87,696 matches
-
recente despre originea și natura sacrificiului neglijează Într-o asemenea măsură religia romană. Civilizația romană este faimoasă pentru cunoscutul ei potențial de violență interioară și exterioară. Însă ucigând animalele, romanii au elaborat nu violența 3, ci mai curând niște realități simple, lipsite de spectaculozitate, dar esențiale pentru viață: faptul de a dărui, a hrăni, a lua masa În comun. În sacrificiul roman, moartea animalului jertfit este un fapt, nu un factor (Yerkes, 1952, p. 5). 4. ISTORIA INTELECTUALĂ A RELIGIEI ROMANETC
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
statul roman. Romulusxe "Romulus" a Început cu „instituirea” (constituere), Întemeind cultele lui Ianusxe "Ianus", Jupiter, Martexe "Marte", Picus, Faunusxe "Faunus", Tiberinusxe "Tiberinus" și Herculexe "Hercule". Numa a Întemeiat alte culte, dar „nu existau Încă” (nondum) imagini și temple; riturile erau simple și sobre. Este povestită pe larg construirea fortăreței de pe Campitoliu, după a cărei terminare cultul lui Jupiter Summanus a fost aproape uitat. Se vorbește apoi despre instituirea funcțiilor sacerdotale și despre alte construcții. Acest compendiu, care amintește În treacăt de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Attis, cu izbucniri orgiastice tipice riturilor Gallilor. Începând din 160 d.Hr. tot Imperiul cunoaște celebrarea unui rit de sacrificiu În cinstea Marii Mamexe "Mame", taurobolul (sacrificiul unui taur), adesea Însoțit de un criobol (sacrificiul unui berbec) care, săvârșit de către simpli indivizi și de comunități orășenești pentru sănătatea Împăratului și a familiei sale, constituie o manifestare a fidelității politice și religioase totodată. În evoluția profundă a obiceiului și a sentimentului religios al veacurilor următoare, acest rit accentuează conotațiile catarctice și, din
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și să vindece orice boală, este cel care Îi hotărăște și Îi orânduiește desfășurarea. O inscripție votivă din Serapeumul C din Delos, datată pe la jumătatea secolului al III-lea Î.Hr., documentează foarte direct acest scenariu, arătând că și credincioșii simpli erau pe deplin conștienți de valențele cosmozofice ale acestuia. Departe de a fi patrimoniul exclusiv al unor cercuri restrânse de indivizi culți, noțiunea de „zeu cosmic” pătrunsese În straturile largi ale societății elenistice. Aristodicos, fiul lui Demaratos, și Artemone, fiul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de propagandă, dar, În orice caz, factor decisiv pentru evaluarea Întregului tablou. Se discută despre prezența unui sentiment religios autentic drept cauză a omagiilor de tip divin aduse mai Întâi suveranilor elenistici și, mai târziu, Împăratului roman sau despre un simplu oportunism politic din partea indivizilor, a comunităților și chiar a surselor puterii, care ar fi manipulat Într-o măsură mai mare sau mai mică dispozițiile populare cu scopul de a-și consolida propria putere, sacralizând-o. Totuși, un răspuns univoc la
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
trebuiau fără Îndoială să lase mai mult loc rugăciunii, prin folosirea tradițională a manthra sau a formulelor sacre (Însuși Zoroastru este cunoscător al acestora: un manthr³n: Yasna 41,5; 50, 6); dar ar fi o greșeală să vedem În G³th³ simple componente liturgice (J. Kellens) sau texte În deplină armonie cu ritualismul ulterior al bisericii zoroastriene (M. Boyce), doar pentru că acestea au fost mai apoi introduse Într-un ansamblu canonic pentru uzul liturgic. Această inserare, desigur relativ târzie, și faptul că
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
fost o invenție a limbajului gathic, care a sfârșit prin a influența Însăși noțiunea de așavan Într-o accepție mai largă (Gereshevitch, 1959, p. 156; Gnoli, 1987a, p. 706) Este deci evident că inovația gathică nu se limitează la un simplu conflict ritual, ci implică puternic și alte sectoare și aspecte ale experienței umane și ale credințelor religioase. Pe de altă parte, orice ritualism este o degenerare formalistă a cultului sau a practicii religioase, iar un ritualism nou, opus celui vechi
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
existența. Din acest punct de vedere se explică afirmația lui W.B. Henning, citat mai sus, conform căreia mesajul lui Zoroastru trebuie Înțeles ca un protest Împotriva monoteismului. Acesta (1951, p. 49) nu pierde ocazia să explice, Într-o manieră simplă și clară, că Învățătura profetului, prin caracterul ei religios, trebuia să dea credincioșilor siguranța că Binele va triumfa asupra Răului, așa cum, de altfel, se Întâmplă În orice dualism, inclusiv În maniheism, modelul tuturor religiilor dualiste: „Motivul atribuirii celei mai mari
