12,882 matches
-
din aceeași „temă” (95) - apare motivul „întâlnirea/interogarea copacilor” (salcia nu răspunde, dar rugul da), dar nu și motivul „binecuvântarea/blestemarea lor” (84, p. 102). 2. O altă neconcordanță (parțială) este cea dintre soiurile de copaci întâlniți în cale : brad, măr, salcie, paltin - în cazul „dalbului de pribeag”, și rug, măslin, salcie, paltin - în cazul Sfântului Sisinie. Este posibil ca episodul din legenda în discuție să fie rezultatul unui sincretism dintre două sau mai multe cicluri de credințe (legende), dar desfacerea
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
fost observate/analizate semnifi- cațiile în discuție. Am încercat să nu supraestimez, dar nici să subestimez caracterul mito- ritual al paltinului. în acest sens, trebuie să atrag atenția (mai ales cititorilor mai puțin avizați) că alte soiuri de copaci - bradul, mărul - beneficiază de reprezentări mai substanțiale și (probabil) mai arhaice în cadrul dendromitologiei românești. În unele dintre exemplele de texte folclorice date mai sus pare să fie evident faptul că paltinul a înlocuit alți copaci „clasici”, el fiind atestat mai rar sau
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
și (probabil) mai arhaice în cadrul dendromitologiei românești. În unele dintre exemplele de texte folclorice date mai sus pare să fie evident faptul că paltinul a înlocuit alți copaci „clasici”, el fiind atestat mai rar sau chiar accidental în comparație cu bradul sau mărul. Dimpotrivă, în alte texte folclorice, paltinul apare în marea majoritate a variantelor comentate. Dar chiar substituirea de care aminteam este simptomatică. Se pune întrebarea de ce și în ce condiții mentalitatea populară a înlocuit copaci cu bogată tradiție cu unul aparent
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
pământ”. Un astfel de veșmânt este purtat și de Cosmocrator : Frumos mi-e Domnu-mpodobit : Cu veșmânt cam mohorât [= roșu închis] Lung, mi-e lung, până-n pământ ; Larg, îi larg, prejur pământ. Jur-prejurul poalelor, Joacă stele mărunțele, Mai presus și mai mărele... [în] spate-i luna cu lumina, [în] piept, soarele cu căldura (90, p. 9 ; 14, p. 9). Dar imaginea cea mai apropiată de cea în discuție o găsim în legendele cosmogonice românești. Dumnezeu și ajutorul său, ariciul - el însuși un
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
erou legându-l pe monstru (112). Este cazul, de pildă, al legendei Sf. Gheorghe draconoctonul, asupra căreia voi reveni. Chiar și în basmele românești și de aiurea, unde înfruntarea cu zmeul (balaurul etc.) are o altă justificare (furarea astrelor, a merelor de aur etc.), rolul de victimă al fetei nu dispare complet. La „curtea zmeului”, eroul găsește întotdeauna o fată pământeană care îl ajută în înfruntarea cu monstrul și care îi va deveni, ulterior, soție. Și în aceste cazuri apare o
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
oarecare („Nu e cântec mojicesc,/ E cântec împărătesc”), ci de un alt mijloc magic, având aceeași finalitate - domolirea stihiei acvatice : Ce cânți, fiico,-așa frumos De stau apele pe loc ? Ce cânți, fiică,-așa cu jele De stau apele a mere ? (29, p. 179). Complementaritatea celor două gesturi magice (cusutul și cântatul) rezultă și din discursul melopoetic al fetei. Este un discurs cu valențe magice, pronunțat pe un ton imperativ, care poate fi asimilat unui descântec de tip „poruncă directă, cu
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
s-a pierdut funcția magico-rituală a ofrandelor, astfel că, în folclorul infantil mai nou, prinosurile alimentare tradiționale (pâine cu sare, colac, pită, turtă etc.) au fost înlocuite în cadrul invocațiilor cu alte produse, mai puțin rituale, dar mai pe gustul copiilor - mere dulci, nuci, alune, cireșe, fragi, mure și chiar (se putea altfel ?) bomboane : „Luci, Soare, luci,/ Că-ți dă baba nuci/ Și uncheșul mere dulci” sau „Ieși, iute, iute, Soare/ Că-ți dau un pumn de bomboane” etc. (11, p. 147
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
etc.) au fost înlocuite în cadrul invocațiilor cu alte produse, mai puțin rituale, dar mai pe gustul copiilor - mere dulci, nuci, alune, cireșe, fragi, mure și chiar (se putea altfel ?) bomboane : „Luci, Soare, luci,/ Că-ți dă baba nuci/ Și uncheșul mere dulci” sau „Ieși, iute, iute, Soare/ Că-ți dau un pumn de bomboane” etc. (11, p. 147 ; vezi și 12, p. 54). Iată cum, de la sacrificiile umane cele mai arhaice până la prinosurile alimentare cele mai banale, folclorul copiilor pare să
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
