11,725 matches
-
drept rezultat ajungerea la un impas în privința problemelor din Orient. Situația internă din Imperiul Otoman se deteriorase și ea drastic. La Constantinopol, după răsturnarea și uciderea lui Selim al III-lea și a urmașului său, Mustafa al IV-lea, pe tron s-a urcat Mahmud al II-lea. În perioada aceasta de criză politică, puterea otomană s-a arătat din nou dispusă să ofere sîrbilor o largă autonomie, dar în cadrul discuțiilor dintre reprezentanții celor două părți nu s-a ajuns la
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
complet orbi față de efectele lungii perioade de dominație fanariotă. Abuzurile acesteia crescuseră practic după 1812. Cei doi domnitori numiți în perioada aceasta erau Ioan Caragea, care a domnit în țara Românească între 1812 și 1818, și Scarlat Callimachi, care a ocupat tronul Moldovei din 1812 pînă în 1819. În timpul domniilor lor, Principatele erau sub o presiune fiscală extrem de mare exercitată atît de Poartă cît și de domnitori, dintre care fiecare plătise sume mari pentru dobîndirea tronului lor și trebuiau să scoată profituri din
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
1818, și Scarlat Callimachi, care a ocupat tronul Moldovei din 1812 pînă în 1819. În timpul domniilor lor, Principatele erau sub o presiune fiscală extrem de mare exercitată atît de Poartă cît și de domnitori, dintre care fiecare plătise sume mari pentru dobîndirea tronului lor și trebuiau să scoată profituri din investiția făcută. Impozitele erau mari, iar obligațiile țăranilor deveniseră excesiv de împovărătoare. Timpurile erau într-adevăr grele. Sub domnia lui Caragea corupția era atît de mare, iar proasta guvernare atît de păgubitoare, încît acesta
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
numit pe cei doi capi ai delegațiilor în postul de domnitori ai provinciilor lor. Aceste acțiuni nu au fost acceptate de guvernul rus, care insista asupra dreptului său stipulat în tratate de a se pronunța asupra candidaților la cele două tronuri. Relațiile ruso-otomane au intrat astfel într-o perioadă de criză. Problemele esențiale ale disputei se refereau la statutul Principatelor și la drepturile Rusiei de a recurge la o intervenție armată. În acest timp, mulți boieri reveniseră în Principate, deși o
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
dor, Și Delos se nălța din mare Și Febus cel strălucitor ! În beznă-s vremile ferice, Doar Febus mai e domn pe-aice. Privesc nalți munți spre Marathon, Iar el spre-albastrul val amar, Și-am zis, visînd pe al lor tron, Că liberi am putea fi iar, Căci, stînd pe-al perșilor mormînt, Nu pot să cred că rob eu sînt. . . . În frînci să nu credeți ! Ei vînd și cumpără, vînînd doar prada ! În brațele grecești, oricînd, Nădejdea-și pune azi
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
populația implicate, urma firește să rămînă în mîinile celor de la Belgrad. Ambițiosului program al lui Mihail i s-a pus brusc capăt în iunie 1868, cînd a fost asasinat. Dat fiind că Mihail nu avea moștenitori direcți, a urmat la tron nepotul lui, Milan. Noul domnitor avea atunci doar treisprezece ani, astfel că a fost numită o regență. Milan avea antecedente nefavorabile înaltei lui poziții. Se născuse în 1854 în Valahia. Mama lui, Maria Catargiu, devenise după moartea soțului ei amanta
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
moștenitorul în credința ortodoxă. Dacă ar fi avut șansa de a avea copii, problema lui ar fi fost mai puțin importantă, dar a devenit curînd evident că el va rămîne probabil fără urmași. Statul avea nevoie de un moștenitor la tron atît pentru asigurarea stabilității acestuia, cît și a dinastiei, precum și pentru a se pune capăt controversei religioase legate de persoana conducătorului. Pe lîngă criticile la adresa monarhului din cauza acestei probleme, Othon și consilierii lui au avut de-a face și cu
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
metodelor politice tradiționale. Deși Othon era orice, numai un conducător tiranic nu, el își cîștigase mulți dușmani prin deceniul al șaptelea. Punctul lui cel mai vulnerabil era faptul că nu avea copii. Mai rău, nu exista nici un candidat serios la tron. Constituția stabilea clar că următorul conducător trebuia să fie ortodox. Frații lui Othon nu erau prea entuziaști să-și schimbe credința sau să-și pericliteze printr-un astfel de act posibila lor succesiune la tronul Bavariei. O asemenea situație ar
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
exista nici un candidat serios la tron. Constituția stabilea clar că următorul conducător trebuia să fie ortodox. Frații lui Othon nu erau prea entuziaști să-și schimbe credința sau să-și pericliteze printr-un astfel de act posibila lor succesiune la tronul Bavariei. O asemenea situație ar fi fost periculoasă chiar și pentru un monarh foarte popular. Pe lîngă aceasta, Othon era nevoit să țină piept criticilor unei noi generații de tineri greci, care nu numai că erau mai bine educați decît
