86,398 matches
-
În asemena împrejurări, poate istoricul să rămînă fidel imparțialității științifice (în sensul implicat de Ranke)? Sau trebuie el să rămînă în turnul său de Fildeș? Goethe îi spunea lui Eckermann: "Ești întotdeauna nedrept în fapte; dreptatea este apanajul celui care observă". Acest lucru ar fi de neconceput pentru naționaliștii Europei central-răsăritene și o anatemă pentru istoricul naționalist. Ranke a fondat în Occident imparțialitatea științifică a studiilor istorice (cum spunea el, istoria trebuie să fie prezentată wie es gewesen ist așa cum a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
atîtea elemente comune între un sat olandez sau danez și satele mizere ale Poloniei sau Moldovei ca și între Oxford și Deșertul Gobi. În acest capăt nenorocit al Europei, istoricul avea un alt rol: cel de a justifica cuceririle. Așa cum observa Nicolae Iorga in extremis: "Vrem și noi să trăim!"6. Toate acestea contrastează față de sensul dat de amiralul Mahan așa-numitului Manifest Destiny, față de superioritatea britanică exprimată de Macaulay (sau de Rudyard Kipling) sau față de ideea germană conținută în expresia
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
ei este decisivă în cazul unui litigiu între națiuni". Iorga comenta: Nu este de mirare faptul că există oameni care încearcă să-l corupă pe un martor atît de important." Un alt expert în istoria "pămîntului nimănui", Robert Lee Wolff, observa că "în Balcani, datele medievale acumulate de savanți sînt adesea considerate ca surse de argumente puternice pentru rezolvarea controverselor din zilele noastre"12. Astfel, istoricii nu numai că au interpretat istoria, dar descoperirile lor trebuiau și să influențeze aproape cu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
capul, Drucker spuse: "E un zvon lansat de britanici. Nu va fi nici o prăbușire". Siguranța lui fermă readuse imediat calmul în rîndul celorlalți. Harriet se uită la Guy, care nu-și dădea seama de tulburarea pe care o provocase. Drucker observă acest lucru și spuse pe un ton liniștit: "Este adevărat că afacerile noastre depind de prosperitatea Germaniei. Dar legăturile noastre au fost stabilite cu multă vreme în urmă. Nu-i iubim pe nemți mai mult decît îi iubești dumneata. Dar
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
cu (sau fără) vulturi, obligînd pe toată lumea să se dea la o parte din calea lor Drill und Exerzizien, opunîndu-le tuturor acestora "chipiurile roșii comode și simpatice ale ofițerilor francezi"75. Iorga s-a înscris la Universitatea Fridericus-Wilhelmina, unde a observat imediat sunetul clopoțelului anunțînd începerea cursurilor, lucru de neimaginat în Franța. Familia Iorga a închiriat o cameră la o pensiune a cărei proprietară era o evreică. Atmosfera casei era o veritabilă atmosferă internațională. Pe lîngă Iorga, mai erau americani, greci
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
absolvit-o cu brio în august 1893. Cu banii și răgazul care îi rămăseseră, a cercetat și alte arhive și biblioteci europene pentru a aduna materiale privind istoria românilor. În ciuda eforturilor, era totuși capabil să-și însușească tot ce vedea. Observa întotdeauna mai întîi oamenii, apoi priveliștile, atît pe cele făcute de om cît și pe cele naturale, distilînd în cele din urmă toate aceste impresii în istoria locului respectiv. Dar, ca să folosim cuvintele lui Iorga: "În nici o țară, nu există
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
luat atitudine împotriva etichetării mișcărilor politice ca fiind de dreapta sau de stînga: "Dreapta sau stînga, două dintre cele mai uzate, mai puțin adevărate și mai stupide cuvinte". Acum, aflați la sfîrșitul secolului al XX-lea, nu putem să nu observăm imbecilitatea categorisirilor, chiar dacă unii intelectuali, ideologi și birocrați le apreciază. Multe regimuri conservatoare au declarat că sistemele lor sînt naționaliste. Ele nu făceau însă decît să mențină la putere o clasă privilegiată (uneori cu sprijin financiar și militar străin), în timp ce
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
s-a simțit atunci cînd, ajutînd-o pe o tînără să coboare dintr-un pom, a descoperit că aceasta nu purta nimic pe sub fustă 121. Frasin Munteanu-Râmnic povestește că a respins o dată politicos, dar ferm, avansurile soției unui diplomat iugoslav. Iorga observa frumusețea femeilor, dar îl interesau numai relațiile platonice cu ele122. Iorga era auster și modest în gusturi și în stilul de viață pe care o ducea și putea fi spurcat la gură în compania bărbaților, deși (ca latin tradițional) nu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