pentru acești copii ai „stării naturale”. Peter din Hameln, de pildă, a fost dus la curtea regelui Angliei George I, unde a și murit, în 1785. Considerat un exemplar al „omului natural”, Peter a fost studiat de Daniel Defoe însuși (Mere Nature Delineated, 1726), dar și de scoțianul James Burnett, lord Monboddo, care a scris o lucrare amplă, în șase volume, despre originea și evoluția omului și a limbajului (The Origin and Progress of Man and Language, 1773-1792). Poveștile acestor „copii
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
noi întreabă dacă ne-am opri să dormim în corturi sus pe deal, în marginea pădurii, ar fi periculos ? “Da de ce să dormiți acolo?” a spus una din femei. Ele mergeau la livada din apropiere să culeagă doi saci de mere și ne-au spus să le așteptăm că se întorc repede și vor să mergem să dormim în casele lor, nu pe cîmp, “doar nu sunteți într-o pustie”, a fost adresarea lor către noi. Am mers și noi să
Dacă nu ai amintiri, nu ai dreptate! by Constantin Chirilă () [Corola-publishinghouse/Memoirs/776_a_1536]
-
vor să mergem să dormim în casele lor, nu pe cîmp, “doar nu sunteți într-o pustie”, a fost adresarea lor către noi. Am mers și noi să le ajutăm , toată livada era plină, pe jos era un covor de mere căzute, nu aveai pe unde călca. în acel an au rămas în Basarabia sute de hectare de livezi neculese, așa au rămas sub zăpadă. Parcă ne aflam în partea dreaptă a Prutului prin anii 1990-1991, după așa-zisa revoluție, sau
Dacă nu ai amintiri, nu ai dreptate! by Constantin Chirilă () [Corola-publishinghouse/Memoirs/776_a_1536]
-
când să-l condamne, apoi de-acuma nu mai aveam ață, am destrămat colțuni, tot, și am făcut amintiri. Acolo este anul scris. Când l-a judecat i-am pus Cerbul în mână, să fie tare ca pământul. Iacătă-o! Mărul, când am fost la Ilie. Să fac amintiri! Să facem amintiri! „Superbe cuvinte și fapte ale mamei eroului Ilie Ilașcu, cutremurător să stai, să asculți, să poți pătrunde trăirile sale.... I-am spus că sunt bucuros de călătoria noastră și
Dacă nu ai amintiri, nu ai dreptate! by Constantin Chirilă () [Corola-publishinghouse/Memoirs/776_a_1536]
-
l-am văzut, măcar mort. Eu nu lucrez de ziua lor, de Alexei și nici de Ziua Crucii. Acolo pe prispă pun o pernă și plapuma și mă culc la aer curat, afară, și vine așa un miros frumos de la merele astea, care îți dă sănătate. Mâncare nu am la ce face, nu am lemne, nu-i lumină. Sunt probleme. Mi-au furat și șarpele, șarpele casei. Ce n am avut eu de la moșneag-tot mi-au furat, topor, tot, tot!...” Mergând
Dacă nu ai amintiri, nu ai dreptate! by Constantin Chirilă () [Corola-publishinghouse/Memoirs/776_a_1536]
-
constituie o excepție." (J.D. Gwartney, R.L. Stroup) 2.1.1. Abordări doctrinare Ce rol trebuie să joace Guvernul într-un sistem economic? Aceasta nu este numai o problemă economică, ci și una de ideologie și de filosofie politică, reprezentînd un măr al discordiei între diferitele doctrine sau școli de gîndire. Din acest punct de vedere, putem remarca faptul că, exceptînd capitalismul, toate ideologiile a căror traducere în viață a fost încercată (nazismul, fascismul, comunismul) au degenerat și au eșuat în mod
[Corola-publishinghouse/Administrative/1458_a_2756]
-
ofițer de poliție căruia îi dă un ordin; pe loc bandele, sergenții, agenții se năpustesc asupra studenților și snopeala începe. Unii studenți, precum Costică Rădulescu de la Pitești și Gogu Florian, au fost arestați pe loc. Costică Rădulescu a fost bătut măr. Eu am fost arestat peste câteva ore în cafeneaua Regal, sub hotelul Regal. Doi agenți de poliție m-au condus în cabinetul directorului de poliție, pe atunci Alecu Lahovary. Procurorul Anghel Solacolu m-a anchetat. Am fost întrebat câți bani
Bucureştii de altădată by Constantin Bacalbaşa () [Corola-publishinghouse/Journalistic/1328_a_2730]
-
decât mulți doctoranzi, cu atât mai mult decât unii doctori în filosofie, a intrat prin 1958-59 într-un program de alfabetizare pompieristică. O dată, de două ori pe săptămână, partidul trimitea un învățător tânăr s-o învețe pe bunica Ana are mere. Bunica n-avea mere, dar avea totdeauna o bucată de slănină afumată, o ceapă, o bucată de turtă de mălai și o sticlă de țuică, pe care le punea pe măsuța de lemn cu trei picioare din mijlocul curții, în fața
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
