9,526 matches
-
Caragiale, când ia biciul să lovească noua stare? Știu că dl Maiorescu a afirmat, cu o siguranță absolută, absența oricărei tendințe "politice" din comediile lui Caragiale: " Căci pentru orice om cu mintea sănătoasă - zice d-sa - este evident că o comedie nu are nimic a face cu politica de partid; autorul își ia persoanele sale din societatea contemporană cum este, pune în evidență partea comică așa cum o găsește, și același Caragiale, care astăzi își bate joc de fraza demagogică, și-ar
Spiritul critic în cultura românească by Garabet Ibrăileanu [Corola-publishinghouse/Science/295597_a_296926]
-
chiar în opera sa literară, că marele nostru satiric face parte din categoria Eminescu, dintre intelectualii îndurerați de mizeria claselor de jos și în special a țărănimii. Cariera literară a lui Caragiale se împarte în trei perioade: întîia e a comediilor, în care atacă liberalismul; a doua, de care încă n-am vorbit, e a Năpastei, a Făcliei de Paști și a nuvelei Păcat; a treia, a Momentelor etc., când satirizează mahalaua, produs al liberalismului. Această operă întreagă se poate clasifica
Spiritul critic în cultura românească by Garabet Ibrăileanu [Corola-publishinghouse/Science/295597_a_296926]
-
mișcătoare, există un popor statornic, care-și are calitățile și defectele lui specifice, bunul lui simț, o istorie plină de suferințe, nevoi, simțiri și gândiri proprii"1 . Încă o dată: din viața acestui popor a extras el tragedia, din viața "strînsurii", comedia vieții românești. Amintesc, în treacăt, și cele spuse de Caragiale acum, în 1907..., în broșura sa, în care dă ca soluție desființarea stării actuale și chemarea țării ca să spună ea ce vrea - iasă ce-o ieși din voința ei... Din
Spiritul critic în cultura românească by Garabet Ibrăileanu [Corola-publishinghouse/Science/295597_a_296926]
-
din viața epocii de atunci și tot atât de puțin din sentimentul ori atitudinea specific românească față de acea viață. Pentru probă, vom observa că Alecsandri (care nu strălucea doar printr-o deosebită putere de a crea imitând viața), chiar când localizează o comedie ori o farsă franceză, pune în ea atât de mult din relațiile noastre, o atitudine atât de națională și o limbă atât de românească și caracteristică personajelor, încît comediile lui localizate sunt documente indispensabile pentru cunoașterea concepției de viață (noi
Spiritul critic în cultura românească by Garabet Ibrăileanu [Corola-publishinghouse/Science/295597_a_296926]
-
deosebită putere de a crea imitând viața), chiar când localizează o comedie ori o farsă franceză, pune în ea atât de mult din relațiile noastre, o atitudine atât de națională și o limbă atât de românească și caracteristică personajelor, încît comediile lui localizate sunt documente indispensabile pentru cunoașterea concepției de viață (noi l-am utilizat pentru a defini "spiritul critic" al epocii) și pentru cunoașterea societății din vremea lui - ca și a limbii de atunci (dl A. Philippide a utilizat aceste
Spiritul critic în cultura românească by Garabet Ibrăileanu [Corola-publishinghouse/Science/295597_a_296926]
-
realitate estetică, nu face parte din literatură. Faptul că apariția acestei literaturi are o cauză (toate lucrurile au o cauză!) o legitimează filozofic, dar nu și estetic. Putem, firește, admira orice, dar nu orice ne este posibil. Admirăm Iliada, Divina Comedie, dar nu se va găsi, sperăm, nimeni, care să creadă că putem imita cu succes aceste două opere. Și dacă în privința aceasta suntem toți înțeleși, pentru că am învățat cu toții că epopeea este un produs al popoarelor primitive și că "nu
Spiritul critic în cultura românească by Garabet Ibrăileanu [Corola-publishinghouse/Science/295597_a_296926]