asupra populației, au dus la Revoluția din Februarie. Țarul a fost obligat să abdice. Iorga a apreciat pozitiv acest lucru, dar era oarecum temător. "România nu poate rămîne indiferentă", scria el, exprimîndu-și totuși "cele mai bune urări pentru Rusia" și observînd că moralul soldaților ruși era bun75. Așa era cel puțin la momentul respectiv. Românii aveau puține legături cu trupele rusești. Așa cum remarca Iorga, numai polonezii veneau acasă la el "purtînd uniforma Țarului". Își amintea de acești "ofițeri superiori care nu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
că este slab, ar fi trebuit să apeleze la aliații potențiali. În cadrul Partidului său Naționalist Democrat, programul partidului se baza încă pe sămănătorism; nu era abordată nici o altă soluție mai benefică. Sămănătorismul era preocupat de problema alcoolismului, dar nici măcar nu observa că România avea cea mai ridicată rată a mortalității infantile din Europa. Nici măcar nu propunea o abordare treptată a reformei sociale; în schimb, propovăduia naționalismul cultural, care trebuia să ducă la o revoluție culturală. Spera să schimbe omul, nu instituțiile
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
800.000 de locuitori evrei. Numărul lor crescuse de aproape patru ori față de 1918. Felul în care erau tratați evreii de către români nu avea o reputație foarte bună. Majoritatea acestor nou veniți erau destul de neprietenoși. În toamna lui 1918, Iorga observa că evreii din anumite zone fugeau din fața trupelor române ce înaintau în Bucovina, deși, scria el, "nu-i necăjea nimeni". Cernăuțiul, cu masiva lui populație evreiască, rămînea după părerea lui Iorga "un oraș străin". Vedea peste tot imagini ale lui
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
ajunsese cea mai mare putere de pe continentul european. Dar exista ceva artificial în situația aceasta, și măsura în care ea era iluzorie avea să devină limpede în deceniul următor. În ciuda îndelungatelor sejururi ale lui Iorga în Franța, el nu a observat impactul fantastic pe care îl avusese războiul asupra psihologiei franceze, considerînd încă o dată dorințele sale drept realități. Cu tot eșecul timpuriu al politicii duse de țară, Iorga și-a continuat eforturile de slujire a României peste hotare. Își lansa cu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
a plecat apoi la Los Angeles și San Diego (unde s-a întîlnit cu Președintele C. Coolidge) și și-a încheiat vizita în California la Universitatea Pomona. Din California, soții Iorga s-au întors la Washington D.C., unde Iorga a observat cu satisfacție cît de multe titluri ale cărților lui figurau în catalogul Bibliotecii Congresului. De la Washington, Iorga a făcut excursii la Mount Vernon, Gettysburg și Baltimore. Doamna Catinca s-a comportat ca de obicei pe tot parcursul călătoriei: l-a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
calitățile lui Iulius Caesar, dar istoria a demonstrat că lucrurile stăteau altfel 123. Mussolini putea găsi sprijin pentru ambițiile sale numai alături de Hitler, nu în Occident. Iorga a început să-și dea seama de acest fapt, lucru care poate fi observat chiar și în corespondența sa. Axa a fost întemeiată în toamna lui 1934, dar în perioada aceasta Iorga a dat din nou dovadă de naivitate. În septembrie 1936, la Conferința Bizantină care a avut loc la Roma, el a fost
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
folosim o expresie tipic americană) "nu reflecta neapărat opiniile consiliului de administrație", ci pe cele ale lui Nicolae Georgescu-Cocoș, care conducea ziarul în numele lui Iorga. O foarte mare parte din josniciile publicate în "Neamul românesc" erau opera lui27. Se poate observa diferența citind cel de al șaptelea volum al Memoriilor lui Iorga, care se referă la perioada respectivă sau, în jurnalul doamnei Liliana Pippidi-Iorga, ce scrie ea despre ceea ce spunea tatăl ei în cadrul intim al familiei și cele comunicate de ea
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Iași pentru felul în care populația evreiască modificase caracterul acestuia, și nu în bine! "Evreii erau altfel în țara lor. Monoteismul lor sălbatic, dar nobil, i-au înălțat deasupra celorlalți din jurul lor", încheia Iorga, menționînd Cîntarea cîntărilor a Regelui David. Observa cu tristețe că evreii fuseseră izgoniți de soartă din propria lor țară, două treimi din ei în Europa de răsărit și de sud-est, ceea ce crea probleme în regiunile respective. Spre deosebire de Cuza, Iorga nu a considerat niciodată răul reprezentat de evrei
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Șloim) a făcut milioane cu acest proiect. Supraviețuitorii Gărzii de Fier au decis că era convenabil să evite furtuna. A fost emisă o lege care instituia pedeapsa cu moartea pentru oricine conducea o organizație politică din afara granițelor țării. Iorga a observat starea aceasta care îl revolta. Într-un editorial, Beligeranți și neutri, el sublinia că România este tehnic neutră, dar nu și sentimental, și asigura pe toată lumea că atmosfera Bucureștiului, cu toată corupția atotstăpînitoare, nu are nici o legătură cu spiritul poporului
