87,696 matches
-
momente nu este tocmai ceea ce se găsea la bază, pînă atunci, în interiorul nostru. Dacă ne adîncim într-o asemenea considerație, căpătăm o mică idee despre cît de infinită este acțiunea reciprocă ce se desfășoară în intimitatea ființei noastre. Dacă o simplă intuiție ne-ar ajuta, cu acest prilej, să ajungem la claritate, odată pentru totdeauna, ar fi mai ușor de trăit. În schimb, viața și-ar pierde atunci plinătatea și tensiunea ei. Dacă, după cum ne arată experiența, se află în natura
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
format sentimente totale. Ele nu apar însă la fel de puternic în toate timpurile și împrejurările nu le sînt totdeauna la fel de favorabile. Atîta vreme cît viața se desfășoară într-un cadru stabil, limitat și invariabil, viața sentimentală va avea un caracter relativ simplu. Va exista o amprentă comună, determinată de comunitatea în familie, neam și stat. Ceea ce tinde să iasă din acest cadru, toate străduințele pentru care el este prea îngust, toate contradicțiile ce amenință să-l spargă sînt împiedicate și înăbușite. Apariția
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
al vieții psihice superioare. Doar la cei proști, care nu văd mai departe decît ceea ce le stă la îndemînă, care nu au o experiență cuprinzătoare și nu cunosc diversitatea existenței, doar la aceștia sentimentul și imboldul pot avea un caracter simplu. La cei cu experiență bogată și multilaterală, viața sufletească se compune din plăcere și durere, dulceață și amărală și anume în așa chip încît aceste elemente contradictorii se determină reciproc. Ignoranța este mama desfătării în paradisul animal și cel ce-
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
discutăm în legătură cu sentimentul total de care trebuie să se ocupe în special această lucrare. Se cuvine să atragem atenția aici doar asupra faptului că atît caracterele cît și destinele pe care le zugrăvește nu sînt construite pe niște motive foarte simple, ci atunci cînd ajung la culme, fiecare individ și soarta sa sînt aidoma unei întregi orchestre, în care multe motive, contradicții, soluții și armonii răsună laolaltă, într-o puternică totalitate. El a devenit printr-asta o mină pentru psihologie, într-
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
nu are baza profundă a marelui humor, care este o concepție despre viață, sau, mai exact, o mentalitate în fața vieții, o stare totală la care își aduc contribuția toate trăirile și străduințele. Micul humor poate fi folosit ca o formă simplă de batjocură și de indignare; seriozitatea ce se ascunde atunci în glumă este o prefăcătorie. Și ironistul poate folosi micul humor, după cum se va vedea mai tîrziu. Adeseori, în spatele său se poate afla o poftă de joacă și de eliberare
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
un zîmbet nu doar propria povară ci și pe aceea a altora, adăugîndu-și propria forță acelei mici puteri care l-a provocat. Recunoașterea valotii a ceea ce este mic și neputincios este mai pozitivă, în acest caz, decît atunci cînd domină simpla superioritate. Este prezentă aici o legătură interioară, nu numai o punte exterioară între subiect și obiect. γ) Nu doar superioritatea se sprijină pe ea însăși. Acolo unde sufletul este încărcat de ceva valoros, ce devine obiect al amintirii sau al
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
și nu caracterizează un tip vital aparte. Am putea s-o numim mica ironie, în timp ce marea ironie nu este doar o formă și un mijloc, ci un punct de vedere vital. Deosebirea constă, printre altele, în faptul că ironia, ca simplă formă sau figură, trebuie să tindă să-i facă pe ceilalți să priceapă că este ironie, că seriozitatea sa nu e serioasă. Altfel stau lucrurile cu marea ironie. Dar înainte de a o cerceta, trebuie să întîrziem puțin asupra istoricului noțiunii
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
variate și extrem de diverse ce produc în istorie rezultatele mari și valoroase. Lucrul acesta e valabil, în mic, în privește sfaturile bune și ajutorările prietenești ale oamenilor 38, dar și pentru deciziile de istorie mondială. Ceea ce a intrat ca un simplu mijloc, poate ca unul forțat, a căpătat ulterior valoare în sine și a putut fi propus ca scop. Așa, de exemplu, marii cuceritori au acționat în slujba umanității, trecînd peste granițele naționale și confesionale, cu toate că scopul lor era satisfacerea poftei
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
dezlănțui o energie care altminteri n-ar fi intrat în acțiune. E nevoie de energie ca să ne întristăm, ca să suportăm și să străbatem încordarea dintre sentimentul valorii a ceea ce s-a pierdut și siguranța că e realmente pierdut. Cel mai simplu mod de a scăpa de această tensiune ar fi îndepărtarea unuia din termenii fie să uiți ce s-a pierdut, fie să-ți închipui că era lipsit de valoare. E nevoie de superioritate șe de noblețe sufletească pentru a nu