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cont de faptul că astfel se atinge un singur aspect, poate cel mai superficial, fiindcă, dacă este adevărat că, teoretic, monoteismul nu se opune dualismului, ci politeismului (Pettazzoni, 1920, pp. 96, 112, nota 109), atunci este adevărat că nu există simple diteisme. În orice dualism, puterea benefică este doar cea divină: adversarul, ca de altfel și În zoroastrism, este conceput ca fiind diabolic, deși este Înzestrat cu o imensă și cumplită putere. În realitate, Învățătura gathică trebuie definită corect ca fiind
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
care face din Indra În Iran arhidemonul opus Adevărului (cf., mai sus, subcapitolul 2.7), fapt atestat clar În tradiția ulterioară - este un element semnificativ În favoarea interpretării Învățăturii gathice ca revoluție Împotriva religiei ritualiste tradiționale; nu reformată, ci, pur și simplu, renegată de către Zoroastruxe "Zoroastru", Împreună cu divinitățile, riturile, etica, preoții și marii săi capi temporali, meș (plural al lui maz „mare”: Yasna 34, 9). Caracterul revoluționar, religios, etic și totodată social al Învățăturii gathice este ușor de Înțeles, dacă G³th³ sunt
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În unele cazuri, sunt singurele ce au supraviețuit În urma pierderii textelor pahlavi originale. Edițiile și traducerile textelor pahlavi, Îngrijite de cercetători persani și occidentali, sunt numeroase, dar adesea Învechite și alcătuite după criterii foarte diferite. Uneori este vorba doar despre simple reproduceri ale textelor, iar altele sunt transcrieri În alfabet latin urmate de traduceri, În alte cazuri, e vorba de transliterări, transcrieri, traduceri. Principalele indicații bibliografice actualizate până În 1967 se găsesc În Boyce (1968a). Pentru Ard³ Wșr³z n³mag, Ay³dg³r ș J³m³spșg
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
moarte, naștere, ceremonii nupțiale (Modi, 1992, pp. 1-45). Printre riturile de purificare trebuie menționate p³dy³b (cf. Boyce, 1991) sau „abluțiune”, n³hn sau „baie” și bareshn¿m sau „marea purificare”: acestea devin din ce În ce angajante și mai complexe: de la simplele abluțiuni zilnice Înaintea rugăciunii prevăzute de primul rit, până la cele complicate prevăzute de al doilea, rezervate pentru momentele de „trecere” (inițiere, căsătorie etc.), Împlinite În prezența unui preot și Însoțite de alte acțiuni liturgice, cum ar fi consumarea simbolică a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a panteonului indo-european este foarte bine conservată În India antică. În ceea ce privește funcția sacrală, o trăsătură deja tipic indo-europeană, ea era deținută, complementar, de două divinități majore; În India acestea sunt Varuna și Mitraxe "Mitra". Nu este vorba Însă despre o simplă dublură (În acest caz, unul dintre cei doi ar fi fost rapid eliminat), ci de două moduri diferite și complementare de Înțelegere a sacralității. Elementul cel mai caracteristic al sacrului și al regalității sacre ulterioare constă În apărarea acelei valori
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Ocrotirea zeului Mitraxe "Mitra", cel care sprijină popoarele, garantează reușita: strălucire și faimă măreață. 8 Către Mitraxe "Mitra", a cărui putere este prezența binevoitoare, se Îndreaptă cele cinci rase umane. Nu trebuie totuși să ne gândim nici la existența unei simple antinomii Între divinitățile primei funcții, pentru că natura și modul lor de a acționa sunt complementare: poeții vedici Îi compară pe unul cu noaptea, iar pe celălalt cu ziua și sunt atât conștienți de această complementaritate Încât, de cele mai multe ori, compun
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
nebuloasă a non-ființei, care nu este lipsită de forțe active și figuri personale. Pornind de la această premisă, jertfa se configurează ca o reiterare a sacrificiului primordial În care Își are originea toată realitatea: această reiterare nu are totuși semnificația unei simple celebrări și amintiri, ci este un act care, prin natura sa, are puterea de a Întări și păstra Întregul cosmic. Dar concepția implică obligatoriu faptul că jertfa sângeroasă, În forma sa inițială și mai coerentă din punct de vedere ideologic
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
conștienți de faptul că ipoteza structurii tripartite are o bază documentară destul de limitată, ca, de altfel, tot ceea ce ține de religia slavă: este deci necesar să recunoaștem că, dacă izvoarele disponibile ar fi fost mai numeroase și mai mult decât simple istorioare, structura fundamentală a panteonului slav ar fi apărut destul de diferită. Sunt oportune În special două rezerve specifice. Prima constă În faptul că specificul panslav al acestor divinități este mai degrabă afirmat decât demonstrat În mod riguros, astfel Încât nu se
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
situația unui personaj celtic asemenea regelui Arthur care nu este decât transformarea generalului roman Artorius. Alte divinități minore - ca Siwaxe "Siwa", printre polabi, Pizamarxe "Pizamar", la Asundo, Rugievithusxe "Rugievithus", la Carenza etc. - sunt menționate În izvoare, Însă este vorba despre simple nume. Merită doar amintit, În cadrul policefaliei divine, că statuia lui Rugievithus avea șapte fețe și un singur cap. În sfârșit, mai există și figuri ale folclorului slav care au derivat probabil din divinități minore străvechi. Astfel s-a Întâmplat cu
