9,734 matches
-
Irimie, Cornel, Dunăre, Nicolae și Petrescu, Paul (coord.) Mărginenii Sibiului. Civilizație și cultură populară românească. București: Editura Științifică și Enciclopedică. Popa, Ioan. 1996. Țara Secașelor monografie folclorică. Centrul Județean al Creației Populare Alba, Alba Iulia. Popescu, Critian, Tiberiu, 2000. Istoria mentalității românești. Editura Universal Dalsi. Popper, Karl, R. 1996 [1954]. Mizeria istoricismului. București: Editura All. Portes, Alejandro. 1973. The factorial Structure of Modernity: Empirical Replications and a Critique, în American Journal of Sociology, vol 79, 1, pp. 13-44. Poznanski, Kazimierz. 1999
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
Property in Eastern Europe Capitalism, Collegium Budapest Public Lectures, Series 8, 2. Stănculescu, Manuela, Sofia. 2003. Vor românii economie de piață?, analiză pe baza datelor din BOP, disponibilă la www.osf.ro. Stăvărache, Florența. 2005. Reprezentări ale schimbării sociale în mentalitatea ruralilor, în Iluț, Petru, Nistor, laura și Rotariu Traian (coord.). România socială. Drumul schimbării și al integrării europene (vol. I). Cluj Napoca: Editura Eikon. Stevens, Michael. 2002. Globalization. Deconstructing globalization. în Acta Universitatis Cibiniensis, pp. 11-17, Sibiu: Editura Universității "Lucian Blaga
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
dezorganizat al procesului, pe de altă parte. Rezultă astfel patru tipuri, România, încadrându-se alături de Bulgaria în tipul mai puțin radical, cu continuitate politică, dar dezorganizat, haotic, de tranziție. 11 Studii de teren realizate în vestul țării sugerează ideea că mentalitatea colectivă a comunităților rurale se conturează și se schimbă nu doar în funcție economic, politic, cultural, ci ea păstrează o amprentă puternică a tipului de colectivitate (închisă, apropiată de oraș, multiculturală) (Bulzan, 2005). 12 Trăsăturile ce alcătuiesc cele patru profiluri
by Adela Elena Popa [Corola-publishinghouse/Science/1048_a_2556]
-
multora, mai ales în provincie, o realitate. Niște profesorași de provincie nu acceptă noile manuale. Nu o vor, de pildă, pe Ana Blandiana. Reconsolidarea vechilor structuri este de netolerat. Menținerea și readucerea la putere a vechii clase literaro-nomenclaturiste și a mentalității sale trebuie respinse energic. Printre întemeietorii noului P.C.R. se află, dacă am reținut bine, și un oarecare scârța scârța pe hârtie. Este întâmplătoare această revenire la suprafață? Evident că nu. Dar și azi mai au loc uneori comemorări și sărbători
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
de Stat, de la debut și până la moarte. Orice s-ar spune: o societate pluralistă, democratică și o economie de piaț ă promovează, în primul rând, tipul scriitorului profesionist. El singur reprezintă realitatea profesional-literară fundamentală a întregii lumi libere. La noi, mentalitatea scriitorului funcționar, cu sau fără talent, este apăsătoare. A scriitorului care mulge avid fonduri, în goană eternă după decontări, împrumuturi, ajutoare etc. Fără îndoială: o anume protecție socială trebuie acordată și scriitorului. Subliniem acest lucru. Dar pusă pe baze noi
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
să șantajeze mai pe toți scriitorii. Le arunc un milion și le închid gura, spunea și odiosul executat Ceaușescu. Avea, el, experiența sa. Generația tânără de scriitori n-a fost contaminată în bloc, spre meritul său, de ceaușism și de mentalitatea sa servilă și timorată. Este aproape un miracol. De generația mea, în vârstă, nici nu mai vorbesc. Dar mulți din cea intermediară, medie, formată integral în patru decenii de comunism și ceaușism, care nu au cunoscut alte forme de viață
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
o minimă solidaritate dacă nu pentru autor, măcar pentru subiectul cărții parcă se impunea. Trec peste boicotul publicistic și radiofonic, peste influențarea negativă a recenzenților străini, peste nu puține acte ostile, pentru a reține în primul rând un document de mentalitate sectară, primitivă, josnică: reacția primară a fiicei unui ilustru dramaturg francez-român. Interesându-mă la telefon dacă au primit cartea, mi s-a răspuns obraznic, în termeni dezgustați și disprețuitori. Cine dădea dreptul unei tinere mediocre oarecare, respinsă (după cum mi s-
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
interior de cadrele și formele culturii oficiale, dar care crede că este încă de datoria lui să folosească chiar și cea mai mică posibilitate de realizare onestă. El se delimitează în mod radical de aparatul de culturnici, tocmai prin această mentalitate care devine adevărata notă distinctivă a acestei clase intelectuale oprimate. Despre unele aspecte mai importante ale acestei culturi românești, pe cât de periclitată în esența sa, pe atât de puțin cunoscută și înțeleasă, vom reveni cu amănunte și date concrete într-
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
