9,734 matches
-
Dar oare lucrurile stau chiar așa? Desigur, religia este mentalitate: un sistem de credințe este parte integrantă a unui sistem de gândire. De asemenea, nu se poate nega existența unei corespondențe Între modul de viață, viziunea colectivă asupra lumii și mentalitate. Dar nimic nu ne permite să dăm drept sigură existența unei relații biunivoce exclusive Între religie și modul de viață sau, În termeni mai tehnici, Între sistemele de credință, sistemele de gândire și stadiul cultural. Există chiar indicii În sens
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
000 de ani. Dar astăzi acestea sunt motive pentru verificarea și reexaminarea grafismului ca funcție și informație: citind secvențele de gesturi, intențiile mitografice, atenția pentru aspectele critice ale animalelor și raportul lor cu omul. Ne interesează să descoperim nu numai mentalitatea antică și conștientă, dar și aspectele de care autorul preistoric nu era conștient. 9. RELIGIE ȘI COSMOS ÎN PALEOLITICUL TÂRZIUTC "9. RELIGIE ȘI COSMOS ÎN PALEOLITICUL TÂRZIU" Să examinăm cadrul paleoliticului târziu limitându-ne la datele care se referă la
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de numeroase Încât se poate spune că, pornind de la o figură divină, se poate ajunge la oricare alta; cu o singura excepție: nu se fac identificări Între persoane de sex opus. Este evident că acest proces de nivelare face ca mentalitatea teologică egipteană să devină destul de complicată, Însă astfel se ajunge la conceperea unității naturii divine, ascunse În spatele numelor și Înfățișărilor sale diferite. Zeilor despre care am vorbit până acum li se adaugă alții, de natură foarte diferită. Înainte de toate trebuie
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
complexă determină creșterea numărului de funcționari și, alături de aparatul administrativ al statului, administrația paralelă a templelor Își dublează practic numărul. Se constituie astfel o clasă de mijloc numeroasă care stratifică și mai mult structura socială și Îi diversifică exigențele și mentalitățile. Pe lângă aceasta, există o experiență directă cu diferite culturi. Regii Egiptului nu mai sunt solitari și autocrați Într-o lume Închisă, ci au „frați”, nu mai puțin puternici și autoritari decât ei, cu care trebuie să dialogheze și de a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cu agathòs daimon; nu este Însă lipsit de semnificație nici faptul că, de-a lungul timpului, notarea cuvântului (care În grafia egipteană definește clasa În care este Înscrisă) va trece de la semnul pentru divin la cel pentru negativ. În practica mentalitate egipteană, există căi prin care acest viitor deja potențialmente real poate fi cunoscut și, Într-un fel sau altul, chiar dominat de cel care Îl cunoaște: există Cărțile Viselor 5 extrem de metodice (care vor deveni Oneirocritici) și Calendarele Zilelor Faste
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și are o Adoratoare din noua dinastie. Începe acum o perioadă extrem de interesantă În istoria culturii egiptene, care moștenise din perioada nubiană un interes puternic pentru perioadele mai vechi din istoria Egiptului, perioade privite ca paradigmatice și admirate cu o mentalitate neoclasică ce colorează toate aspectele societății. Viața religioasă Își găsește un loc al său În această nostalgie pentru un trecut care nu este utilizat atât pentru a-i recupera dinamic moștenirea ca punct de plecare pentru noi experiențe, ci mai
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
tributar pe plan religios, se află probabil Într-o poziție dacă nu inferioară cel puțin marginală, dar Înzestrată oricum cu o asemenea receptivitate Încât să consimtă o difuzare de experiențe religioase de primă importanță din exterior spre interior. Pe această mentalitate religioasă primitivă, centrată pe forțele elementare ale naturii și ale reproducerii și Împărtășită Într-un anumit fel de celelalte populații ale vechii Italii cu care etruscii se aflau În contact, se dezvoltă o religie atât colectivă, cât și domestică așezată
