10,805 matches
-
adică existență inevitabilă în, cu și împotriva istoriei și sub geana arzătoarei dorințe de nemurire în trup. Istoria apare ca o oglindă, aburită adeseori, a nemuririi, și nemurirea însăși nu este decât o străfulgerare a istoriei asumate în curgerea sa tragic limitată. A scrie un „roman“ în acest spirit înseamnă a-ți suprinde viața intimă în desfășurarea ei, a o lăsa să se exprime „cum o fi“ (a lo que salga), și a-l avea în vedere pe celălalt, pe eventualul
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
psihologice asupra omului, ci impresionantă mi se pare reușita unei narații psihomahice cu conotații mistice a drumului urmat în lume de omul simplu, de omul „fără însușiri“ deosebite, de oricare dintre noi (Everyman), către Dumnezeu, de o transfigurare și răscumpărare tragică a banalului cotidian în absolut, de lupta pentru supraviețuirea făgăduită și sperată a trupurilor. Totul într-o mixtură patetică de tragic și grotesc, așa cum Unamuno își dorea să scrie încă de prin 1900 (un prim rod a fost Amor y
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
omul simplu, de omul „fără însușiri“ deosebite, de oricare dintre noi (Everyman), către Dumnezeu, de o transfigurare și răscumpărare tragică a banalului cotidian în absolut, de lupta pentru supraviețuirea făgăduită și sperată a trupurilor. Totul într-o mixtură patetică de tragic și grotesc, așa cum Unamuno își dorea să scrie încă de prin 1900 (un prim rod a fost Amor y pedagogía), în care protagonistul mediocru și lipsit de mijloace se confruntă, orgolios uneori, cu forțe superioare lui, dar amenințate și acestea
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
visa și de a fi visată, trezirea din visul nocturn nu înseamnă decât reînceperea căutării unui tărâm în care visul să-și poată regăsi potențialul creator. Visul vieții devine voință imperioasă de a trăi, așa cum se manifestă ea în exclamația tragică a personajului Augusto în dialog cu autorul Unamuno, „vreau să trăiesc, vreau să trăiesc și să fiu eu“. Nivelul oniric suprem este cel metafizic: divinitatea. Unamuno în speță nu e decât un vis al lui Dumnezeu și va dispărea când
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
menține și pe noi, oamenii, în viață, în lumea visată de Supremul Visător. Omul, ca autor, are temporar șansa de a-l imita pe Dumnezeu, visându-și personajele, dar se vede visat el însuși de ele și devine în chip tragic conștient de propria inconsistență onirică. Se poate vedea, așadar, fie și numai din Niebla (cf. mai ales cap. XXI) cât de mult i-a fost îndatorat Jorge Luis Borges „bascului absolut“. Comunicarea dintre personaje, în rândul cărora se numără, după cum
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
tăcut al tribulațiilor lui Augusto, Orfeu, confirmându-și încărcătura simbolică de animal psihopomp, e și autorul discursului funebru în chip de epilog care încheie romanul și-i imprimă cea mai puternică marcă de transcendență, în directă legătură cu Despre sentimentul tragic al vieții la oameni și la popoare, care, în mod semnificativ, a fost publicat în acealași an,1914, ca și Ceață). Tot ideea unui câine, anonim însă, ca posibil organizator al hazardului, îi venise lui Augusto și în pragul casei
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
filozofică și religioasă, și mă gândesc la elementele recunoscute ca mărci ale originalității operei narative unamuniene: perspectivismul, ritmul constant ternar (istorie, viață personală, intraistorie), coalescența de vis și existență, personalismul, individualismul radical comunicarea dificilă în, totuși, comuniunea destinului metafizic, sentimentul tragic al omului confruntat cu eternitatea „ca substanță a timpului“ etc.) A vorbit cu precădere despre sine, nu numai în romane și nuvele, ci în toate scrierile sale, cu convingerea că „e mult mai bine să-ți petreci viața autobiografiindu-te decât
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
ceva e rostit serios și totodată în glumă, adevărat și mucalit, din aceeași perspectivă. Don Miguel e preocupat de tragicul buf și nu doar o dată mi-a spus că n-ar vrea să moară înainte de a fi scris o bufonadă tragică sau o tragedie bufă, dar în care bufoneria sau grotescul și tragicul să fie nu doar amestecate sau juxtapuse, ci topite și contopite. Și după ce i-am atras atenția că așa ceva nu înseamnă decât cel mai dezlănțuit romantism, el mi-
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
