2,944 matches
-
sunt cele de a nu avea și a nu fi. Tocmai aceasta ne determină, în mod fundamental, comportamentul rațional și atenția cu care ne conducem viața. Raționalitatea este și un exercițiu permanent dar chiar un mod de viață, viața însăși. Raționalitatea ne desparte și ne delimitează în mod fundamental de lumea animală. Din acest punct de vedere ființa umană este profund predictibilă, alegerile sale făcându-se după tipare anticipabile social și matematic. Nu este o întâmplare că cercetările matematice sunt din ce în ce mai
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
ciclicității. Există momente în care "agenții economici nu sunt raționali"27. Evident că iraționalul joacă un rol în viața umană, este rolul întâmplării și al nedeterminării. Dincolo de asta, starea normală a unui agent economic sau persoană fizică este aceea de raționalitate. Este și aici vorba despre o dualitate a lumii în care trăim dată de caracterul dual al ființei umane. Dacă regula este că suntem în căutarea adevărului asta nu înseamnă că nu mai mințim, după cum dacă regula este că suntem
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
toate marile legi ale Universului sunt universale, fiind așadar valabile în aceeași măsură atât pentru planeta Pământ, cât și pentru om"144. Numai privind din această perspectivă vom înțelege drumul omului pe pământ spre conștiința de sine, responsabilitate, morală și raționalitate. Economia completează viața umană și o însoțește, cum spuneam, încă de la începuturi, de la simbolul biblic al frunzei de smochin care trebuia să acopere trupul unui om căzut în păcat și conștient de nimicnicia lui. Pentru că numai plecând de la această stare
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
Natura umană este asemeni universului care a creat-o; este trecătoare, conform principiului al II-lea al termodinamicii, este schimbătoare, este instabilă și puternic dependentă de mediul istoric, geografic, social, cultural, civilizațional și chiar climatic în care se desfășoară. 3. Raționalitatea și sociabilitatea ființei umane Dincolo de caracteristicile naturii umane enunțate în finalul subcapitolului anterior natura umană mai deține două. Este vorba despre permanenta și covârșitoarea sa raționalitate și sociabilitate 145. Tocmai pentru că omul este stăpânit de teama lipsurilor și a vulnerabilităților
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
mediul istoric, geografic, social, cultural, civilizațional și chiar climatic în care se desfășoară. 3. Raționalitatea și sociabilitatea ființei umane Dincolo de caracteristicile naturii umane enunțate în finalul subcapitolului anterior natura umană mai deține două. Este vorba despre permanenta și covârșitoarea sa raționalitate și sociabilitate 145. Tocmai pentru că omul este stăpânit de teama lipsurilor și a vulnerabilităților, în raport cu lumea materială suntem profund raționali și predictibili. Căutăm mereu asocierea și sprijinul în ceilalți oameni, căutăm soluții și alegem întotdeauna în favoarea noastră astfel încât să ne
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
în fiecare primăvară pomii înfloresc. Perfecțiunea nu aparține omului și nu omul este surprinzător. Perfecțiunea aparține universului în care existăm și a cărui parte, iată, conștientă, ne aflăm. Un economist poate avea orgoliul de a spune că viața economică și raționalitatea apar imediat cu conștiința de sine. Nu există gest, gând sau faptă umană, fie că aparține omului primitiv sau omului post-modern, care să nu conțină o încărcătură economică. De fapt, contactul cu natura înseamnă în primul rând nevoia și satisfacerea
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
își este sieși concomitent Eu și Tu; el poate să se substituie pe sine însuși în locul celuilalt, și anume chiar pentru că obiectul îl constituie genul și esența sa, nu numai individualitatea sa 152". În legătură cu momentul apariției conștiinței de sine și raționalității, trebuie să arătăm că ne aflăm în aceeași zodie a aproximării pe perioade foarte lungi, deoarece dezbatem o perioadă foarte veche, ale cărei evenimente se desfășoară cu mult înainte de apariția scrisului și care se pierd în negura timpului. Vom reține
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
îndemânatice"159. Conștiința de sine va evolua spre ceea ce azi numim caracteristici, atribute ale comportamentului, ale modului de a fi în lume al omului. Omul va dezvolta într-un dualism natural individualismul și altruismul, morala pozitivă și cea negativă 160; raționalitatea și iraționalitatea; sociabilitatea și egoismul. Morala umană 161 se va forma sub această dublă calitate naturală a omului, de înger și demon. Dintre toate aceste atribute, rațiunea va fi cea care îl va ghida cel mai mult în calitatea sa
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