-
face pe cucoana Zinca din Tătărași să-și înnobileze odaia de culcare (unde și mănîncă) cu un pat de bronz, pe care-l vezi din stradă, mai jos de nivelul trotuarului - e aceeași dorință de declasare ascendentă, care formează tema comediei române de la Băcălia ambițioasă a lui A. Russo până la Noaptea furtunoasă a lui Caragiale -, e fudulia Ziței Țircădău de a vorbi "franțuzește". Dar Zița e numai comică, deloc primejdioasă. Din contra: fiica Ziței va vorbi chiar franțuzește și nepoata ei
Spiritul critic în cultura românească by Garabet Ibrăileanu [Corola-publishinghouse/Science/295597_a_296926]
-
care apar între cele două literaturi și, în general, între literaturile est-europene, ca efect al dezvoltării lor în condiții socio-culturale foarte apropiate. Dintr-o astfel de perspectivă analizează Țiganiada lui I. Budai-Deleanu și Țiganii de la Nagyida a lui Arany János, comediile lui Vasile Alecsandri și cele ale lui Kisfaludy Károly, ideile critice ale lui Titu Maiorescu și ale lui Gyulai Pál, paralelismele vieții și operei la George Coșbuc și la Arany János, traducerea Divinei Comedii a lui Dante de către Coșbuc și
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288629_a_289958]
-
de la Nagyida a lui Arany János, comediile lui Vasile Alecsandri și cele ale lui Kisfaludy Károly, ideile critice ale lui Titu Maiorescu și ale lui Gyulai Pál, paralelismele vieții și operei la George Coșbuc și la Arany János, traducerea Divinei Comedii a lui Dante de către Coșbuc și Babits Mihály, ideile lui C. Dobrogeanu-Gherea și ale lui N. G. Cernâșevski, universul comediilor lui Tudor Mușatescu și Branislav Nusić. Ca istoric literar, P. cercetează cu precădere literatura română din secolul al XIX-lea
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288629_a_289958]
-
Titu Maiorescu și ale lui Gyulai Pál, paralelismele vieții și operei la George Coșbuc și la Arany János, traducerea Divinei Comedii a lui Dante de către Coșbuc și Babits Mihály, ideile lui C. Dobrogeanu-Gherea și ale lui N. G. Cernâșevski, universul comediilor lui Tudor Mușatescu și Branislav Nusić. Ca istoric literar, P. cercetează cu precădere literatura română din secolul al XIX-lea și al XX-lea. Tipărește un voluminos tratat de istorie a literaturii române (A román irodalom története, 1961), care oferă
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288629_a_289958]
-
semnează și literatură propriu-zisă. Scriu aici și câțiva care își câștigaseră un loc important în epocă, precum Ion Pillat, V. Voiculescu, Radu Gyr, Emil Botta (cu cicluri reunite apoi în volumul Pe-o gură de rai), Dan Botta (fragmente din Comedia fantasmelor și din Alkestis), George Murnu, George Gregorian, Hortensia Papadat-Bengescu (cu un fragment din romanul Rădăcini), Ion Agârbiceanu, Victor Papilian, Ionel Teodoreanu, Sărmanul Klopștock, George Banea, Dan Petrașincu, Theodor Râșcanu, N. Pora, Georgeta Mircea Cancicov. Cu versuri mai colaborează asiduu
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290365_a_291694]
-
undeva: �Uneori, un om supravie? uie? te timp de o perioad? considerabil? dintr? o epoc? �n care �? i avea locul �ntr? una str? în? lui, ? i atunci celor curio? i li se ofer? unul dintre cele mai neobi? nuite spectacole din comedia uman? �. �n ultimul deceniu al vie? îi sale, Iorga a oferit de multe ori un asemenea spectacol. �nainte de aceasta i se spunea �n mod curent �Apostolul�, iar alteori �profesorul na? iunii�. �n final, acest intelectual na? ionalist al secolului al XIX-lea
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/959_a_2467]
-
