87,696 matches
-
cei ce aveau mai multă inteligență și mai mult curaj decît cei de rînd. Iorga credea în permanența și în indestructibilitatea acestei "Ființe Gigantice": națiunea. Epictet avertiza: "Nu încercați să schimbați natura lucrurilor!" Analiza lumii noastre făcută de Iorga este simplă: el vedea calea viitoare a unei națiuni nu ca pe o repetare, ci sub forma unei continuări firești a celei din trecut. Pentru Iorga, forțele culturale ascunse venind din trecut erau atotstăpînitoare. Ultimele evenimente i-au dat mare dreptate. Nu
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
loialitatea lor. Ungurii și românii reveniseră la vechea maximă: "Ori noi, ori ei!" Iorga respingea din principiu orice revizuire a Tratatului de Pace. Chestiunea evreiască, mai ales în Moldova natală a lui Iorga (și în orașe), nu era o problemă simplă pentru un naționalist. O asemenea problemă nu era ceva izolat în România; provocări asemănătoare pot fi întîlnite și în alte părți atunci cînd o burghezie numeroasă și neasimilată (și neasimilabilă în împrejurările date) trăiește în mijlocul unei societăți tradiționale. Rasismul era
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
mărșăluind în pas de gîscă prin fața monumentului din Feldhernhalle... Unde era atunci Germania de astăzi? Așa cum scria Luigi Barzini cu atîta capacitate de percepție: "Nu trebuie să fie inventată..." Operația efectuată după cel de al Doilea Război Mondial a fost simplă, razele proiectoarelor fiind mutate spre aspectul european civilizat al Germaniei, ceea ce a fost destul de ușor, din moment ce cealaltă Germanie era îngropată sub ruinele Cancelariei Reichului de la Berlin (sau, la München, sub ruinele monumentului din Feldhernhalle aruncat în aer de Corpul de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Vienei -, străzile capitalei austriece reprezentau o mărturie a abisului tăcerii care separa prezentul senin al Europei de trecutul ei tulbure. Clădirile impunătoare de pe Ringstrasse aminteau de chemarea imperială a Vienei de altădată (deși bulevardul era parcă prea grandios pentru o simplă arteră de circulație Într-o capitală europeană de talie mijlocie), iar orașul se mândrea pe bună dreptate cu edificiile publice și spațiile sale civice. Viena Își invoca gloria de odinioară cu plăcere. Dar În privința trecutului mai recent era foarte reticentă
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
chiar liric este de Înțeles. Aceasta e tema subiacentă care precumpănește În istoriile Europei postbelice, mai ales În cele scrise Înainte de 1989, și acesta era tonul adoptat de oamenii de stat europeni atunci când reflectau la propriile realizări În aceste decenii. Simpla supraviețuire și apoi revirimentul statelor distincte din Europa continentală după cataclismul războiului total, absența disputelor interstatale și extinderea constantă a formelor instituționalizate de cooperare intraeuropeană, precum și redresarea susținută după 30 de ani de dezastru economic și „normalizarea” păcii, a optimismului
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Într-un lagăr). Balticii, ucrainenii, croații și alții ezitau să se Întoarcă În state aflate acum, oficial sau de facto, sub control comunist: reticența lor era motivată de riscul represaliilor (li se puteau imputa crime de război), dar și de simpla dorință de a duce o viață mai bună În Occident. De-a lungul anilor 1945 și 1946, autoritățile occidentale au preferat să ignore În mare aceste sentimente, trimițându-i acasă pe sovietici și pe est-europeni, uneori cu forța. Reprezentanții sovietici
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
minele din Valonia. Franța a acceptat 38.000 de oameni pentru diverse slujbe manuale. Marea Britanie a primit 86.000 de refugiați, inclusiv veterani din armata poloneză și ucraineni care luptaseră În divizia Waffen SS Galițiană 8. Criteriile de admitere erau simple: statele vest-europene căutau lucrători manuali zdraveni (bărbați) și, din această cauză, i-au favorizat vădit pe baltici, polonezi și ucraineni, indiferent de partea cui fuseseră În război. Femeile nemăritate erau bine-venite ca muncitoare sau femei de serviciu - dar Ministerul Muncii canadian
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
trebuit să-l respecți? Dimpotrivă, era prudent să mergi chiar mai departe: făcându-i vecinului probleme, te puneai bine cu autoritățile. În toată Europa sub ocupație germană (și chiar În zonele neocupate), incidența rapoartelor anonime, a acuzațiilor personale și a simplelor zvonuri a fost, până la sfârșit, incredibil de ridicată. Între 1940 și 1944, SS, Gestapoul și poliția locală din Ungaria, Norvegia, Olanda și Franța au primit un număr enorm de denunțuri. Cele mai multe nici măcar nu urmăreau favoruri sau un câștig material. și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
