9,482 matches
-
cît crede în existența "realității economice". Cum să încerci să-ți imaginezi o altă lume? Calea sugerată de teoria de față constă în a supune dezbaterii publice posibile și imposibile alternative. De exemplu, ce s-ar întîmpla dacă unul din imposibilele noastre s-ar transforma și ar deveni: este imposibil ca banii să producă bani (să facă pui). Ar fi sfîrșitul pieței financiare, al bursei, al profitului, al între-prinderii, și, pînă la urmă, al "realității economice". Ar fi sfîrșitul lumii? CINISMUL
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
totul altă atitudine (filosofică, politică, morală) și anume, complexitatea lumii este o viziune asupra lumii. Viziunea asupra lumii, specifică omului modern este cea care creează realitatea complexității lumii sale. Demersul propus ne face să ne întrebăm: care dintre posibilele și imposibilele noastre creează complexitatea lumii în care trăim? Am vorbit deja despre acest lucru, complexitatea lumii moderne este creată de fărîmițarea lumii datorată limbajului nostru (prin multiplicarea categoriilor de artă, medicină, religie, politică, economică...). Propunem spre dezbatere o ipoteză suplimentară. A
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
să se oprească în loc, să hrănească soarele. Și omul modern se crede pe pămînt pentru a îndeplini o misiune esențială pentru binele umanității. Sarcina pe care și-a asumat-o e grandioasă: să modernizeze lumea. A moderniza lumea înseamnă ca imposibilele și posibilele specifice lumii moderne să triumfe pe tot globul terestru: imposibil să fii vreodată satisfăcut de condițiile materiale, imposibil să nu crezi în existența "realității economice", imposibil ca democrația să nu fie cel mai bun regim politic (cel mai
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
SCHIMBA LUMEA AVEM NEVOIE DE UN PROIECT? Pentru omul modern lumea înseamnă schimbare. În același timp este imposibil ca lumea să se schimbe. Să vrei o altfel de lume, diferită, este imposibil. Fukuyama explică, din nou, cel mai bine acest imposibil: Ne este greu să ne imaginăm o lume cu mult mai bună decît a noastră sau un viitor în afara regimului capitalist și democratic. Bineînțeles, multe lucruri ar putea fi îmbunătățite: cei fără adăpost ar putea primi locuințe, minoritățile și femeile
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
Așa cum explică Fukuyama, lumea modernă nu se simte deloc în pericol. Ea se crede definitivă, eternă. În același timp, omul modern nu poate să nu-și pună problema foarte modernă de altfel a revoluției. Dacă astăzi ea pare cu totul imposibilă, nu se explică prin faptul că ne gîndim doar la Revoluția rusă din 1917, considerată cea mai modernă revoluție? Nu o privim ca pe încercarea de punere în practică a unui proiect de transformare a lumii? Nu e dovada că
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
a schimba lumea și a "mobiliza masele", e nevoie mai întîi să ne imaginăm o lume mai bună? Ceea ce explică importanța acordată lui Lenin, strategul revoluției. Fără proiect, însă, fără strategie și fără imaginea unei lumi mai bune, revoluția este imposibilă? Desfășurarea Revoluției franceze oferă un răspuns clar. Amintim ceea ce se uită adesea, faptul că revoluția franceză n-a fost declanșată de imaginea unei lumi mai bune, de un proiect prealabil 111. Caietele cu doleanțe adunate din toată țara o dovedesc
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
de un proiect prealabil 111. Caietele cu doleanțe adunate din toată țara o dovedesc din plin: la începutul lui 1789, nimeni nu se ridică împotriva regimului monarhic; regele e bun, ne bazăm pe el că va îmbunătăți situația. Posibilele și imposibilele se rearanjează de abia după încercarea de fugă a regelui în iunie 1791. Înainte de acest eveniment, rare erau vocile care, precum jurnalistul Robert, proslăveau Republica. Țăranii și micii meseriași din Paris, Mirabeau, Danton și Robespierre n-au făcut revoluție după
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
să se proiecteze într-o lume mai bună, fără să aibă o strategie. De speriat sau nu, dar lipsa unui proiect de schimbare a lumii, incapacitatea de a produce o utopie nu înseamnă deloc că, la ora actuală, revoluția este imposibilă. Să părăsim însă ideea modernă de revoluție. Grecii au construit lumea greacă plecînd de la un proiect? Ca să-și inventeze lumea, aztecii și-au imaginat-o mai întîi? Oamenii moderni au avut, la începuturi, viziunea lumii de astăzi? Spiritul modern este
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
