10,282 matches
-
lui 1273, voievodul Litovoi, împreună cu frații săi, "în necredința sa, cuprinse o parte din regatul nostru aflătoare dincolo de Carpați" și a refuzat să plătească "veniturile ce ni se cuveneau din acea parte". În lupta care are loc în această împrejurare, voievodul Litovoi moare pe câmpul de luptă (Iorga spune că el este "primul domn care moare pentru neatârnarea țării"), iar fratele său Bărbat, luat prizonier, a fost răscumpărat cu o mare sumă de bani. Să observăm că revolta voievodului român de la
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
această împrejurare, voievodul Litovoi moare pe câmpul de luptă (Iorga spune că el este "primul domn care moare pentru neatârnarea țării"), iar fratele său Bărbat, luat prizonier, a fost răscumpărat cu o mare sumă de bani. Să observăm că revolta voievodului român de la Jiu (nordul Olteniei) împotriva suzeranului său, regele Ungariei, are loc în momentul consolidării puterii mongole în zonă. Coincidența între revolta lui Litovoi și creșterea puterii lui Nogai, în condițiile în care tătarii traversau frecvent Muntenia, indică faptul că
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
român de la Jiu (nordul Olteniei) împotriva suzeranului său, regele Ungariei, are loc în momentul consolidării puterii mongole în zonă. Coincidența între revolta lui Litovoi și creșterea puterii lui Nogai, în condițiile în care tătarii traversau frecvent Muntenia, indică faptul că voievodul român nădăjduia în sprijinul hanului. Nogai căuta să-și extindă cât mai mult influența în această regiune. Voievozii români de la sud de Carpați, ca și cei din est, au rămas vasali ai lui Nogai. Cronica rusă menționează că regele Ungariei
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
zonă. Coincidența între revolta lui Litovoi și creșterea puterii lui Nogai, în condițiile în care tătarii traversau frecvent Muntenia, indică faptul că voievodul român nădăjduia în sprijinul hanului. Nogai căuta să-și extindă cât mai mult influența în această regiune. Voievozii români de la sud de Carpați, ca și cei din est, au rămas vasali ai lui Nogai. Cronica rusă menționează că regele Ungariei, Ladislau IV, a fost ucis, în 1290, de "cumani, polovți și de către valahi". Cine erau acei "valahi"? Este
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
stăpânii pământului), menționați la 1247 Litovoi și frații săi, amintiți în 1285 din care se recrutau conducătorii formațiunilor politice românești. Aceasta stare de lucruri presupune admiterea unei ierarhii în sânul marilor stăpânitori locali, desemnați sub numele de nobili, cnezi și voievozi. Această ierarhie s-a închegat din practica administrativ-teritorială, cea fiscală (dări), judecarea unor pricini (cauze), organizarea militară, apărarea teritoriului și ordinea lăuntrică. Se închegase un întreg aparat de stat, alcătuit din slujitori nobili, viitori mari dregători feudali, prin existența acestor
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
1945), arată cum s-a ajuns la "un îndoit proces de confuzie între povestire (legendă) și realitate": de o parte, un "Negru Vodă" al datinei populare, învingător al tătarilor, pe care împrejurările istorice îl identifică cu Basarab, cel dintâi mare voievod și domn al Țării Românești, menționat în documentele istorice contemporane; iar pe de altă parte, forma literară, "o invenție pur cărturărească", întemeiată pe vagi cunoștințe istorice și noțiuni politice ale timpului, care se referă la Radu I, domn, ctitor de
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
din rândul ordinelor privilegiate ale regatului, este verosimil "să-și fi încercat norocul" dincolo de munți (la sud de Carpați), sub conducerea unui "descălecător" temerar, o ipoteză pe care istoriografia noastră nu are motive întemeiate de a o respinge. Dacă fiii voievodului ardelean Ladislau Borșa s-au refugiat în Țara Românească, cf. documentului istoric din 1329, presupune I. Lupaș, este cu atât mai probabil ca nobili români din Transilvania să fi apucat același drum, încă de la sfârșitul secolului al XIII-lea. În
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
patru slave, în timp ce numele românești sunt în minoritate-numai două (Gelou și Ioan). Concluzia autorului: în secolul al XIII-lea, în ajunul întemeierii statelor medievale românești, elita politică și militară din nordul Dunării nu era autohtonă! Prezentând descălecatul lui Radu Negrul, voievod din Făgăraș, din 1290, cu referire la fragmentul din Letopisețul cantacuzinesc, prima cronică a Țării Românești, Djuvara insistă asupra titlului voievodului, subliniind pasajul din cronică "dentru Ungurie descălecat", adică Țara Românească e o Vlahie, întemeiată pornind din Țara Ungurească, o
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
