1,291 matches
-
zadar clericii se străduiesc să facă să renască noțiunea romană de respublica, adăugîndu-i pe aceea de creștinătate: Respublica Christiana, asociind ideea de bun public cu cea de apărare a religiei; monarhia carolingiană își păstrează trăsăturile care provin direct din moștenirea francă, și mai ales legătura personală dintre suveran și vasali. Jurămîntul de fidelitate față de suveran, instituit în 780 și a cărui repetare Carol cel Mare o pretinde de mai multe ori, traduce foarte bine ambiguitatea construcției statale carolingiene: pe de o
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
canoanele bisericești. Educat de către aceștia, Ludovic are, în plus, o concepție asupra titlului imperial diferită de cea a lui Carol: adică mai apropiată de modelul roman. În acest sens, el renunță, în titulatura sa oficială, la titlurile de rege al francilor și longobarzilor, pentru a nu și-1 păstra decît pe cel de "Împărat august". Ceea ce nu înseamnă că, în sînul Imperiului creștin unificat, nu mai există regite ce se bucură de o mare autonomie; ele, însă, nu mai pot fi
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
clericilor. Unii dintre aceștia, entuziasmați de atitudinea noului împărat care, încă mai mult decît Carolce Mare, întrupează unitatea lumii creștine occidentale, vor ntrge chiar și mai departe. Arhiepiscopul de Lyon, Agobard, va cere o totală "francizare" prin aplicarea legii salice france întregimi Imperiu. Fără a accepta aceasta, Ludovic va purcede la oprirea de unificare juridică a statelor sale, făcînd din religie Haitii unității lor politice, ceea ce va conduce la modificarea pelticii sale față de Papă, recunoscîndu-i acestuia, la început, o totală independență
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
va conduce la modificarea pelticii sale față de Papă, recunoscîndu-i acestuia, la început, o totală independență în statele sale, reluînd, mai apoi, și întărind, pogramul tatălui său, pentru a sfirși, în 824, prin a reduce statul pontifical la rangul de protectorat franc. În acest timp, consilierii ecleziastici ai lui Ludovic spaniolii Benedict de Aniana și Agobard, abatele Corbiei Adalhard și fratele acestuia, Wala, îl vor trimite la Roma pentru a fi încoronat și uns împărat de către Pascal I (823), ca și cum titlul imperial
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
sfîrșitul secolului al X-lea și începutul secolului al XI-lea, noi cuceritori danezi, Harald Dinte-Albastru, Sven Barbă-Despicată și Knut cel Mare ocupă Anglia, dominînd asupra unui vast imperiu care conține și cea mai mare parte a Scandinaviei. În țara francă, singurul stat normand care n-a avut o existență efemeră este cel constituit în 911 în jurul lui Rollon. Acest șef de bandă viking, originar din Orcade, a obținut, într-adevăr, prin tratatul de la Saint-Clair-sur-Epte, semnat de regele franc Carol cel
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
normanzi sau sarazini și cele ale deținătorilor locali ai puterii funciare și militare, mai domnesc încă urmași îndepărtați ai Pepinizilor. Franța, Germania, Italia se nasc, astfel, din ruinele construcției statale ivite de pe urma alianței tronului Sf. Petru cu cel al puterii france. Imperiul Carolingian este mort. Începe istoria Europei feudale. Economia și societatea în epoca carolingiană Ca și cea de pe vremea merovingienilor, economia epocii carolingienc rămîne profund agrară, în această privință există prea puține diferențe față de secolele al VII-lea și al
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
trecea prin dezvoltarea instrucțiunii clericilor și, deci, printr-o restaurare a culturii. Sarcina nu era chiar ușoară, căci, la sfîrșitul perioadei merovingiene, asistăm, în acest domeniu, ca și în multe altele, la o dezintegrare într-o parte largă a Galiei france a tot ceea ce se dobîndise în perioda precedentă. Pentru a ridica nivelul cultural al clericilor, a trebuit să se facă apel la literați originari din regiuni unde se menținuseră importante focare de cultură latină. La Palatul imperial de la Aix-la-Chapelle, adevărat
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
arhitectură și decorațiuni exterioare sau interioare ale bisericilor, arta metalelor sau fildeșului, miniaturi înfrumusețînd manuscrisele, psaltirile, extrasele din Evanghelii, lucrul bijuteriilor și orfevreriei, în toate artiștii carolingieni au știut să se pătrundă de tradițiile cele mai diferite romană, bizantină, orientală, francă etc. nu pentru a copia umil modelele ce li se ofereau, ci pentru a extrage, plecînd de la ele, producții, tehnic și plastic vorbind, originale, din care întreaga artă medievală occidentală postcrioară anului 1000 se va inspira profund. Capitolul 4 EUROPA
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
depune mărturie, în anumite regiuni ca Beziers sau Provența, proliferarea castelelor, începe cînd iau sfîrșit marile invazii. Ultimele transformări ale sistemului vasalic în interiorul sistemului feudal s-au efectuat în secolul al X-lea, între Rin și Loara, în inima țării france și a ceea ce a fost puterea carolingiană. Pe lîngă cuvîntul beneficiu apare atunci cuvîntul fief (feodum, din vechiul germanic feohu, care desemna un obiect prețios pe care erau pictate caractere magice și care, odată oferit, crea o legătură de prietenie