atât mai mult decât unii doctori în filosofie, a intrat prin 1958-59 într-un program de alfabetizare pompieristică. O dată, de două ori pe săptămână, partidul trimitea un învățător tânăr s-o învețe pe bunica Ana are mere. Bunica n-avea mere, dar avea totdeauna o bucată de slănină afumată, o ceapă, o bucată de turtă de mălai și o sticlă de țuică, pe care le punea pe măsuța de lemn cu trei picioare din mijlocul curții, în fața învățătorului. Mai luând o
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
celălalt", despre mine e vorba. Dar, hai să zicem: Iar poetul e ca un iaz vânăt toamna/ Puterea lui e departe de el". Ți-a fost vreodată rușine că scrii poezie? Niciodată. Îmi port boala cu demnitate. Parafrazând, "ca un măr acru în gură". Dacă ar exista meseria de poet, cum ar arăta fișa postului pentru o zi de muncă? "Urăsc toate meseriile", zic împreună cu Rimbaud. E adevărat, am scris mai demult un mic "eseu conversațional" intitulat "Poet de tren". Dar
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
sunt făcuți pentru a fi mângâiați. Ciobanii și-au făcut treaba repede și într-o oră obținuseră elementul de bază pentru brânză. Odată treaba terminată, m-au invitat să iau prânzul cu ei: sarmale, gogoși și băutura locală țuică de mere... ". Recunoști descrierea? Cum te simți ca un om care trăiește într-un loc aflat cu o sută de ani în urma Europei? Din perspectiva ta, vezi Europa cu o sută de ani în față? Iți pasă de " ora exactă " a Europei
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
după tiparul lui originar de la începutul lumii, așa cum am mai prins alacul, "grâul sfânt" din colinzi, Coborât-o coborât/ Dumnezeu pe-acest pământ/ Printre holde de grâu sfânt, cu bobul în trei dungi, care creștea spontan în poienele codrilor, sau mărul oarzân, timpuriu, care creștea și el în sălbăticia începutului lumii, cu dulceața lui uluitoare, pe dealuri și munți, De-aș muri primăvara/ Păsările m-ar cânta/ Vântuțu m-ar legăna/ Rândunele m-ar duce/ Și cucu mi-ar pune cruce
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
și el în sălbăticia începutului lumii, cu dulceața lui uluitoare, pe dealuri și munți, De-aș muri primăvara/ Păsările m-ar cânta/ Vântuțu m-ar legăna/ Rândunele m-ar duce/ Și cucu mi-ar pune cruce / Dintr-o creangă de măr dulce. În această lume de pe Valea Izei, înconjurată din toate părțile de munți, preistoria s-a întâlnit în mod miraculos cu postistoria, așa cum uneori apusul lunii continuă spre dimineață și se întretaie cu răsăritul soarelui, de nu mai știi care
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
plase de păianjen...! Poezia este sămânța a patra, cea căzută în pământul cel bun? Sau cea căzută pe stâncă stearpă, între spini, bălării, lângă drum, unde n-are destul sol să prindă rădăcini. (Aici numai sămânța beniuciană a reușit, cu merele lui roșii legate cu ață în pom, ca în bradul de Crăciun: "Sunt măr de lângă drum și fără gard"). A ta din care este? Poezia, ca și iubirea, nu prinde rădăcini decât între oameni. O fi omul o ființă perimată
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
Sau cea căzută pe stâncă stearpă, între spini, bălării, lângă drum, unde n-are destul sol să prindă rădăcini. (Aici numai sămânța beniuciană a reușit, cu merele lui roșii legate cu ață în pom, ca în bradul de Crăciun: "Sunt măr de lângă drum și fără gard"). A ta din care este? Poezia, ca și iubirea, nu prinde rădăcini decât între oameni. O fi omul o ființă perimată, obosită, plictisită și plicticoasă, învechită pe pământul acesta, dar rămâne, totuși, cel mai bun
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
este? Poezia, ca și iubirea, nu prinde rădăcini decât între oameni. O fi omul o ființă perimată, obosită, plictisită și plicticoasă, învechită pe pământul acesta, dar rămâne, totuși, cel mai bun pământ pentru sămânța poeziei. Dacă poezia e chiar și "mărul de lângă drum, fără de gard", mizez pe faptul că un fruct al acesteia îl va pocni în cap, din întâmplare, pe cel care desfide poezia. Mă gândesc așa: dacă o catastrofă ar distruge aproape complet viața de pe pământ și ar rămâne
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
complexitățile filosofiei lingvistice moderne problemele nu ar dispărea, pentru că abstracțiunile au un dublu rol. în relație cu lucrurile pe care le descriu, ele reprezintă aspecte ale realității, fără a avea o existență concretă. De exemplu, legea gravitației nu face ca merele să cadă din pom, ci doar explică forțele care stau la baza acestui fenomen. în schimb, în raport cu oamenii care le utilizează, abstracțiunile fac parte din realitate: influențându-le atitudinile și acțiunile, au un impact semnificativ asupra evenimentelor. De exemplu, descoperirea
[Corola-publishinghouse/Administrative/1960_a_3285]