11,725 matches
-
cadou o „cruce ferecată cu aur și cu pietre scumpe” (valora patru sute de pungi cu bani - știe Neculce). La Moscova a fost ascultat și... atât! S-a întors în Pomerania, la Stettin (Sczeczin) și și-a continuat demersurile pentru redobândirea tronului. Pe lângă regele Suediei, de pildă, ducându-se, în 1665, la Stockholm (de unde s-a înapoiat prin Danemarca). Și pe lângă alte capete încoronate ale Europei. Ambasador i-a fost, se știe, Nicolae Milescu. Banii se împuținau („N-aș vrea să fiu
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
din Bucșani - numele soției nu ne este cunoscut, dar a avut un fiu, pe Udriște pitarul - a murit la Șerpătești, bătându-se cu boierii aflați de partea Doamnei Chiajna 172) sau a Domnilor pe care voiau să-i înlăture de pe tron (între cei care l-au combătut pe Petru cel Tânăr s-a aflat și marele postelnic Marcu, patron de carte, însurat cu jupâneasa Marga - „Marga cea bătrână” din care vor coborî Brâncovenii -, sora lui Neagoe Basarab; el a căzut în
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
de sânge” pe războinicul Domn (evidențierea fidelității este însoțită de recompense). „Cu sânge vărsat prin țări străine” - zic hrisoavele - l-a slujit pe Mihai Viteazul marele portar Anghelache (însurat cu Stana), cel pe care îl vor omorî tătarii când pe tron se afla Radu Șerban, alt mare căpitan al Viteazului 180. Marele ban Calotă din Lipov (a fost însurat, întâi cu Calea, fiica marelui vornic Danciu din Brâncoveni, și apoi cu Stana, care fusese nevasta logofătului Borcea Bucșanu; a fost, deci
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Doamna Stanca a lui Mihai Viteazul) l-a răpus (a murit în 1602) o rană făcută de un tătar la Ogretin 183. De „hiclenie” și-a acuzat Aron Tiranul adversarii. în a doua domnie - chiar înainte de a se sui pe tron - făcuse liste cu cei ce urmau a fi lichidați. Grigore Ureche (de la care Miron Costin împrumută caracterizarea domniei lui Aron: „Până la cumplita domniia lui Aron-vodă [așì-i dzice acei domnii răpânsatului Uréchevornicul] ...”) arată limpede intențiile criminale ale Domnului: „Aron-vodă, după obiceaiul
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
inimiciția unor voievozi boierii scăpau, uneori, autoexilându-se. Câteodată pribegia era fără întoarcere. Marele vornic Vasile Costachi, cel însurat cu Catrina, fiica lui Iordache Toderașcu Cantacuzino (mare vistiernic la fel cu tatăl său, Iordache Cantacuzino), a pribegit în țara Românească când pe tronul Moldovei se afla, într-a doua domnie, Constantin Duca. Nu i-a mai fost dat Cantacuzinului să se întoarcă acasă. A murit în 1703 în țara Românească 200. Clipelor de violență produsă de mulțimile dezlănțuite le-au căzut victime și boierii
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
la Vaslui, în ziua de 16 ianuarie 1471248. înrudirile de acest fel erau destul de frecvente. Hatmanul (?) Vasile Bălțatu a luat-o pe Chiajna, sora lui Bogdan al IV-lea Lăpușneanu, dar opțiunile lui au mers către cei veniți să ocupe tronul cu sprijin căzăcesc. Alexandra, soția noului armaș Grumăzea (pe care l-a omorât Gheorghe Vodă Ghica, fiindcă era un susținător al lui Gheorghe Ștefan), era fiica marelui vistier Dumitru Buhuș, soră a Doamnei Dafina Dabija. Ecaterina, fiica soției lui Grigore
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Vlad, dar n-a lăsat prea multe „urme” în istoria Moldovei... până la piatra de mormânt de la Mănăstirea Galata] murise) nu se putea căsători decât cu o femeie de condiție înaltă. Și totuși, în 1591, gândindu-se să netezească drumul spre tron al fiului Ștefan (cel ce va încerca, în 1601, să recupereze banii depuși de fostul Domn în mai multe mănăstiri din Levant neuitând să i-a și el o parte din acel tezaur), legitimându-l, Petru Șchiopul s-a însurat
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
devenise de ceva vreme stăpână pe sufletul și în patul Domnitorului. A încheiat această căsătorie de „legalizare”, prin care fosta roabă răscumpărată (devenită „țiitoare”, aparținând, deci, unei „instituții” care se înfiripase deja) devenea Doamnă a țării, înainte de a-și părăsi tronul și țara și a oficializat-o printr-un „act de mărturie” (datat 27 ianuarie 1511) scris de el cu o „mână nedibace” (N. Iorga). Căsătoria, oficiată probabil de unul dintre ierarhii care au fost de față (actul pomenit îi menționează
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