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
Henric I se grăbește să recunoască autonomia ducatelor "naționale", dar recuperează Lorrena în 925, îi bate pe unguri, slavi și danezi, transmițîndu-i, astfel, fiului său, Otto, întemeietor al unei noi dinastii, un regat înconjurat, desigur, de năvălitori barbari, alături de dușmani franci, pradă rivalităților dintre marile familii ducale, dar, teritorial, un regat intact și predispus a-și extinde dominația către estul Europei. Domnia lui Otto I cel Mare începe printr-o luptă fără milă a regelui saxon, cu ajutorul episcopilor și marilor abații
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
XI-lea. După domnia lui Henric II cel Sfînt (1002-1024), care a trebuit să accepte emanciparea Poloniei și retragerea germanizării la est de Elba, apoi, după domnia lui Conrad II (1024-1039), fondator al unei noi dinastii numită "salică", de fapt francă, și după aceea a fiului său Henric III (1039-1056), abia odată cu Henric IV (1056-1106) izbucnește conflictul cu Papalitatea, în timpul întregii minorități a tînărului suveran (la moartea tatălui său, el nu avea decît 6 ani) și a regenței maniei sale, Agnès
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
Pămîntului Sfînt. Împărații bizantini îi încurajează, căutînd un sprijin împotriva năvălitorilor care se înmulțesc și fac presiuni la frontierele Imperiului de Răsărit. Cerută de cler în 1095, prima cruciadă ajunge să cucerească Ierusalimul în 1099, ducînd la crearea primelor principate france în Orient. Tensiunea mereu crescîndă, însă, între împăratul bizantin si cruciați conduce, în 1204, la cucerirea Constantinopolului și la alegerea unui împărat latin. Banalizat prin acest episod, spiritul de cruciadă decade în secolul al XIII-lea. În Europa Orientală, popoarele
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
permanentă insecuritate. Începînd de pe la mijlocul secolului al XI-lea, acestea încep o luptă dîrză împotriva sarazinilor, profitînd de dezmembrarea califatului de Cordoba în mici regate numite taifas și susținute în acțiunea lor de Papalitate, de călugării clunisieni și de baronii franci, burgunzi, gasconi și poitevini. În multe privințe, expedițiile întreprinse astfel de cavalerii de dincolo de munți între 1063 și 1120 anunță Cruciada, în sensul că Papa Alexandru I acordă soldaților Reconquistei indulgențe care vor fi, foarte curînd, acordate pelerinilor înarmați în
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
împărțită, în fond, în mai multe grupuri îi are drept conducători pe Împăratul Frederic Barbarossa, care piere în Asia Mică, regele Franței Filip August și Plantagenetul Richard Inimă-de-Leu. Cruciații recuceresc Acera, reușesc să salveze cîteva rămășie ale vechii puteri teritoriale france -Antiohia în nord, o mică fîșie de coastă între Tripoli și Jaffa, insula Cipru Ierusalimul, însă, rămîne în mîinile musulmanilor. Occidentul împotriva Bizanțului: a patra cruciadă Încă de la prima trecere a cruciaților pe malurile Bosforului, Basileul s-a ferit de
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
domniile lui Alexie I Comnenul (1081-1118) și a fiului său Ioan II (l118-1143), Imperiul a putut astfel, menajîndu-și energiile, să-și redreseze situația la frontiere, să-și îndepărteze adversarii cei mai periculoși și să-și facă recunoscută suveranitatea de către coloniile france din Levant. Sub Manuel Comnenul, care domnește între 1143 și 1180, Imperiul Bizantin redevine o putere respectată și pare în măsură să pornească la recucerirea altor teritorii, pierdute încă din secolul al X-lea, mai ales cele care au trebuit
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
Italia sub aripa Bizanțului, profitînd de ostilitatea Papei și a orașelor lombarde față de intențiile lui Frederic Barbarossa. Între timp, el populează curtea de la Constantinopol cu "latini", introduce moda occidentală (aceea a turnirului, de pildă), angajează în armata sa numeroși cavaleri franci, burgunzi, germani. El în-suși se căsătorește cu o prințesă germană, rudă cu împăratul Conrad III și leagă cu acesta o alianță dirijată împotriva dușmanului lor comun, regele normand al Siciliei, Roger II. Izo-area bizantină ia astfel sfîrșit, Imperiul de Răsărit
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
istoria lor, așa cum nici ele nu influențează evenimentele continentului. Nu același lucru se petrece și cu țările Europei Centrale și Orientale. Așezate departe de marile centre de civilizație ale Occidentului și lumii mediteraneene, ele se reorganizează mai tîrziu, sub influență francă și bizantină. Situate, însă, la avan posturile Europei, în coasta continentului asiatic, cu imensele sale rezerve umane și cu migrații care se năpustesc pe teritoriile lor, ele cunosc, la mijlocul secolului al XIII-lea, invazia mongolă care perturbă începuturile unei firave
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