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
recurgea la „specialiști”, bărbați sau femei, care se foloseau de tehnici aproape universale: citeau În palmă, observau felul În care se solidifica ceara topită În apă, studiau cântecul sau zborul păsărilor, cercetau mișcările flăcărilor, Întocmeau horoscoape. Existau și practici mai simple, cu caracter familiar, cum ar fi cea care amintește de obiceiul nostru de a rupe petalele unei flori: o femeie trasa la Întâmplare În cenușa din cămin câteva linii pe care mai apoi le număra; dacă era un număr par
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
edificii speciale pentru cultul divin se poate să fi fost adus de germani, și odată cu obiceiul de a ține În temple reprezentări antropomorfe ale zeilor. Nu trebuie uitat că cele mai vechi și primitive reprezentări ale divinităților erau constituite de simple coloane terminate În formă de cap. Însă, curând, ajunge și În lumea slavă practica legării cultului de temple și statui antropomorfe (chiar dacă, desigur, nu Într-o manieră realistă: dacă ne gândim doar la policefalie); acest fenomen a favorizat, fără Îndoială
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
despre ceea ce se credea În legătură cu viața de „dincolo” Înainte de perioada creștinizării. Însă poeții irlandezi, printr-o lovitură de geniu, au reușit să transforme vechia teologie În literatură și au creat două genuri literare, În care, sub forma ingenuă a unor simple povestiri, se conservă elemente ale unor credințe care nu puteau fi declarate explicit. Avem, așadar, ciclul călătoriilor (imrama) și cel al aventurilor (echtrài), care au o tematică esențialmente comună: un erou ajunge Într-un loc pe care grecii l-ar
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
nu fusese decât una. Nu este clar ce ar putea Însemna aceasta. Conform unor cercetători, este vorba despre atribuirea numelui, acțiune care duce la perfecționarea existenței obiectului; dar nu trebuie exclusă posibilitatea unei concepții care nu vede În insulă un simplu obiect material, egal mereu cu el Însuși, ci un obiect viu, mereu În creștere. Aceeași apariție a lacurilor și câmpiilor se va repeta la următoarea invazie, Irlanda ajungând astfel la deplinătatea ei fizică. Partholán și oamenii săi mor din cauza unei
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
edificii, și sacre, și profane, și templul cel mai vestit la acele neamuri, pe care ei Îl numeau al Tamfanei.”), unde expresia latină solo aequare lasă să se Înțeleagă că nu este vorba despre o poiană sacră sau despre un simplu cerc de pietre. În plus, descrierea pe care Însuși Tacit (Germania, XL) o face procesiunii zeiței Nerthusxe "Nerthus" implică obligatoriu existența unei statui a zeiței: „Este transportată de vaci, iar preotul o urmează cu mare venerație”. Desigur, mărturiile din epocile
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
posibilă cunoașterea viitorului, tocmai fiindcă acesta nu este controlat de Întâmplare, ci de voința divină; iar profeția era foarte practicată la germani. O modalitate aparte este prezentată de Tacitus : Semnele și sorții le păzesc cu mare sfințenie. Aruncarea sorților e simplă: retează dintr-un arbore roditor o mladă, o taie făcând din ea mai multe bețișoare, crestează pe ea anumite semne și le aruncă la Întâmplare pe o pânză albă. Apoi, preotul țării, dacă se aruncă sorții pentru binele obștii, sau
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
că întotdeauna a fost mânat de „aceeași nestăvilită sete de aventură spirituală, de neîncetată creștere în duh”, că există o „unitate [a] spiritului modern al poeziei așa-zis futuriste cu tradiția milenară a creștinismului”, ambelor fiindu-le comune „paradoxul liniei simple, primitivismul unui suflet complicat, patriarhalismul și liniștea unui suflet în veșnic război cu lumea, naturalețea prăpastiei înfiorătoare, jocul și candoarea unui suflet aspru, tensiunea teribilă dar tăcută metafizică, halucinația obiectivă, apocalipsul, într-un cuvânt, extazul” (Contra domo, 1931). Oricum, sub
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289924_a_291253]
-
psihice Încă insuficient determinate nosografic, dar Înscrise În rândul factorilor psihiatrici de mare semnificație socială, este un fenomen constant, suficient de bine determinat pentru a putea fi Încadrat printre certitudinile medico-sociale specifice secolului precedent. Ceea ce a putut fi considerat ca simplă observație („creșterea patologiei psihiatrice este variată după opiniile observatorului”, menționa C.I. Parhon În 1940) nu mai poate fi eludat și nici plasat În categoria incidențelor medico-sociale incerte În anii Începutului secolului al XXI-lea. Tema, care putea fi discutabilă Încă
Prelegeri academice by Prof. dr. CONSTANTIN ROMANESCU () [Corola-publishinghouse/Science/91771_a_92355]