întemeierii statelor medievale românești, elita politică și militară din nordul Dunării nu era autohtonă! Prezentând descălecatul lui Radu Negrul, voievod din Făgăraș, din 1290, cu referire la fragmentul din Letopisețul cantacuzinesc, prima cronică a Țării Românești, Djuvara insistă asupra titlului voievodului, subliniind pasajul din cronică "dentru Ungurie descălecat", adică Țara Românească e o Vlahie, întemeiată pornind din Țara Ungurească, o ipoteză "nu lipsită de interes". El încearcă apoi (cap. V) să răspundă la întrebarea: cine este Thocomer și să fixeze data
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
stranie unanimitate". Numele "Basarabă" (de fapt, Basaraba) este cuman, este de netăgăduit, dar Basarab Întemeietorul este român de origine! N. Stoicescu, în volumul colectiv Constituirea statelor feudale românești (1980) susține că "numele lui Basarab poate fi de origine cumană, dar voievodul care purta acest nume a fost român și domnul românilor. Indiferent de nume, spune Stoicescu sentențios, luat sub influență cumană (!), Basarab a fost român și a luptat pentru cauza românilor".10 N. Djuvara consideră susținerile lui Stoicescu (p. 114-115) ca
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
o serie de documente în care este menționat, textual, Negru Vodă. În acest sens, cel mai concludent este documentul din 13 noiembrie 1618, dat de Gavriil Movilă, referitor la biserica din Câmpulung, în care se face referire la "Nicolae Alexandru voievod, fiul lui Basarab voievod, nepotul răposatului Negru Radul voievod", care "iaste pristăvit și îngropat trupul lui întru această sfântă biserică". Djuvara comentează astfel: Avem aici, pentru prima oară, cea mai prețioasă indicație a filiației dintre primii Basarabi: Negru Vodă (Thocomerius
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
în care este menționat, textual, Negru Vodă. În acest sens, cel mai concludent este documentul din 13 noiembrie 1618, dat de Gavriil Movilă, referitor la biserica din Câmpulung, în care se face referire la "Nicolae Alexandru voievod, fiul lui Basarab voievod, nepotul răposatului Negru Radul voievod", care "iaste pristăvit și îngropat trupul lui întru această sfântă biserică". Djuvara comentează astfel: Avem aici, pentru prima oară, cea mai prețioasă indicație a filiației dintre primii Basarabi: Negru Vodă (Thocomerius)-Basarab-Nicolae Alexandru." Într-un
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Negru Vodă. În acest sens, cel mai concludent este documentul din 13 noiembrie 1618, dat de Gavriil Movilă, referitor la biserica din Câmpulung, în care se face referire la "Nicolae Alexandru voievod, fiul lui Basarab voievod, nepotul răposatului Negru Radul voievod", care "iaste pristăvit și îngropat trupul lui întru această sfântă biserică". Djuvara comentează astfel: Avem aici, pentru prima oară, cea mai prețioasă indicație a filiației dintre primii Basarabi: Negru Vodă (Thocomerius)-Basarab-Nicolae Alexandru." Într-un hrisov din 20 mai 1656
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
comentează astfel: Avem aici, pentru prima oară, cea mai prețioasă indicație a filiației dintre primii Basarabi: Negru Vodă (Thocomerius)-Basarab-Nicolae Alexandru." Într-un hrisov din 20 mai 1656, de la Constantin Șerban Basarab se vorbește despre Doamna Marghita, catolică, a "Negrului Voievod". La mijlocul secolului al XVII-lea, Paul de Alep consemnează o tradiție locală conform căreia "pe întemeietorul țării îl numeau Negru Voievod, adică Domnul cel Negru" (Călători străini, VI). Miron Costin, în Cronica polonă, vorbește despre "acel domn dintâi al muntenilor
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Într-un hrisov din 20 mai 1656, de la Constantin Șerban Basarab se vorbește despre Doamna Marghita, catolică, a "Negrului Voievod". La mijlocul secolului al XVII-lea, Paul de Alep consemnează o tradiție locală conform căreia "pe întemeietorul țării îl numeau Negru Voievod, adică Domnul cel Negru" (Călători străini, VI). Miron Costin, în Cronica polonă, vorbește despre "acel domn dintâi al muntenilor, care a pornit din Transilvania și care se numea Negrul Vodă". Doi cercetători, G. D. Florescu și D. Pleșia consemnează tradiții
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
și colonizării". Autorul insistă și arată că un astfel de termen (descălecare) alipit de tradiția întemeierii țării de către Negru Vodă nu poate avea decât o expicație: "se ținea minte din neam în neam că Țara Românească fusese întemeiată de un voievod, venit cu ceata lui din afară". Cuvântul apare și în cronicile vechi, Letopisețul Țării Moldovei, Letopisețul cantacuzinesc, iar la noi se vorbește despre "descălecatul dintâi" cucerirea lui Traian și colonizarea romană și "descălecatul al doilea" întemeierea statelor românești. Dar la
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
dintâi" cucerirea lui Traian și colonizarea romană și "descălecatul al doilea" întemeierea statelor românești. Dar la ce dată a fost descălecatul? În legătură cu întemeierea Țării Românești, o problemă acută este "golul documentar" dintre acțiunea lui Litovoi, din 1277 și Basarab, "marele voievod", din 1310. Nu avem nici un document din acest interval de timp, din care să deducem cum s-a ajuns la nașterea unei "Vlașkoe Zemlia", a "unei țări românești", prin unirea și închegarea diverselor voievodate și cnezate apărute între Carpați și