situației în această parte a Europei. Sub protectoratul lor se va elabora, în timpul ultimelor secole ale Evului Mediu, națiunea rusă. Și Bizanțul? Marele brigandaj latin din 1204 nu a pus definitiv capăt Imperiului Bizantin, în fața lui Balduin și a principatelor france, prea slabe pentru a-și extinde dominația în Asia Mică, mai multe state grecești s-au constituit pe malul sudic al Mării Negre și în Anatolia. Din cele două principate întemeiate de nepotul lui Andronic Comnenul, cel al lui David, din jurul
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
afirmate, fie că e vorba de Spania, de Portugalia sau de regiunile germanice. Compus către 1200, în Germania de Sud, "Cîntecul Nibelungilor" preia și structurează, în jurul temei morții lui Siegfried și a răzbunării Kriemhildei, străvechi legende nordice importate în țara francă și germană în secolul al VI-lea. Personajele eroice pe care această epopee le pune în scenă nu reproduc, în mod stereotip, modelele franceze, dar nici nu se eliberează de spiritul vremii: Siegfried și Günther sînt războinici de valoare, nu
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
lfi). 4 v. nota precedentă și l6. 5 De fapt, această presupusă translație lexicală, ca și filiația dintre huni și maghiari (acreditată ulterior) sînt pur ipotetice. 6 Principalul izvor istoric invocat, alături de așa-zisa Lex Ribuaria, pentru a proba existența francilor "ripuari" este geograful anonim din Ravenna ere amintește, către anii 475-480, de o regiune, Francia Rinensis, locuită de o parte a acestei populații (numită de autor francii renani). În opinia lui F. Beyerle, ripuarii nu au constituit nhiodată un trib
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
F. Beyerle, ripuarii nu au constituit nhiodată un trib sauo amurâ distinctă a francilor (mai bine zis nu au putat acest nume). Studiind Lex Ribuaria cercetătorul german a arătat că aceasta nu reprezintă un cod distinct de Lex Salica (aparținînd francilor salieni), ci numai o simplă variantă a ei, mai tîrzie. Termenul "ripuari" (în forma corectă riboari) este menționat, de fapt, pentru prima dată, în anii 726 727 în Liber Historiae Francorum (compusă la St.-Denis, în primul sfert al secolului
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
Robert Fossier, Le Moyen Âge. Tome I, Les mondes nouveaux, Paris, 1986, p. 181 sqq, 283 sqq; Georg Ostrogorsky, Geschichte des Byzantinischen Staates, C. H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung, München, 1940, p. 52 sqq). 11 Mai corect spus este că regele franc s-a convertit la creștinismul de rit roman (v. supra, n. 9). 12 V. supra, n. 10. 13 "Recomandarea" sau "închinarea" (de la cuvîntul de origine latină commendatio) este forma primară a omagiului vasalic de mai tîrziu care constituie, la rîndul
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
de a citi zilnic în timpul meditațiilor comune, cîte un capitol din canon (cf. Alfred Bertholet, op. cit., p. 76). 20 Noțiunea de "fief sau "feud" cu sensul predominant de posesiune funciară ereditară, condiționată de îndeplinirea serviciilor vasalice derivă din vechiul cuvînt franc fehu-ôd si, prin extensie, din germanicul Vieh, înseamnă inițial "vite" (bogăția prin excelență a populațiilor migratoare), în formele sale lexicale consacrate (feos/feus cea dintîi formă latinizată, apărută la finele secolului al IX-lea în sudul Burgundiei feodum, feudurn, fevum
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
din secolul al VII-lea............................................51 Criza iconoclastă..................................................................54 Dinastia macedoneană..........................................................59 Recucerirea bizantină...........................................................61 Orientul împotriva Occidentului...........................................64 Apogeul civilizației bizantine...............................................66 Capitolul 3 Imperiul carolingian...........................................71 Pepin cel Scurt, rege al francilor.........................................72 Carol cel Mare și expansiunea francă..................................76 Restaurarea Imperiului de Apus..........................................81 Guvernarea și administrarea Imperiului..............................84 Imperiul împărțit.................................................................87 Noile invazii........................................................................89 Dislocarea Imperiului..........................................................93 Economia și societatea în epoca carolingiană.....................97 O înfrumusețare culturală................................................. 101 Capitolul 4 Europa feudală (secolele X-XII).................... 107 Nașterea și
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]
-
moschei, numeroase grădini publice, școli, biblioteci, asemuit fiind de călătorii occidentali cu Saint-Germain-ul sau cu Orléans-ul francez, era orașul bogătașilor, portul cel mai frecventat de navele sosite din Occident, punctul de întâlnire al marilor comisionari evrei, citadela construită după moda francă și populată de negustori latini și greci. Fără a exagera, cred că lumea acestui centru poate fi apropiată, măcar sub aspectul unor influențe, de modelul apusean, demonstrându-se astfel impactul civilizației europene asupra celei islamice, tentația deschiderii spre Europa a
[Corola-publishinghouse/Science/2253_a_3578]