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
dură, semănînd cu un fel de hoit putred pe care cineva îl răstoarnă cu piciorul. Acesta este realismul (lui Rebreanu) de o sălbatică autenticitate, cel mai josnic din viața zoologică a națiunii noastre. Așa este (văzută viața satului) după autor, observată în vreun colț blestemat al Transilvaniei, prezentată ca o mărturie imposibilă de inferioritate, în stilul rece al unui raport de poliție, care înregistrează diverse infamii la secție". "Unde este Transilvania nobilă a lui Slavici sau Agârbiceanu?", întreabă Iorga disperat. Ion
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
noastre". "D-l Iorga", comenta reputatul critic literar Pompiliu Constantinescu, "afirmă o idee în care nu crede, în sensul că nu o respectă". În aceeași prefață asistăm la o remarcabilă schimbare de ton: "și (prin opera lui Iorga) se poate observa inutilitatea capriciilor anumitor bărcuțe de hîrtie, indiferent de cine le-a lansat. Acestea (bărcuțele de hîrtie) vor (putea) naviga, conduse de copilăroșii lor autori în apele puțin adînci de la marginea trotuarelor, dar, cînd curentul va deveni mai puternic și apa
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
istorie completă sau definitivă a Europei contemporane. În cazul meu, dificultatea sarcinii e agravată de proximitate: născut la scurt timp după sfârșitul războiului, sunt contemporan cu mai toate evenimentele descrise În această carte și Îmi amintesc că am Învățat, am observat sau chiar am participat la mare parte din această istorie pe măsură ce se desfășura. Îmi este atunci mai ușor să Înțeleg povestea Europei postbelice sau mai greu? Nu știu. Dar sunt convins că imparțialitatea istoricului nu este Întotdeauna la Îndemână. Această
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
subiecte asupra cărora autoritățile de ocupație aliate s-au Înțeles, cel puțin pentru o vreme. Însă În condițiile din 1945 nici un program de stârpire a nazismului din viața germană nu putea fi viabil. Comandantul forțelor armate americane, generalul Lucius Clay, observa că „marea problemă administrativă pentru noi este să găsim cetățeni germani relativ competenți, care n-au colaborat cu regimul nazist... Adesea pare că singurii calificați sunt funcționarii de carieră, iar cei mai mulți dintre ei au fost implicați, și nu doar cu
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
a cancelarului Adenauer În anii ’50, era omul care fusese Însărcinat să comenteze oficial legile de la Nürnberg din 1935**. Wilhelm Hauser, noul șef al poliției din Palatinatul Rinului, era același Obersturmführer care ordonase masacrele din Bielorusia. Același tipar se poate observa și În afara administrației publice. Universitățile și sistemul juridic au fost cele mai puțin denazificate, În ciuda aderenței lor notorii la regimul hitlerist. Nici oamenii de afaceri nu au avut de suferit. Friedrich Flick, criminal de război condamnat În 1947, a fost
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
lege de mâini și de picioare prin declarații programatice detaliate, care ar fi putut aliena potențiali aliați strategici. Rezistența nu a lăsat În urmă proiecte postbelice mărețe, dincolo de generalități și nobile declarații de intenție - și chiar și acestea erau, după cum observa În august 1944 un François Mauriac de altfel Înțelegător, „fantezii dactilografiate În grabă”. Cu toate acestea, partizanii și politicienii erau totuși de acord asupra unui lucru: „planificarea”. Dezastrele din deceniile interbelice (ocaziile ratate după 1918, crahul bursier din 1929 și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
rămânea statul. Dar entuziasmul vremii pentru statul intervenționist nu izvora din disperare sau interes personal. Clement Attlee, al cărui Partid Laburist i-a Învins pe conservatorii lui Churchill În dramaticele alegeri din 1945, exprima o stare de spirit generală când observa că necesare, Înainte de toate, erau „orașe, parcuri, terenuri de joacă, școli și case, fabrici și prăvălii - bine plănuite și bine construite”. Exista așadar o Încredere fără margini În capacitatea (și nu doar datoria) guvernului de a rezolva probleme structurale mobilizând
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
esențiale pentru reconstrucția postbelică. La fel ca entuziasmul liberalilor englezi pentru liber-schimb Înainte de 1914, nici pledoariile americane pentru circulația nestingherită a bunurilor nu erau complet dezinteresate. Totuși, această lipsă de altruism era una temperată de inteligență. La urma urmei, așa cum observase directorul CIA, Allen Dulles, „Planul pleacă de la presupunerea că dorim să sprijinim revirimentul unei Europe care va putea intra În competiție cu noi pe piața mondială și care, exact din această cauză, va fi capabilă să cumpere produsele noastre În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]