cerându-mi existență fictivă. Și s-a declanșat o luptă. Acolo, în romanul meu, povestesc cum sărmanul și purul personaj a aflat în cele din urmă că nu era decât o ființă fictivă, o născocire a fanteziei mele, și sentimentul tragic ce i s-a trezit din acea împrejurare și toată tragedia care a decurs din ea. Și când plângea el, îmi venea și mie să plâng, iar eu, ca să nu fiu văzut plângând, râdeam de el și ajungeam chiar să
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
Warner Fite „roman tragicomic“? Tocmai datorită fanteziei și tragicomediei. Nu m-am înșelat, întrucât de la bun început am presupus - și am spus - că ea, pe care am botezat-o riman, avea să fie opera mea cea mai universalizată. Nu Sentimentul tragic al vieții - șase traduceri -, pentru că pretinde anumite cunoștințe filozofice și teologice mai puțin la îndemână decât se presupune. Tocmai de-aceea m-a suprins succesul său în Spania. Nu Viața lui Don Quijote și Sancho - trei traduceri -, deoarece Quijote-le lui Cervantes
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
când în odăița mea din pensiunea de la numărul 2 de pe strada Lapérouse mă consumam devorându-mă în timp ce scriam povestirea intitulată de mine Cum se face un roman. Nu cred că am să mai trec vreodată printr-o experiență intimă mai tragică. Îmi reînviau, ca să mă tortureze cu tortura desfătătoare - despre „durerea desfătătoare“ a vorbit Sfânta Tereza - a producției deznădăjduite, a producției ce caută să ne salveze în operă, toate ceasurile ce-mi dăruiseră Sentimentul tragic al vieții. Mă apăsa povara întregii
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
vreodată printr-o experiență intimă mai tragică. Îmi reînviau, ca să mă tortureze cu tortura desfătătoare - despre „durerea desfătătoare“ a vorbit Sfânta Tereza - a producției deznădăjduite, a producției ce caută să ne salveze în operă, toate ceasurile ce-mi dăruiseră Sentimentul tragic al vieții. Mă apăsa povara întregii mele vieți, care îmi era și-mi este și moartea. Mă apăsau nu doar cei șaizeci de ani ai mei de viață individuală și fizică, ci mult mai mult de-atâta; mă apăsau veacuri
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
acele clipe trecute care face prezentul etern? Nu ți s-a întâmplat oare niciodată, cititorule, să cazi pe gânduri în fața unui portret de-al tău, de-al tău însuți, de-acum douăzeci sau treizeci de ani? Prezentul etern este misterul tragic, e tragedia misterioasă a vieții noastre istorice sau spirituale. Și iată de ce voința de a reface gata făcutul, desfăcutul, este o tortură tragică. Și aici își află locul și întreprinderea de a te retraduce pe tine însuți. Și totuși... Da
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
al tău, de-al tău însuți, de-acum douăzeci sau treizeci de ani? Prezentul etern este misterul tragic, e tragedia misterioasă a vieții noastre istorice sau spirituale. Și iată de ce voința de a reface gata făcutul, desfăcutul, este o tortură tragică. Și aici își află locul și întreprinderea de a te retraduce pe tine însuți. Și totuși... Da, e nevoie, ca să trăiesc, ca să retrăiesc, ca să mă agăț de acel trecut care-mi este întreaga realitate viitoare, e nevoie să mă retraduc
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
crede Pedro despre Pablo sau opinia lui Juan despre Andrés? Nu, nu mă interesează așa-zisele probleme de actualitate și care de fapt nu sunt. Pentru că adevărata actualitate, cea pururi actuală, e cea a prezentului etern. Adeseori în aceste zile tragice pentru sărmana mea patrie aud întrebându-se: „Și mâine ce-o să facem?“ Nu, ci ce o să facem acum. Sau, mai bine zis, ce-o să fac eu acum, ce-o să facă acum fiecare dintre noi. Prezentul și individualul; ceea ce e acum
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
nu un simplu politician.] A trăi în istorie și a trăi istoria, a mă face în istorie, în Spania mea, și a-mi face istoria mea, Spania mea, și cu ea universul meu, și eternitatea mea, astfel a fost suferința tragică a exilului meu. Istoria e legendă, o știm prea bine - e prea bine știut - și această legendă, această istorie mă devorează și când ea se va sfârși, mă voi sfârși odată cu ea și eu. Asta e o tragedie mai teribilă
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