Fran? a acest lucru. Date fiind �mprejur? rile, cel mai probabil este c? Iorga pur ? i simplu nu putea admite c? Basarabia fusese redat? Rom�niei cu ajutor german. La Bucure? ți, guvernul Marghiloman trebuia s? continue s? joace o comedie conform manualului de istorie. Iorga nu a f? cut politic? �n timpul r? zboiului ? i cu at�ț mai pu? în a participat la tragi? comedia unui guvern colabora? ionist; a r? mas la Ia? i. Că s? capete legitimitate, guvernul Marghiloman
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/959_a_2467]
-
Rom�niei cu ajutor german. La Bucure? ți, guvernul Marghiloman trebuia s? continue s? joace o comedie conform manualului de istorie. Iorga nu a f? cut politic? �n timpul r? zboiului ? i cu at�ț mai pu? în a participat la tragi? comedia unui guvern colabora? ionist; a r? mas la Ia? i. Că s? capete legitimitate, guvernul Marghiloman a organizat alegeri sub ocupă? ie inamic?. Cuza a fost ales ? i l? a atacat violent pe Br? tianu �n Parlament 111. Dup? alegeri, guvernul
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/959_a_2467]
-
c? indecis. Iorga ? i aliatul s? u politic Maniu au fost ? i ei invită? i la aceast? �ntrunire de la Palat. Regele Ferdinand a refuzat s?? i primeasc? �mpreun? pe Iorga ? i pe Maniu, consult�ndu? i separat. Dup? ce toat? comedia această a luat sf�r? it, liderii politici au putut auzi pe str? zi strig? tele v�nz? torilor de ziare f? c�nd reclam? edi? iilor speciale care anun? au formarea guvernului Averescu. Guvernul Averescu a fost o �interpunere� plasat
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/959_a_2467]
-
ceea ce ei au refuzat. �Rom�nii din Transilvania au o singur? datorie: s? lase apele �nvolburate s? treac? pe l�ng? ei ? i peste marmură neclintit? a existen? ei lor na? ionale ? i s? nu participe la o astfel de comedie�, spunea Iorga. Iorga nu admitea o compară? ie �ntre evreii din Moldova ? i rom�nii din Transilvania. Rom�nii află? i acolo de dou? milenii aveau drepturi organice, �n timp ce recent veni? îi evrei nu aveau nici un drept. Dar dac
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/959_a_2467]
-
distinsă cu Premiul Academiei Române Aristizza Romanescu, acordat pentru întreaga creație teatrală și cinematografică, Premiul UNITER de Regie pentru întreaga activitate, Premiul pentru cel mai bun spectacol și pentru regia spectacolului Steaua fără nume după M. Sebastian, în cadrul Festivalului Național de Comedie, Premiul revistei Teatrul pentru cea mai bună regie, acordat spectacolului Trei surori de Cehov, Teatrul Național Timișoara, Premiul pentru cel mai bun spectacol Woyzeck de G.Buchner, acordat de Asociația scriitorilor Cluj, Premiul ATM pentru cel mai bun spectacol al
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
a stătut, cînd umezeala a uniformizat culorile, cînd iritate de îndelungate ceasuri de așteptare nătîngă, instinctele năvălesc devastator. O stare de semi-somnolență, de slăbiciune neputincioasă, metamorfozată în ferocitate, domină atmosfera acestei prelungite agonii, în care tragedia te face să rîzi, comedia să plîngi" (Goana pe nisip, Editura bybliotek, 2012, p.71). E o viziune originală, profundă, și simpla descriere în cîteva rînduri a spectacolului, te face să-l vezi perfect, printre cuvinte și detalii... cvasi/olfactive. Alt dramaturg pentru care are
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
Vanea, Duhul pădurii (text asupra căruia regizorii nu se opresc niciodată). A scris și vorbit mult despre Anton Pavlovici. Și-n cazul marelui dramaturg rus a găsit idei noi, proaspete, acroșante: "Toate sfîrșiturile cehoviene afectate de deznădejdea încrederii, dezleagă începutul comedie... FINALUL start al destinului. ...Amenințarea stă în ființe normale și-n faptele zilnice. Se trag focuri de armă și moartea nu vine. Sinuciderea stîrnește hazul. Pleznesc nervii biciuiți de clipele lucide ale constatării. Și totuși, zahărul îndulcește gura pentru un