aceste națiuni sunt bogate și altele sărace, de ce unii oameni sunt bogați și alții săraci, de ce numai lumea occidentală poate să dezvolte aceste uimitoare metode de folosință a banului, de ce tehnicismul și performanța științifică au ca punct de plecare doar raționalitatea conștiinței și nu confuzia conștiinței. Andrei Pleșu ne amintește că "Spre deosebire de metafizica veche-indiană, cosmologia iudeo-creștină nu pune la îndoială realitatea lumii"180. Nu poți înțelege ceva negându-i existența. "Creatorul nu instituie o iluzie, un joc tainic al Lui cu
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
timpul instituționalizării sale și al diversificării economiei ca activitate specific umană 546. Susținerea lui le Goff este importantă pentru că pune în evidență percepția umană despre economie și viață. Timpul era unul al stagnării, deși lumea occidentală avea în sânge sâmburele raționalității, al luxului și al expansiunii economice și civilizaționale pe care le-a moștenit de la vechii greci și romani. Poziția umană față de muncă era una dictată de către Biserică, păstrată în cadrele unei sclavii din strânsoarea căreia va mai trece mult timp
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
Vom încerca să punem economia în legătură cu științele naturii, considerând matematica drept fundamentul, baza a tot ceea ce gândim și percepem despre lume. Contribuțiile lui Descartes, dar și ale matematicienilor de secol XX, vezi John Nash, ne-au convins de acest lucru. Raționalitatea științifică este principiul fundamental unificator. Economia este o știință a raționalității și a alegerilor optime și raționale ale unei ființe raționale care este omul. Economia este parte a științelor sociale, științele sociale 819 sunt parte a ansamblului de cunoaștere la
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
fundamentul, baza a tot ceea ce gândim și percepem despre lume. Contribuțiile lui Descartes, dar și ale matematicienilor de secol XX, vezi John Nash, ne-au convins de acest lucru. Raționalitatea științifică este principiul fundamental unificator. Economia este o știință a raționalității și a alegerilor optime și raționale ale unei ființe raționale care este omul. Economia este parte a științelor sociale, științele sociale 819 sunt parte a ansamblului de cunoaștere la nivel general uman. Savantul român Solomon Marcus arată că: "În modelul
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
Economia este parte a științelor sociale, științele sociale 819 sunt parte a ansamblului de cunoaștere la nivel general uman. Savantul român Solomon Marcus arată că: "În modelul lui Descartes omul ocupă un loc central fiind investit cu precizia, ordinea și raționalitatea pe care Descartes le atribuia întregului univers"820. Matematica 821 unește natura 822 cu omul823 și societatea 824. Comportamentul economic nu poate fi nenatural, fără a fi grav sancționat de către mersul universal al lumii 825. Vom trasa cu încredere o
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
gen de devenire, de darwinism social și economic. Nu spunem lucruri noi. Matematica era considerată principiul "originar al tuturor lucrurilor încă de pe vremea filosofului grec Pitagora"828. În dezbaterea despre contribuția lui Descartes la regândirea fundamentelor științelor și a instaurării raționalității în gândire, Sedlacek arată: "Pentru Descartes nu există decât o singură lume, "materia cerului și a pământului este aceeași". Monismul lui metodologic și echivalența principială a spiritului cu materialul joacă un rol central în economie, până în ziua de azi"829
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
tip de cuantificare a mișcărilor economice presupune luarea în calcul a mult multor alte variabile. "Calculul pe dos" pe care ni-l propune socialismul este un calcul mult, mult mai dificil și de cele mai multe ori imposibil. "În absența criteriilor de raționalitate producția nu ar putea să fie conștient economică"1206. O supoziție eronată a socialiștilor este aceea că ei văd economia ca pe un sistem stagnant, staționar. Ori în realitate economia este un sistem viu, în permanentă dezvoltare și expansiune. Modul
[Corola-publishinghouse/Science/84957_a_85742]
-
comerțul etc., în autorități morale. De aici dimensiunea de "cult laic" asupra căreia Paul Bénichou insistă în permanență. Ideologii saint-simonismului au căutat să transfere vechile prerogative ale religiei, de ghidare a oamenilor și a societății, asupra domeniului cunoașterii pozitive 73: raționalitatea trebuia să fie, din acest punct de vedere, mai mult decât o contribuție la cartografierea enciclopedică a universului, o instanță de primă mărime în cadrul societății. O lume care stă sub semnul progresului, populată de mașini și influențată de avansările tehnologice
[Corola-publishinghouse/Science/84955_a_85740]
-
Astfeliu aceia carii doresc reînvierea unui popor trebuie să se îngrijească a sparge mai întâi întunerecul care-l ține înfășurat sub vălul său mortuariu și să-l lumineze prin învățătură și educațiune"86), fie prin ilustrarea riguroasă a ideii de raționalitate triumfătoare: "un singur lucru îi lipsește: încă nu are destulă lumină. Să ne grăbim a alunga și a răsipi negurele neștiinței și ale ignoranței din toate unghiurile patriei noastre și atunci printre razele luminei vom vedea-o mare și frumoasă