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
de deosebirile exterioare pe care le prezintă. Multe lucruri pot fi întîmpinate cu un zîmbet, lucruri care i-ar provoca celui fără experiență neliniște, durere sau dispreț. Suferința a avut, ca să spunem așa, o putere de vaccin. Prin ea, femeia simplă a putut să însemne atît de mult pentru nefericita eroină a nuvelei, luîndu-i soarta în mîinile sale. Dacă nu a fost în realitate o humoristă, aceasta s-a datorat faptului că mentalitatea ei s-a transpus în primul rînd în
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
elemente psihice stabilite schematic. Se confundă existența reală cu expunerea din manual, unde se începe cu elementele. Nu se poate nega că există în domeniul psihic senzații, reprezentări și sentimente, constituind în forma lor izolată și abstractă datul cel mai simplu pe care ni-l putem imagina. Limbajul uzual e cel care a întreprins deja analiza ce duce la stabilirea lor. O psihologie copilărească operează acum cu aceste abstracțiuni. Dar ele sînt smulse din legătura cu impulsul și năzuința în care
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
15), atunci cînd descoperă în Îfigenia lui Euripide o inconsecvență în faptul că ea apare ca o ființă diferită față de cea care-și imploră viața dinaintea tatălui ei, atunci cînd, mai tîrziu, merge bucuroasă la moarte. Explicația este totuși foarte simplă. I-a devenit clar, între timp, că jertfirea sa e necesară armatei grecești și că refuzul său l-ar expune pe cavalerescul Achile pieirii 85. Am auzit o critică la fel de eronată și despre Medeea lui Euripide și anume că ea
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
este un fenomen modern. Cervantes și Shakespeare sînt desemnați deseori ca fiind primii scriitori în ale căror opere este resimțit acest sentiment totalca o dispoziție sufletească de bază. Cocepția pe care o avea antichitatea despre caractere și destine era mai simplă. Cei de atunci erau atașați de niște linii mari și pure și nu reprezentau personalități ori evenimente foarte complicate. Anticii posedau cu siguranță un viu sentiment pentru acea lege a mărginirii căreia i se supune tot ce-i omenesc, ba
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
sentimentul naiv se juca adesea capricios cu obiectele și, în loc să fie baza profundă, dar ascunsă, inima cea bună caută bucuroasă să atragă atenția, luînd cuvîntul în mod direct, așa încît cordialitatea se prefăcea în sentimentalitate. Se adauga la aceasta optimismul simplu al epocii, care făcea viața sufletească superficială. Se trecea cu ușurință peste disonanțe. Sensibilitatea pentru infinit și misterios, care fusese atît d dezvoltată la Shakespeare și la Milton, era pe cale să se piardă la poeții acestei epoci 102. A fost
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
referitor la caracterul pedant pe care îl prezintă incontestabil, în mod parțial, Critica rațiunii; se consolează cu gîndul că pedanteria va izgoni pedanteria. Caracterulsău socratic, care îl facea să prefere o știință (Wissen) independentă și fundamentală atît speculației cît și simplei acumulări de cunoștințe și care punea mai presus filosofarea decît faptul de a avea o filosofie, i-a dat un fundal solid pentru examinarea tentativelor de gîndire nerodnice, dar cu atît mai sigure de ele. În viața sentimentelor lui Kant
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
necesară, chiar dacă imperfectă, a realității. Se manifestă la el, în acest caz, o îndoială ascunsă. S-a relevat, pe bună dreptate,că circumstanțele complicate ale vieții moderne îl încurcă și-l deprimă. Gîndirea s-a se mișcă mereu în jurul faptelor simple și multiple ale vieții. Atunci cînd a fost mutat din singurătatea sa, din ținuturile înalte ale Scoției, la Edinburgh și la Londra, l-a întîmpinat viața civilizată, cu întreaga ei varietate de informații și aspirații. Întocmai ca Rousseau 105, el
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
cu viața, în formele ei individuale, concrete. Desigur, că poetul este singurul om adevărat, pe cînd chiar și cel mai bun filosof nu este, în comparație cu el, decît o caricatură 107. Cu toate acestea și poetul poate face din viață un simplu obiect de contemplare (cf. § 37), așa încît lumea fanteziei constituie pentru el singura lume. Schiller însuși îl sfătuia pe un prieten să rămînă "în lumea luminoasă și tăcută a ideilor" și să lase deocamdată "biata omenire necoaptă și nedemnă" să
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