o lume diferită mai bună? Soluția n-ar fi să-ți spui că schimbarea unei lumi este posibilă, chiar în lipsa proiectului? "Merg ca să știu încotro mă îndrept" scrie Goethe 112. UN ANIMAL CARE SPUNE ÎNTRUNA POVEȘTI Ce posibile și ce imposibile alcătuiesc și susțin viziunea unei lumi? Sunt poveștile pe care le inventăm și pe care le povestim. O lume este ceea ce sunt poveștile sale, noi suntem propriile noastre povești. Credem într-atît în ele, încît pentru noi nu sunt povești. A
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
implicită atunci cînd toate poveștile cu care ne înconjurăm au aerul că nu sunt povești, pentru noi ele fiind chiar realitatea. O lume este poveștile pe care și le spune, care trec drept realitate. Guayakii, grecii, aztecii, orice lume consideră imposibilă ideea că ceea ce pentru ei constituie realitatea, adevărul, n-ar fi decît o sumă de povești. Imposibil ca celelalte lumi să nu spună decît povești (să nu fantasmeze, să nu fabuleze) și, în același timp, imposibil ca și lumea noastră
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
o sumă de povești. Imposibil ca celelalte lumi să nu spună decît povești (să nu fantasmeze, să nu fabuleze) și, în același timp, imposibil ca și lumea noastră să facă la fel. Cine suntem noi, oamenii moderni? Suntem posibilele și imposibilele poveștilor pe care le inventăm și le transmitem mai departe. Povești pe care nu le mai băgăm în seamă pentru că le numim "realitate". Dacă noi numim moartea somn, scrie Fernando Passoa, este pentru că, din afară, ea pare somn; dacă numim
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
joacă de-a fericirea 113." Pentru omul modern lumea în care trăiește este materialistă. De unde și lipsa unui sens spiritual pe care o resimte. Numai că ideea materialistă este falsă. "Realitatea economică" fundamentul materialismului nostru este creată de posibilele și imposibilele noastre, altfel spus, de poveștile pe care le-am inventat. Fără să ne dăm seama, ne spunem întruna că nu vom putea fi niciodată satisfăcuți de condițiile materiale, că nevoile umane, ilimitate, evoluează la nesfîrșit. Aztecii și-au închipuit că
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
e de aceeași natură, "realitatea economică" nu este "soarele" nostru? Omul modern visează, imaginează, fabulează la fel de mult ca și omul aztec. Nu e nici mai realist, nici mai materialist, poveștile pe care și le spune sunt la fel de extraordinare. Posibilele și imposibilele sale sunt pur și simplu diferite. Omul este un animal care nu încetează să povestească, capabil să inventeze întruna povești, adică să recreeze realitatea. Nu știm și probabil nu vom ști niciodată ce se petrece în capul unei pisici, a
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
fi existat, să se afle pe pămînt din întîmplare, fără rost. Pentru omul modern este imposibil ca poveștile sale explicații raționale, științifice să aibă vreo legătură cu poveștile inventate de alte lumi considerate drept mituri, legende, credințe religioase. Posibilele și imposibilele care fundamentează o lume (de exemplu, e posibil ca soarele mîine să nu răsară, este imposibil să fim vreodată satisfăcuți material) răspund unei necesități specifice? Ce sens au poveștile care constituie o lume? Care e răspunsul cel mai potrivit? Teoria
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
care apar pe pămînt? Lumea modernă continuă să gîndească în termeni de evoluție și progres. Oamenii moderni povestesc convingîndu-se pe ei înșiși că sunt rezultatul unui drum îndelungat, dificil și haotic spre progres. Insistînd asupra modului în care posibilele și imposibilele se creează, se destramă, se transformă, teoria de față este o teorie a discontinuității lumilor. Am vorbit, spre exemplu, despre "neînțelegere" (imposibil să existe șefi devine imposibil să nu existe conducători și conduși), despre inventarea individului (imposibil ca fiecare dintre
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
dintre noi să nu fie un individ), despre trecerea de la "individul în afara lumii" la "individul în lume". O lume poate să împrumute elemente de la alte lumi, dar ea reprezintă un ansamblu specific, o configurație originală și imprevizibilă de posibile și imposibile. Putem, oare, compara lumile? Fiecare lume există prin stabilirea de comparații în mod evident în avantajul său (imposibil, pentru lumea modernă, să nu se considere superioară Evului Mediu). Aceste comparații sunt ele altceva decît un mod de justificare? Are vreun
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
stabilirea de comparații în mod evident în avantajul său (imposibil, pentru lumea modernă, să nu se considere superioară Evului Mediu). Aceste comparații sunt ele altceva decît un mod de justificare? Are vreun sens să spunem că unele din posibilele și imposibilele noastre sunt mai pertinente, mai morale decît cele specifice altei lumi? Să crezi, precum aztecii, că e posibil ca mîine soarele să nu mai răsară, e mai fără sens decît să crezi, precum oamenii moderni, că este imposibil ca ființele