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În schimb, de o popularitate foarte largă pentru reprezentarea triumfului ordinii cosmice și umane asupra haosului și a barbariei. Acesta este unul dintre indiciile faptului că, pentru etrusci, ordinea cerească și cosmică este gândită În forme diferite de cele proprii mentalității grecești. xe "Vibenna"Numai În epoca târzie, Începând cu secolul al IV-lea Î.Hr., avem reprezentări ale miturilor locale. Este vorba În general despre saga de tip „istoric” asemănătoare cu legendele mitistoriei latine și romane, cum ar fi cele
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sacerdotale oligarhice care, ancorată În logica scrierilor, este orientată În Întregime spre mantică, funcțională prin lectura minuțioasă a semnelor voinței divine și prin observarea scrupuloasă a ritualurilor. Fragmentele acestei literaturi ne permit să abordăm mai Îndeaproape unele trăsături fundamentale ale mentalității religioase etrusce. Zeii sunt departe, retrași În ale lor sedes unde, fie singuri, fie ca grup sau ansamblu, obișnuiesc să-și manifeste oamenilor propria voință. Dar, În timp ce religiile contemporane, greacă și romană, teoretizează pax deorum, echilibrul pacific Între sfera divină
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În legătură cu adeziunea scăzută a miturilor cosmogonice, ca gigantomahiile și titanomahiile, răspunde unor criterii ale căror fundamente teoretice sunt În mare măsură necunoscute și, În orice caz, cu o raționalitate diferită de cea a gândirii grecești din epoca clasică și elenistică. Mentalitatea etruscă este descrisă În imagini de Seneca Într-un foarte cunoscut pasaj din Naturales quaestiones (II, 32, 2): „noi socotim că fulgerele se formează fiindcă s-au ciocnit norii, ei (etruscii) Însă cred că norii se ciocnesc ca să se formeze
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
adică nivelul cel mai profund și inițiatic; „ritualul” (h³dam³nsarșg), nivelul intermediar, cultual și devoțional; „legalul” (d³dșg), nivelul extern, la care se referă inscripțiile ahemenide sau informația lui Herodot. Această interpretare se bazează și pe o idee răspândită În cultura și mentalitatea iraniene: colaborarea dintre regalitate și religie cu scopul unic de a pregăti venirea Împărăției lui Ohrmazd pe pământ. Dar și această idee este, la o privire mai atentă, rodul unor speculații relativ târzii, cel mult din epoca sasanidă (secolele III-IV
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
aveau, probabil, scopul de facilita o desprindere rapidă a spiritului defunctului de trup, dându-i posibilitatea de a se ridica la cer (Boyce, 1975a, p. 113). Ideea, cel puțin Într-un stadiu inițial, a unei existențe paradisiace nu era străină mentalității indo-iraniene primare, chiar dacă aceasta nu era foarte marcată de valori propriu-zis morale. O existență fericită după moarte era probabil rezervată unei elite de preoți și războinici; Însă, În cadrul escatologiei individuale, domina credința Într-o supraviețuire cenușie, de umbră, a spiritelor
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
zurvanism (cf. mai jos, „Religia zoroastriană”, subcapitolul 3.3) și În tendințele spre mister și gnoză, legate Într-un fel sau altul de zoroastrism, oarecum În misterele lui Mithraxe "Mithra" și, cu siguranță, În maniheism. Problema Răului este omniprezentă În mentalitatea Iranului antic, unde diferitele răspunsuri oferite constituie, nici mai mult, nici mai puțin, forme pe care concepția dualistă iraniană caracteristică le-a elaborat de-a lungul dezvoltării sale istorice. Opozițiile așa-druj și așavan-dregvant au, după cum am arătat, un fond indo-iranian