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
fără rezultatul scontat. Ele l-au ales în cele din urmă pe prințul William George din dinastia daneză Glücksburg, care avea șaptesprezece ani. O adunare constituțională convocată la Atena a acceptat numirea prințului, care și-a luat la urcarea pe tron numele de Ghiorghios. În 1866, regele Ghiorghios I s-a căsătorit cu marea ducesă Olga, conferindu-i deci dinastiei sale o legătură valoroasă cu familia imperială a Rusiei. Deoarece Ghiorghios era favoritul britanicilor, Marea Britanie a fost de acord să cedeze
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
teritoriilor pierdute. Campania aceasta a fost de la bun început un dezastru. Mahmud a murit de tuberculoză în iunie 1839 fără să fi avut timp să-și dea seama de proporțiile înfrîngerii sale. Abdul Mejid, fiul lui, s-a urcat pe tron la vîrsta de șaisprezece ani, în toiul unei crize periculoase. Din fericire pentru imperiu, rivalitățile internaționale vor ajuta menținerea integrității Imperiului Otoman. Strînsa legătură dintre Franța și Egiptul lui Muhammad Ali a stîrnit temerile Marii Britanii și ale Rusiei în ceea ce privește echilibrul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
acestor oameni în cadrul imperiului era copleșitoare. Marile puteri creștine, care se vor dovedi atît de sensibile față de soarta locuitorilor balcanici, nu au simțit deloc nevoia să dea o mînă de ajutor în situația aceasta. În 1861 s-a urcat pe tron un nou sultan, Abdul Aziz. Cu toate criticile tot mai acerbe la adresa reformelor Tanzimat, el a continuat politica dusă de predecesorul său. Ali și Fuad au rămas în funcțiile ocupate anterior. Poarta a constituit centrul guvernării pe toată durata perioadei
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
Într-adevăr, Napoleaon al III-lea, împăratul Franței, nu-și ascundea deloc simpatiile față de ideile naționale și liberale. După războiul Crimeei, politica lui a devenit oricum mai agresivă. Cu toate acestea, Alexandru al II-lea, care s-a urcat pe tron în 1855, și miniștrii lui vor colabora strîns cu Parisul în anii de după război. Statul rus nu-și putea permite să rămînă izolat, astfel că s-a format o alianță oficială cu guvernul francez care avea să aibă o mare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
un candidat posibil în persoana lui Carol de Hohenzollern-Sigmaringen. Prințul acesta, fiul capului ramurii catolice a familiei regale prusace, era totodată văr cu Napoleon al III-lea. Avînd legături strînse cu Franța și Prusia, el era un candidat bun la tronul României. Cu consimțămîntul tacit al acestor două puteri, Carol a acceptat oferta. Guvernul provizoriu a organizat în aprilie ceea ce s-a dovedit a fi un exemplu clasic de plebiscit controlat: alegerea a fost aprobată cu 685969 de voturi pentru și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
țară în mai 1866. Victoria repurtată ulterior de Prusia în fața Austriei și evidenta imposibilitate de înlăturare a lui Carol printr-o intervenție militară le-au determinat pe puteri să recunoască spre sfîrșitul anului alegerea lui. Cu un domnitor străin pe tron, liberalii români puteau astfel realiza cea de a doua parte a programului lor național. Suzeranitatea otomană era formală, Poarta neavînd nici o influență asupra afacerilor interne ale țării. Următorul pas al mișcării naționale avea să fie dobîndirea independenței depline. Acest obiectiv
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
era formală, Poarta neavînd nici o influență asupra afacerilor interne ale țării. Următorul pas al mișcării naționale avea să fie dobîndirea independenței depline. Acest obiectiv corespundea în totalitate ideilor noului domnitor, care nu voia să fie vasal otoman. După urcarea pe tron, el a sprijinit energic luarea oricăror măsuri care ar fi dus la slăbirea puținelor legături care încă mai existau cu Poarta. Primii ani de domnie ai lui Carol au fost dedicați în special punerii la punct a opoziției interne. Primul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
împlinirii unor alte năzuințe majore, se poate vedea că între 1856 și 1875 fuseseră făcuți pași importanți înainte în domeniul programului național al românilor, așa cum fusese el enunțat mai ales de Partidul Liberal. Moldova și Valahia erau unite, iar pe tron se afla un domnitor străin. Nici puterea suzerană, nici cele protectoare nu reușiseră să împiedice România să obțină o mai mare autonomie. Pe plan intern, fusese instituit un guvern constituțional și se făcuseră cel puțin unele încercări de rezolvarea a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
