9,734 matches
-
Totuși, analiza schimbării sociale în studiul de față nu se referă decât tangențial la cele patru. În schimb, capitolul și de altfel întreaga lucrare, își fixează ca obiectiv schimbările produse în planul mai puțin vizibil și mai nuanțat al percepțiilor, mentalităților, atitudinilor, culturii, valorilor și normelor, așadar schimbarea la nivele sociale de mai mică generalitate și care țin mai degrabă de social decât de economic. Mai precis, sunt interesată de schimbările produse de procesul de tranziție de la societatea comunistă la cea
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
au loc în structura socială (scăderea importanței statusului prescris, răsturnarea ierarhiilor constituite pe baze tradiționale), în instituțiile sociale (scăderea importanței religiei și explicației religioase, deci secularizarea, schimbările în structura familiei, transformările fundamentale în domeniul economic și politic), dar și în mentalitate, ierarhie valorică, strategii individuale de acțiune. Unele din teoriile clasice ale sociologiei amintite mai sus Comte și Spencer, Marx și Weber, Durkheim și Tönnies sunt în același timp teorii ale modernizării. Teoriile modernizării se bazează pe următoarele idei: schimbarea societății
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
unei țări foste comuniste spre capitalism sunt schimbarea regimului politic și transformarea acestuia într-unul descentralizat, multipartinic, democratic și schimbările din sfera economicului, care conduc la crearea economiei de piață. Ambele presupun atât o schimbare instituțională, cât și una a mentalităților. Studii actuale (Voicu, 2005) merg pe ideea unei tranziții cvadruple: economică, instituțional-politică, a politicii externe și a structurii sociale, la care se adaugă și schimbările culturale, mai puțin vizibile la început, dar care sunt mai profunde. Sau, dintr-un alt
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
la nivelul culturii și comportamentului" (Weiner, 1997). În al doilea rând, este clar că tranziția nu este aceeași în toate țările foste comuniste, tot așa cum rezultatul nu este același, fiecare țară prezentând elemente proprii ce țin de istoria sa, de mentalități sau de vechiul regim. Studii actuale arată că diferențele mari între țările din centrul Europei și cele din estul Europei în ce privește rezultatele tranziției, nu se pot pune în exclusivitate pe seama dezvoltării lor din punctul de plecare, ele fiind explicate mai
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
referă la faptul că tranziția cu are loc într-un spațiu tabula rasa, ci într-o societate care e legată prin nenumărate modalități de trecutul ei, prin instituții care supraviețuiesc, prin strategii la nivel macro și microsocial, dar și prin mentalități, atitudini, anumite atașamente și patternuri comportamentale. Toate acestea s-au conturat în decursul a zeci de ani, astfel că este naiv de crezut că ele pot dispărea dintr-o dată. Așadar, modul în care se desfășoară tranziția și rezultatele ei, depind
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
învățământ, precum și politici sociale educaționale deficitare pentru mediul rural; * Dispariția mecenatului rural. 5.3 Percepția schimbărilor din rural Schimbarea realizată în domenii concrete cum sunt cele de mai sus (demografie, economie, politică) se reflectă fidel în percepția oamenilor și în mentalitatea lor11, acestea devenind un indicator al transformărilor din societate și al efectelor acestora. Mă refer aici la aspecte legate de percepția asupra schimbării în general, asupra democrației, performanței instituționale, asupra corupției, și la suportul social pentru democrație și pentru transformările
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
visuri. Și dezvoltarea asta....au început fabricile la Tălmaciu, la Sibiu. Într-un timp era un autobuz care făcea zilnic naveta la Sibiu."; dar locuitorii ambelor sate se raportează mai ales la schimbările în felul de a fi și în mentalitatea oamenilor: Oamenii s-au mai schimbat...dar ca aspect e la fel de când mă știu eu. Oamenii sunt mai reci, mai stresați, nu mai suntem chiar atât de apropiați." (D.M., Tălmăcel); "...oamenii sunt foarte conservatori. Adică zice ‚vreau schimbare, da să
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
se datorează închiderii fabricilor și deci dispariției uneia din sursele principale de venit, capitalului material scăzut al celor ce au imigrat în sat și îmbătrânirii populației. Ruralul românesc prezintă o varietate largă de moduri de conceptualizare a schimbării și de mentalități legate de schimbare, alte cercetări de teren calitative (de exemplu Stăvărache, 2005) arătând această diversitate. Consider că unele din concluziile oferite de acestea sunt valabile și pentru cele două sate studiate: resimțirea restituirii proprietății ca problematică, datorită efectelor legate de
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
sociale care pot fi urmărite în tabelul de mai jos. Andrei Roth sintetizează într-o altă modalitate caracteristicile principale ale modernității: industrialism, generalizarea economiei de piață, capitaliste, constituirea unei structuri sociale macrogrupale mai complexe, democrația politică și constituirea și generalizarea mentalității și spiritualității moderne (Roth, 2002: 20). Cu referire la modernitate, trebuie analizat și conceptul de reflexivitate, introdus de Giddens, pentru că prin acesta devin evidente o serie de caracteristici ale modernității. El consideră că în societățile tradiționale, acțiunile individuale sunt prescrise
