghouse/Science/1013_a_2521]
-
cultul Sfintei, ale căror moaște se află la Iași, cuprinde elemente agrare și ritualuri legate de sfințirea apei, atestând caracterul ei de adevărată Alma Mater”. Cultul zilei de vineri este pus în relație cu „unitatea culturală și religioasă a vechilor seminții indo-europene, care au avut o zeitate feminină a naturii, dragostei și fecundității, al cărei prototip este Venus”, iar teama de „vinerile legate”, remarcată și de M. Mesnil și A. Popova, este „o formă de respect față de străvechea divinitate păgână a zilei
Nevoia de miracol: fenomenul pelerinajelor în România contemporană by Mirel Bănică () [Corola-publishinghouse/Memoirs/606_a_1365]
-
73. Ute Frevert, Heinz-Gerhard Haupt - Omul secolului XX 74. Augustin - Prima cateheză. Inițiere în viața creștină 75. Plinius - Naturalis historia. Enciclopedia cunoștințelor din Antichitate (vol. III) 76. Ute Frevert, Heinz-Gerhard Haupt - Omul secolului al XIX-lea 77. Georges Dumézil - Căsătorii indo-europene și Cincisprezece chestiuni romane 78. Cristian Bădiliță - Manual de anticristologie. Studii, dosar biblic, traduceri și comentarii 79. Grete Tartler - Înțelepciunea arabă (secolele V XIV) 80. * * * - Originile creștinismului 81. * * * - Evanghelii apocrife (ediția a III-a) 82. Paul Ricœur, André Lacocque - Cum
Nevoia de miracol: fenomenul pelerinajelor în România contemporană by Mirel Bănică () [Corola-publishinghouse/Memoirs/606_a_1365]
-
mai jos. Trăsătura verbelor de percepție de a exprima alte sensuri, din alte domenii conceptuale, a atras atenția cercetătorilor încă de la începutul secolului al XX-lea, din diferite perspective. Kurath (1921) apud Ibarretxe-Antuñano (1999: 107) observă că termenii din limbile indo-europene denumind procesele fiziologice care însoțesc anumite emoții ajung să desemneze, prin transferuri semantice, chiar emoțiile corespunzătoare. Sweetser (1990) analizează sensurile multiple pe care le au verbele de percepție din limba engleză arătând că polisemia nu poate fi înțeleasă în afara mecanismelor
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
sensurile cuvintelor polisemantice sunt legate între ele. Studiul lui Sweetser are drept scop explicarea din perspectivă diacronică a legăturilor care se stabilesc între sensurile cuvintelor din câmpul lexico-semantic al percepției. Autoarea susține existența unei conexiuni semantice universale conform căreia limbile indo-europene "împrumută" termeni și concepte din domenii mai accesibile, precum cel fizic, pentru a exprima procese mai abstracte din domeniul cognitiv, emoțional, comunicațional. Sweetser denumește acest fenomen metafora MIND-AS-BODY72, arătând că se bazează pe corespondențele dintre experiența externă și stările interne
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
unidirecționale, schimbările producându-se dinspre domeniul fizic către domeniul cognitiv, nu și invers. Ipoteza unidirecționalității schimbărilor semantice care afectează sensurile verbelor de percepție apare în numeroase alte studii, anterioare celui al lui Sweetser. Astfel, Viberg (1983) arată că, în limbile indo-europene, în interiorul celor cinci domenii ale percepției (engl. intrafield extensions), domeniul perceptual vizual ocupă cea mai înaltă poziție (vezi infra, 3.2.1). Prezentăm în continuare tipurile de transferuri semantice care se produc în cazul fiecăreia dintre cele cinci modalități de
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
gustativă, considerate percepții de contact (engl. contact senses), care presupun apropierea și contactul cu stimulul. Termenii prin care se desemnează aceste percepții se deplasează către domenii conceptuale mai subiective, cum este domeniul emoțional. Sweetser (1990: 37) observă că în limbile indo-europene există o largă corespondență între domeniul percepției tactile și domeniul afectiv; de exemplu, lexeme ca wounded 'rănit', stroked 'lovit', touched 'atins', care aparțin domeniului percepțiilor tactile, pot fi folosiți în egală măsură pentru a exprima emoții sau stări afective: (31
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
sens abstract) cu ceva, cu un domeniu de activitate": (33) Nu s-a atins de chimia organică de când a terminat examenele. (34) Abia dacă s-a atins de engleză toată vacanța! S-a remarcat de asemenea că în toate limbile indo-europene verbul feel 'a simți', corelat cel mai frecvent cu percepția tactilă, poate acoperi întreaga categorie de percepții senzoriale (olfactive, gustative). În română, nu există verbe specifice pentru percepția nonintențională gustativă sau pentru cea olfactivă, acestea fiind exprimate cu verbul a
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
frecvent, cu domeniul cognitiv. Verbul care exprimă receptarea auditivă ajunge să desemneze în mod curent a gândi, a ști, a-și aminti, dar și a înțelege și a asculta pe cineva, urmând deci un model diferit de cel din limbile indo-europene. Atunci când verbul corespunzător percepției vizuale, a vedea, desemnează procese din afara domeniului perceptual propriu-zis, de cele mai multe ori interferează cu domeniul interacțiunii sociale" (Evans, Wilkins 2000: 576, t.n., IN). În relație cu această ipoteza, româna urmează, ca direcție de realizare a
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
vizuale, a vedea, desemnează procese din afara domeniului perceptual propriu-zis, de cele mai multe ori interferează cu domeniul interacțiunii sociale" (Evans, Wilkins 2000: 576, t.n., IN). În relație cu această ipoteza, româna urmează, ca direcție de realizare a transferurilor semantice, modelul limbilor indo-europene. Așa cum se va vedea în capitolul următor, verbul specific percepției vizuale - a vedea - înregistrează cele mai numeroase extinderi către domeniul semantic intelectual și mental. 4. Concluzii În prima parte a acestui capitol am încercat să observăm, pe baza unor modele
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
Cuvinte și sensuri, București, Editura Științifică și Enciclopedică. Bidu-Vrănceanu 2008 = Angela Bidu-Vrănceanu, Câmpuri lexicale din limba română. Probleme teoretice și aplicații practice, București, Editura Universității din București. Buck 1949 = Carl Darling Buck, A Dictionary of Selected Synonyms in the Principal Indo-European Languages, Chicago&London, The University of Chicago Press, p. 1017-1084. Brinton 1988 = The development of English aspectual system: aspectualizers and postverbal particles, Cambridge, Cambridge University Press. Caragiu 1957 = Matilda Caragiu, Sintaxa gerunziului românesc, în Al. Graur, Jacques Byck (ed.), Studii
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]
-
senzoriali (entități) cu referință concretă. 7 Vezi și Bidu-Vrănceanu (2008: 19) pentru noțiunea de arhilexem, corespunzătoare conceptului hiperonim, folosit în lucrarea noastră. 8 Pentru lexicul percepției, vezi și studiul lui Buck (1949: 1017-1084). Autorul urmărește contrastiv lexicul percepției în limbile indo-europene (cuprinzând verbe, substantive, adjective) și oferă în analiză și date din română. 9 Pentru un studiu asupra adjectivelor sinestezice - care pot exprima, prin tranzițiile semantice, caracteristici perceptuale sincretice -, vezi Gebăilă (2010). 10 Obiectivarea sensurilor cuvintelor s-a făcut pe baza
[Corola-publishinghouse/Science/85018_a_85804]