ce se aflase până atunci în suita Doamnei (căreia i-a fost, după toate probabilitățile, roabă). Ștefana devenea, după plecarea Doamnei Safta, concubina „oficială” a lui Gheorghe Ștefan. Cercheza i-a fost credincioasă moldoveanului care încerca, zadarnic, să-și recâștige tronul cu sprijin „european”, i-a stat alături, înfruntând o mulțime de vicisitudini, până când petrecărețul și iubărețul ei protector, bătrân și bolnav, s-a stins. A socotit, pesemne, că anii de conviețuire cu Gheorghe Ștefan îi dăduseră și drepturi de legitimare
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
femeilor - soțiile nu muriseră cu adevărat mai înainte). Moldoveanul Eremia, mare vistier (monahul Evloghie), era căsătorit cu Anușca, nepoata pârcălabului Duma, văr cu Ștefan cel Mare264. Marele logofăt Ion Movilă (sau Moghilă) (călugărul Ioanichie), tatăl celor ce vor urca pe tronul Moldovei, o ținea de soție pe Maria, o fiică a lui Petru Rareș. Nevasta marelui vornic Nistor Ureche (ca monah Nicodim) a fost Mitrofana, iar marele medelnicer Nicolae Bașotă (monahul Nicodim) a avut două soții: întâi pe Axinia și apoi
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Tânăr) și, deopotrivă, în conturarea „mesajelor ideologice” transmise de aceste compoziții 267 se simte amestecul Doamnei Chiajna (energica fiică a lui Petru Rareș măritată cu urmașul lui Radu cel Mare), regentă o bună bucată de vreme în anii când pe tron a stat fiul ei (în 1559, an în care, la 25 septembrie moare tatăl său, Petru cel Tânăr era în vârstă de 12 sau 13 ani)268. Dacă la Snagov - pictor acolo a fost, poate, Dobromir din Târgoviște - Mircea Ciobanul
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
-și - zic specialiștii - caracterul autentic) și în icoana de la biserica Mănăstirii din Călimăneștii Vâlcii, purtând pe cap o coroană înaltă având în vârful fleuroanelor mănunchiuri de fir și pandelocuri din lanțuri subțiri de aur, precum purtaseră și înaintașele ei de pe tronul sârbesc. Doamna etalează o rochie roșie cu poalele plisate și cu semicercuri aurite pe piept, pe sub care are o ie cu mânecile cusute cu râuri. Peste rochie - un caftan de catifea (șubă din postav de Veneția? - Al. Alexianu) cu motive
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
căci odată întoarsă acasă, în 1672 (soțul ei - care, semnificativ, într-o stampă contemporană lucrată de Cornelius Meyssens, apare cu părul pieptănat cu cărare pe mijloc și îmbrăcat în armură; inscripția: „Giovanni Gregorio Gika, principe di Valachia. Anno 1663” - redobândise tronul la „leat 7180”, iertat de turci), mai sus pomenita Doamnă a „lepădat hainele acelea [care erau «foarte frumoaseț - nu se peste abține cronicarul să constate] și au luat românești”327. A reintrat, adică, sub presiunea circumstanțelor, în normele codului și
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Câteodată și pe ele. Dacă ar fi ajuns până la noi, scrisoarea redactată de Doamna Elena Rareș în cetatea Ciceiului ne-ar fi îngăduit s-o auzim pe această coborâtoare din despoții sârbi, care încerca să-și ajute soțul să redobândească tronul Moldovei. Dat jos din scaun, pribeag prin munți și prin Ardeal, adăpostit (dar cu multe „răutăți și nevoi” din partea ungurilor) în „Ciceiul cu turnuri bune” (zice Macarie), Petru Rareș „s-au sfătuit cu doamnă-sa ca să trimiță carte cu mare
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Moldova în secolul al XVII-lea, în „Studii”, XXIII, 1970, nr. 1, pp. 55-80; Ovid Sachelarie, Privilegiul masculinității în țara Românească până la jumătatea secolul al XVII-lea, în „Revista de istorie”, XXIII, 1970. 8. Vezi Dan Horia Mazilu, Voievodul dincolo de sala tronului, Iași, Editura Polirom, 2003, p. 500 și urm. 9. Vezi Lucian Boia, între înger și fiară, traducere din limba franceză de Brândușa Prelipceanu și Lucian Boia, Editura Humanitas, [2004], pp. 117-121. 10. Vezi Nicolae Stoicescu, Dicționar..., pp. 343-344. 11. Nicolae
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
femeilor în trecutul românesc, Vălenii-de-Munte, „Neamul Românesc”, 1910, p. 207. 350. Nicolae Iorga, op. cit., p. 208. 351. Vezi Al. Alexianu, Mode și veșminte..., vol. I, pp. 389-390. 352. Despre acest „corp” vezi capitolul Secretarul din cartea mea Voievodul dincolo de sala tronului, Iași, Editura Polirom, 2003, pp. 151-157. Vezi și Salvatore S. Nigro, Secretarul, în Omul baroc, volum coordonat de Rosario Villari, traducere de Dragoș Cojocaru, Iași, Editura Polirom, 2000, p. 101 și urm. 353. Vezi Nicolae Iorga, Istoria literaturii române în
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