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
schimbarea culturală produsă prin modernizare nu înseamnă neapărat americanizarea societății (de fapt Statele Unite prezintă tabloul unei societăți mai tradiționaliste decât țări la fel de prospere din Nordul Europei). Iar ipoteza că dezvoltarea economică produce schimbări majore în sistemul de valori și în mentalitatea unei societăți, se confirmă prin studiile cele mai recente. 2.3. Postmodernitate Conceptul de postmodernitate utilizat fie în sens de stadiul cel mai înalt de dezvoltare a modernității, fie cu sens de proces distinct de cel al modernității este încă
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
relevanți pentru cele trei, tradiționalism, modernitate și postmodernitate, se poate concluziona faptul că tradiționalismului este mult mai bine reprezentat, decât celelalte două. Modernitatea își face simțită prezența mai ales la nivelul dotării gospodăriei și mai puțin la nivel atitudinal. Iar mentalitățile, atitudinile, valorile, comportamentele și strategiile de viață caracteristice postmodernității sunt slab sau deloc reprezentate în cele două comunități. Capitolul 4 SEMNIFICAȚII SOCIALE ALE COMUNITĂȚII ÎN CONTEXTUL GLOBALIZĂRII 1. ASPECTE PRELIMINARE Capitolul de față merge mai departe în analiza ruralului românesc
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
aflat la granița dintre tradiție și modernitate; Utilizând un demers comparativ, studiul analizează de asemenea modele de interacțiune și tradiții și obiceiuri care stau la baza comunității. Prin analiză factorială sunt decelate principalele dimensiuni pe care se construiește comunitatea în mentalitatea oamenilor din cele două sate. 2. COMUNITATEA ABORDĂRI TEORETICE ȘI EMPIRICE 2.1. Definiții ale comunității Conceptul de comunitate își are originea în Romantismul german și semnifică o "entitate socială globală în care legăturile între membrii sunt foarte strânse, o
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
Primăria și primarul Primăria, președintele Oltenia Primăria Guvernul, președintele Dobrogea Primăria Guvernul Crișana-Maramureș Primăria și primarul Consiliul Local, Primăria Banat Primăria Guvernul Sursa: prelucrări după Eurobarometrul Rural 2005 Toate aceste rezultate susțin ideea că se menține încă în ruralul românesc mentalitatea specifică anilor de comunism, aceea de a vedea statul, instituțiile și reprezentanții acestuia (în speță primăria și primarul) ca entități protectoare, care trebuie să se implice în viața socială a comunităților, respectiv să inițieze, coordoneze și să ducă la îndeplinire
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
relația cu autoritățile locale...") și să extindă la nivel comportamental dorința de implicare concretă în rezolvarea problemelor comunității și în dezvoltarea acesteia, sunt comunități puternice, ce funcționează ca atare. Ambele aspecte sunt importante pentru viața comunitară autentică: atât cel al mentalităților și reprezentărilor (oamenii să aibă o reprezentare pozitivă a comunității din care fac parte, și o motivație spre a se implica), cât și cel comportamental, adică al participării comunitare efective. În ruralul românesc al anului 2005 însă, există puține zone
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
în zonele respective. Astfel, pentru Transilvania, Banat sau Crișana-Maramureș explicația vieții comunitare mai intense stă parțial în apartenența de-a lungul timpului a acestor zone la imperii care au impus un anumit model occidental de conviețuire comunitară, și o anumită mentalitate a locuitorilor în legătură cu necesitatea participării pentru buna funcționare a comunității. De asemenea, aceste zone se caracterizează prin numărul mare de etnici germani și maghiari, care au impus în rural un anumit model comunitar. Faptul că în Transilvania regăsim cele mai multe sate
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
identității etnice se face tot prin referința la grupul social 39, de data aceasta însă adăugându-se elementul etnicității. Identitatea etnică este așadar identitatea ce se formează prin raportare la grupul etnic, prin conștientizarea valorilor, culturii, tipurilor de acțiune, a mentalităților, a religiei grupului respectiv, prin conștientizarea și afirmarea a ceea ce îl face diferit de alte grupuri etnice. Trebuie spus că există și concepția conform căreia nu se face o diferențiere clară între identitate și etnicitate, cele două fiind considerate sinonime
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
care sunt interiorizate de-a lungul vieții: "Limba maternă, cultura comunității etnice și valorile ei, transmise nu pe cale genetică, ci însușite în procesul complex al socializării, constituie elementele fundamentale ale identificării individului cu etnia sa, marcându-i pentru toată viața, mentalitatea și comportamentul" (Roth, 1999: 120) Limba este rezultat al devenirii istorice a unei comunități și imagine a mentalității acesteia (Popescu, 2000: 37). În ce privește graiul specific de zi cu zi, locuitorii celor două sate studiate, consideră că acesta este încă păstrat