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
orice comparație presupune existența unui sistem de referință comun de aceeași factură ca și sistemul metric care să permită emiterea unei judecăți în termeni de inferioritate și de superioritate. Faptul că nu există un etalon universal referitor la posibilele și imposibilele pe care și le creează oamenii, invalidează orice comparație: lumile inventate de ființele umane sunt incomensurabile (ceea ce înseamnă, aici, absență de măsură comună). Ce-i de făcut în condițiile în care ne este imposibil să nu fim interesați de alte
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
suficient să o consideri relativistă, deci nocivă din punct de vedere moral. A postula incomensurabilitatea lumilor înseamnă însă a susține că toate lumile sunt echivalente, că totul este moral, totul este permis? Această atitudine este, din punct de vedere uman, imposibilă: presupunînd că este imposibil ca o ființă umană să nu aibă imposibile, teoria asupra posibilelor-imposibilelor nu este relativistă. E o teorie critică, nu nihilistă. Relativismul este o falsă problemă. CAPACITATEA OAMENILOR DE A CREA LUMI ESTE LIMITATĂ? La finalul celei
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
A postula incomensurabilitatea lumilor înseamnă însă a susține că toate lumile sunt echivalente, că totul este moral, totul este permis? Această atitudine este, din punct de vedere uman, imposibilă: presupunînd că este imposibil ca o ființă umană să nu aibă imposibile, teoria asupra posibilelor-imposibilelor nu este relativistă. E o teorie critică, nu nihilistă. Relativismul este o falsă problemă. CAPACITATEA OAMENILOR DE A CREA LUMI ESTE LIMITATĂ? La finalul celei de-a doua serii de studii, se impun cîteva observații, chiar sintetice
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
am fi optat pentru o altă perspectivă (studierea raportului cu timpul, cu moartea, cu sacrul), dacă am fi contrastat lumea noastră cu altele decît cele la care ne-am oprit, am fi făcut fără îndoială să apară alte posibile și imposibile ale lumii moderne. Să trasezi harta posibilelor și imposibilelor unei lumi e o activitate fără sfîrșit. Ne-am propus ceva mult mai modest. Ne-am limitat la reliefarea, în linii generale și pentru fiecare lume în parte, a cîtorva posibile
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
cu timpul, cu moartea, cu sacrul), dacă am fi contrastat lumea noastră cu altele decît cele la care ne-am oprit, am fi făcut fără îndoială să apară alte posibile și imposibile ale lumii moderne. Să trasezi harta posibilelor și imposibilelor unei lumi e o activitate fără sfîrșit. Ne-am propus ceva mult mai modest. Ne-am limitat la reliefarea, în linii generale și pentru fiecare lume în parte, a cîtorva posibile și imposibile. Lumile construite de oameni (inclusiv lumile arhaice
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
lumii moderne. Să trasezi harta posibilelor și imposibilelor unei lumi e o activitate fără sfîrșit. Ne-am propus ceva mult mai modest. Ne-am limitat la reliefarea, în linii generale și pentru fiecare lume în parte, a cîtorva posibile și imposibile. Lumile construite de oameni (inclusiv lumile arhaice) sunt, cu siguranță, mai puțin omogene și mult mai contradictorii decît o sugerează studiul de față. Sunt convins, scrie Claude Lévi-Strauss115, că societățile umane și indivizii nu creează niciodată în mod absolut, în
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
aparat neurofiziologic avînd caracteristici și limite proprii. Poate însă spiritul uman să deducă, în întregime, toate lumile posibile? Nu e, oare, rezonabil să presupui că oamenii pot tot timpul să-și spună alte povești, să-și creeze alte posibile și imposibile, total imprevizibile? Omul este un animal surprinzător. Propunem, în loc de "arie de posibilități", ideea de posibile. Noțiunii de "marjă de libertate" i-o preferăm pe cea de libertate. A folosi sau a respinge cuvintele "arie" sau "marjă" nu e doar o
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
duce drumul pe care te găsești, să te întrebi dacă are un sens (o semnificație, o destinație), să visezi la un alt drum. Conștiința istorică nu este naturală, inerentă naturii umane. De exemplu, pentru lumea tradițională arhuaco, imaginea drumului este imposibilă. Problema drumului (urmat sau de urmat) nu se pune în lumea Legii și a Tradiției. E o lume care a ales rămînerea pe loc. Numai că "Frații cei Mici" au venit și au început să injecteze Istorie în lumea lor
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]