86,398 matches
-
Bohlen și alții - precum secretarul de stat James Byrnes - Își puneau speranțele În ocupația militară de către Aliați a statelor din fosta Axă și a sateliților lor, combinată cu alegeri libere În spiritul Înțelegerii de la Yalta. Abia mai târziu (când au observat manevrele puterii sovietice În cadrul Comisiilor Aliate de Control, mai ales În România și Bulgaria) au acceptat și ei incompatibilitatea de obiective dintre SUA și URSS, Împărtășind În cele din urmă preferința lui Kennan pentru sfere separate și realpolitik. La Început
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
speranță. Marea Britanie, măcar, era o insulă. Însă francezii, ca toți ceilalți, erau mai vulnerabili decât oricând: În fața nemților și, acum, a rușilor. NATO era așadar de două ori important pentru Paris: deplasa linia defensivă antisovietică mai departe către est - cum observa Charles Bohlen cu câteva luni Înainte de semnarea Tratatului, „francezii se agață de o licărire de speranță: multe, puține, trupele americane stau Între ei și Armata Roșie”. Mai important, NATO reprezenta pentru ei o poliță de asigurare Împotriva revanșismului german. Guvernul
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
sociale comuniste: „Eram Încântat să văd, În sfârșit, că structura semifeudală a Poloniei se prăbușea, că universitățile Își deschideau porțile tinerilor muncitori și țărani, că Începuse reforma agrară, iar țara era, În cele din urmă, pe drumul spre industrializare”. Cum observa Milovan Djilas, evocând propria sa experiență ca adjunct al lui Tito, „la Început, totalitarismul e numai entuziasm și convingere; abia mai târziu se transformă În structuri, șefie, carierism”. La Început, partidele comuniste i-au flatat pe intelectuali, care vedeau În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Început, partidele comuniste i-au flatat pe intelectuali, care vedeau În ambițiile comunismului o alternativă atrăgătoare atât la provincialismul patriotard, cât și la antiintelectualismul violent al naziștilor. Pentru mulți tineri intelectuali, comunismul nu era o convingere, ci o credință - cum observa ulterior Alexander Wat (alt viitor ex-comunist polonez), intelighenția laică din Polonia tânjea după un „catehism subtil”. Dintre studenții, dramaturgii, romancierii, jurnaliștii și profesorii est-europeni, numai o mică parte au devenit comuniști activi, dar ei erau adesea vârfurile generației. Pavel Kohout
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
drapel peste vechiul Castel: „Adevărul biruiește Întotdeauna!” Vorbele glorios se Împlinesc: Adevărul muncitorilor a-nvins! Viitor de aur țara noastră are. Slavă pentru Gottwald și partid! Slavă! Slavă!1 Acest gen de pioșenie era frecvent În generația lui Kohout. Așa cum observa Mi³osz, comunismul opera pe principiul că scriitorii n-au nevoie să gândească, ci doar să Înțeleagă. Înțelegerea se limita de fapt la angajament, iar tinerii intelectuali din regiune nu doreau mai mult. „Eram copiii războiului”, scria Zdenìk Mlynáø (care se
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
patimile țărișoarelor dintre Germania și Rusia, care le păruseră dintotdeauna o pacoste. Dar dacă aceste probleme stârneau dezbateri aprinse dincolo de Canalul Mânecii, În Marea Britanie comunismul n-a reușit nici pe departe să-i mobilizeze sau să-i dezbine pe intelectuali. Cum observa George Orwell În 1947, „englezii nu sunt suficient de interesați de problemele intelectuale pentru a deveni intoleranți”. Dezbaterea culturală În Anglia (și, În mai mică măsură, În restul Regatului Unit) era centrată pe un subiect intern: apăruseră primele indicii ale
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
nutreau pentru eroii Învingători la Kursk și Stalingrad. Simone de Beauvoir nota În memoriile ei, generalizând ca de obicei: „Prietenia noastră față de URSS era fără rezerve; sacrificiile poporului rus dovediseră că țara avea lideri de nădejde”. Victoria de la Stalingrad, după cum observa Edgar Morin, măturase toate Îndoielile, toate obiecțiile. Să nu uităm că Parisul fusese eliberat de Aliații vestici, Înregistrați de aceea negativ În memoria locală. Dar rusofilia intelectuală nu se limita la atât. E important să ne amintim ce se petrecea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
urmat țările Beneluxului 2. Nu mai trebuia decât ca Adunarea Națională franceză să ratifice Tratatul pentru ca Europa de Vest să aibă un fel de armată europeană ce combina și integra contingente naționale, inclusiv unul german. Însă francezii tot nu erau mulțumiți. După cum observa cu perspicacitate Janet Flanner În noiembrie 1953, „pentru francezi, problema CEA este Germania - nu Rusia, cum e pentru SUA”. Ezitările Franței Îi frustrau pe americani: la Întâlnirea Consiliului NATO din decembrie 1953, noul secretar de stat al lui Eisenhower, John
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