este ușor absorbit de ideile pure, fără să intre într-o relație corectă cu realităților concrete ale vieții, pentru realist pericolul îl constituie faptul că este îngreunat de "realitățile" vieții și nu mai reușește să facă din înțelegerea lor un simplu fundal pentru viața lui sentimentală. Fundalul va împiedica atunci dezvoltarea bazei. Dacă pentru idealist viața se volatizează într-o lume eterată, ea este ușor sufocată pentru realist de cețurile compacte ale "realității". Așa încît, potrivit frumoaselor vorbe ale lui Goethe
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
cartea mea despre Humor 116, pe considerentul că el distinge insistent, în Marele Humor, între sentimentele individuale (cărora alți psihologi le spun "emoții") și cele totale ("Gesamtgefühle"). Höffding deosebește, în acest sens, între sentimentul ridicolului, în forma sa temporară, "relativ simplă", ca sentiment individual (manifestare specifică, obișnuită a micului humor) de trăirea complexă, durabilă și originală din marele humor, ca sentiment total și "vital", cum avea să-l prezinte H. Goebel în traducerea germană. Un sentiment total este deci altceva decît
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
care provoacă emoțiile ce se deosebesc"121. Tendința excesivă a unei asemenea atitudini a fost semnalată, în ultimii ani, și de Andrei Cosmovici, în larg apreciata sa Psiholigie generală, în care arată că sentimentele "se deosebesc de emoții și de simplele dorințe prin amploarea, prin expansiunea lor. Ele sînt transsituaționale, persistînd în variate împrejurări șo chiar în absența obiectului principal"122. Consecvent cu această distincție, psihologul român a declarat altundeva (într-un comentariu critic din Psihologia socilă, nr. 13/2004), că
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
Gefűhls. 11 Samlede Skrifter, IV, p. 422. În Bergrebet Angst (unde se află formularea citată) și în hîrtiile pe care le-a lăsat, Kierkegaard a acordat cea mai mare importanță forței ademenitoare a posibilităților înspăimîntătoare. Ele ne produc amețeli prin simpla conștiință a faptului că sînt prezente. 12 Die Hauptgesetze des menschlichen Gefühlslebens, Leipzig, 1914, pp. 312-316. 13 Udvalgte Skrifter, II, p. 142. 14 Principles of Psychologie, I, p. 495. 15 Cf. în legătură cu intuiția articulată, ca formă intermediară între intuiție și
by Harald Hőffding [Corola-publishinghouse/Science/956_a_2464]
-
este format din doi băieți și o fată legați de sentimente încă difuze, tatonante. O sensibilitate colțuroasă și frustă are și Fulga, tânăra din microromanul Cabana, ca și eroii din Reconstituirea. În această din urmă proză, combustia psihologică depășește observarea simplei agitații nervoase, a pripelii și radicalismului juvenil, caracteristice mai tuturor personajelor de prim-plan ale scriitorului, și evoluează abil, printre detalii speculate realist-cinematografic, către o tragedie anodină. Doi tineri sunt aduși de poliție să filmeze reconstituirea unui incident pe care
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288714_a_290043]
-
victimele unui bizar experiment psihologic. Evaluarea lui sub aspect moral rămâne subiacentă textului propriu-zis. Reconstituirea este, cu toate acestea, una dintre paginile cele mai dure despre mentalitățile autoritare din sistemul comunist. Prozator realist, cu aptitudini evidente de reporter, P. frazează simplu și elocvent, „aude” enorm („vocea” străzii, a ambianței, este deosebit de vie în scrierile sale), dialoghează cu dezinvoltură. Stilul se păstrează în romanele Asfalt (În adânc) (1998) și Tancul (2003), acum însoțit de îngroșarea absurdului. În primul text, niște muncitori se
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288714_a_290043]
-
Reconstituirea, București, 1967; ed. București, 1996; Petrecerea, București, 1982; Cabana, București, 1983; Pentru un călător cu trenul, Timișoara, 1986; Asfalt (În adânc), București, 1998; Tancul, București, 2003. Repere bibliografice: Stănescu, Cronici, 164-169; Iorgulescu, Scriitori, 230-232; Sorin Titel, Romanul și oamenii „simpli”, RL, 1982, 25; Alex. Ștefănescu, Șapte personaje în căutarea unei ieșiri, RL, 1983, 50; Dobrescu, Foiletoane, III, 95-101; Eugen Simion, Povestitori, RL, 1986, 49; Cosma, Romanul, I, 197; Ulici, Lit. rom., I, 410-411; C.S. [C. Stănescu], În umbra operei, ALA
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288714_a_290043]
-
forma vinului a încetat încă din secolul al XII-lea, interdicția acestui tip de comuniune fiind oficializată la conciliul de la Konstanz care a urmat Reformei. Observăm așadar că pe parcursul a opt secole catolicismul roman a mutilat, într-un fel, comuniunea simplilor credincioși, rezervând potirul doar preoților (și regilor). Justificările date acestei privări sunt decepționante (au în vedere, în principal, rațiuni practice: probleme de conservare a rezervei euharistice, pericolul de a irosi Sângele lui Hristos conservându-l într-o cantitate prea mare
Civilizatia vinului by Jean-François Gautier [Corola-publishinghouse/Science/915_a_2423]