tratative cu Strossmayer în acest sens. Accentul major era însă pus tot pe achiziționarea a ceea ce erau considerate ca fiind ținuturile istorice sîrbești. Cele mai importante negocieri au avut loc cu Grecia începînd din 1861, cînd Othon era încă pe tron. Dornic să cîștige prestigiu în politica externă, care să compenseze influența lui în scădere, regele a intrat bucuros în discuții. Obstacolul principal în calea unui acord era dificultatea împărțirii teritoriului otoman. Nici un guvern nu era împiedicat de vreo idee legată
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
revoltă în Creta. Primul acord balcanic, cel dintre Serbia și Muntenegru, a fost încheiat în perioada aceasta. Încercînd să unească statele balcanice, Mihail cooperase bine cu Muntenegru, ai cărui locuitori se considerau ei înșiși sîrbi. Prințul Nicolae era dispus să renunțe la tron dacă unirea celor două state ar fi fost posibilă. Întrucît Mihail nu avea copii, conducătorul muntenegrean spera evident să succceadă la tronul Serbiei în caz că acesta ar fi devenit vacant. Tratatul semnat în acest moment stabilea cooperarea în privința organizării unei revolte
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
bine cu Muntenegru, ai cărui locuitori se considerau ei înșiși sîrbi. Prințul Nicolae era dispus să renunțe la tron dacă unirea celor două state ar fi fost posibilă. Întrucît Mihail nu avea copii, conducătorul muntenegrean spera evident să succceadă la tronul Serbiei în caz că acesta ar fi devenit vacant. Tratatul semnat în acest moment stabilea cooperarea în privința organizării unei revolte împotriva Imperiului Otoman. Scopul era formarea unei singure națiuni sîrbe sub conducerea domnitorului Mihail Obrenović. Discuțiile cu Grecia au fost reluate, dar
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
drept urmare un alt război ruso-turc. CRIZA DIN 1875-1878 Deși ținuturile balcanice continuau să constituie un centru al preocupărilor marilor puteri, nici un conflict major nu s-a ivit în cei douăzeci de ani de după 1856. Unirea Principatelor, urmată de urcarea pe tron a unui domnitor străin, și revoltele din Creta au fost rezolvate prin mijloace diplomatice. A apărut o altă modificare importantă a echilibrului de forțe din regiune. În timpul războiului franco-prusac, care a izbucnit în vara anului 1870, Rusia a adoptat o
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
aliat, acest fapt însemna o reînviere a puterii germane. Programul panslavist oferea un plan destinat măreției rusești și slave într-o perioadă de evidentă slăbiciune națională și doctrinele lui atrăgeau un mare număr de oameni extrem de influenți. Împărăteasa și moștenitorul tronului, viitorul Alexandru al III-lea, aveau să joace amîndoi un rol în această mișcare. Ignatiev, ambasadorul rus la Constantinopol, era panslavist, dar, după cum am văzut, el era interesat în primul rînd de folosirea slavilor în îndeplinirea năzuințelor Rusiei. Panslavismul era
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
se intensificase. Între timp, situația politică de la Constantinopol se deteriorase. O coaliție alcătuită din conservatorii care voiau revenirea la vechiul sistem și din liberalii adepți ai introducerii instituțiilor reprezentative l-au detronat pe Abdul Aziz la sfîrșitul lunii mai, pe tron urcîndu-se Murad al V-lea. Neputînd face față din punct de vedere psihic situației din jurul lui, noul sultan nu a fost niciodată capabil să-și asume îndatoririle poziției sale. Guvernul otoman s-a aflat deci într-o stare de confuzie
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
de la Berlin și nu putea fi realizată fără aprobarea marilor puteri. Era de așteptat ca Rusia să fie împotrivă. Cu toate acestea, prințul era perfect conștient de faptul că, dacă nu prelua conducerea mișcării naționale bulgare, și-ar fi pierdut tronul. Drept urmare, el a acceptat situația și a susținut cu toate forțele sale unirea. Reacția rușilor a fost energică și promptă. Toți ofițerii ruși au fost rechemați, o acțiune care avea drept scop să lase Bulgaria fără apărare. Considerînd că Bulgaria
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
vreme. Dintre alte tălmăciri ale lui A., notabilă, nu și prin limba folosită, e Biblia sacră (1859), redată după o ediție grecească. A scris și versuri originale, fără să fi avut o înzestrare deosebită pentru poezie. Inspirate de urcarea pe tron a lui Gheorghe Bibescu, „stanțele epice” din volumul Prințul român (1843) sunt naive și exaltate. Asemenea „stanțe” apar și în „Foaie pentru minte, inimă și literatură” și în „Curierul românesc”. În „Învățătorul satului”, inserate în articolele moralizatoare din ciclul amintit
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/285453_a_286782]