Dar cât de onestă ? Fenomenul este însă mult mai vechi, de ordin istoric. Poporul român are, s-ar spune, un adevărat geniu al salvării aparențelor și duplicității, al formelor goale, dar exterior convingătoare, al mistificării observatorilor străini cu o altă mentalitate etc. Din care cauză, el trăiește permanent dialectica lui Œtre și paraître. O anumită subtilitate și chiar rafinament, în unele împrejurări, nu sunt nici ele excluse. Popor stilistic vorbind eminamente baroc, pe un fundal de improvizație istorică permanentă. Poate că
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
20 de ani sau între onformism și libertate peste o sută de ani, trebuie să-l rostesc acum, când mi-e dat să-l rostesc. Noli turbare circulos meos... Poate fi pusă oricând și oriunde sub acuzație o astfel de mentalitate? Greu de spus. Evident, un preț a fost plătit. Dar el făcea parte din clauzele contractului (ulterior, N. Breban a întrebuințat, după cum vom arăta mai jos, aceeași formulă ambiguă), din regula jocului. Noica a putut publica. Mai mult, și-a
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
cinismul acestei operațiuni ! Mai mult, mi-e greu să continui... 2. Mitul situației ireversibile Nu ezit să fac următoarea afirmație: una din cheile poate cea mai importantă ale explicației întregului comportament politic, social, moral din țara noastră, după 1944, ale mentalității publice dominante din ultimele patru-cinci decenii, a fost ceea ce aș numi: mitul situației ireversibile. El explică, în esență, întreaga viață morală și socială a României sub regimul comunist. Acest regim a produs și s-a sprijinit în mod fundamental pe
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
eficace decât se crede în genere. Nivelul său foarte jos o făcea imediat permeabilă și receptivă la toate sloganurile simpliste și aberațiile ideologico imagistico-literare. La aceasta a contribuit din plin și izolarea aproape perfectă de civilizația și cultura occidentală, de mentalitatea și stilul de viață apusean. O presă riguros controlată, o TV și un radio în sens unic, o cenzură draconică nu permiteau, la scară națională, nici un alt termen de comparație, nici o reflexie critică prin confruntare și experiență directă. Izolarea României
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
și producerii valorilor culturale a introdus, apărat și consolidat, la noi, chiar mitul de care vorbim. Responsabilitatea sa, în plan istoric, este mare, considerabilă. Dar, pentru a fi obiectivi până la capăt, trebuie analizate (ca să nu spunem descifrate) atent întreaga sa mentalitate și întregul său mod de a gândi. Coordonatele sale sunt, după noi, următoarele: 1. Formidabilul alibi ideologic-filozofic al capitulării în fața ieversibilității situației istorice este specific marxismului hegelian: situația este ireversibilă deoarece acesta și nu altul este sensul istoriei. Se cunoaște
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
mai vorbesc azi pe față de restaurarea capitalismului, burgheziei, proprietății private garantate, păturilor mijlocii etc. Chiar și din rândurile opoziției. Aceste idei parcă au fost eliminate ireversibil din conștiința politică. Și, totuși, numai din această direcție poate veni salvarea: prin consolidarea mentalității liberale ca idee-forță, militantă , restaurarea capitalismului, burgheziei de mijloc, proprietății individuale, libertății de întreprindere, fără mituri egalitariste. A fi bogat sau mai bogat decât altul, trebuie spus pe față, nu este o rușine. Or, acest complex de culpabilitate este întreținut
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
curând, politicianiste. Cum se explică acel antagonism? Formațiunile politice existente, constituite, cu merite istorice incontestabile, au, în mod firesc, ierarhiile, sistemele lor de relații interioare, în general clientelare, criteriile și metodele lor specifice. Toate duc la instalarea unei psihologii și mentalități la care intelectualul de valoare de tipul amintit se adaptează cu greu. Adesea niciodată. în partidele mari, tradiționale, sunt prețuite o serie de valori la care el nu are acces sau pe care, chiar dacă nu le desconsideră, el le subordonează
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
evidentă a situației amintite. Aceste formațiuni, apărute după 22 decembrie, sunt, pe de o parte, expresia cea mai tipică a noului val intelectual în politică, pe de alta, a imposibilității sale de a se încadra în structurile existente a căror mentalitate am caracterizat-o. Intelectualii care animă aceste grupări, mulți de mare valoare, nu s-au mai regăsit în vechile formații. Ei n aveau nici relații anterioare, n-au făcut nici închisoare, unii treceau și chiar așa și erau, după criterii
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
în spiritul său nu poate gândi însă astfel. Ne facem, încă o dată, enorme iluzii... Intervin și o serie de factori psihologici imposibil de ignorat. Aș începe cu cea mai mare iluzie: este pur și simplu imposibil ca deprinderi și o mentalitate formate timp de decenii să se schimbe doar după patru ani. Este nevoie de un alt tip de societate, de cel puțin un schimb-două de generații, de o cu totul altă viață politică. Și, cum observă foarte bine Octavian Paler