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
na>" („conștiință”), saoșyant („salvatorul care va veni”), care au dat naștere la interpretări variate, chiar etimologice; acestea ocupă un loc aparte În viziunea escatologică a zoroastrismului. Ideea unei fericiri duble, a sufletului și a trupului, este un motiv constant al mentalității religioase zoroastriene (Bausani, 1959, pp. 64 sqq.) și se Întâlnește deja În G³th³. De exemplu, binefacerile celor două existențe (cf. mai sus, subcapitolul 2.5 ) sunt obiectul unei invocații ca aceasta (Yasna 28, 2): „ca să-mi dai, conform Adevărului, binefacerile
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Indiei (Kulke, 1978, pp. 34 sq.). În 1728, a fost fondat „Parsi Panchayat” din Bombay, Consiliul Comunității, Însărcinat cu administrarea vieții sale interne, la optzeci de ani de la Înființarea celui din Surat. Acest consiliu a avut un rol decisiv, prin mentalitatea și orientarea În mod clar laice, În consolidarea și dezvoltarea comunității, favorizând migrarea parsilor din Gujarat. În timpul administrației britanice i se recunosc oficial competențele (1786) și i se stabilește componența, jumătate laică, jumătate ecleziastică. Membrii celor două părți sunt, la
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
prinde contur dșn-i il³hș, „religie divină”, a Împăratului Akbar (Smith, 1919, pp. 116 sqq., și mai ales Bausani, 1971b, pp. 254-260). În ultimul timp Însă, spiritualitatea occidentală a fost cea care și-a pus cu precădere amprenta asupra culturii și mentalității religioase a parsilor, printre care s-a răspândit teozofia și spiritismul, importate mai ales din America și Anglia. Teozofia, prezentată În comunitățile din Bombay de către Henry S. Olcott, a avut mare succes (K.R Kama și J.J. Modi) și s-
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
evoluția acestei morbidități, dar ponderea și profilul acestor elemente este practic greu de definit. Să ne oprim la reflectarea lor În câteva producții populare, interpretării specifice, credințe referitoare la boala psihică. Acestea au calitatea de a ne oferi imaginea unei mentalități pe firul căreia putem parcurge o bună parte din istoria subiectului urmărit. Studiul credințelor, obiceiurilor, al terminologiei populare va putea reconstitui astfel o imagine cu caracter orientativ. Avem unele informații despre istoria Îndepărtată a bolilor psihice În teritoriile locuite În
Prelegeri academice by Prof. dr. CONSTANTIN ROMANESCU () [Corola-publishinghouse/Science/91771_a_92355]
-
și omogen Închegate se realizează parametrii pe care putem să ne Înscriem studiul nostru cu privire la evoluția bolilor mintale și a tratamentului lor la locuitorii autohtoni. Perioada mai sus amintită, Întinsă pe mai multe milenii, a contribuit Însă la definirea unei mentalități și a unei psihologii care se vor răsfrânge În etnoiatrie, În etnopsihiatrie. Cu timpul, noțiunile de patologie cristalizându-se mai bine, a apărut și o terminologie specială, prea puțin lămurită, totuși pentru a o accepta fără Îndreptățita reticență (cuvinte „dace
Prelegeri academice by Prof. dr. CONSTANTIN ROMANESCU () [Corola-publishinghouse/Science/91771_a_92355]
-
mare măsură, printre arhetipurile psihiatriei moderne. Este de remarcat că anumite aspecte ale acestei teme exprimă persistența unui fler inefabil, vestigiu al unor ancestrale convingeri care realizează Încă un obstacol real În procesul Înțelegerii problemelor permanente ale psihiatriei și, În mentalitatea atât de arhaică Încă, a modului În care se reflectă boala psihică nu numai pe plan social, dar și Însăși mentalitatea psihiatrilor și bolnavilor. Se mai impune o observație. Folclorul medical devine Într-un ritm precipitat o problemă istorică, dar
Prelegeri academice by Prof. dr. CONSTANTIN ROMANESCU () [Corola-publishinghouse/Science/91771_a_92355]