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
genetică, ci însușite în procesul complex al socializării, constituie elementele fundamentale ale identificării individului cu etnia sa, marcându-i pentru toată viața, mentalitatea și comportamentul" (Roth, 1999: 120) Limba este rezultat al devenirii istorice a unei comunități și imagine a mentalității acesteia (Popescu, 2000: 37). În ce privește graiul specific de zi cu zi, locuitorii celor două sate studiate, consideră că acesta este încă păstrat, mai ales de cei bătrâni, tinerii fiind mai receptivi la elemente noi ale limbii, datorită faptului că sunt
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
a unor procese ce nu afectează doar cele două sate, ci sunt procese de anvergură, cu efecte la scara unor colectivități largi de oameni: modernitatea, urbanizarea, industrializarea, globalizarea, toate acestea semnificând schimbarea stilului de viață, a sistemelor de valori, a mentalităților. 4.3.2 Criterii subiective Autoportretul locuitorilor (calități și defecte ale membrilor celor două comunități) Am stabilit un astfel de autoportret în scopul de a detecta în ce măsură intervin în configurarea imaginii oamenilor despre ei înșiși mărci identitare culturale sau etnice
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
culturale). Cauzele și efectele sunt intricate e greu de spus care din fenomenele de mai sus sunt cauză și care efect. Dar toate acestea oferă explicații pentru ceea ce au relevat datele cantitative și calitative sistemul de valori diferit al oamenilor, mentalitățile diferite, mărcile identitare distincte (noi suntem diferiți de alții prin tradițiile noastre versus noi suntem diferiți de alții prin sărăcia noastră). Mai simplu spus, economicul explică diferențele în modul de manifestare a identității etnice și culturale în cele două comunități
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
mici pentru produsele agricole, asociate prețurilor ridicate pentru alte produse (industriale/comerciale) necesare în procesul de producție. Sursa: tabel sintetizat după Kostov și Lingard, 2002, în Voicu, 2005: 54 La un nivel mediu de generalitate: * Mediul social (sistem de valori, mentalități, influențe sociale); * Piața muncii (locală, agricolă și neagricolă, migrație, salarii); * Piața de capital (securitatea acesteia, acces, dobânzi); * Piața produselor agricole (acces, prețuri, stabilitate); * Piața tehnologică (prețuri, risc, acces); * Politici guvernamentale (politici macroși microsectoriale, cadrul legal și administrativ); * Politici sociale (ajutoare
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
dădeau contracte la primărie, dar totuși n-au fost atinși. Și acum când s-o recuperat pământul mulți au primit pământ la Tălmaci, într-o zonă foarte bună, e mult mai productiv." (O.I., masc., 35 de ani). Efectele la nivelul mentalității ale faptului că satul nu a fost colectivizat sunt vizibile și azi când oamenii consideră că pământul poate fi lucrat cel mai bine individual (75,4%) și nu în asociație (13,1%). Mai ales în Tălmăcel se rearcă tendința ca
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
și respectiv nr. 12. Bucur, Corneliu. 2006. Identitate etnoculturală. Conștiință națională și afirmare universală. Sibiu: Editura "Astra Museum". Budiș, Monica. 1992. Tipuri și structuri de gospodării, în Anuarul Institutului de Etnografie și Folclor "Constantin Brăiloiu", tom 3. Budiș, Monica. 1996. Mentalitatea populară și gospodăria tradițională, în Anuarul Institutului de Etnografie și Folclor "Constantin Brăiloiu", tom 7, pp. 65-70. Bulzan, Carmen. 2005. Schimbarea socială în colectivitățile rurale și efectele ei asupra mentalităților (o analiză de sociologie regională), în Iluț, Petru, Nistor, laura
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
Etnografie și Folclor "Constantin Brăiloiu", tom 3. Budiș, Monica. 1996. Mentalitatea populară și gospodăria tradițională, în Anuarul Institutului de Etnografie și Folclor "Constantin Brăiloiu", tom 7, pp. 65-70. Bulzan, Carmen. 2005. Schimbarea socială în colectivitățile rurale și efectele ei asupra mentalităților (o analiză de sociologie regională), în Iluț, Petru, Nistor, laura și Rotariu Traian (coord.). România socială. Drumul schimbării și al integrării europene (vol. II). Cluj Napoca: Editura Eikon. Burke, Peter. 1999. Istorie și teorie socială. București: Editura Humanitas. Buzărnescu, Ștefan. 1995
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
257-263. Gabrisch, Hubert. 1989. Economic Reforms in Eastern Europe and the Soviet Union. London: Westview Press. Gangolea, Lia. 1995. Obiceiuri de Crăciun în Țara Oltului, în volumul Istorie și tradiție în spațiul românesc, culegere de studii, Sibiu. Gavreliuc, Alin. 2003. Mentalitate și societate. Cartografii ale imaginarului identitar din Banatul contemporan. Timișoara: Editura Universității de Vest. Geertz, Clifford. 1972. Myth, Symbol and Culture. Cambridge: Mass: American Academy of Arts and Sciences. Geertz, Clifford. 1973. The Interpretation of Cultures. New York, Basic Books, apud
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]