chiar rațiunea de fi, public declarată și unanim acceptată, a Întregii națiuni. Ani mai târziu, reflectând asupra acestei surprinzătoare prefaceri colective și a zelului concentrat cu care cetățenii din RFG Își vedeau de treabă, scriitorul Hans Magnus Enzensberger avea să observe că „energia deconcertantă a nemților nu poate fi Înțeleasă decât Îmbrățișând ideea că ei și-au transformat defectele În virtuți. și-au pierdut mințile, În sensul cel mai literal cu putință, și acest lucru le-a permis să reușească”. Condamnați
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
o virtute națională. Cum puțini și-ar fi imaginat cu un deceniu Înainte, efectul zguduitor al Înfrângerii și ocupației ulterioare i-a făcut pe vest-germani să accepte o democrație impusă din afară. În loc de „devotamentul pentru conducători” pe care Heine Îl observase la poporul german cu un secol În urmă, germanii anilor 1950 și-au atras respectul internațional printr-un devotament la fel de sincer față de eficiență, detaliu și calitate În fabricarea de produse finite. Această dăruire inedită Întru edificarea prosperității era salutată fără
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
entuziast al comerțului liber, s-a opus „uniunii vamale” neomercantiliste, care ar fi putut să afecteze legăturile Germaniei cu Marea Britanie, să restricționeze fluxurile comerciale și să dea peste cap prețurile. În viziunea lui Erhard, CEE era „un nonsens macroeconomic”. Cum observa cu acuitate un specialist, lucrurile ar fi putut lua o Întorsătură diferită: „Dacă la conducerea Germaniei ar fi fost Erhard, rezultatul cel mai probabil ar fi fost o Asociație Anglo-Germană pentru Comerț Liber, fără o componentă agricolă, iar efectele excluderii
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În care vedea prețul Încrederii În sine revoluționare și al marșului istoriei. Moscova era oglinda flatantă a iluziilor lor politice. În noiembrie 1956, această oglindă s-a făcut țăndări. Într-o notă datată 8 septembrie 1957, scriitorul maghiar István Bibó observa că, „zdrobind revoluția ungară, URSS a dat o lovitură dură și poate fatală mișcărilor «companioane» (de pace, femei, tineret, studenți, intelectuali etc.) care au contribuit la forța comunismului”. Deposedat de charisma stranie a terorii staliniste și expus la Budapesta În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
limbă franceză și flamandă. America, reală sau imaginată, devenea un cadru natural pentru divertismentul facil de toate genurile. Influența americană asupra tinerilor europeni a contribuit direct la ceea ce era deja deplâns ca o „prăpastie Între generații”. Concetățenii lor mai vârstnici observau și regretau tendința tinerilor europeni de pretutindeni de a condimenta conversațiile cu americanisme reale sau imaginare. Un studiu a estimat că, pe parcursul anilor ’60, aceste „americanisme” s-au multiplicat de paisprezece ori În presa germană și austriacă; În 1964, criticul
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Strauss, poliția a hărțuit redacția, a răvășit birourile și l-a arestat pe editor. Un abuz de putere atât de nerușinat, menit să pună capăt reportajelor incomode, a stârnit indignarea universală - chiar și Frankfurter Allgemeine Zeitung, impecabil de conservator, a observat că „este o pată pe obrazul democrației noastre, care nu poate exista fără o presă liberă - fără libertatea neîngrădită a presei”. Apoi, patru ani mai târziu, În decembrie 1966, creștin-democrații aflați la putere l-au ales ca succesor al cancelarului
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În eseul său La Condition postmoderne (Condiția postmodernă, 1979), a surprins exact situația: „Postmodernitatea este neîncrederea În metanarațiuni”. Ca de atâtea ori În deceniile trecute, sursa profundă (adesea nemărturisită) a influențelor intelectuale predominant franceze era... germană. Scriitorul italian Elio Vittorini observa cândva că, de la Napoleon Încoace, Franța s-a dovedit impermeabilă la orice influență străină În afară de filosofia romantică germană - lucru la fel de adevărat În 1957, când remarca a fost făcută, ca și 20 de ani mai târziu. Dacă generația precedentă, cu sensibilitatea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
vii din experiența comună a războiului - Schmidt amintindu-și chiar cum „ziua lupta pentru Germania și noaptea se ruga ca Hitler să fie Învins”. Willy Brandt, care s-a opus realmente celui de-al Treilea Reich de la Început până la sfârșit, observă flegmatic În memoriile sale că „atunci când se schimbă amintiri din război, falsul și autenticul sunt greu de despărțit”. Dar, dacă reminiscențele erau poate iluzorii, interesele comune erau cât se poate de reale. URSS urmărea de mulți ani recunoașterea oficială a
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
centralizată sfârșește cu omuciderea centralizată. Era, bineînțeles, o concluzie tipic „intelectuală”, dar asta fiindcă retragerea statului a fost resimțită cu precădere de intelectuali - deloc surprinzător, de vreme ce ei fuseseră de la Început promotorii cei mai zeloși ai ameliorării sociale „de sus”. După cum observa În 1984 scriitorul ceh Jiøí Gruša, „noi șscriitoriiț suntem cei care am glorificat statul modern”. Prin natura ei, cum observa Ignazio Silone, tirania modernă necesită colaborarea intelectualilor. Era așadar cât se poate de firesc ca Îndepărtarea intelectualilor europeni de marea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