-
al unor ancestrale convingeri care realizează Încă un obstacol real În procesul Înțelegerii problemelor permanente ale psihiatriei și, În mentalitatea atât de arhaică Încă, a modului În care se reflectă boala psihică nu numai pe plan social, dar și Însăși mentalitatea psihiatrilor și bolnavilor. Se mai impune o observație. Folclorul medical devine Într-un ritm precipitat o problemă istorică, dar o istorie care acționează Încă asupra prezentului, constituie arhetipurile care ne condiționează și, departe de a putea fi ignorate, intervin În
Prelegeri academice by Prof. dr. CONSTANTIN ROMANESCU () [Corola-publishinghouse/Science/91771_a_92355]
-
Medicina populară menționează și alte diferite manifestări patologice. Terminologia a evoluat de la aceea, populară - de domeniul etnoiatriei - cum este „Îndrăcirea”, de care am amintit, până la una mai complexă, prin adoptarea cunoștințelor și termenilor nosologiei medicale culte. „Îndrăcirea”, ca expresie a mentalității vechi este recunoscută Încă și În pravile, care vorbesc de „muierea nădușită de Duhul necurat, adică În care lăcuește Duhul hitlean”, care poate justifica despărțirea dacă unul din cei doi soți „se va birui de dracu și se va Îndrăci
Prelegeri academice by Prof. dr. CONSTANTIN ROMANESCU () [Corola-publishinghouse/Science/91771_a_92355]
-
unele popoare, precum asirienii sau babilonienii, nu puteau să nu-l aibă după ce au fondat aceste imperii imense. Israelul trebuie, firește, să fi trăit un profund complex de inferioritate. Și în acest caz, textul biblic introduce o critică radicală a mentalității contemporane. Cu acest scop, Gn 1 arată clar că toți oamenii sunt egali. Plantele și animalele au fost create „după soiul lor” (1,11-12.21.24-25); nu la fel se întâmplă când Dumnezeu creează primul cuplu uman (1,26-27). Nu
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
utilizate pentru compunerea povestirilor sunt alese în funcție de acest scop. 3. De ce să vorbească despre strămoșii lui Israel? Scopul primar al povestirilor despre strămoșii lui Israel este dublu. Pe de o parte, vor să definească poporul pornind de la o „genealogie”. În mentalitatea populară care reflectă acest fel de povestiri, exista un mod simplu dar eficient pentru a afirma identitatea poporului: israeliții se deosebesc de popoarele vecine, precum amoniții, moabiții, filistenii, ismaeliții, arameenii și edomiții, pentru că au strămoși diferiți. Pe de altă parte
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
Nilului, insectelor, lăcustelor, vântului, grindinei, luminii și întunericului. Nu pot împiedica bolile oamenilor și ale animalelor. În câteva cuvinte, puterea faraonului este limitată nu pentru că nu reușește că provoace fenomene naturale nemaiauzite, ci pentru că nu poate porunci naturii. De fapt, mentalitatea antică nu distinge, așa cum se face astăzi, între fenomenele „naturale”, explicabile din punct de vedere științific, și fenomenele „supranaturale” pe care știința nu le poate explica. Pentru lumea antică, „miracolul” principal este existența ca atare. A exista este un miracol
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]
-
se poate spune că aceste povestiri sunt pure „invenții”. Povestitorii cunoșteau condițiile concrete de viață din deșert. Cu privire la „miracolele” lui Dumnezeu în favoarea poporului său în deșert și explicarea propusă în precedență, e nevoie să mai adăugăm o scurtă notă. În mentalitatea modernă, un „miracol” este un fenomen ce nu poate avea o explicație naturală, rațională sau științifică. Cere însă o explicație de ordin supranatural. Distincția dintre „natural” și „supranatural” este însă destul de recentă. Provine în mare parte din discuțiile cu raționalismul
Cuvântul lui Dumnezeu în povestirile oamenilor by Jean Louis Ska () [Corola-publishinghouse/Science/100975_a_102267]