41 de zile de la data oficială a eliberării naționale. În schimb, se subînțelegea că instituțiile guvernamentale recent restabilite Își asumau sarcina pedepsirii vinovaților. Aici au apărut problemele. Ce era un „colaboraționist”? Cu cine colaborase și În ce scop? Dincolo de cazurile simple de omucidere sau furt, de ce se făceau vinovați „colaboraționiștii”? Cineva trebuia să plătească pentru suferințele națiunii, dar ce Însemna, concret, această suferință și cui putea fi imputată? Conturul acestei enigme varia de la stat la stat, dar dilema fundamentală era una
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
decât cu și pentru autoritățile propriului stat. Din partea Înalților funcționari din poliție sau guvern, evident vinovați de a fi slujit interesele naziste prin intermediul regimurilor-marionetă, argumentul era cel puțin nesincer. Dar figurile mai puțin importante și miile de oameni Învinuiți pentru simplul fapt că au avut o slujbă În aceste administrații (sau În firme și agenții care lucrau cu puterea) erau victimele unei confuzii reale. Era drept, de exemplu, să acuzi pe cineva că a rămas după 1940 membru al unui partid
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
calcule politice sau de resentimente. Era o soluție imperfectă. Dar când analizăm procedurile penale și catharsisul public corespunzător, caracteristic pentru tranziția Europei de la război la pace, nu trebuie să scăpăm din vedere tragedia recentă. În circumstanțele din 1945, e remarcabil simplul fapt că domnia legii a fost reînstăpânită - la urma urmei, era prima oară când un Întreg continent trebuia să judece crime de o asemenea anvergură și să aducă vinovații În fața a ceva care să semene a justiție. Numărul celor pedepsiți
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de danezi din 100.000 au fost condamnați la Închisoare În cadrul unui proces postbelic. În Franța, colaboraționismul a fost pedepsit mai blând tocmai pentru că fusese atât de răspândit. De vreme ce Însuși statul era colaboraționistul principal, să acuzi de acest lucru niște simpli cetățeni părea abuziv și risca să semene discordia - cu atât mai mult cu cât 3 din 4 judecători de la procesele colaboraționiștilor francezi fuseseră ei Înșiși angajați ai statului colaboraționist. Până la urmă, numai 94 de oameni din 100.000 (mai puțin
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de război sau crime Împotriva umanității, dintre care aproape 800 la moarte, În cele din urmă fiind executați 486 - ultimii În iunie 1951, În Închisoarea Landsberg, pe fondul unor zgomotoase apeluri germane la clemență. Germanii nu puteau fi pedepsiți pentru simplul fapt că fuseseră naziști, deși Nürnberg hotărâse că Partidul Nazist a fost o organizație criminală. Era vorba de prea mulți oameni, iar argumentele Împotriva vinii colective au prevalat. În orice caz, nu era clar ce urma să se Întâmple dacă
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
atunci decât ulterior. Epurările și masacrele din anii ’30 erau Încă vii În memoria multor oameni. Faptul că sovieticii Îi judecau pe naziști - pentru crime pe care și ei le comiseseră - a devalorizat procesul de la Nürnberg, care părea astfel un simplu exercițiu de răzbunare pe germani. După cum spunea George Kennan, „singura concluzie la care ducea această procedură era că astfel de crime erau justificate și iertate dacă fuseseră comise de membrii unui anumit guvern, În anumite circumstanțe, dar impardonabile, injuste și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
cea mai mare parte a Europei de Est de la Începutul anilor ’30, iar În Europa continentală ocupată din 1940. Partidele politice fuseseră scoase În afara legii, alegerile falsificate sau desființate. Să te opui autorităților, să militezi pentru schimbare socială sau pentru simpla reformă politică Însemna să te plasezi În afara legii. Pentru această nouă generație, politica era așadar legată de rezistență - Împotriva autorității, Împotriva cadrului social și economic acceptat, Împotriva trecutului. Claude Bourdet, activist În Rezistența franceză și publicist de frunte În presa
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Acțiunii din Italia urmărea abolirea monarhiei, naționalizarea industriei și marelui capital și reforma În agricultură. Consiliul Național Francez al Rezistenței nu avea un rege de detronat, dar nutrea aspirații la fel de vagi. Grupurile rezistente fuseseră prea absorbite de luptă sau de simpla supraviețuire ca să se Îndeletnicească cu elaborarea de proiecte legislative detaliate pentru perioada de după război. Mai presus de toate, partizanii erau dezavantajați de lipsa experienței. În organizațiile clandestine, numai comuniștii se pricepeau la politică (și, În afara Franței, nici ei foarte bine
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În Austria până În 1970. Liderii creștin-democrați, asemenea lui Winston Churchill, erau oameni dintr-o altă epocă: Konrad Adenauer se născuse În 1876, Alcide De Gasperi cu cinci ani mai devreme, iar Churchill Însuși În 1874 - și aceasta nu este o simplă coincidență biografică. Până În 1945, multe țări europene pierduseră deja două generații de lideri potențiali: cei din prima - victime sau invalizi ai primului război mondial; cei din a doua - seduși de tentația fascismului sau asasinați de naziști și simpatizanții lor. De unde