[Corola-publishinghouse/Science/84955_a_85740]
-
îndoieli sau protest, vechi sau noi"35. Nihilismul este identificat aici cu dezagregarea "adevărurilor sacre", așadar cu distrugerea normelor și regulilor tradiționale care funcționau ca principii ale coeziunii sociale. Originea unui astfel de nihilism este detectată în exercitarea necontrolată a raționalității științei. În prelegerea academică inaugurală din 1826, această accepție a termenului va fi precizată ulterior. "Nihilismul" este definit aici ca un "abuz al inteligenței distrugător pentru religie" și este asociat cu "obscurantismul", așadar cu interzicerea la fel de reprobabilă a folosirii sale
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
poate avea o dezvoltare liniară, ci mai degrabă un caracter ciclic. În spatele acestei viziuni se află convingerea, de proveniență nietzscheană, că vieții, ca trăsătură comună a tot ceea ce devine, i se opune spiritul, așadar principiul stabilizator al formei și al raționalității. De acum, conform prognozei spengleriene, forța vitală a civilizației occidentale, sufocată de formele culturii, civilizației și tehnicii, ar fi intrat în etapa apusului său. Și aceasta nu din întâmplare, ci printr-o ineluctabilă necesitate, care se află scrisă în ritmurile
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
ne-o mai îngăduie încă pentru a nu pieri din pricina adevărului; avangardele artistice de la începutul secolului XX au subliniat în mod vizibil funcția călăuzitoare a artei, propunând-o ca experiență revelatoare căreia i ne putem încredința de fiecare dată când raționalitatea nu mai este capabilă să confere ființei și existenței un sens care să le răscumpere. Literatura crizei este plină de fermenți speculativi care recurg la potențialul de emancipare al artei pentru a încerca să treacă peste nihilism și să-l
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
dintre spirit și viață, Thomas Mann o completa cu noua semantică a modernității, articulând-o cu măestrie suverană în multiplele sale fațete: creativitatea se opune cunoașterii abstracte, simplitatea originară intelectualității, iar plinătatea tulbure și demonică a vieții purității ascetice a raționalității. Și mai mult încă: susținea primatul spiritului eroic german asupra spiritului mercatil anglo-saxon, eroii (Helden) împotriva "negustorilor" (Händler), individualismul estetic împotriva universalismului moral, impulsul mistic împotriva disciplinei etice, spiritul împotriva politicii. Reușea mai ales să transforme în virtute devoțiunea antipolitică
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
plan și pretinde a fi răspunsul definitiv la întrebarea "ce este ființarea?", acest lucru înseamnă că ființa este uitată și se "dăruiește" de acum numai în forma sustragerii și a uitării, cu alte cuvinte a negării și a nihilismului. Nici măcar raționalitatea cu atât mai puțin a voinței nu poate fi punctul arhimedic de la care să-și ia impulsul pentru a se catapulta dincolo de nihilism. Chiar și raționalismul este pentru Heidegger expresie a subiectității și antropocentrismului. În fața lucrurilor ultime, unde totul este
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
moderne fusese motivul determinant al acțiunii umane în istorie, pe care Kant o preluase ca fundament al speranței că umanitatea se află în progres constant către mai bine, și pe care Hegel, deși controlând-o în identitatea dintre realitate și raționalitate, o menținea aprinsă în mișcarea vieții spiritului astăzi se consumă și scade. După ce s-au stins vulcanii marxismului, după ce au căzut ultimele fortărețe ale gândirii utopice, se instaurează convingerea că nu mai pot fi anticipate conținuturile vieții fericite, nici măcar într-
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
Meditație asupra tehnicii (Meditación de la técnica, 1939) a lui Ortega y Gasset și Opera de artă în epoca reproductibilității sale tehnice (Das Kunstwerk im Zeitalter ihrer technischen Reproduzierbarkeit, 1936) a lui Walter Benjamin; sau, de asemenea, după război, la critica raționalității tehnologice a lui Adorno, Horkheimer și Marcuse, și la cea opusă, dar complementară, a ultimului Heidegger; și pe urmă Sufletul în epoca tehnicii (Die Seele im technischen Zeitalter, 1949 și 1957) de Arnold Gehlen, Tehnica sau miza secolului (La technique
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]
-
științei și tehnicii, și că, în consecință, aceasta nu a acordat o considerație din cale afară de atentă problemei dezvoltării lor extraordinare, dar necontrolate. Într-o primă fază, aceasta nu a ridicat deloc garda. Dimpotrivă, a continuat cu ingenuitate să considere raționalitatea științifico-tehnologică drept o componentă, printre altele, a umanismului progresist 230. Această perspectivă optimistă deriva din convingerea că știința și tehnica țin de două tipuri de activitate diferite: cea teoretică și cea practică. Prima ar consta în formularea și acumularea de
by FRANCO VOLPI [Corola-publishinghouse/Science/1116_a_2624]