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
niciodată bine într-un astfel de mediu. Este o situație obiectivă, regretabilă sau nu, ce trebuie examinată cu atenție. Reținem mai întâi faptul, incontestabil, că între intelectualul adevărat și omul-politic de mase există o serie de incompatibilități radicale. De structură, mentalitate, nivel cultural, limbaj, conduită socială etc. Intelectualul este individualist, reflexiv, are spirit critic (adevărată calamitate în cercurile partizane, pur politice). Se comportă, nu o dată, turbulent, egocentric, uneori crispat, chiar autist. N-are nici pe departe noțiunea disciplinei de partid (termenul
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
și critic cu partizanatul politic. în al doilea rând, intervine schimbul și conflictul de generații: cea existentă înainte de 1989, care a intrat masiv în închisoare, și cea formată în perioada comunistă, care a descoperit viața politică după 1989. Deosebirile de mentalitate, limbaj, adesea și de competență, sunt mari, inevitabile și evidente. în felul acesta, am ajuns la a treia cauză de conflict, poate cea mai profundă dintre toate: diferența dintre radicalismul vechii foști deținuți politici și relativismul și pragmatismul noii generații
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
modernizat, ce structuri mai mult sau mai puțin analoage, corespunzătoare, opune Convenția? Bunele sale intenții sunt evidente. Dar în fața vechiului activist rutinat și fără scrupule, doar buna credință și caracterul inocent sunt victime sigure. Și, apoi, încă o schimbare de mentalitate a intelectualului tânăr care intră în politică. Conflict evident de generație: el nu mai acceptă transformarea sa în simplu activist, sub ordinele lui X sau Y, fără alte competențe decât unele state de servicii. Au existat și polemici și reacții
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
cu vocație civică certă, nu mai sprijină o carieră politică a unui bătrân, făcută doar în baza trecutului său, fără a fi dublat și de o calificare personală, verificată și de înalt nivel. Ne place, nu ne place, aceasta este mentalitatea intelectualului din noua generație. Și un om politic realist ar trebui să țină neapărat seama de ea. Neintrat în nici un fel de competiție de acest gen, putem observa cu mai multă detașare evoluția psihologiei sociale actuale. Mitologia nostalgico-eroică a Aiudului
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
acest gen, putem observa cu mai multă detașare evoluția psihologiei sociale actuale. Mitologia nostalgico-eroică a Aiudului este lăsată mult în urmă. Trist, dar adevărat. 2. Handicapul esențial este însă evoluția, mai bine spus: involuția spiritului public după decenii de comunism-ceaușist. Mentalitatea populist-egalitaristă predomină. Distrugerea burgheziei și proletarizarea-ruralizarea României (două noțiuni indisolubile în vechiul regim) o predispune spre valori etniciste, naționaliste, izolaționiste. Civismul democratic, deschis, pluralist, proeuropean este citadin, burghez și procapitalist prin definiție. Or, păturile mijlocii sunt încă într-o fază
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
extreme, se ajunge, cu o claritate de invidiat, la cauzele cele mai profunde ale fenomenului. Până acum, polemica anticomunistă avea în vedere doar efectele și implicit victimele. Acum, în centrul atenției, se află chiar geneza istorică, esența, mecanismul sistemului și mentalitatea clasei politice nomenclaturiste dominante ce l-a făcut să funcționeze din plin. Care a făcut ravagii și, într-o formă sau alta, deține încă puterea efectivă în România actuală. Reținem doar problemele esențiale printr-un efort energic și fără voie
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
analizele și sugestiile referitoare la ideologia și psihologia materialului uman care au făcut și fac posibile legitimarea, supraviețuirea și dominarea acestei clase nomenclaturiste. în esență, este vorba de comunismul național, pe un fond permanent de tentație ideologică etnocentristă. Triumful acestei mentalități au fost accesele șovine ale lui Ceaușescu, romantizarea trecutului arhaic al țării, identificarea pătimașă cu conducătorii mitologici traco-geți și cu domnitorii feudali setoși de putere, fascinația «corporatismului organică și reabilitarea simbolurilor și riturilor legăturii de sânge (care) au surse mai
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
chiar dacă încă nu... dominantă) cu trecutul ceaușist. Mulți, într-adevăr, se simțeau bine într-un sistem populist, deci egalitarist, care cultiva din plin resentimentul față de valoare, competență și cultură, care prin originile sale rural-etniciste nu putea fi decât naționalist. Această mentalitate nu poate fi nici proeuropeană, nici democratică, nici citadină, nici partizana economiei reale de piață. Pentru un motiv foarte simplu: vechiul sistem nu obliga nici la eforturi personale, nici la răspundere individuală, nici la adaptarea la o nouă societate, unde
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]