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
limpede. Pe fondul unui război civil brutal, ajutorul Marshall, oferit țării În aprilie 1948, a Însemnat pasul de la sărăcie la supraviețuire. Cele 649 de milioane de dolari oferite Greciei prin ERP i-au salvat pe refugiați, stăvilind foametea și boala: simplul fapt că fermierii săraci au primi catâri a scăpat de la moarte mii de familii de țărani. În 1950, Planul Marshall furniza Greciei jumătate din PNB. Cât succes a avut Programul de Reconstrucție Europeană? Europa de Vest s-a refăcut Într-adevăr, și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Adevărata clasă stăpânitoare În Estul european interbelic erau funcționarii, recrutați din aceeași pătură socială care avea să furnizeze mai târziu cadre statelor comuniste. În ciuda retoricii „socialiste”, tranziția de la Înapoiere economică și autoritarism la „democrația populară” comunistă a fost scurtă și simplă. Întorsătura istoriei nu este chiar atât de surprinzătoare. Mai mult, În România, Polonia sau Ungaria, Întoarcerea la politica și oamenii de stat antebelici nu reprezenta o alternativă reală la demersul comuniștilor, cel puțin până după 1949, când dimensiunile reale ale
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
blocadei În schimbul amânării demersurilor pentru un stat vest-german. Aliații occidentali nici nu se gândeau să facă o asemenea concesie, dar au acceptat să convoace o Întâlnire pentru a discuta situația: La 12 mai, Uniunea Sovietică a ridicat blocada În schimbul unei simple conferințe a miniștrilor de Externe, programată pe 23 mai. Conferința a avut așadar loc și a durat o lună, dar, cum era de așteptat, nu s-a ajuns la nici un acord. Nici nu Începuse bine și consiliul parlamentar vest-german din
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Germania, Luxemburg, Belgia și regiunea (pe atunci autonomă) Saar au semnat un Pact Internațional al Oțelului pentru a regla producția și a preveni capacitatea excesivă. Deși În anul următor li s-au alăturat Cehoslovacia, Austria și Ungaria, pactul rămânea un simplu cartel de tip tradițional; Însă Gustav Stresemann, prim-ministrul german, vedea În el embrionul viitoarelor acorduri transnaționale - și nu era singurul. Ca multe proiecte ambițioase din anii ’20, Pactul Oțelului a supraviețuit cu greu crahului din 1929 și crizei economice
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
au luat parte delegați din Marea Britanie, Irlanda, Franța, țările Beneluxului, Italia, Suedia, Danemarca și Norvegia. Consiliul nu avea putere și nici autoritate; nici un fel de statut judecătoresc, legislativ sau executiv. Delegații nu reprezentau pe nimeni. Cea mai mare realizare era simpla sa existență, deși În noiembrie 1950 s-a emis o Convenție Europeană a Drepturilor Omului care avea să capete În deceniile următoare o importanță sporită. După cum admitea Churchill Într-un discurs ținut pe 19 septembrie 1946 la Zürich, „primul pas
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
târându-se În impermeabile veștede pe lângă iedera cantinelor, sub un cer veșnic tern, apăsător ca un capac de tablă. Era epoca austerității. Pentru a mări exporturile (și a obține astfel valuta străină indispensabilă), aproape totul era raționalizat sau, pur și simplu, inexistent: carne, zahăr, haine, mașini, benzină, călătorii În străinătate, chiar dulciuri. Din 1946 până În iulie 1948 a fost raționalizată pâinea, ceea ce nu se Întâmplase nici măcar pe timp de război. La 5 noiembrie 1949, guvernul a sărbătorit ostentativ „sfârșitul rațiilor”, dar
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
polițist după tiparul sovietic. și fiecare avea să fie condusă de aparatul unui Partid Comunist subordonat (practic, dacă nu și teoretic) Partidului Comunist conducător de la Moscova 2. Așa cum am mai spus, Stalin reproducea societatea sovietică În statele-satelit din motive foarte simple. În Europa de Est postbelică, dorința generală de pace, pământ, mâncare și un nou Început le-ar fi putut ușura comuniștilor accesul la putere, dar nu le garanta sprijin local pentru politica sovietică. Experiența practică a unui regim comunist putea altera preferința
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
din Plzeò, un centru industrial important din vestul Boemiei, urmat de un marș la primărie pe 1 iunie 1953, la care mii de muncitori au defilat cu portretele lui Beneš și Tomáš Masaryk (președintele dinainte de război). Demonstrația de la Plzeò, un simplu oraș de provincie, s-a stins de la sine. Însă câteva zile mai târziu, mărirea normelor oficiale de lucru din RDG (dar nu și a salariilor) a stârnit un amplu protest la câteva zeci de kilometri mai la nord. Măsurile au
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]