actele de pietate, în acel „document pentru salvarea sufletului sub privirea morții” - cum l-a numit Pierre Chaunu 23 - care era, testamentul, și în care testatorul - emitea hotărâri succesorale, soluționa lichidarea datoriilor 24, își fixa [dacă era Voievod] urmașul la tron [gesturi, toate, ce vizau consolidarea solidarităților], avea grijă de conservarea numelui său în memoria celor vii [cum zice Vodă Miron Barnovschi în actul ultim pe care îl scrie la Istanbul, în 1633, înainte de 22 iunie; „Și pentru ce s-au
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
mai târziu un stolnic Gavriil Movilă, pe care Miron Barnovschi îl scotea văr, s-a îngrijit de locul de veci al întemeietorului „dinastiei”) și, la fel, groapa lui Simion Movilă, aflată tot la Sucevița, a trebuit să aștepte urcarea pe tronul țării Românești a lui Gavril Movilă, fiul defunctului Voievod, pentru a-și primi piatra cu textul lămuritor (în care este pomenită și Doamna Marghita cu numele ei „ortodox”): „Și a rămas mormântul său în uitare, fără împodobire, până ce au vrut
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
și zloți 300 pe savon iar cu mărgăritari, cio zloți 1000, za tal. 2550...”155. Toate aceste podoabe au rămas, pentru o vreme, în camera de toaletă a Ilincăi... Bizanțul și instituțiile Bisericii primare într-un Bizanț, pe al cărui tron văduvele au avut câteva reprezentante (Sofia, nepoată a Theodosiei și soție a lui Iustin al II-lea, augustă autoritară între anii 565 și 580 [Iustin al II-lea a murit în anul 578]; Irina - contemporana lui Carol cel Mare, măritată
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
un mare ajutor, ci chiar și în cealaltă viață, căci binele pe care îl vom fi făcut lor va înlătura și va șterge cea mai mare parte din păcatele noastre și ne va face să ne înfățișăm cu încredere înaintea tronului Domnului nostru Iisus Hristos”166. Dintre văduve erau alese persoanele care se îngrijeau de gruparea fecioarelor (cum glăsuiește Canonul 44 Cartagina), de orfani, de copiii părăsiți, tot din rândul văduvelor erau recrutate și unele diaconițe (și ele alcătuind o grupare
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
al țării Românești, cu care era aliat. Nunta a avut loc - zic istoricii - în ianuarie (poate pe data de 17) 1526. Și au urmat războaiele dintre Ștefan cel Tânăr, Domn al Moldovei (1517 - 1527), și Radu de la Afumați, șezător pe tronul țării Românești în câteva rânduri între anii 1522 și 1524, lupte despre care unii istorici (între ei Constantin C. Giurescu și fiul său, Dinu C. Giurescu [Istoria Românilor, vol. II, p. 235-236]) cred că s-au purtat din pricina Ruxandrei. Ștefăniță
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
vodă”) și acceptată de viitoarea soacră. Numai că planul a fost zădărnicit de celălalt pretendent, stolnicul Petre, alesul exilaților, venit în țară cu oaste poloneză. Drumul lui Joldea - cel atât de grăbit să se însoare cu Ruxandra - către altar și tron a fost întrerupt brusc, pretendentul a fost însemnat la nas și călugărit. Soacra ostilă va fi eliminată și ea (prin sugrumare), iar Ruxandra continuând a fi un fel de „semn dinastic al domniei” (necesar în cazul unei „ascendențe domnești incerte
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
în picioare; în sfârșit, i-a scos patru dinți și l-a lăsat așa, ca mort, în șiroaie de sânge), pe marii boieri, care „și-au lepădat dregătoriile” și l-au reclamat (lucrurile se petreceau prin anul 1611, când pe tronul Moldovei se afla Constantin, fiul lui Ieremia Movilă) Doamnei Elisabeta: „Ca să vezi și tu, Doamnă, ce face fratele tău, lucru ce mai înainte nici cei mai tirani voievozi n-au făcut, și poate că el umblă și după domnie, căci
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
al lui Nicoriță a continuat sub domnia lui Miron Barnovschi, cumnatul său. Miron Barnovschi l-a făcut hatman în 1627, iar Nicoriță i-a fost credincios. S-a luptat cu tătarii la Trestiana în 1627, a încercat să-i apere tronul, în 1629, dar a fost înfrânt de Vasile Lupu, pe atunci doar vistier, l-a urmat pe vodă în pribegie, întâi la Hotin și apoi în Polonia, a mai încercat încă o dată, la începutul anului 1630, să redobândească tronul pentru
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
apere tronul, în 1629, dar a fost înfrânt de Vasile Lupu, pe atunci doar vistier, l-a urmat pe vodă în pribegie, întâi la Hotin și apoi în Polonia, a mai încercat încă o dată, la începutul anului 1630, să redobândească tronul pentru Miron Barnovschi, dar a fost învins din nou de același Vasile Lupu, vornic acum, și de stolnicul Grama la Toporăuți. Hatmanul Nicoriță a murit în pribegie (mai fusese pribeag prin 1609, ca „hiclean” lui Constantin Movilă 239), prin 1630
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]