precădere de intelectuali - deloc surprinzător, de vreme ce ei fuseseră de la Început promotorii cei mai zeloși ai ameliorării sociale „de sus”. După cum observa În 1984 scriitorul ceh Jiøí Gruša, „noi șscriitoriiț suntem cei care am glorificat statul modern”. Prin natura ei, cum observa Ignazio Silone, tirania modernă necesită colaborarea intelectualilor. Era așadar cât se poate de firesc ca Îndepărtarea intelectualilor europeni de marea narațiune a progresului să fie cea care a declanșat avalanșa; și oarecum de așteptat ca această deziluzie să fie mai
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
țară comunistă care se putea lăuda cu o opoziție marxistă neoficială, care activa chiar În cadrul partidului. Cei mai cunoscuți disidenți atacau autoritatea comunistă de pe poziții de stânga - de aceea erau deopotrivă inaudibili și irelevanți În restul Europei de Est, după cum observa caustic scriitorul ceh Jiøí Pelikán. Astfel, Rudolf Bahro, care În 1979 a fost deportat În Vest după ani de persecuție, era cunoscut Îndeosebi pentru eseul său intitulat Alternativa, o critică explicit marxistă a „socialismului real existent”. Robert Havemann, un comunist
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de unde refuzul tăios adresat prezbiterienilor scoțieni care protestau Împotriva puterii episcopale: „Unde nu există episcop, nu există rege”. Gorbaciov și revoluția sa controlată au fost În final măturați de amploarea contradicțiilor pe care le-au generat. Privind În urmă, el observa cu oarecare regret: „Este normal să mă mâhnească faptul că n-am reușit să păstrez perestroika În limitele intențiilor mele”. Însă intențiile și limitele intențiilor erau incompatibile. Fără reazemul oferit de cenzură, control și represiune, esența sistemului sovietic - economia planificată
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
față de comunism nu au fost singurele care l-au Înălțat pe un piedestal; el s-a distins și prin dispoziția apolitică. Concetățenii lui Havel s-au Îndreptat spre el nu În ciuda preocupărilor sale legate de teatru, ci datorită acestora. După cum observa un comentator italian al ascensiunii lui Havel pe scena social-politică cehoslovacă, vocea sa distinctivă l-a ajutat să dea grai sentimentelor unei națiuni reduse la tăcere: Se un popolo non ha mai parlato, la prima parola che dice è poesia
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Adevărata surpriză a fost faptul că inclusiv la Timișoara și București a curs mult mai puțin sânge decât era de așteptat. Era și acesta, În parte, un efect al televiziunii. Cum toată populația - nemaivorbind de restul lumii - putea să le observe fiecare mișcare, regimurile comuniste erau blocate. Simplul fapt că se aflau astfel sub lupă reprezenta o breșă În autoritate și limita drastic opțiunile puterii 31. Sigur, astfel de considerații nu Împiedicaseră autoritățile comuniste din China să Împuște sute de demonstranți
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Sovietică. Nici britanicii, nici francezii nu se grăbeau să Îi vadă pe germani reuniți. În măsura În care occidentalii se gândeau la o Germanie unificată, ei Își imaginau acest lucru la sfârșitul unui lung proces de schimbare În Europa de Est, nu la Început. Cum observa În decembrie 1989 Douglas Hurd (ministrul britanic al Afacerilor Externe), reflectând la sfârșitul iminent al Războiului Rece: a fost „un sistem (...) În care am trăit destul de fericiți timp de 40 de ani.” Prim-ministrul britanic nu și-a ascuns temerile
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
pentru a-i ataca pe foștii camarazi din Moscova sovietică. Prima țintă a fost Însuși Gorbaciov, deși Elțîn fusese inițial un apărător ferm al președintelui sovietic, În a cărui regiune natală, Sverdlovsk, lucrase mai mult de zece ani. Însă el observase, cu siguranță, că erorile liderului sovietic erau tot mai greu de ignorat, iar popularitatea lui scădea vertiginos. Cea mai mare greșeală tactică a lui Gorbaciov În afacerile interne a fost să Încurajeze apariția unei legislaturi naționale cu vizibilitate la nivel
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
astfel de oameni complotau la Kremlin, ei nu erau personalități publice și se afișau doar ocazional la ceremoniile publice. Acum, au fost Însă nevoiți să apară În presa audiovizuală pentru a-și justifica acțiunile - iar publicul a avut ocazia să observe Îndeaproape fizionomia socialismului oficial decăzut. Boris Elțîn nu putea rata ocazia. Prestigiul lui crescuse și mai mult după o Întâlnire personală cu George Bush, În timpul vizitei președintelui american În URSS, cu numai trei săptămâni Înainte. Pe 19 august, el a
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]