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
fi putut naște (închega) un stat de-sine-stătător, dacă țara era sub dominație mongolă?! Or, subliniază Djuvara, tocmai această dominație mongolă, într-o regiune aflată multă vreme sub suzeranitate ungară, a favorizat închegarea unui stat, nașterea unei țări, afirmarea unui "mare voievod", venit de dincolo de munți, așadar din afară, peste toți ceilalți voievozi de la sud de Carpați. P. P. Panaitescu a fost primul istoric care a sugerat că reușita lui Basarab (de fapt, Thocomer) în unirea voievodatelor românești sud-carpatice s-a datorat
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
dominație mongolă?! Or, subliniază Djuvara, tocmai această dominație mongolă, într-o regiune aflată multă vreme sub suzeranitate ungară, a favorizat închegarea unui stat, nașterea unei țări, afirmarea unui "mare voievod", venit de dincolo de munți, așadar din afară, peste toți ceilalți voievozi de la sud de Carpați. P. P. Panaitescu a fost primul istoric care a sugerat că reușita lui Basarab (de fapt, Thocomer) în unirea voievodatelor românești sud-carpatice s-a datorat nu victoriei împotriva tătarilor, ci abilității diplomatice de a se înțelege
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
adevărat imperiu în această regiune. Anonimatul în care se află ascunsă ascensiunea lui Tihomir-Thocomer ar putea să rezulte din însăși simplitatea actului de întemeiere a Țării Românești: în circumstanțe necunoscute (?), în vatra voievodală de la Argeș, o adunare de cnezi și voievozi, cu participarea "mai marilor țării", au desemnat un singur "mare voievod" în persoana lui Tihomir-Thocomer. El este amintit abia într-un document extern (latin) din 1332, sub forma latinizată "Thocomerius". Letopisețul cantacuzinesc vorbește, în sensul de mai sus, despre "lățirea
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
ascensiunea lui Tihomir-Thocomer ar putea să rezulte din însăși simplitatea actului de întemeiere a Țării Românești: în circumstanțe necunoscute (?), în vatra voievodală de la Argeș, o adunare de cnezi și voievozi, cu participarea "mai marilor țării", au desemnat un singur "mare voievod" în persoana lui Tihomir-Thocomer. El este amintit abia într-un document extern (latin) din 1332, sub forma latinizată "Thocomerius". Letopisețul cantacuzinesc vorbește, în sensul de mai sus, despre "lățirea" țării și despre "închinarea Băsărăbeștilor din dreapta Oltului (urmașii acelui Litovoi, menționat
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
protectorul regelui Ladislau. Concomitent cu slăbirea puterii mongole, după 1290, regatul Ungariei traversează o perioadă de decădere până la alegerea lui Carol Robert. După 1279, la Severin, nu mai conduceau dregători unguri, iar o parte a teritoriului său ajunsese în mâinile voievodului de la Argeș. Apoi, să nu omitem evoluțiile conflictului din sudul Dunării, războiul dintre Imperiul bizantin și Țaratul bulgar, condus de Ivailo, conflict perpetuat sub Andronic II, care era confruntat cu puternicul rival sârb, Ștefan Uroș II Milutin. Aceste conflicte din preajma
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
sate libere și pe stăpâniri cneziale, existente încă în secolul al XII-lea. În a doua jumătate a secolului al XIII-lea, se manifestă tendințe de unificare teritorială: după acțiunea lui Litovoi din 1272-1273, la 1290-1300, se reia strădania unui voievod puțin cunoscut, Tihomir (Thocomer) de la Argeș. Iorga notează: Într-o lume de văi, în care românii trăiseră până atunci răzlețiți, cu toate cuprinderile, în "țări", valea Argeșului a ajuns a-și impune voievodul, care acum este domn român, cu tendința
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
1272-1273, la 1290-1300, se reia strădania unui voievod puțin cunoscut, Tihomir (Thocomer) de la Argeș. Iorga notează: Într-o lume de văi, în care românii trăiseră până atunci răzlețiți, cu toate cuprinderile, în "țări", valea Argeșului a ajuns a-și impune voievodul, care acum este domn român, cu tendința de a ocupa tot teritoriul locuit de neam". Unificarea teritorială, împlinită în jurul lui 1290-1300, a pornit dinspre vest, odată cu includerea Severinului în componența firească a statului de la sud de Carpați, poate cu ajutorul lui
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
acum este domn român, cu tendința de a ocupa tot teritoriul locuit de neam". Unificarea teritorială, împlinită în jurul lui 1290-1300, a pornit dinspre vest, odată cu includerea Severinului în componența firească a statului de la sud de Carpați, poate cu ajutorul lui Bărbat, voievodul din "Litua", poate printre primii care vor fi acceptat supremația voievodului de la Argeș. Se poate spune astfel că trecerea de la "țară" (voievodat) la stat s-a făcut "pe tăcute", nefiind oglindită în documentele vremii.14 Ce s-a întâmplat cu
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]