infinite. În cele din urmă s-a trezit cu un junghi teribil în inimă. Personajul cărții tocmai îi spunea încă o dată: „Trebuie să-i repet cititorului meu că va muri odată cu mine“. Și de data asta efectul a fost îngrozitor. Tragicul cititor și-a pierdut cunoștința în patul său de agonie spirituală; a încetat să-l viseze pe celălalt și a-ncetat să se viseze pe sine. Și când și-a revenit în fire, a aruncat cartea, a stins lumina și-a
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
păcii și-a reculegerii, ar vizita la prison des evesques, închisoarea episcopilor de San Juan, temnița Inchiziției. Îndărătul ei, bătrânele ziduri ce adăpostesc mici grădinițe încarcerate. Și vechea închisoare se înalță în spate, învelită în iederă. Apoi, sărmanul meu cititor tragic s-ar duce să contemple cascada pe care o formează râul Nive și să audă cum apele acelea, care nicio clipă nu sunt aceleași, alcătuiesc un fel de zid. Și un zid care este o oglindă. O oglindă istorică. Și-
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
era un artist; nici mai mult și nici mai puțin decât un artist. Un poet, și ca om politic, un poet, nimic mai mult decât un poet. Umbră, nu trup al durerii. Aici e însă fondul tragediei romanești, a romanului tragic al istoriei: durerea este umbră, nu trup; durerea cea mai dureroasă, cea care ne smulge strigăte și lacrimi ale lui Dumnezeu este umbră a plictisului: timpul nu e corporal. Kant spunea că e o formă a priori a sensibilității. Ce
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
și nici particular, dar care atinge maxima universalitate, căci, dacă Isus Cristos a înviat, orice om poate învia sau, cum s-ar spune în spaniola populară, orice cristos poate învia, acel antisilogism stă la baza a ceea ce am numit sentimentul tragic al vieții și reprezintă esența agoniei creștinismului. Și toate acestea constituie divina tragedie. Divina Tragedie! Și nu așa cum Dante, credinciosul medieval, proscrisul ghibelin, și-a numit-o pe-a sa: Divina Comedie. Cea a lui Dante era comedie, iar nu
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
adevăr credință și credință poetică! Cine poate spera fără șovăire, plin de credință în speranța sa, că nu o să moară, nu va muri...! Și în orice caz, osândiții lui Dante trăiesc în istorie și, ca atare, osânda lor nu e tragică, nu este tragedie divină, ci comică. Deasupră-le și-n pofida osândei lor, Dumnezeu surâde ...] O vulgaritate! Și totuși pasajul cel mai tragic din corespondența tragică a lui Mazzini e cel datat 30 iunie 1835 și în care spune: „Toată lumea moare
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
muri...! Și în orice caz, osândiții lui Dante trăiesc în istorie și, ca atare, osânda lor nu e tragică, nu este tragedie divină, ci comică. Deasupră-le și-n pofida osândei lor, Dumnezeu surâde ...] O vulgaritate! Și totuși pasajul cel mai tragic din corespondența tragică a lui Mazzini e cel datat 30 iunie 1835 și în care spune: „Toată lumea moare: Romagnosi a murit, a murit Pecchio, și Vitorelli pe care-l credeam mort mai demult, a murit cu puțin timp în urmă
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
orice caz, osândiții lui Dante trăiesc în istorie și, ca atare, osânda lor nu e tragică, nu este tragedie divină, ci comică. Deasupră-le și-n pofida osândei lor, Dumnezeu surâde ...] O vulgaritate! Și totuși pasajul cel mai tragic din corespondența tragică a lui Mazzini e cel datat 30 iunie 1835 și în care spune: „Toată lumea moare: Romagnosi a murit, a murit Pecchio, și Vitorelli pe care-l credeam mort mai demult, a murit cu puțin timp în urmă.“ Și poate Mazzini
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
pierde voința și memoria, ei, fiii și fiicele mele, tații și mamele mele, nu vor accepta ca alții să-mi aducă nici cel mai mărunt omagiu, necum să mă ierte vindicatv, nu vor accepta să-mi facă elogiul acel farsor tragic, acel monstru de frivolitate care a scris cândva că mă vrea lipsit de pasiune - adică mai rău decât mort. Și dacă asta e comedie, atunci e, ca și cea a lui Dante, divină comedie. [Recitind acestea, când mă reapuc să
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]
-
când a făcut-o teatral, dar adevărat, adică nemaiputând să-și reia cu niciun chip reprezentația, când s-a sinucis cu adevărat, în toată puterea cuvântului adevărat, atunci a avut parte de fluierături. Și-ar fi fost încă și mai tragic dacă ar fi cules râsete sau zâmbete. Râsul!, râsul!, abisala pătimire tragică a Domnului Nostru Don Quijote! Și cea a lui Cristos. A stârni râsul cu o agonie: „Dacă Tu ești regele iudeilor, mântuiește-Te pe Tine însuți!“ (Lc., 23, 37
[Corola-publishinghouse/Imaginative/1900_a_3225]