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
a publicat. În consecință, chiar dacă și-au menținut poveștile în registre realiste, spectacolele și filmele sale au avut mereu tendința de a glisa către semnificații parabolice... Pe Caragiale Alexa Visarion l-a citit din unghiuri crude, care au dezvăluit în comediile clasicului nostru substraturi tensionate, pulsiuni obscure, atrocități. Precum în Noaptea furtunoasă, pe care autorul acestor rînduri a avut norocul s-o vadă în anii studenției sale (Teatrul Giulești, 1979). Verva comică din text avea mereu un revers sumbru, amenințător. Un
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
Columbia, din New York: "Din prima producție a lui Alexa Visarion în România îmi amintesc conducerea sa fermă la montarea piesei lui Wesker Cartofi prăjiți la orice. Alexa Visarion a găsit o nouă viziune vitală în a regiza tragedia Năpasta și comedia O noapte furtunosă. Cu toții citim o lucrare clasică prin propria experiență de viață. Regizorul Alexa Visarion traduce succesiunea istoriei în cuprinzătoare imagini scenice; controlează interpretarea actorului de așa natură încât să obțină o intensitate dramatică copleșitoare, care uneori atinge forma
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
tine. Și pentru mulți din generația noastră, întâlnirea cu Alexa Visarion a fost hotărâtoare. Când am văzut distribuția de la Năpasta, în 1974, la avizierul actorilor, mi-am spus: "a, un tânăr regizor care vrea să facă din piesa asta o comedie!", pentru că până atunci fusesem catalogată drept actriță de comedie. Iată că am început repetițiile și, pentru noi, cei de atunci, a început un nou capitol al teatrului, al vieții. Lucrurile au căpătat o altă dimensiune, teatrul a părut dintr-odată
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
Alexa Visarion a fost hotărâtoare. Când am văzut distribuția de la Năpasta, în 1974, la avizierul actorilor, mi-am spus: "a, un tânăr regizor care vrea să facă din piesa asta o comedie!", pentru că până atunci fusesem catalogată drept actriță de comedie. Iată că am început repetițiile și, pentru noi, cei de atunci, a început un nou capitol al teatrului, al vieții. Lucrurile au căpătat o altă dimensiune, teatrul a părut dintr-odată altfel, ceea ce era în afara scenei, era în subsidiar. Era
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
concetățeni. Deloc surprinzător pentru un adevărat creator de univers uman, un "univers paralel" adesea de neînțeles pentru unii dintre contemporanii săi. De neînțeles și în alternanța stilistică a operei. După anul 1889, temele profund tragice iau locul celor tragicomice din comedii, a jovialității din Claponul sau alte periodice, ocupând, pentru aproape un deceniu, prim-planul creației sale, în nuvele precum O făclie de Paște, Păcat..., În vreme de război, schița Inspecțiune sau drama Năpasta. În cele mai multe dintre aceste texte, un om
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]
-
un teatru spunea neîntrecutul Shakespeare, iar actorul devine simbolul omului cu toate slăbiciunile, imperfecțiunile și calitățile sale, cu toate marile speranțe, dezamăgiri și idealuri. Lucrând la teza de doctorat într-un dialog continuu cu Alexa Visarion am înțeles că din comedie se învață compromisul, iar din tragedie înveți ce se întâmplă când nu mai este loc pentru compromis. Teatrul și filmul permit această ucenicie de a învața prin experiență, sau prin puterea exemplului. Puterera artei stă în faptul că poate înlătura
[Corola-publishinghouse/Science/1453_a_2751]